Tham dự Hội thảo có các đồng chí: Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội; TS. Phan Thanh Tòng - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng Quốc hội; TS. Nguyễn Thị Nghĩa - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; TS. Keiko Inoue - Chuyên gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam; đại diện một số trường đại học, trường trung học phổ thông; các nhà khoa học trong và ngoài nước; các nhà giáo, nhà quản lý về giáo dục; các tổ chức giáo dục,… và các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và Hà Nội.

Xuất phát từ tầm quan trọng và sự quan tâm của toàn xã hội đối với chất lượng giáo dục phổ thông, đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, với tư cách là cơ quan của Quốc hội thực hiện chức năng giám sát và tham mưu hoàn thiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực giáo dục, Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội đã đề xuất Ủy ban thường vụ Quốc hội tổ chức Hội thảo giáo dục với chủ đề: “Về chất lượng giáo dục phổ thông” nhằm tạo cơ hội lắng nghe các chuyên gia, các nhà khoa học trong và ngoài nước, các nhà giáo, nhà quản lý giáo dục chia sẻ những quan điểm, ý tưởng và giải pháp phát triển giáo dục phổ thông, tạo cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ việc nghiên cứu và xây dựng chính sách, pháp luật trong lĩnh vực này.

Với hơn 60 bài tham luận được chia làm 2 phần: Phần 1 - Những vấn đề chung về giáo dục Việt Nam; Phần 2 - Các chuyên đề về giáo dục phổ thông, được chia làm 3 phiên (Phiên 1: Chương trình giáo dục phổ thông; Phiên 2: Đội ngũ giáo viên phổ thông; Phiên 3: Quản lý giáo dục). Tại các phiên thảo luận, các đại biểu tập trung trao đổi, phân tích chất lượng, hiệu quả giáo dục phổ thông hiện nay; đề xuất ý tưởng, giải pháp tiếp tục đổi mới chương trình và phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và công tác quản lý giáo dục.

Phát biểu khai mạc và chỉ đạo Hội thảo, đồng chí Tòng Thị Phóng - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội đồng tình với sáng kiến và ý tưởng của Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội trong việc tổ chức Hội thảo này để lắng nghe ý kiến của các nhà khoa học, các chuyên gia trong và ngoài nước nhằm cùng bàn về những vấn đề cốt lõi trong việc nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông trước yêu cầu phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực người học. Đồng chí Tòng Thị Phóng khẳng định, giáo dục và đào tạo luôn giữ vị trí quan trọng đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, giáo dục và đào tạo được xem là giải pháp hàng đầu trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Với quan điểm và chủ trương của Đảng ta luôn coi “giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”, nên thời gian qua, các cấp, các ngành, các nhà khoa học và toàn xã hội luôn trăn trở, tìm giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, coi đây là một trong những tiền đề quan trọng để xây dựng và thúc đẩy xã hội phát triển bền vững.

Trong phạm vi Hội thảo này, đồng chí Tòng Thị Phóng cũng đã đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, đề xuất những giải pháp cụ thể về ba nội dung trọng tâm tạo nên chất lượng giáo dục phổ thông mà chương trình Hội thảo đã đề ra, đó là về chương trình giáo dục, về đội ngũ giáo viên và công tác quản lý giáo dục phổ thông. Chú ý cơ sở lý luận và thực tiễn của việc xây dựng chương trình giáo dục phổ thông; các điều kiện bảo đảm như cơ sở vật chất, trang thiết bị để triển khai chương trình giáo dục phổ thông vào thực tiễn; việc quy hoạch mạng lưới trường sư phạm (nơi đào tạo giáo viên phổ thông); yêu cầu về môi trường làm việc, sự phát triển và việc giải quyết chế độ chính sách đối với đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; việc đào tạo, đào tạo lại đội ngũ nhà giáo đáp ứng về chuyên môn nghiệp vụ,… cùng nhiều vấn đề liên quan khác như mô hình trường phổ thông; vấn đề quản lý nhà trường (vấn đề tự chủ trong trường phổ thông); trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước với việc đánh giá và kiểm định chất lượng giáo dục phổ thông; vấn đề xã hội hóa trong giáo dục phổ thông (phát triển các trường tư thục bảo đảm chất lượng và vấn đề tài chính)… Đây chính là các vấn đề đang đặt ra đòi hỏi các nhà khoa học, các nhà quản lý và các cơ quan hoạch định chính sách quốc gia tiếp tục cùng nghiên cứu và tìm giải pháp tháo gỡ cho ngành giáo dục nước nhà.

Phát biểu đề dẫn tại Hội thảo, TS. Phan Thanh Bình - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội nhấn mạnh, giáo dục là quốc sách hàng đầu. Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo trong giai đoạn phát triển công nghiệp và hội nhập quốc tế của đất nước, Chính phủ đã có các kế hoạch cụ thể để triển khai Nghị quyết này. Đến nay, giáo dục và đào tạo của Việt Nam đã có những kết quả nhất định, tuy nhiên phải nhận thấy rằng, nhận thức về thực trạng và các chính sách cụ thể trong giáo dục và đào tạo, nhất là giáo dục phổ thông vẫn còn phân tán và nhiều ý kiến rất khác nhau.

Trong bài tham luận tại phần 1, TS. Keiki Inoue bàn về các xu hướng cải cách giáo dục toàn cầu và ý nghĩa đối với Việt Nam. Theo đó, TS. Keiko ghi nhận giá trị của việc đầu tư thông minh cho giáo dục. Trong những năm qua, giáo dục Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, nằm trong nhóm 10 quốc gia hàng đầu theo kết quả Pisa năm 2015. Tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức như tỷ lệ hoàn thành trung học phổ thông vẫn còn ở mức thấp 57%; học sinh nghèo, nông thôn và dân tộc thiểu số có kết quả trung bình thấp nhất và tỷ lệ bỏ học cao nhất; mức lương giáo viên chủ yếu dựa trên thâm niên công tác; giáo viên có số giờ dạy ít hơn nhiều so với các nước OECD/ASEAN; cơ chế dạy học cả ngày (FDS) phụ thuộc vào khả năng chi trả của phụ huynh; hệ thống giáo dục đại học thiếu sự cạnh tranh, định hướng hoạt động, tự chủ về tài chính và hỗ trợ sinh viên dựa trên nhu cầu. Từ đó, TS. Keiko Inoue kiến nghị, cần tập trung vào các yếu tố cơ bản để cải thiện việc học tập; cải cách phải mang tính hệ thống và toàn diện…

Trong khi đó, tham luận của TS. Nguyễn Thị Nghĩa - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo có những đánh giá về chất lượng giáo dục phổ thông Việt Nam và đề xuất những định hướng, giải pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập quốc tế, trong đó tập trung vào một số giải pháp chủ yếu: Một là, cần ban hành các văn bản chỉ đạo; Hai là, đổi mới chương trình và sách giáo khoa theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học. Ba là, tiếp tục triển khai có hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, chú trọng dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học. Bốn là; đổi mới hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan. Năm là, đổi mới công tác quản lý giáo dục, tăng cường tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các cơ sở giáo dục phổ thông. Sáu là, phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Bảy là, nguồn lực đầu tư và đổi mới cơ chế tài chính giáo dục.

Có thể nói, chất lượng giáo dục phổ thông là một chủ đề lớn luôn được xã hội quan tâm và đặt ra nhiều vấn đề cần trao đổi. Tại Hội thảo, các đại biểu đã trao đổi về tiêu chí cơ bản để đánh giá giáo dục, góp ý chính sách và pháp luật nhằm góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý của việc đổi mới, phát triển giáo dục phổ thông, đáp ứng yêu cầu của thời đại mới./.