Chủ trì hội thảo có các đồng chí: PGS, TS Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư  ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; TS Phạm Tất Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Dân vận Trung ương; PGS, TS Phạm Minh Tuấn, Phó Tổng Biên tập, phụ trách Tạp chí Cộng sản.

Dự hội thảo có các đồng Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, các đồng chí lãnh đạo ba cơ quan phối hợp tổ chức hội thảo, đại diện lãnh đạo một số ban, bộ, ngành trung ương và một số địa phương, các nhà trường, học viện, các chuyên gia, nhà khoa học.

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS, TS Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư  ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khẳng định, trong hơn 36 năm đổi mới, Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân đạt được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; thành tựu đó có nguyên nhân là do Đảng luôn kiên định dựa vào nhân dân, phát huy sức mạnh nhân dân và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Thực tiễn đã minh chứng, phải thường xuyên củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giữa giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức thì mới có khả năng quy tụ lực lượng, cả về vật chất lẫn tinh thần, tạo nên động lực, nguồn lực và sức mạnh cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự vững chắc của khối liên minh này, dưới sự lãnh đạo của Đảng, là cơ sở và bảo đảm cho sự vững chắc của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo điều kiện phát huy hiệu quả sức mạnh nhân dân để Việt Nam phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, PGS, TS Phạm Minh Tuấn, Phó Tổng Biên tập, phụ trách Tạp chí Cộng sản nhấn mạnh, hội thảo bàn tới những vấn đề mới về phát huy sức mạnh nhân dân trong giai đoạn phát triển đất nước hiện nay là dịp để bàn thảo, phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát huy vai trò to lớn của nhân dân, đặc biệt là làm rõ hơn những vấn đề mới đặt ra, từ đó, đề xuất những giải pháp phát huy hiệu quả sức mạnh nhân dân để phát triển đất nước, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của tình hình mới.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm 1991 (Bổ sung, phát triển năm 2011) nêu 5 bài học kinh nghiệm được tổng kết từ những thành công và cả từ những hạn chế, trong đó có 2 bài học kinh nghiệm quan trọng là: Thứ nhất, sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Chính nhân dân là người làm nên thắng lợi lịch sử. Toàn bộ hoạt động của Đảng phải xuất phát từ lợi ích và nguyện vọng chân chính của nhân dân. Sức mạnh của Đảng là ở sự gắn bó mật thiết với nhân dân. Quan liêu, mệnh lệnh, xa rời nhân dân sẽ đưa đến những tổn thất khôn lường đối với vận mệnh của đất nước. Thứ hai, không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết, đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế.

Thực tiễn hơn 36 năm đổi mới ngày càng khẳng định việc dựa vào nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy sức mạnh nhân dân là đường lối chiến lược, là nhiệm vụ trung tâm của cả hệ thống chính trị, trong đó vai trò lãnh đạo của Đảng là yếu tố quyết định, là nhân tố bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong sự nghiệp cao cả đó, mọi động lực phát triển đều có vai trò quan trọng, cần được phát huy, nhưng đoàn kết toàn dân là động lực chủ yếu và phát huy sức mạnh nhân dân để phát triển đất nước là một luận điểm mang tầm chiến lược, vì xét đến cùng, con người là nhân tố trung tâm, quyết định, có tiềm năng vô tận, bền vững nhất…, một khi được tổ chức và đoàn kết lại sẽ tạo nên sức mạnh vô cùng to lớn. Chính vì vậy, phát huy sức mạnh nhân dân đã trở thành một trong những bài học kinh nghiệm lớn, là phương thức và cũng là điều kiện bảo đảm thực hiện thành công sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và đến nay vẫn còn nguyên giá trị, cần tiếp tục được vận dụng để khơi dậy sức mạnh to lớn của toàn dân tộc, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đất nước.

Theo đó, các tham luận hội thảo tập trung trao đổi, thảo luận làm rõ các nội dung chính sau:

Một là, về vai trò của nhân dân, sức mạnh nhân dân; chủ thể, nội dung, phương thức, cơ chế phát huy vai trò và sức mạnh nhân dân - đây là những vấn đề vừa mang tính khái quát, vừa mang tính cụ thể, vừa mang tính lý luận, vừa mang tính thực tiễn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, cần được làm sáng tỏ để cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhằm mục tiêu phát triển đất nước phồn vinh, nhân dân hạnh phúc. Một số tham luận đi sâu phân tích, làm rõ vấn đề lý luận cơ bản về “vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân”, những thành tố cấu thành, cội nguồn sức mạnh của nhân dân, ý nghĩa của việc phát huy sức mạnh nhân dân trong tiến trình đổi mới, phát triển đất nước trong giai đoạn tiếp theo.

Hai là, tập trung thảo luận, làm rõ những vấn đề mới đang đặt ra hiện nay về phát huy sức mạnh nhân dân nói chung và trong từng lĩnh vực, địa bàn cụ thể nói riêng; việc làm rõ những vấn đề đặt ra có ý nghĩa rất quan trọng, bởi lẽ chỉ khi nhận diện được đúng và trúng những vấn đề đặt ra thì chúng ta mới có đủ căn cứ xác đáng để đề xuất những quan điểm, giải pháp, biện pháp hữu hiệu nhằm khắc phục hạn chế và thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này.

Ba là, nhiều tham luận hội thảo đã đề xuất quan điểm và những giải pháp đồng bộ, khả thi để phát huy tốt hơn, nhiều hơn, hiệu quả hơn nữa sức mạnh nhân dân trong thời gian tới; đặc biệt là, đã trao đổi, thảo luận chuyên sâu để đề xuất những giải pháp hoàn thiện cơ chế phát huy vai trò, vị trí và sức mạnh của mỗi người dân, cơ chế phát huy vai trò, vị trí và sức mạnh của mọi tầng lớp xã hội, giai tầng, giai cấp… trong quá trình phát triển, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của đất nước ta.

Ban Tổ chức hội thảo đã nhận được gần 50 tham luận tâm huyết, trí tuệ, trách nhiệm của các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học và nhà lãnh đạo, quản lý, hoạt động thực tiễn, thể hiện sự quan tâm, tập trung làm rõ nhiều nội dung liên quan tới vị trí, vai trò, ý nghĩa của sức mạnh nhân dân và phát huy sức mạnh nhân dân trong bối cảnh mới. Có 11 tham luận được phát biểu tại hội thảo đã đề cập tới nhiều vấn đề rất sâu sắc, phong phú.

Hội thảo góp phần tuyên truyền, quán triệt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII về tiếp tục phát huy truyền thống đại đoàn kết dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc; trên cơ sở tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12-3-2003, của Hội nghị Trung ương 7 khóa IX, “Về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.

Kết luận hội thảo, TS Phạm Tất Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Dân vận Trung ương nhấn mạnh, cần tiếp tục làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về vai trò to lớn của nhân dân và nội hàm phát huy sức mạnh nhân dân trong giai đoạn hiện nay, hướng tới mục tiêu phát đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.

Các báo cáo tham luận đã bàn sâu nội dung lý luận và thực tiễn mới về đại đoàn kết dân tộc, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, củng cố, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc để phát huy hiệu quả sức mạnh nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, làm rõ nội dung phát huy sức mạnh nhân dân trong xây dựng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, trong công tác dân vận, thực hiện chính sách dân tộc, tôn giáo và công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao của Nhà nước ta hiện nay.

Đặc biệt, nhiều vấn đề mới đặt ra từ kinh nghiệm thực tiễn phát huy sức mạnh nhân dân của một số địa phương đã cung cấp những luận cứ thực tiễn quan trọng về phương thức, cách làm để qua đó, góp phần hoàn thiện lý luận về vấn đề phát huy mạnh mẽ hơn nữa sức mạnh nhân dân trong bối cảnh phát triển mới của đất nước. Nhiều tham luận đã tổng kết quá trình thực hiện nội dung, quan điểm mang tính chiến lược của Đảng về phát huy sức mạnh nhân dân trong thời gian qua; chỉ ra những kết quả đạt được, cần tiếp tục phát huy và những hạn chế, yếu kém cần nhanh chóng khắc phục trong thời gian tới.

Qua những tham luận tại hội thảo, chúng ta càng có đủ cả cơ sở lý luận và căn cứ thực tiễn để khẳng định rằng, phát huy sức mạnh nhân dân đã trở thành một trong những bài học kinh nghiệm lớn, là phương thức và cũng là điều kiện bảo đảm thực hiện thành công sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và bài học kinh nghiệm này còn nguyên giá trị, cần tiếp tục vận dụng nhằm khơi dậy sức mạnh to lớn của toàn dân tộc để thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đất nước./.