KINH TẾ

Thông tin kinh tế đáng chú ý trong tuần (từ ngày 06 đến 12-11-2017)

Gia Bảo (tổng hợp từ TTXVN, chinhphu.vn)
22:50, ngày 14-11-2017

TCCSĐT - Ngày 10-11, tại Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2017 diễn ra ở Đà Nẵng, Việt Nam, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi đi những thông điệp và tầm nhìn đối lập về thương mại quốc tế.

Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế APEC thông qua Tuyên bố Đà Nẵng

Trong khuôn khổ Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 diễn ra tại Đà Nẵng từ ngày 06 đến 11-11, phát biểu tại họp báo quốc tế chiều 11-11, Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Chủ tịch Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế APEC lần thứ 25 vui mừng thông báo Hội nghị lần thứ 25 các nhà lãnh đạo kinh tế Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) đã kết thúc tốt đẹp.

Chủ tịch nước nhấn mạnh là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế và là nền kinh tế mở, đang hội nhập sâu rộng và có tốc độ tăng trưởng khá cao và ổn định trong nhiều năm qua, Năm APEC 2017 là cơ hội quý báu để Việt Nam góp phần thúc đẩy hòa bình, hợp tác và thịnh vượng của khu vực. Đây cũng là dịp để Việt Nam khẳng định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Trong suốt năm qua, các bộ trưởng, quan chức cấp cao APEC cùng với cộng đồng doanh nghiệp và học giả trong khu vực đã tiến hành hơn 240 cuộc họp tại 10 tỉnh, thành phố của Việt Nam. Các cuộc họp đã thảo luận nghiêm túc, kỹ lưỡng và thống nhất đề xuất các biện pháp thúc đẩy đối thoại, hợp tác và liên kết APEC, tạo động lực mới cho tăng trưởng và liên kết kinh tế khu vực, hướng tới chuẩn bị tốt nhất các hoạt động của Tuần lễ Cấp cao APEC 2017.

Chủ tịch nước cho biết Hội nghị đã thông qua Tuyên bố Đà Nẵng “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung” với những nội dung chủ yếu: Thứ nhất, thông qua Kế hoạch hành động APEC về thúc đẩy phát triển bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội nhằm khẳng định quyết tâm của các nền kinh tế thành viên hướng tới xây dựng cộng đồng APEC phát triển bao trùm và tự cường. Đây cũng là một nội dung quan trọng trong đối thoại giữa các nhà lãnh đạo kinh tế APEC với cộng đồng doanh nghiệp.

Thứ hai, để nâng cao chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh và năng suất lao động của các nền kinh tế APEC, yêu cầu cấp bách đặt ra là tăng cường chất lượng giáo dục, trang bị cho người lao động những kiến thức, kỹ năng cần thiết để thích ứng tốt hơn với môi trường việc làm và thị trường lao động đang thay đổi căn bản bởi cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Nhận thức sâu sắc về điều đó, chúng tôi đã thông qua Khuôn khổ Phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số. Các định hướng chính sách và biện pháp đề ra trong Khuôn khổ không chỉ đáp ứng quan tâm chung của khu vực mà còn là đòn bẩy giúp Việt Nam tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả đột phá chiến lược về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thứ ba, nhằm tạo những động lực mới cho tăng trưởng bền vững và bao trùm, Hội nghị đã dành nhiều thời gian thảo luận một cách sâu sắc về các chính sách và biện pháp chiến lược nhằm phát triển các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, xanh, bền vững và sáng tạo; thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo; phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu; tăng cường an ninh lương thực-nước-năng lượng, phát triển nông thôn và đô thị; cải cách cơ cấu; nâng cao năng lực; giảm thiểu rủi ro thiên tai; tăng quyền năng kinh tế cho phụ nữ; phát triển du lịch bền vững.

Việc triển khai những khuôn khổ hợp tác dài hạn của APEC trong những lĩnh vực này sẽ góp phần củng cố vai trò của Diễn đàn là cơ chế hợp tác kinh tế hàng đầu của khu vực và đi đầu với các nỗ lực toàn cầu về phát triển bền vững, như các mục tiêu chung cần đạt được vào năm 2030 mà Liên hợp quốc đã đề ra.

Thứ tư, thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do và mở ở châu Á - Thái Bình Dương là sứ mệnh của các nền kinh tế APEC. Để APEC tiếp tục là động lực thúc đẩy liên kết, kết nối khu vực, góp phần để châu Á - Thái Bình Dương là động lực của tăng trưởng và liên kết kinh tế toàn cầu, Hội nghị tái khẳng định cam kết hoàn tất thực hiện các Mục tiêu Bogor về tự do hóa thương mại và đầu tư; thúc đẩy thuận lợi hóa đầu tư, kinh doanh và dịch vụ; tăng cường hợp tác kinh tế - kỹ thuật; tiếp tục nỗ lực hướng tới hình thành Khu vực Thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP). Nhấn mạnh, vai trò của APEC trong việc ủng hộ một hệ thống thương mại đa phương dựa trên hợp tác tự do, mở, công bằng, minh bạch và bao trùm.

Hội nghị cũng hoan nghênh việc thông qua Khuôn khổ APEC về tạo thuận lợi cho thương mại điện tử xuyên biên giới và Bộ kinh nghiệm điển hình APEC về thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ, để tạo điều kiện cho APEC khai thác có hiệu quả tiềm năng phát triển của kinh tế mạng, kinh tế số và các chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu.

Thứ năm, APEC đang nỗ lực hơn bao giờ hết để hoàn tất các Mục tiêu Bogor vào năm 2020 và chuẩn bị bước vào thập niên phát triển thứ tư. Để nâng cao vai trò và vị thế của APEC trong cục diện quốc tế đa tầng nấc, các nhà lãnh đạo kinh tế APEC hoan nghênh việc thành lập Nhóm Tầm nhìn APEC nhằm hỗ trợ các quan chức cao cấp trong việc xác định hướng đi và tương lai của Diễn đàn sau năm 2020. Đó là một diễn đàn tự cường, có năng lực xử lý các thách thức toàn cầu cũng như khả năng thích ứng cao với một thế giới đang thay đổi nhanh chóng.

Quyết định này cũng thể hiện quyết tâm của các nền kinh tế thành viên hướng tới xây dựng cộng đồng châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, năng động, gắn kết và thịnh vượng, trong đó, người dân và doanh nghiệp có vị trí trung tâm.

Chủ tịch nước nhấn mạnh nhằm phát huy vai trò của APEC là cơ chế khởi xướng và điều phối các các ý tưởng liên kết và kết nối khu vực, trong dịp này, Việt Nam đã tổ chức Đối thoại không chính thức lần đầu tiên giữa APEC và ASEAN về chủ đề “Cùng tạo động lực mới, vì một châu Á - Thái Bình Dương kết nối toàn diện”, với sự tham dự của các nhà lãnh đạo các nền kinh tế APEC và 10 nhà lãnh đạo các nước ASEAN.

Nhân dịp này, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã biểu dương toàn thể cán bộ, công nhân viên, người lao động các bộ, ban, ngành Trung ương, thành phố Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam và các địa phương liên quan, các tầng lớp nhân dân, các liên lạc viên, tình nguyện viên đã hỗ trợ, giúp đỡ, nỗ lực làm việc ngày đêm để bảo đảm thành công của Tuần lễ Cấp cao APEC 2017.

Thành phố Hồ Chí Minh sẽ đấu giá đất để thực hiện dự án BT

“Hiện nay thành phố có những khu đất đẹp, đắc địa đang có nhiều nhà đầu tư quan tâm, nếu không quản lý tốt thì dễ dẫn tới tiêu cực nên thành phố thống nhất chủ trương phải đấu giá các khu đất 'vàng.' Ngoài ra, việc thanh toán quỹ đất cho dự án BT (xây dựng-chuyển giao) cũng phải được tính toán cẩn thận, cân đối kỹ lưỡng. Sắp tới, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố sẽ xây dựng và công khai danh mục quỹ đất để thanh toán cho các hợp đồng BT.” Đây là khẳng định của ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tại hội nghị trao đổi về quy trình thực hiện các dự án BT và giải pháp tạo quỹ đất, nguồn lực tài chính để đầu tư phát triển hạ tầng do Ủy ban nhân dân thành phố tổ chức ngày 07-11.

Báo cáo tại hội nghị, ông Sử Ngọc Anh, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố cho biết, mặc dù đã có Nghị định 15/2015/NĐ-CP của Chính phủ về đầu tư theo hình thức đối tác công tư (Nghị định 15), quy định nhiều hình thức hợp đồng (BTL, BLT, BOO...) nhưng nhà đầu tư, các sở ngành quản lý có xu hướng kêu gọi đầu tư theo hình thức BT, trả bằng đất trong khi quỹ đất phục vụ mục đích xã hội hóa không còn nhiều.

Công tác đền bù, giải tỏa gặp nhiều khó khăn, kéo dài, dẫn đến việc bàn giao mặt bằng chậm trễ, các thủ tục đầu tư còn qua nhiều bước... Việc huy động nguồn lực từ đất cũng còn nhiều hạn chế, kể cả quỹ đất sạch để đấu giá, thu tiền sử dụng đất cho ngân sách.

Ông Hoàng Mạnh Phương, Vụ phó Vụ Pháp chế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư thừa nhận, là cơ quan soạn thảo xây dựng Nghị định 15 (sửa đổi) nhưng trong quá trình thực hiện gặp rất nhiều lúng túng; trong đó, có quy định vừa lựa chọn nhà đầu tư vừa lựa chọn quỹ đất để thanh toán hợp đồng.

Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng dự thảo Nghị định 15 (sửa đổi) quy định phải làm rõ dự toán, thiết kế dự án trước khi chọn nhà đầu tư, đồng thời, đưa các đơn vị tư vấn độc lập vào quá trình thực hiện dự án BT. Ngoài ra, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang nghiên cứu phương án tham mưu Chính phủ xây dựng luật về đầu tư BT từ việc nâng tầm Nghị định 15.

Chia sẻ thêm góc độ quản lý nhà nước về các dự án BT, ông Trần Đức Thắng, Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho hay, hiện nay một dự án BT liên quan đến 6 luật gồm Luật Đầu tư, Đất đai, Tài sản công, Ngân sách Nhà nước, Đấu thầu và Luật Đầu tư công, dẫn đến việc thực hiện dự án bị chậm trễ, phát sinh nhiều vướng mắc. Trong khi quỹ đất hạn chế thì chi phí giải phóng mặt bằng lại rất cao, tính hiệu quả trong đầu tư chưa cao.

Dưới góc độ chuyên gia, tiến sỹ Huỳnh Thế Du, Giám đốc chương trình MPP, Đại học Fulbright cho rằng, hầu hết việc thực hiện dự án BT đều có phương thức “đổi đất lấy hạ tầng” và chỉ định thầu chứ không phải đấu thầu, trong khi chủ đầu tư lại dựa quá nhiều vốn vay ngân hàng. Vì thế, cần hạn chế tối đa hình thức BT với phương án đổi đất lấy hạ tầng, thay vào đó cần lấy tiền mặt đổi hạ tầng thông qua việc bán đấu giá quyền sử dụng đất, phát hành trái phiếu công trình.

Việc thực hiện BT chỉ nên áp dụng khi có quỹ đất sạch và quỹ đất này phải được bán đấu giá độc lập, tiền thu được sẽ thanh toán cho tiến độ đầu tư dự án.

Trong khi đó, theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA), việc chỉ định nhà thầu, nhà đầu tư các khu đất "vàng", hoặc theo hình thức BT, PPP, BOT khá phổ biến trong thời gian qua đã bộc lộ những mặt hạn chế, dễ phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm do nguồn vốn chủ sở hữu của nhiều nhà thầu, nhà đầu tư thường chỉ có khoảng 10%, còn lại khoảng 90% vốn đi vay.

Vì thế, HoREA kiến nghị Ủy ban nhân dân thành phố thực hiện đấu giá công khai, đấu thầu rộng rãi trong nước, hoặc quốc tế đối với các dự án đầu tư theo hợp đồng BT, PPP, BOT.

Là ngành có nhiều dự án được đầu tư theo hình thức BT nhất, ông Bùi Xuân Cường, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh cho hay, nếu căn cứ vào các quy định thì sẽ rất khó thực hiện các dự án đầu tư theo đối tác công tư. Trên thực tế, thành phố đều phải có những vận dụng riêng.

Hiện nay để triển khai một dự án BT thì tồn tại quá nhiều văn bản, thủ tục. Nhưng khó nhất vẫn là việc lựa chọn phương án tài chính để hoàn vốn cho dự án khi mà quỹ đất không “sạch.” Do đó, theo ông Bùi Xuân Cường không nên tách rời các thành phần trong dự án BT cũng như không cần thiết phải kiếm quỹ đất khác để đấu giá bởi lẽ nếu thực hiện bằng cách này thì ngân sách thành phố cũng có thể giải quyết.

Trung Quốc thành lập cơ quan siêu quyền lực giám sát tài chính

Trung Quốc đã chính thức cho ra mắt Ủy ban Ổn định và Phát triển Tài chính (FSDC), đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Quốc vụ viện (Chính phủ). Ông Mã Khải, Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực tài chính được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm FSDC. Quyết định thành lập FSDC đã được Trung Quốc thông qua tại Hội nghị Công tác Tài chính Toàn quốc từ ngày 14 đến 15-7-2017.

Nhiệm vụ chính của FSDC là triển khai các quyết sách của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ viện về công tác tài chính; nghiên cứu về những chương trình cải cách và phát triển quan trọng trong lĩnh vực tài chính; hoạch định công tác cải cách, phát triển và giám sát tài chính, điều phối chính sách tiền tệ và công tác giám sát tài chính liên quan, điều phối quá trình hoạch định các chính sách tài chính và các chính sách liên quan đến tài chính và công nghiệp.

FSDC cũng sẽ chịu trách nhiệm nghiên cứu, phân tích và dự báo tình hình tài chính quốc tế và trong nước, giải quyết các nguy cơ tài chính quốc tế, triển khai công tác nghiên cứu các chính sách lớn về ngăn chặn và xử lý nguy cơ mang tính hệ thống, và đảm bảo ổn định tài chính; chỉ đạo công tác cải cách, phát triển và giám sát tài chính tại các địa phương, thực hiện nhiệm vụ giám sát nghiệp vụ và truy vấn trách nhiệm đối với các cơ quan quản lý tài chính và chính quyền địa phương.

Theo đánh giá của giới quan sát, sự ra đời của FSDC xóa bỏ tình trạng phân mảng trong hoạt động quản lý tài chính của Trung Quốc hiện nay, góp phần đẩy lùi những nguy cơ mang tính hệ thống, nhất là từ hệ thống ngân hàng ngầm, đồng thời giúp nền kinh tế lớn thứ hai thế giới ứng phó hiệu quả với những nguy cơ mới như tiền điện tử (cryptocurrency), các sản phẩm bảo hiểm có mức độ rủi ro cao...

Các nền kinh tế mới nổi nhanh chóng bắt kịp các nước phát triển

Theo Báo cáo Thương mại thế giới 2017 do Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) công bố ngày 09-11, Trung Quốc, Ấn Độ và các nền kinh tế mới nổi lớn khác - hiện đại diện cho gần 1/3 dân số thế giới - đang nhanh chóng vươn lên để bắt kịp các nước phát triển, kể cả khi kinh tế toàn cầu trong quá trình tự "làm mới" và tiến bước về phía trước.

Báo cáo trên nêu rõ quy mô của kinh tế toàn cầu đã tăng gấp đôi kể từ năm 1990, sự mở rộng lớn nhất trong lịch sử, bất chấp cuộc Đại suy thoái 2007. Theo báo cáo, trình độ phát triển, phúc lợi xã hội và điều kiện sống của hàng tỷ người trên thế giới, kể cả những người nghèo nhất, đang tiến triển với nhịp độ nhanh chưa từng thấy.

Tuy nhiên, giai đoạn tăng trưởng và phát triển phi thường này cũng đi kèm với những năm tháng gián đoạn đặc biệt lớn, khi các nền kinh tế mới đẩy các nền kinh tế khác đứng trước lựa chọn phải thích nghi hoặc tụt hậu, khi nhu cầu đối với những lao động có kỹ năng và chuyên môn cao gia tăng tại nhiều quốc gia và lĩnh vực. Báo cáo nhấn mạnh khi kinh tế toàn cầu trở nên đa dạng và năng động hơn, một số người đang tụt lại phía sau.

Bên cạnh đó, báo cáo cũng phân tích những thách thức đối với người lao động và doanh nghiệp trong quá trình điều chỉnh và thích ứng với những thay đổi trên thị trường lao động, đồng thời chỉ ra cách thức các chính phủ có thể tạo ra môi trường thuận lợi thúc đẩy quá trình đó để đảm bảo hoạt động thương mại và tận dụng các công nghệ.

Báo cáo cho rằng sự mở cửa kinh tế thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo và ngược lại. Các công nghệ mới kết hợp với mạng Internet đang gắn kết với nhau và “lập trình” nền kinh tế toàn cầu hóa hiện nay.

Báo cáo nhấn mạnh Trung Quốc sẽ không thể trở thành “công xưởng của thế giới” nếu không có sự tương tác và tham gia vào mạng lưới sản xuất toàn cầu, và Ấn Độ sẽ không trên bước đường trở thành trung tâm dịch vụ toàn cầu nếu không tiếp cận được mạng lưới thông tin.

Mỹ, Trung Quốc gửi thông điệp khác nhau về thương mại quốc tế

Ngày 10-11, tại Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2017 diễn ra ở Đà Nẵng, Việt Nam, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi đi những thông điệp và tầm nhìn đối lập về thương mại quốc tế.

Phát biểu tại hội nghị, Tổng thống Trump một lần nữa tái khẳng định chính sách "Nước Mỹ là trên hết", đồng thời tuyên bố Washington sẽ không chấp nhận tình trạng mất cân đối trong thương mại và sẽ nỗ lực để bảo đảm tự do hóa thương mại một cách cân bằng và công bằng.

Ông Trump cho biết Mỹ sẵn sàng ký kết các thỏa thuận song phương với các quốc gia trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, tuy nhiên các thỏa thuận sẽ phải dựa trên nguyên tắc cơ bản "tôn trọng và bảo đảm lợi ích của nhau".

Người đứng đầu Nhà Trắng nêu rõ khi nước Mỹ tham gia vào quan hệ thương mại với một đối tác, Washington sẽ kỳ vọng đối tác của mình "tuân thủ nghiêm túc các nguyên tắc," các thị trường sẽ mở cửa với nhau ở mức độ ngang bằng và đầu tư tư nhân sẽ điều khiển dòng vốn đầu tư chứ không phải là các nhà hoạch định chính sách.

Trong khi đó, trong bài phát biểu của mình, Chủ tịch Tập Cận Bình kêu gọi bảo vệ toàn cầu hóa như một "xu thế lịch sử không thể đảo ngược." Nhà lãnh đạo Trung Quốc cho rằng mặc dù lý thuyết tự do thương mại cần có những điều chỉnh để " bảo đảm thương mại cởi mở, cân bằng và mang lại lợi ích lớn hơn cho tất cả các bên," nhưng thương mại đa quốc gia cần được thúc đẩy vì cơ chế này đang giúp các nước nghèo hưởng lợi từ thương mại toàn cầu.

Ông kêu gọi các nước hỗ trợ các cơ chế trao đổi đa phương và thực hành chủ nghĩa khu vực mở cửa để cho phép các nước phát triển hưởng lợi hơn từ các hoạt động đầu tư và thương mại quốc tế./.


Bài cùng chủ đề

Khai mạc Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia - Techfest Việt Nam 2017  (14/11/2017)

Cần cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp yêu cầu phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới  (14/11/2017)

Đẩy mạnh các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào  (14/11/2017)

APEC Photo Contest - cuộc thi dành cho các nhiếp ảnh gia chuyên và không chuyên của 21 quốc gia, vùng lãnh thổ thuộc APEC  (14/11/2017)

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh: APEC 2017 thành công toàn diện từ khâu tổ chức đến nội dung  (14/11/2017)

Đại sứ quán và cộng đồng kiều bào tại Hà Lan ủng hộ đồng bào trong nước bị thiệt hại bởi thiên tai, bão lũ  (14/11/2017)

mới nhất