Quyết liệt phòng, chống dịch - tiền đề quan trọng để phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội

Đợt dịch lần thứ 4 bắt đầu xuất hiện tại tỉnh Vĩnh Long vào tháng 7-2021 với ca nhiễm ngoài cộng đồng đầu tiên được phát hiện tại Khu công nghiệp Hòa Phú, huyện Long Hồ, sau đó lây lan nhanh đến các địa phương khác trong tỉnh. Trước thực trạng trên, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành và toàn thể nhân dân thực hiện nghiêm lời kêu gọi của Tổng Bí thư và các chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về phòng, chống đại dịch COVID-19⁽¹⁾; áp dụng biện pháp giãn cách xã hội trên phạm vi toàn tỉnh, hạn chế tình trạng người dân tập trung đông người, chỉ ra đường khi thật sự cần thiết, tạm dừng hoạt động của các doanh nghiệp không bảo đảm an toàn trong sản xuất, kinh doanh. Nhờ vậy, đến giữa tháng 10-2021, tỉnh Vĩnh Long đã điều trị khỏi cho 2.217 bệnh nhân trong tổng số 2.404 ca nhiễm công bố; tỷ lệ tử vong tính trên ca nhiễm ở mức thấp, chỉ 1,87% (45 trường hợp), toàn tỉnh còn 7 khu vực phong tỏa, 102/107 xã, phường, thị trấn qua 14 ngày không xảy ra trường hợp lây nhiễm mới trong cộng đồng.

Xuyên suốt trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo phòng, chống dịch, Đảng bộ và chính quyền tỉnh đã áp dụng triệt để phương châm “Bốn tại chỗ”⁽²⁾, tăng cường vai trò chủ động của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể; đồng thời, đưa ra những chủ trương, quyết sách mang tính quyết định, có những việc chưa từng có tiền lệ như: huy động lực lượng công an, quân đội phối hợp cùng lực lượng y tế triển khai nhanh các phương án phòng, chống dịch và thành lập 1.663 tổ “đi chợ thay dân” với 7.717 thành viên để mua hàng hóa thiết yếu cho người dân, nhằm hạn chế tập trung đông người... trong thời gian giãn cách xã hội. Tỉnh luôn quan tâm chăm lo cho người dân thực hiện kịp thời, đầy đủ các chính sách bảo đảm an sinh xã hội, tính đến ngày 20-12-2021, tỉnh đã thực hiện chi hỗ trợ trên 270 tỷ đồng cho hơn 98.796 cá nhân, 26.015 hộ gia đình, tổ chức, đơn vị với phương châm  “Không để ai bị bỏ lại phía sau”; tiếp nhận và triển khai phân phối 21 tấn gạo từ nguồn dự trữ quốc gia cho 73.546 đối tượng nghèo, cận nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội, người có công với cách mạng, lao động tự do mất việc, người có hoàn cảnh khó khăn...

Nhận định trong tình hình mới, việc đạt mục tiêu “không COVID” là điều rất khó khăn, vì ngay những nước phát triển có tỷ lệ tiêm vắc-xin đạt 90% dân số, điều đó cũng không thực hiện được. Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long đã quán triệt sâu sắc và quyết liệt triển khai thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP, ngày 11-10-2021 của Chính phủ về Quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” trong cả hệ thống chính trị và người dân, thông qua việc xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể từng bước thích ứng an toàn, linh hoạt, hiệu quả để khôi phục các hoạt động sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội. Do việc thực hiện giãn cách xã hội trong thời gian dài vừa qua đã ảnh hưởng nhiều mặt đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân; hầu hết các doanh nghiệp từng bước hoạt động trở lại nhưng công suất và năng lực chưa phục hồi được như ban đầu; chất lượng đào tạo nghề bị ảnh hưởng do không đủ thời gian thực hành trực tiếp; công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng giảm; các nguồn lực xã hội hóa để đầu tư vào các lĩnh vực bị hạn chế. Bởi vậy, nếu không thực hiện các biện pháp phục hồi kinh tế khả năng trong những năm tiếp theo sẽ không đạt mục tiêu của cả nhiệm kỳ (tăng trưởng bình quân 6%/năm).

Để nhanh chóng phục hồi và phát triển kinh tế, tỉnh đã quyết liệt chỉ đạo, điều hành, triển khai và thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh nhằm tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, kinh doanh hiệu quả. Đặc biệt, chú trọng đẩy mạnh tổ chức sản xuất, kinh doanh tại những nơi bảo đảm điều kiện vừa phòng, chống dịch, vừa duy trì sản xuất nhưng phải tuyệt đối an toàn; kịp thời nắm bắt thông tin, thị trường, nhu cầu nhập khẩu hàng hóa của các nước; tăng cường quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông sản của tỉnh trên các sàn thương mại điện tử; hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, các cơ sở sản xuất, kinh doanh tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, hội chợ triển lãm tại các địa phương trong và ngoài nước; phát huy vai trò của tổ hỗ trợ tiêu thụ trong lưu thông hàng nông sản, tăng cường cung ứng, kết nối hàng thiết yếu các tỉnh, thành phố phía Nam và chung tay thực hiện hỗ trợ tiêu thụ nông sản cho nông dân và doanh nghiệp trong đại dịch; tạo điều kiện thuận lợi nhất để vận chuyển, lưu thông hàng hóa, nguyên liệu phục vụ sản xuất bảo đảm an toàn, liên thông, thống nhất, thông suốt giữa các địa phương trong và ngoài tỉnh... Kết quả là sản xuất công nghiệp, thương mại đang dần phục hồi; nhiều doanh nghiệp đã đăng ký hoạt động trở lại; các kênh phân phối, lưu thông hàng hóa nông sản, tiêu dùng được khơi thông,...

Những bài học kinh nghiệm quý

Đối mặt với dịch bệnh có tốc độ lây lan rất nhanh, tình hình chuyển biến liên tục, khó có thể kiểm soát trong thời gian ngắn, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Vĩnh Long ra sức lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành và toàn thể nhân dân “vừa làm, vừa rút kinh nghiệm”, linh hoạt ứng phó với tình huống phát sinh. Qua nửa năm thực hiện công tác phòng, chống dịch, đặc biệt là hơn 3 tháng thực hiện mục tiêu thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19, tỉnh đã đúc kết được một số kinh nghiệm quý báu sau:

Thứ nhất, phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trong những thời khắc mang tính quyết định. Trong quá trình chỉ đạo, Đảng bộ tỉnh đã huy động sự vào cuộc của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, nhất là hệ thống chính trị ở cơ sở phải tham gia trực tiếp, đóng vai trò quan trọng trong phòng, chống dịch. Thủ trưởng các cấp, các ngành, đặc biệt là bí thư cấp ủy phải phát huy vai trò của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống dịch. Chú trọng phát huy sức mạnh của toàn dân, tạo sự đồng lòng nhất trí cao trong thực hiện.

Thứ hai, luôn xem con người là nhân tố quan trọng, nguồn lực và động lực cho phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, thích ứng an toàn trong tình hình mới. Bởi, ý thức của mỗi cá nhân chính là yếu tố quyết định thành quả của một tập thể. Tỉnh đã xác định mục tiêu hàng đầu trong công tác phòng dịch là bảo vệ sức khỏe, tính mạng và tài sản của nhân dân, hạn chế thấp nhất số ca tử vong. Đồng thời, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, yêu cầu mỗi người dân thể hiện vai trò chủ thể, nâng cao ý thức, phát huy mạnh mẽ tính tự giác, tinh thần trách nhiệm trong phòng, chống dịch bệnh; thực hiện nghiêm các quy định, hướng dẫn về y tế để bảo vệ chính mình, góp phần bảo vệ gia đình và xã hội. Đẩy nhanh tiến độ tiêm vắc-xin một cách thần tốc cho đối tượng theo quy định.

Thứ ba, phát huy tối đa nội lực, vận động và sử dụng có hiệu quả mọi sự giúp đỡ từ bên ngoài. Bằng kinh nghiệm tích lũy được thời gian qua để vực dậy tiềm lực phát triển của tỉnh trong bối cảnh dịch bệnh có thể vẫn còn kéo dài, tỉnh cần phát huy mạnh mẽ nội lực nhằm tạo bước chuyển rõ rệt hơn trên mọi mặt của đời sống xã hội. Trong đó, chú trọng bảo đảm an sinh, phúc lợi xã hội; nâng cao năng lực y tế cơ sở, thực hiện tốt mục tiêu chăm sóc sức khỏe và cải thiện đời sống nhân dân, nhất là chăm lo cho hộ nghèo, các đối tượng khó khăn do ảnh hưởng đại dịch COVID-19; khôi phục và ổn định thị trường lao động, nâng cao thu nhập để người dân yên tâm lao động, sản xuất. Ngoài ra, tranh thủ tối đa sự hỗ trợ mọi nguồn lực từ Trung ương và các tỉnh, thành bạn, nhất là những hỗ trợ về y tế để triển khai tốt các phương án phòng, chống dịch và công tác điều tra, truy vết và điều trị cho bệnh nhân COVID-19. Nhờ vậy, đã góp phần kéo giảm tỷ lệ bệnh nhân chuyển nặng, tử vong của tỉnh.

Thứ tư, vừa thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch linh hoạt và vừa bảo đảm ổn định sản xuất, lưu thông vận chuyển hàng hóa thông suốt, ổn định, hiệu quả; khắc phục gián đoạn chuỗi cung ứng. Nghiêm túc thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP, ngày 11-10-2021, của Chính phủ, quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”. Triển khai thực hiện Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch COVID-19 giai đoạn 2021 - 2023 của Chính phủ. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong việc chấp hành các quy định về phòng, chống dịch, tránh tình trạng chủ quan, lơ là, mất cảnh giác, làm lây lan dịch bệnh.

Thứ năm, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho chuyên gia, người lao động, tuyển dụng lao động tại các doanh nghiệp, góp phần bảo đảm kịp thời chính sách an sinh xã hội. Tập trung giải quyết nhanh, kịp thời các thủ tục về hỗ trợ chuyên gia, người lao động và tuyển dụng lao động vào làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhất là nhóm chuyên gia nước ngoài đến và ở lại làm việc tại tỉnh ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài bảo đảm an toàn theo quy định. Chỉ đạo các ngành chức năng phối hợp rà soát tình hình việc làm, lao động tại các doanh nghiệp; kịp thời hướng dẫn, xử lý, giải quyết các vướng mắc về quan hệ lao động trong các doanh nghiệp, khôi phục quan hệ lao động sau thời gian tạm hoãn hợp đồng lao động, ngừng việc... Thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp và các chính sách về an sinh xã hội, giảm nghèo, đào tạo nghề, giải quyết việc làm theo quy định.

Quyết tâm nhanh chóng phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội ngay sau khi đại dịch được kiểm soát

Đảng bộ, chính quyền tỉnh Vĩnh Long nhất quán quan điểm: “Cân bằng tối ưu giữa nhiệm vụ phòng chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội”, hướng tới mục tiêu chuyển trạng thái từ “Không có COVID” sang “Thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19”, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 nhằm thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; sớm ổn định sản xuất, kinh doanh cho các doanh nghiệp. Trong thời gian tới, phát huy những bài học kinh nghiệm quý đã đúc rút trong thời gian qua, cả hệ thống chính trị và người dân trong tỉnh thực hiện một số giải pháp cơ bản sau:

Một là, tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch linh hoạt, hiệu quả. Tổ chức đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh tại những nơi bảo đảm điều kiện vừa phòng, chống dịch, vừa duy trì sản xuất nhưng phải tuyệt đối an toàn. Các sở, ban ngành và các địa phương trong tỉnh nhanh chóng tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh COVID-19 theo các nghị quyết của Chính phủ và quyết định của Bộ Y tế. Thực hiện nghiêm, thống nhất các biện pháp phòng, chống dịch theo chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh và hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh vừa duy trì ổn định sản xuất, kinh doanh, vừa phòng, chống dịch có hiệu quả. Cùng doanh nghiệp nghiên cứu triển khai các phương án, tổ chức sản xuất, kinh doanh bảo đảm an toàn thích ứng với dịch bệnh ở vùng dịch và điều kiện thực tế của doanh nghiệp, hạn chế tối đa đóng cửa toàn nhà máy; hỗ trợ doanh nghiệp các phương án y tế, quy trình xử lý các ca nhiễm (nếu có) để chủ động ứng phó khi thực tiễn phát sinh.

Hai là, nhanh chóng bảo đảm ổn định sản xuất, lưu thông vận chuyển hàng hóa thông suốt, hiệu quả; khắc phục gián đoạn chuỗi cung ứng. Tạo điều kiện cao nhất để vận chuyển, lưu thông hàng hóa, vật tư, nguyên liệu phục vụ sản xuất bảo đảm an toàn, liên thông giữa các địa phương trong và ngoài tỉnh; chủ động có các giải pháp hỗ trợ bảo đảm sản xuất, cung ứng, lưu thông đối với nhóm hàng hóa là trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc, hóa chất, phương tiện, dịch vụ phục vụ phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Dự báo nhu cầu của thị trường, rà soát hiện trạng và có biện pháp bảo đảm nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất, kinh doanh phù hợp với từng giai đoạn. Tổ chức hoạt động vận tải đường bộ, đường thủy nội địa trên địa bàn bảo đảm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19. Tăng cường kiểm soát công tác phòng, chống dịch tại các điểm tập kết, trung chuyển, giao nhận, xếp dỡ hàng hóa đối với người trên phương tiện nhằm bảo đảm thuận lợi cho chuỗi cung ứng nguyên vật liệu sản xuất, vận chuyển hàng hóa và hàng tiêu dùng thiết yếu một cách thông suốt. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành hoạt động các loại hình vận tải. 

Ba là, hỗ trợ cắt giảm chi phí, tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn sản xuất, kinh doanh. Tiếp tục phối hợp với các cơ quan có liên quan hướng dẫn triển khai kịp thời, có hiệu quả các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động đủ điều kiện hỗ trợ theo quy định của Chính phủ. Khẩn trương hướng dẫn thực hiện việc hỗ trợ giảm giá điện cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19 và tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị, đề xuất giảm giá điện hoặc giãn thời gian đóng tiền điện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở lĩnh vực sản xuất chế biến, bảo quản thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản, chế biến và bảo quản rau, củ, quả nhằm giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tập trung duy trì sản xuất. Theo dõi, đôn đốc các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh triển khai các gói tín dụng hỗ trợ cho doanh nghiệp, người lao động; hỗ trợ xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh khả thi để nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng; ưu tiên vốn tín dụng hỗ trợ các doanh nghiệp khôi phục sản xuất, kinh doanh, mua nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, kinh doanh và trả lương cho người lao động. Tiếp tục thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi suất, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 theo quy định và chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Theo chức năng, nhiệm vụ, các sở, ban, ngành của tỉnh tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tạo điều kiện để các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi để hỗ trợ duy trì, phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Bốn là, hỗ trợ tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản, hàng hóa. Tăng cường công tác cung cấp thông tin, thị trường, nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài. Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh tăng cường quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông sản của tỉnh trên các sàn thương mại điện tử; tham gia chương trình xúc tiến thương mại trực tuyến; kết nối cung cầu, hội chợ triển lãm trên môi trường số. Tổ chức hội nghị kết nối cung cầu tại tỉnh để kết nối tiêu thụ hàng hóa với các doanh nghiệp, hợp tác xã của tỉnh. Tổ chức cho doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh tham gia kết nối cung cầu tại các địa phương; tổ chức đoàn xúc tiến thương mại, kết nối giao thương với các tỉnh phía Bắc giáp Trung Quốc để liên kết hỗ trợ tiêu thụ nông sản, nhất là khoai lang tím của huyện Bình Tân. Hướng dẫn và hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh xây dựng mô hình tổ chức sản xuất, kinh doanh an toàn phòng, chống dịch bệnh linh hoạt và hiệu quả.

Năm là, nâng cao hiệu quả triển khai chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh; chính sách an sinh xã hội. Chủ động đổi mới, cải tiến phương thức làm việc, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính nhằm thích ứng với bối cảnh phòng, chống dịch; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, các hoạt động trực tuyến trong chỉ đạo, điều hành, các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh phục hồi và đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh. Thực hiện tốt các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân chịu tác động của đại dịch COVID-19 theo Nghị định 92/2021/NĐ-CP, ngày 27-10-2021, của Chính phủ. Nhanh chóng thành lập và đưa Quỹ an sinh xã hội tỉnh đi vào hoạt động qua việc triển khai tổ chức rà soát cập nhật thông tin về các đối tượng người có công với cách mạng, người nghèo, cận nghèo, trẻ em mồ côi, trẻ có hoàn cảnh đặc biệt và các đối tượng bảo trợ xã hội, người dân có hoàn cảnh khó khăn... để kịp thời có giải pháp huy động, vận động các nguồn lực hỗ trợ. Thực hiện kịp thời các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo, đào tạo nghề, giải quyết việc làm theo quy định.

Sáu là, tập trung khơi thông dòng vốn đầu tư phát triển và các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác. Tiến hành đồng bộ các giải pháp nhằm đẩy mạnh tiến độ triển khai thực hiện và giải ngân các dự án đầu tư công; triển khai, tổ chức thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2022 và kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; sớm triển khai các thủ tục chuẩn bị đầu tư và bố trí vốn để khởi công mới các công trình đủ điều kiện theo kế hoạch; lập quy hoạch tỉnh và quy hoạch xây dựng, sử dụng đất cấp huyện nhằm tạo thuận lợi cho công tác thu hút, mời gọi đầu tư. Đẩy mạnh công tác thông tin, giới thiệu danh mục dự án mời gọi đầu tư của tỉnh đến các nhà đầu tư. Thường xuyên theo dõi, tháo gỡ khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Thu hút và nhanh chóng tìm nhà đầu tư cho các dự án đầu tư hạ tầng các cụm công nghiệp, các dự án thương mại - dịch vụ, dự án phát triển khu dân cư, khu nhà ở, khu đô thị mới... Đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án giao thông được Trung ương đầu tư đi qua địa bàn tỉnh. Tạo điều kiện an toàn sớm phục hồi các hoạt động của các điểm tham quan, du lịch, các hoạt động lưu trú, lữ hành theo lộ trình; tổ chức các hoạt động văn hóa thể thao kích cầu du lịch theo cấp độ nguy cơ./.

-----------------

(1) Chỉ thị số 15/CT-TTg, ngày 27-3-2020, “Về quyết liệt thực hiện cao điểm phòng, chống dịch COVID-19”; Chỉ thị số 16/CT-TTg, ngày 31-3-2020, “Về thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19” và Chỉ thị số 19/CT-TTg, ngày 24-4-2020, “Về tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 trong tình hình mới”
(2) Chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện và vật tư tại chỗ, hậu cần tại chỗ.