Đến dự, có các đồng chí: PGS,TS. Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Đào Ngọc Dung, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương; Trung tướng Mai Quang Phấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tây Nguyên; Hà Đăng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương; Hữu Thọ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương; Hồng Vinh, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương; TS. Phạm Tất Thắng, Phó Tổng Biên tập Thường trực Tạp chí Cộng sản; Trần Hồng Hà, Phó Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương; Nguyễn Phương Nga, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao; Trương Mạnh Sơn, Bí thư Đảng ủy Ngoài nước; cùng các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, cán bộ lãnh đạo, quản lý các bộ, ban, ngành Trung ương.

Quang cảnh Hội thảo (Ảnh: Ngọc Huệ)

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Đào Ngọc Dung, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương nhấn mạnh, âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, mặt trái cơ chế thị trường;... tác động không nhỏ đến lập trường tư tưởng, chính kiến của không ít cán bộ, đảng viên, dẫn đến tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Vì vậy, cần làm rõ thực trạng cả về lý luận và thực tiễn để xây dựng giải pháp đấu tranh phòng, chống một cách hiệu quả.

Báo cáo đề dẫn Hội thảo, PGS, TS. Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản nêu rõ, hơn 90 báo cáo, tham luận gửi đến Ban Tổ chức Hội thảo tập trung vào ba nhóm vấn đề chủ yếu:

Nhóm vấn đề thứ nhất, nhận diện và cắt nghĩa khái niệm công cụ làm cơ sở cho việc nghiên cứu lý luận và từng bước tổng kết thực tiễn; 14 tham luận góp phần làm rõ nội hàm khái niệm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và các khái niệm liên quan “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa”,...

Nhóm vấn đề thứ hai, có ý nghĩa quan trọng nhất là sự tiếp cận đánh giá bước đầu một cách tổng thể, hệ thống, đa diện, nhiều góc cạnh, nhận diện rõ những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, tâm lý, đạo đức; trên tất cả các khu vực, với tư cách là một thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ ta. Đồng thời, bình luận những hạn chế, những bất cập trong thực tiễn; kiến giải những nguyên nhân của tình trạng ‘tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, gồm hai nguyên nhân khách quan và chủ quan, bên trong và bên ngoài và xác định nguyên nhân chủ quan là quyết định,...

Nhóm vấn đề thứ ba, có tới 45 tham luận, ở mức độ này hay khác tập trung luận giải, đề xuất và kiến nghị tiếp tục giải quyết vấn đề không chỉ về mặt phương pháp luận, nhận thức luận mà cả những khuyến nghị, kiến nghị một cách cụ thể ở từng khía cạnh, với từng lĩnh vực, trên từng đối tượng,... nhằm nâng cao khả năng thực thi hiệu quả việc phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong từng cấp ủy, mỗi cấp chính quyền trong mối quan hệ với từng đảng viên,...

Ban Tổ chức Hội thảo đề nghị các đại biểu tiếp tục thảo luận và nỗ lực làm sáng tỏ ba nhóm vấn đề sau:

Một là, tiếp tục làm rõ nội hàm về mặt khoa học những khái niệm có tính chất công cụ mà Đại hội XI của Đảng ta, trực tiếp là Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI, đòi hỏi: “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là gì?; Mức độ, sự giống nhau và khác nhau về chất giữa chúng như thế nào?; Những biểu hiện căn bản và chủ yếu của chúng ra sao?; Mối quan hệ giữa “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” như thế nào? Liên quan với chúng, thì “diễn biến hòa bình” và “tự diễn biến hòa bình”, “tự chuyển hóa” với “diễn biến hòa bình” là như thế nào, với những biến tướng ra sao? Mối quan hệ giữa chúng được thể hiện ra sao, trên những đối tượng chủ yếu nào, ở những lĩnh vực nhạy cảm nào và hậu quả chúng gây nên ra sao? Căn cứ vào tiêu chí gì để có thể không chỉ định hướng mà cần phải định lượng, để có thể không chỉ nhận diện, phân loại mà còn hoạch định kế sách, tìm đối pháp thích hợp;...

Hai là, với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, không nể nang, né tránh, đánh giá một cách khách quan việc phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên các lĩnh vực, các ngành, các cấp như thế nào? Nhận định một cách xác đáng về sự nỗ lực với mức độ cao hay thấp, nói cụ thể là kết quả tới đâu, hiệu quả ra sao trong việc xây dựng và thực thi cơ chế vận hành, các giải pháp tổng hợp nhằm huy động sức mạnh tổng hợp của chúng ta? Hiện nay, đang vướng mắc điều gì về nhận thức, về cơ chế, về lề lối tổ chức thực hiện? Và, đặc biệt còn những hiện trạng gì, những lực cản gì và những mâu thuẫn nào như thế nào nữa không, cũng cần tiếp tục làm rõ thêm.

Ba là, các nhà khoa học tiếp tục dự báo sự biến động của tình hình quốc tế và trong nước; phân tích một cách toàn diện và sâu sắc những yêu cầu và nhiệm vụ mới của cách mạng nước ta; những thách thức và trọng trách đặt ra trước Đảng ta,... Trên cơ sở đó, tiếp tục lý giải ở tầm cao hơn, ở mức sâu hơn công việc phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong tiến trình không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng ngang tầm nhiệm vụ mới của cách mạng, trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Tham luận tại Hội thảo (Ảnh: Ngọc Huệ)

Phát biểu tham luận, đồng chí Hà Đăng nhấn mạnh “tự diễn biến” là sự chuyển biến nội bộ, “tự chuyển hóa” là tự diễn biến ở mức cao, về chất, làm cho cán bộ, đảng viên không còn là chính mình nữa. Đấu tranh chống diễn biến hòa bình là đấu tranh ta - địch, còn “tự diễn biến “ là câu chuyện nội bộ của ta, tuy nhiên cũng có mối liên hệ chặt chẽ với âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch. Đồng chí Hữu Thọ nhắc lại lời cảnh báo của V.I. Lênin rằng không ai có thể đánh đổ chúng ta ngoài những sai lầm của bản thân chúng ta và khẳng định, chủ đề của Hội thảo phản ánh đúng tình hình đang diễn ra và rất cấp thiết phải giải quyết. Nhấn mạnh tính cấp thiết cần phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ trong cán bộ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, tuy phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên cũng không kém phần quan trọng.

Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tuấn, Cục trưởng Cục Quân huấn Quân đội nhân dân Việt Nam nêu ba vấn đề: “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nằm trong quy luật vận động tất yếu, chỉ có điều là sự vận động theo hướng tiêu cực; trong Đảng, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là sự vận động nhằm thay đổi thể chế, sự lãnh đạo của Đảng; ở mức độ cao hơn, là sự kết hợp “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” với âm mưu diễn biến hòa bình…

Trung tướng Vũ Hải Triều, Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục An ninh 2, Bộ Công an cho rằng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là sự thay đổi ngay trong mỗi con người, mỗi tổ chức, trong đó, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ lãnh đạo là cực kỳ nguy hiểm. Đồng chí cũng nhấn mạnh cần phải phân biệt đối tượng “phòng” và “chống” để có giải pháp phù hợp. Nói về “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tức là “ta” nói về “ta”, nguyên nhân từ nội bộ ta là chính, mặc dù có sự tiếp sức từ bên ngoài…

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Phương Nga lại cho rằng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” liên hệ hữu cơ với âm mưu diễn biến hòa bình. Đó là điều có thật và không ít thế lực ở phương Tây không úp mở về điều đó. Lĩnh vực quan hệ đối ngoại trong thời gian qua trở thành “mặt trận” đấu tranh tư tưởng. Nhiều thông tin thất thiệt liên quan đến quan hệ của Việt nam với các nước được tung ra với chủ đích tạo nhiễu thông tin, gieo rắc hoài nghi, hiểu lầm, tạo nên đối lập lợi ích trong nội bộ, vì vậy giải pháp đầu tiên là phải giải quyết tốt vấn đề nội bộ, xây dựng môi trường phát huy quyền làm chủ, quyền con người, giải quyết tốt từ các vấn đề nhỏ để không phát sinh thành những vấn đề lớn hơn…

Thay mặt Chủ tọa Hội thảo, PGS, TS. Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản phát biểu cảm ơn sự tham gia nhiệt tình của các đại biểu; đánh giá Hội thảo đã giải quyết được những nội dung đặt ra và kết luận:

- Hội thảo đã làm rõ nội hàm và hình thức biểu hiện của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; mối quan hệ giữa “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” cũng như mối quan hệ giữa “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” với diễn biến hòa bình và ngược lại…

- Phân tích bước đầu tình hình thực trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ đảng viên hiện nay; phân tích “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên các lĩnh vực; nguyên nhân của thực trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

- Kiến nghị một số giải pháp phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” một cách chủ động, tích cực./.