Ngày 17-8, tại thành phố Vũng Tàu, Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) đã tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Côn Đảo - 150 năm đấu tranh, xây dựng và phát triển (1862-2012)”. Hội thảo thu hút sự tham gia của gần 120 học giả thuộc nhiều trường đại học danh tiếng, các viện, trung tâm lưu trữ, hội khoa học lịch sử trong cả nước. Đặc biệt, Hội thảo còn có sự tham dự của nhiều cựu tù chính trị Côn Đảo - những nhân chứng sống của một thời oanh liệt nơi “địa ngục trần gian” của thế giới.

Hội thảo đã nhận được 112 bài viết của 115 tác giả, nhà nghiên cứu và nhất là có 7 bài viết của các cựu tù chính trị Côn Đảo. Các bài viết thể hiện sự nhìn nhận, đánh giá, phân tích, tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau đã tạo thành một nguồn tư liệu nghiên cứu về Côn Đảo rất phong phú và được hệ thống thành 3 nội dung chính gồm: Bối cảnh lịch sử và quá trình hình thành; tác động của chế độ lao tù và cuộc đấu tranh của tù nhân ở Côn Đảo và giá trị lịch sử - văn hóa, những yêu cầu phát triển, hội nhập. Hội thảo đưa ra những cơ sở quan trọng giúp tỉnh hoạch định kế hoạch, chính sách phát triển Côn Đảo xứng tầm trong tương lai.

Theo các nhà khoa học, trong 150 năm kể từ khi hình thành đến nay, Côn Đảo có tới gần 4/5 thời gian (113 năm) là “địa ngục trần gian” do thực dân, đế quốc đã xây dựng ở đây hệ thống nhà tù, giam giữ, tra tấn và giết hại hàng vạn tù nhân. Trong quá trình ấy, Côn Đảo là nơi đấu trí, thể hiện nghị lực của hàng vạn người yêu nước Việt Nam, nhất là các chiến sĩ cộng sản kiên cường đã biến nhà tù đế quốc trở thành trường học cách mạng. Những tấm gương hy sinh bất khuất của đồng bào, đồng chí ở Côn Đảo trước tháng 4-1975 là những đóng góp vô giá cho cách mạng và Tổ quốc Việt Nam được hòa bình và phát triển như ngày nay.

Sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng (năm 1975) đến nay, Côn Đảo đã trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều du khách trong và ngoài nước. Côn Đảo không chỉ có giá trị lịch sử to lớn mà còn được đánh giá là 1 trong 21 thiên đường nghỉ dưỡng của Việt Nam và được xem là 1 trong 10 hòn đảo bí ẩn, đẹp nhất thế giới với rừng nguyên sinh, hệ sinh thái biển rất đa dạng. Vì vậy, việc khai thác, phát huy giá trị lịch sử, văn hóa, môi trường thiên nhiên độc đáo, kết hợp với an ninh, quốc phòng đang là bài toán được chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm. Trong những năm qua, Chính phủ cũng như tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có những đầu tư lớn cho Côn Đảo với mục tiêu, đến năm 2020 sẽ đưa Côn Đảo trở thành một đô thị hiện đại./.