Bên cạnh những tác động xấu không nhỏ từ cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới mang lại đối với một nước đang phát triển với tốc độ nhanh, kinh tế Trung Quốc năm 2009 còn tiếp tục bị chi phối bởi di chứng thiệt hại nặng nề trong nước từ năm 2008: thiên tai mưa tuyết đóng băng hiếm thấy ở khu vực miền nam, động đất kinh hoàng ở Văn Xuyên, Tứ Xuyên, sữa bột dành cho trẻ sơ sinh nhãn hiệu “Tam Lộc” nhiễm me-la-min…

Trước tình hình phức tạp và diễn biến khó lường của kinh tế thế giới và trong nước, lần đầu tiên Quốc vụ viện đã phải đưa “Báo cáo công tác Chính phủ” chuẩn bị trình bày tại kỳ họp Quốc hội (Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc) kỳ 2 khóa XI vào tháng 3-2009 ra trưng cầu ý kiến trong các tỉnh, thành, khu và các bộ, ngành liên quan. Đây là bước đi thận trọng để tìm phương cách tháo gỡ những khó khăn đặt ra đối với nền kinh tế lớn đang phát triển.

Để giảm thiểu tình trạng mất việc làm đối với lực lượng lao động từ nông thôn ra, mấy tháng gần đây Đảng và Chính phủ Trung Quốc đã đưa ra nhiều chủ trương, giải pháp tích cực, cụ thể tạo thành chương trình hỗ trợ lao động nông dân thất nghiệp. Có thể gom lại thành 6 nhóm giải pháp sau:

Hai là, Nhà nước giúp đỡ để giảm bớt áp lực đối với những doanh nghiệp đang gặp khó khăn để có thể tiếp tục sản xuất, kinh doanh, giảm thiểu việc cắt giảm lao động thông qua các biện pháp “5 chậm" (cho phép các doanh nghiệp gặp khó khăn chậm nộp 5 khoản bảo hiểm xã hội); “4 giảm" (giảm 4 hạng mục bảo hiểm); “3 trợ cấp" (trợ cấp bảo hiểm xã hội cho các doanh nghiệp gặp khó khăn, trợ cấp chức vụ, trợ cấp đào tạo nghiệp vụ); “2 thương lượng" (hai bên doanh nghiệp và công đoàn hoặc công nhân viên thương lượng bình đẳng) nhằm giảm nhẹ gánh nặng cho các doanh nghiệp.

Ba là, khuyến khích tự do lập nghiệp, nhất là đối với số lao động mất việc từ đô thị, khu công nghiệp trở về. Nhà nước sẽ miễn giảm thuế, bố trí mặt bằng cho cơ sở sản xuất, kinh doanh, cho vay lãi xuất thấp, cung cấp dịch vụ, tư vấn lập nghiệp, tạo dựng môi trường tốt cho người lao động tự tìm kiếm việc làm và tự lập nghiệp.

Bốn là, Nhà nước sẽ kết hợp giữa các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng và xây dựng nông thôn mới. Sự kết hợp này một cách khoa học sẽ đẩy mạnh tạo việc làm cho người nông dân ngay tại địa phương; kết hợp ngành nghề truyền thống của địa phương với những ngành nghề mới trên cơ sở áp dụng công nghệ hiện đại, khuyến khích nông dân về quê lập nghiệp.

Năm là, Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực, trong đó có nguồn nhân lực ở nông thôn. Đào tạo kỹ năng và chuyên ngành chuyên môn cho nhân viên doanh nghiệp gặp khó khăn; đào tạo kỹ năng nghề nghiệp cho nông dân, tái tạo việc làm cho nhân viên thất nghiệp; đào tạo trước kỹ năng lao động cho lực lượng lao động mới; cung cấp đào tạo ngành nghề miễn phí cho bộ đội phục viên. Đây là một chương trình có quy mô rộng lớn, lâu dài trên phạm vi cả nước.

Sáu là, miễn phí các dịch vụ tìm việc làm. Các cơ quan chức năng, trung tâm giới thiệu việc làm sẽ miễn phí giới thiệu, hướng dẫn, cung cấp thông tin việc làm, kiểm tra kỹ năng, cung cấp dịch vụ tư vấn chính sách, đăng tin tìm việc làm cho người lao động ở thành thị và nông thôn có nhu cầu việc làm.

Những giải pháp tháo gỡ tình trạng nông dân mất việc làm ở đô thị, khu công nghiệp trên đây kết hợp với “Quyết định về một số vấn đề quan trọng thúc đẩy cải cách phát triển nông thôn” với chính sách mới cho phép chuyển đổi quyền nhận khoán ruộng đất tại nông thôn, nhằm làm sống động kinh tế nông thôn, tăng thu nhập cho nông dân, kích thích thị trường nông thôn rộng lớn với 700 triệu nông dân mà Hội nghị Trung ương 3 khóa 17 Đảng Cộng sản Trung Quốc (9-11-2008) nêu ra đang từng bước đi vào cuộc sống có hiệu quả ở một đất nước đông dân nhất thế giới./.