Chủ trì hội thảo gồm các đồng chí: Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Lại Xuân Môn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương; Nguyễn Quang Dương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; Phùng Hữu Phú, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương.

Tham dự hội thảo còn có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể trung ương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; đại diện lãnh đạo các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương; các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý về lĩnh vực xây dựng Đảng.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng nêu rõ, xây dựng Đảng về đạo đức và xây dựng đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên là vấn đề rất hệ trọng, một trong 10 nhiệm vụ của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và là một trong những nội dung căn cốt trong tư tưởng Hồ Chí Minh.

Ngay từ khi tuyên truyền, vận động thành lập Đảng, trong tác phẩm “Đường cách mệnh”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định, đạo đức cách mạng là nội dung cốt lõi đầu tiên trong những vấn đề căn bản của cách mạng Việt Nam. Người nhiều lần nhấn mạnh, đạo đức là “gốc” của người cách mạng, bởi: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Cán bộ, đảng viên phải có trách nhiệm nêu gương đạo đức cách mạng; từ việc làm, lời nói cho đến cách ăn ở, phải làm sao cho dân tin, dân phục, dân yêu.

Đạo đức cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh là những phẩm chất quý báu của người cộng sản, người đảng viên chân chính tận trung với Đảng, tận trung với nước, tận hiếu với dân; yêu thương con người; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; nhân, nghĩa, trí, tín, dũng; đoàn kết, thống nhất, thân ái, giúp đỡ đồng chí, đồng bào; trung thực, thẳng thắn, dũng cảm đấu tranh tự phê bình và phê bình, nói đi đôi với làm và có tinh thần quốc tế trong sáng.

GS, TS Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, thấm nhuần sâu sắc những chỉ dẫn có giá trị to lớn và quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong hơn 93 năm lãnh đạo sự nghiệp cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn quan tâm, chú trọng xây dựng Đảng về đạo đức, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục; là yêu cầu quan trọng, cấp thiết trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, để Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh, “là đạo đức, là văn minh”, là tổ chức của những người ưu tú, có bản lĩnh chính trị vững vàng; đủ năng lực và uy tín để lãnh đạo nhân dân, xứng đáng với trọng trách được nhân dân tin tưởng giao phó.

Xây dựng, giáo dục, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên là nội dung trọng tâm của xây dựng Đảng về đạo đức. Trải qua quá trình liên tục học tập, rèn luyện, tu dưỡng, đội ngũ cán bộ, đảng viên đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành về lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị, là những tấm gương cao đẹp, mẫu mực về phẩm chất đạo đức, lối sống; nêu cao tinh thần yêu nước, hăng hái đi đầu trong lao động sản xuất, học tập, công tác và chiến đấu, cống hiến tâm huyết, sức lực, trí tuệ của mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng. Nhiều người trong số đó đã hy sinh cả cuộc đời mình vì độc lập, thống nhất của Tổ quốc và tự do, hạnh phúc của nhân dân.

Tuy nhiên, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, cũng cần nhìn thẳng vào sự thật rằng, vẫn còn có một bộ phận cán bộ, đảng viên, kể cả ở cấp cao, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, gây bất bình, lo lắng, suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Thực tiễn cho thấy, khi người cán bộ, đảng viên không thường xuyên học tập, tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất thì sẽ dần đánh mất mình, đánh mất “nền tảng gốc” là đạo đức cách mạng, dẫn đến suy thoái về tư tưởng chính trị; và đó là một bước ngắn, hết sức nguy hiểm, dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Nhiều trường hợp cán bộ bị kỷ luật đảng và xử lý trước pháp luật thời gian qua có nguyên nhân gốc rễ là không chú ý giữ gìn đạo đức cách mạng, đã vi phạm Điều lệ Đảng, Quy định về những điều đảng viên không được làm, vì danh lợi cá nhân mà bất chấp kỷ luật đảng, pháp luật nhà nước.

Theo GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, trong bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chưa từng thấy, có nhiều bất định, bất ổn, đột biến và rủi ro khó lường như hiện nay, các thế lực xấu, thù địch, phản động lợi dụng việc một số cán bộ, đảng viên vi phạm, bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự để đẩy mạnh bôi xấu, xuyên tạc, tiếp tục chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta, thì chúng ta lại càng ý thức được tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng về đạo đức, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất, đạo đức cách mạng, có năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới.

Gần đây, Đảng ta đã có nhiều chủ trương, quyết sách rất quan trọng cùng với các biện pháp xử lý nghiêm khắc không có vùng cấm, không có ngoại lệ để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tình trạng tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng đã xác định, xây dựng Đảng về đạo đức là một trong 4 nội dung quan trọng của công tác xây dựng Đảng toàn diện, đồng bộ cùng với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Trong thời gian qua, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều chỉ thị, kết luận, quy chế, quy định mới để đẩy mạnh xây dựng Đảng về đạo đức; trong đó, tập trung vào phát huy trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Nêu một số vấn đề có tính định hướng, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng đề nghị các đại biểu, nhà khoa học tập trung thảo luận một số vấn đề cụ thể, tiếp tục làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn, những yêu cầu cấp bách của việc xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên; tiếp tục làm rõ các nhân tố mới, các yêu cầu mới tác động đến đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cùng với đó, tập trung góp ý, đề xuất bổ sung, góp phần hoàn thiện những chuẩn mực đạo đức cách mạng sao cho sát hợp với thực tiễn mới; đồng thời, đề xuất các giải pháp triển khai thực hành chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên hiệu quả, khả thi và có tác động lan tỏa tích cực trong toàn Đảng, toàn hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ cơ sở khoa học của việc xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, khẳng định cần lấy những nội dung trong chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chuẩn mực đạo đức của người cách mạng làm nền tảng tư tưởng, cơ sở thế giới quan và phương pháp luận để xây dựng.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng phân tích, đánh giá thực trạng việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay, chỉ rõ nguyên nhân, bài học kinh nghiệm; trên cơ sở đó, đề xuất các định hướng, giải pháp xây dựng và thực hiện có hiệu quả chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Các tham luận, ý kiến trao đổi tại hội thảo cũng nhấn mạnh đến đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và đấu tranh chống lại các biểu hiện lạc hậu, trì trệ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống… Việc xây dựng các chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên cần bảo đảm tính cách mạng, khoa học, phổ quát, toàn diện, cụ thể, ngắn gọn, tường minh, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ học tập, làm theo, dễ kiểm tra, giám sát; trên cơ sở đó, đề xuất với Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành và tổ chức thực hiện trong toàn thể đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Phát biểu kết luận Hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, nhấn mạnh, với tinh thần nghiêm túc, khẩn trương, hội thảo đã thực hiện được mục đích, yêu cầu đề ra và đạt được kết quả rất tốt đẹp, đúng với tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đó là: “Nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc để làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hằng ngày”.

78 bài tham luận gửi đến hội thảo và 12 ý kiến phát biểu tại hội trường đã bám sát, tập trung phân tích và làm nổi bật chủ đề hội thảo trên mấy vấn đề chủ yếu sau:

Một là, khẳng định, làm rõ ý nghĩa, sự cần thiết phải xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới là một chủ trương đúng đắn, cấp thiết nhằm giải quyết những vấn đề thực tiễn trong hoạt động lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Trong bối cảnh mới, tình hình thế giới, trong nước, sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta tiếp tục đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi mới cao hơn về năng lực, trình độ, phẩm chất của người cán bộ, đảng viên. Bốn nguy cơ mà Đảng chỉ ra vẫn còn tồn tại, đan xen, thậm chí có một số mặt diễn biến phức tạp hơn, là thách thức lớn đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ. Bởi vậy, việc xác định các chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới là cơ sở quan trọng để cán bộ, đảng viên tu dưỡng, phấn đấu, rèn luyện; là căn cứ để đánh giá mỗi cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ, đồng thời là yêu cầu có tính tất yếu trong bảo vệ, phát triển Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Hai là, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn để xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Các căn cứ lý luận để xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới được nhiều báo cáo tham luận chỉ rõ là: 1- Học thuyết Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức vô sản, đạo đức xã hội chủ nghĩa, đạo đức cách mạng; 2- Các quan điểm, chủ trương của Đảng về tiêu chuẩn, nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên; 3- Quan điểm của Đảng về xây dựng Đảng về đạo đức; 4- Quy định của Đảng về nêu gương và những điều đảng viên không được làm; 5- Quy định của Nhà nước về tiêu chuẩn, chuẩn mực đạo đức của cán bộ, công chức và những việc cán bộ, công chức không được làm…

Các căn cứ thực tiễn để xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới được nhiều đại biểu, nhà khoa học đi sâu làm sáng rõ, đó là: 1- Những kinh nghiệm về giáo dục, rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong các thời kỳ cách mạng trước đây; 2- Thực tiễn vận dụng, cụ thể hóa quan điểm của Đảng về chuẩn mực đạo đức cách mạng trong xây dựng, bổ sung, hoàn thiện và thực hiện chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ ở các ban, bộ, ngành, địa phương; 3- Thực trạng đạo đức của cán bộ, đảng viên, bao gồm cả mặt tích cực và những hạn chế, tiêu cực; 4- Thực tế việc giáo dục, bồi dưỡng, quản lý, xử lý vi phạm về đạo đức của cán bộ, đảng viên; 5- Truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc; 6- Bối cảnh, điều kiện và những yêu cầu mới đặt ra đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên.

Ba là, phân tích, luận giải, làm rõ từng chuẩn mực đạo đức cách mạng, đề xuất ý kiến xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Tham luận của nhiều đại biểu, nhà khoa học nhấn mạnh, chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới phải được xây dựng trên cơ sở vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức của người cách mạng; có sự kế thừa những chuẩn mực đạo đức cách mạng đã được xác định trong các văn kiện của Đảng và được sàng lọc, kiểm chứng, còn phù hợp trong giai đoạn hiện nay; đồng thời, có sự tiếp thu, bổ sung những giá trị đạo đức mới, phù hợp yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng của giai đoạn mới.

Trên cơ sở các ý kiến phát biểu, các bài tham luận tại hội thảo, có thể khái quát nội dung cơ bản của Chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới như sau: 1- Tận trung với Đảng, tận hiếu với dân; 2- Bản lĩnh, kiên định, sáng tạo, tự cường; 3- Tận tụy với việc, nhân nghĩa với người; 4- Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư; 5- Tự trọng, danh dự, đoàn kết, kỷ cương; 6- Trách nhiệm, nêu gương, tự soi, tự sửa; 7- Tu dưỡng, học tập, phấn đấu suốt đời..., đồng thời, định rõ tiêu chí cho từng chuẩn mực để thuận lợi cho việc thực hiện, kiểm tra, giám sát, đánh giá.

Bốn là, đề xuất các giải pháp thực hiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Nhiều ý kiến tham luận nhấn mạnh sự cần thiết phải xác định các giải pháp cụ thể, rõ ràng để thực hiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới. Các khuyến nghị tập trung vào những giải pháp chủ yếu sau: 1- Giải pháp về tuyên truyền, giáo dục, thống nhất nhận thức, nâng cao trách nhiệm; 2- Giải pháp về cơ chế, chính sách, pháp luật; 3- Giải pháp về tổ chức thực hiện; 4- Giải pháp về công tác cán bộ, công tác đảng viên; 5- Giải pháp về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật; 6- Giải pháp về phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân; 7- Giải pháp về tự giáo dục, tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên...

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định, tất cả các ý kiến và các báo cáo tham luận đều thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, trí tuệ và tâm huyết của các đồng chí đại biểu, các nhà khoa học; qua đó, góp phần cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn tin cậy; tạo sự thống nhất và nâng cao nhận thức về xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng nhằm góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có tư tưởng chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, gương mẫu, có tư duy, khát vọng đổi mới, có năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ./.