Định hướng chiến lược của Đảng và Nhà nước về công tác thông tin đối ngoại

Trong thời gian qua, việc quảng bá hình ảnh quốc gia đã được Đảng và Nhà nước ta xác định là nhiệm vụ quan trọng của công tác thông tin đối ngoại, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng. Qua hơn 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển thông tin đối ngoại giai đoạn 2011 - 2020 được Bộ Chính trị thông qua ngày 14-2-2012 tại Kết luận số 16-KL/TW, ngày 15-6-2023, Bộ Chính trị chính thức ban hành Kết luận số 57-KL/TW nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới. Đây là văn bản pháp lý quan trọng, khẳng định chủ trương nhất quán của Đảng về vai trò, tầm quan trọng của công tác thông tin đối ngoại; có tính chất định hướng chiến lược, là cơ sở để các cơ quan, đơn vị triển khai xây dựng hoàn thiện cơ chế, chính sách, bộ máy cho công tác thông tin đối ngoại.

Trước đó, sự ra đời của Kết luận số 16 KL/TW và nỗ lực triển khai Kết luận đã có đóng góp quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các Nghị quyết Đại hội XI, XII của Đảng, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, nâng cao hình ảnh và vị thế Việt Nam trên trường quốc tế; khơi dậy lòng yêu nước của các tầng lớp nhân dân Việt Nam, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

Hiện nay, trước bối cảnh phức tạp, biến động, khó lường của tình hình quốc tế và khu vực; bên cạnh những thành tựu to lớn đã đạt được, đất nước ta cũng phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức cả về chủ quan và khách quan khi bước vào một giai đoạn phát triển mới. Điều này đã đặt ra những yêu cầu vô cùng bức thiết, đòi hỏi công tác thông tin đối ngoại cần phải không ngừng đổi mới, sáng tạo để bắt kịp với xu thế của thời đại, của khoa học - công nghệ. Từ đó, khắc phục những hạn chế, bất cập còn tồn tại, nâng cao hơn nữa hiệu quả, chất lượng.

Chính vì vậy, ngày 15-6-2023, Bộ Chính trị chính thức ban hành Kết luận số 57-KL/TW về tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới.

Kết luận số 57-KL/TW cũng đã nêu rõ mục tiêu: Đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá về đất nước Việt Nam hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển, là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của đất nước và Đảng Cộng sản Việt Nam trên trường quốc tế; khơi dậy tinh thần yêu nước, củng cố sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; triển khai có hiệu quả đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước; tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, tạo thuận lợi cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2045.

Ngày 19-1-2023, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ban hành Kế hoạch số 33/KH-UBND Hội nhập quốc tế thành phố Hà Nội năm 2023. Theo đó, thành phố tiếp tục khai thác lợi thế, khắc phục các hạn chế, khó khăn nhằm tận dụng cơ hội và giảm thiểu thách thức, tác động tiêu cực trong quá trình hội nhập quốc tế, phấn đấu đưa nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững ngang tầm với Thủ đô và thành phố lớn của các nước phát triển trong khu vực, đẩy mạnh và nâng cao vị thế của Thủ đô Hà Nội.

Lan tỏa hình ảnh một Thủ đô văn hiến, hội nhập quốc tế mạnh mẽ

Thời gian qua, việc tuyên truyền, quảng bá hình ảnh, các giá trị văn hóa tinh thần truyền thống, bản sắc văn hóa độc đáo của Hà Nội đã được thúc đẩy mạnh mẽ, thông qua các hình thức như tôn vinh các danh nhân văn hóa, nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú thuộc các loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian, tri thức dân gian... những cá nhân có nhiều đóng góp quan trọng, nổi bật trong sự nghiệp bảo tồn, gìn giữ, phát huy và trao truyền lại cho các thế hệ kế tiếp các giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn Hà Nội; đồng thời động viên, khích lệ các thế hệ tiếp nối, phát huy vốn văn hóa quý báu mà cha ông truyền lại. Hiện nay, những giá trị di sản văn hóa của Thủ đô không chỉ đang được phát huy trong đời sống hằng ngày tại các cộng đồng thôn, làng mà còn từng bước được giới thiệu đến bạn bè trong nước và quốc tế, góp phần lưu giữ và chuyển tải bản sắc văn hóa dân tộc đến với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế.

Với phương châm “là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”, Hà Nội đã triển khai phong phú các hình thức ngoại giao. Một trong những điểm nhấn của tinh thần đổi mới, sáng tạo của Hà Nội, từng bước lan tỏa hình ảnh Thủ đô văn hiến, anh hùng, năng động, mến khách là việc tổ chức các sự kiện, chương trình của khu vực, quốc tế như hai lần tổ chức Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games), Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên. Hoạt động đối ngoại nhân dân đã được triển khai mạnh mẽ; quan hệ đối tác với các đại sứ quán, tổ chức quốc tế ở trong và ngoài nước được duy trì. Qua đó, đóng góp vào sự phát triển của công tác đối ngoại chung của thành phố, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân Hà Nội và bạn bè quốc tế, giới thiệu hình ảnh Thủ đô Hà Nội văn hiến, Thành phố vì hòa bình, Thủ đô Anh hùng, phát triển năng động và hội nhập quốc tế.

Kỷ niệm năm chẵn quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam với các nước, nhiều hoạt động giao lưu văn hóa quốc tế, có ý nghĩa ở Hà Nội đã được tổ chức, như giao lưu văn hóa Việt - Mỹ lần thứ nhất vào tháng 6-2023, giao lưu văn hóa Việt Nam - Ấn Độ…. Trong những năm qua, nhiều hoạt động quảng bá văn hóa được tổ chức tại Hà Nội nhằm thúc đẩy sự hiểu biết văn hóa giữa người dân Việt Nam với cộng đồng người nước ngoài đang sinh sống tại Việt Nam. Nhiều hoạt động đã trở thành thường niên như Lễ hội hoa anh đào Nhật Bản - Hà Nội được tổ chức từ năm 2006 đến nay, Lễ hội Kanagawa tại khu vực đi bộ hồ Hoàn Kiếm, đại lễ Phật Đản Liên hợp quốc Vesak... góp phần quảng bá hình ảnh một đất nước Việt Nam thân thiện, yêu hòa bình, một Thủ đô Hà Nội mến khách, phát triển và ổn định, có truyền thống văn hóa lâu đời. Bên cạnh đó, việc giới thiệu những nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc của Việt Nam, Hà Nội ở nước bạn cũng được tổ chức thường xuyên, như những ngày Hà Nội tại Moscow, Seoul, giao lưu văn hóa Việt Nam - châu Âu, trong khuôn khổ các chuyến thăm cấp Nhà nước của lãnh đạo nước ta tới các nước... góp phần lan tỏa sức mạnh mềm Việt Nam và của Hà Nội trong lòng bạn bè quốc tế.

Một trong những hoạt động nổi bật mang nhiều ý nghĩa là sự đan xen giao lưu văn hóa với việc giới thiệu di sản văn hóa truyền thống của Thủ đô Hà Nội với nước bạn, như các sản phẩm công nghiệp, thủ công nghiệp, nông nghiệp, những nét văn hóa ẩm thực truyền thống, du lịch độc đáo của Việt Nam… tại các hội nghị, hội thảo, hội chợ triển lãm, thương mại, du lịch ở trong và ngoài nước.

Nhiều hoạt động, sự kiện, lễ hội tầm cỡ, đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa Thủ đô và hướng đến hội nhập quốc tế đã được tổ chức bài bản, chuyên nghiệp. Các hoạt động truyền thông, quảng bá, xúc tiến du lịch, như tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền, quảng bá hình ảnh du lịch, các điểm đến, các sản phẩm du lịch mới của Thủ đô trên các tập đoàn truyền thông như CNN, các kênh truyền thông quốc tế, website, các nền tảng mạng xã hội (Youtube, Facebook…) và các hình thức tuyên truyền quảng bá phù hợp để tạo sức lan tỏa lớn, mang lại hiệu ứng mạnh mẽ dựa trên nền tảng về giá trị văn hóa, lịch sử, con người của Thủ đô.

Bên cạnh việc hợp tác truyền thông với các kênh truyền hình quốc tế, Hà Nội còn chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế trên địa bàn thành phố và các đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài, các cơ quan truyền thông, các hãng hàng không và các hãng lữ hành lớn trong và ngoài nước để kết nối, giới thiệu, quảng bá, hợp tác, khai thác, phát triển thị trường du lịch... Thông qua đó, tăng cường thu hút khách du lịch, các nhà đầu tư quốc tế đến với Việt Nam và Hà Nội, góp phần mở rộng quan hệ với các nước trong khu vực và thế giới.

Góp phần gia tăng “sự nhận diện Việt Nam và Hà Nội”

Có thể thấy, những hoạt động quảng bá hình ảnh Việt Nam nói chung, Hà Nội nói riêng đã góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước trên trường quốc tế. Hình ảnh Thủ đô nghìn năm văn hiến, tươi đẹp, thân thiện, hấp dẫn và giàu bản sắc đã được lan tỏa, truyền tải sinh động tới người dân các nước. Điều này thể hiện rõ qua các khía cạnh:

Thứ nhất, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, thúc đẩy và làm sâu sắc hơn quan hệ với các nước trên tất cả các kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội và nhân dân, cũng như sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nước, góp phần đưa các mối quan hệ với các nước, bạn bè, đối tác đi vào chiều sâu, hiệu quả.

Thứ hai, đóng góp tích cực và tạo thuận lợi vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc quảng bá các thương hiệu sản phẩm của Việt Nam cũng như của Hà Nội góp phần gia tăng kim ngạch xuất khẩu, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn cũng như mang lại nhiều lợi ích kinh tế - xã hội khác.

Thứ ba, quảng bá, truyên truyền về những giá trị văn hóa, lịch sử độc đáo của Việt Nam cũng như của Hà Nội đến các nước trong khu vực và trên thế giới. Hà Nội chứa đựng những nét tinh túy, giá trị văn hóa qa hơn nghìn năm lịch sử. chứa đựng các giá trị phi vật thể đa dạng, hấp dẫn, từ nếp sống sinh hoạt của người dân, văn hóa ẩm thực, nghệ thuật dân gian, lễ hội truyền thống… gìn giữ những giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc cũ mà còn tạo ra bản sắc riêng cho quận cũng như thành phố. 

 Là mảnh đất kinh đô ngàn năm văn hiếm, Hà Nội là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của mọi miền đất nước. Hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của Hà Nội phong phú và đa dạng với hơn 5.000 di tích lịch sử cách mạng và hơn 1.000 lễ hội đặc sắc. Hơn nữa, Hà Nội còn là nơi có nhiều di sản thế giới nhất Việt Nam với 5 di sản, trong đó có 3 di sản riêng (Hoàng thành Thăng Long, hội Gióng, 82 bia đá tiến sĩ thời Lê - Mạc), 1 di sản đa quốc gia (kéo co) và 1 di sản liên địa phương (ca trù). Cùng với niềm tự hào, Hà Nội luôn đặt trách nhiệm bảo tồn và phát huy giá trị các di sản thế giới, để các giá trị được lan tỏa và lưu giữ lâu dài…

Thứ tư, góp phần nâng cao vị thế, uy tín, hình ảnh của Việt Nam nói chung, Thủ đô Hà Nội nói riêng. Hình ảnh Việt Nam với đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, được đánh giá cao trên các diễn đàn quốc tế và khu vực quan trọng. Việc Việt Nam trúng cử thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023 - 2025 và đảm nhiệm cùng lúc vai trò thành viên của ba cơ chế quan trọng của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), và mới đây Việt Nam trở thành thành viên của Ủy ban Di sản thế giới nhiệm kỳ 2023 – 2027 với số phiếu ủng hộ rất cao... là một trong những cơ hội quan trọng để Việt Nam khẳng định rõ hơn vai trò chủ động, tích cực trong các công việc chung của khu vực và thế giới, cũng như gia tăng “bộ nhận diện hình ảnh đất nước” ở phạm vi toàn cầu.

Hình ảnh, vị thê Thủ đô với những giá trị văn hóa đặc sắc, điểm hẹn của hòa bình, được lan tỏa mạnh mẽ. Hà Nội liên tục được các tổ chức báo chí du lịch quốc tế đánh giá cao, đứng trong nhóm những thành phố điểm đến hấp dẫn nhất thế giới như: đứng thứ 3 trong danh sách Top 20 điểm đến cho người mê ẩm thực của TripAdvisor; Thời báo Newzealand NZ Herald bình chọn Hà Nội là điểm đến tuyệt vời dành cho kỷ nghỉ gia đình; Hà Nội vinh dự được World Travel Awards (WTA) bình chọn là Điểm đến du lịch Thành phố hàng đầu thế giới năm 2022

Thứ năm, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè, đối tác đối với công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam; đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc về chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Thông qua các hoạt động cả ở cấp song phương và cấp đa phương, những thành tựu của gần 40 năm đổi mới, các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, tình hình mọi mặt của đất nước,... được truyền tải đến các chính đảng, các quốc gia đối tác và nhân dân thế giới, góp phân tăng sự hiểu biết của người dân các nước về những thành tựu trong công cuộc đổi mới của Việt Nam; khơi dậy niềm tự hào cho những người đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài và bản thân họ cũng sẽ là những sứ giả giúp lan tỏa văn hóa Việt Nam ra toàn cầu, có sự “đề kháng” đối với những thông tin không chính xác về Việt Nam, và đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái đó.

Hiện nay, bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều biến chuyển, phức tạp lớn, tác động ảnh hưởng đến môi trường Việt Nam. Để gia tăng “sự nhận diện Việt Nam” cũng như của Hà Nội trên phạm vi toàn cầu, cần xác định một số vấn đề  như: nghiên cứu, đổi mới hình thức quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa và con người Việt Nam và Hà Nội với thế giới; lồng ghép các hoạt động quảng bá văn hoá với các chương trình xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu quốc gia, thương hiệu địa phương… để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, thu hút các nguồn lực bên ngoài, nhất là tri thức, công nghệ và đầu tư, cho phát triển kinh tế-xã hội. Tiếp tục quảng bá các giá trị văn hóa, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, trong đó chú trọng việc lan tỏa các giá trị, tư tưởng, quan điểm nhân sinh quan, thế giới quan tiến bộ và cao đẹp của dân tộc Việt Nam, đặc biệt là thông qua hình ảnh, giá trị tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân được UNESCO vinh danh. Các hoạt động ngoại giao văn hóa phải được triển khai ngày càng sáng tạo, bài bản với sự phối hợp nhịp nhàng của các bộ, ngành, địa phương, kiều bào ở nước ngoài theo phương châm “lấy địa phương, người dân, doanh nghiệp làm trung tâm”. Trong đó, người Việt Nam ở nước ngoài sẽ là những “Đại sứ văn hóa Việt Nam” trong việc quảng bá văn hoá Việt Nam ở nước sở tại. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cần chú ý tận dụng thế mạnh của các sản phẩm kỹ thuật số đi cùng với chiến lược xây dựng hệ thống các ngành công nghiệp văn hóa với các sản phẩm đặc thù, đáp ứng nhu cầu thụ hưởng đa dạng của công chúng quốc tế, nhất là giới trẻ, người dân trong và ngoài nước./.