Dưới sự chủ trì của ông Nguyễn Quốc Hùng - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước); Đại biểu Quốc hội Bùi Sĩ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội; lãnh đạo Ngân hàng Chính sách xã hội; ông Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế. Tọa đàm tập trung trao đổi, thảo luận các nội dung liên quan đến những kết quả thực hiện hoạt động tín dụng chính sách của ngành ngân hàng thời gian qua, những khó khăn, vướng mắc và định hướng hoạt động thời gian tới.

Các ý kiến tham luận, tổng kết tại Tọa đàm cho thấy, thời gian qua, ngành ngân hàng nói chung và Ngân hàng Chính sách xã hội nói riêng đã thực hiện tốt các chương trình tín dụng ưu đãi nhằm giúp người nghèo và các đối tượng chính sách tiếp cận nguồn vốn, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là mục tiêu giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới, cải thiện và từng bước nâng cao điều kiện sống, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện ở các vùng nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Ngân hàng Nhà nước đã xây dựng và triển khai các giải pháp để hướng dòng vốn tín dụng thương mại cùng với dòng vốn tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội giúp người nghèo và các đối tượng chính sách tiếp cận nguồn vốn này. Điển hình như, Ngân hàng Nhà nước đã trình Chính phủ ban hành chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; triển khai các chương trình chính sách tín dụng đối với người nuôi tôm và cá tra, hỗ trợ nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp, chính sách phát triển thủy sản, chương trình cho vay nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch nhằm đáp ứng được yêu cầu về đầu tư tín dụng và phát triển bền vững ngành nông nghiệp...

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tích cực huy động nguồn lực từ các tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, phát triển kinh tế - xã hội vùng sâu, vùng xa và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và đơn vị có liên quan thực hiện rà soát hệ thống chính sách giảm nghèo, hoàn thiện cơ chế, chính sách và khung pháp lý cho hoạt động tín dụng chính sách nói chung và hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội nói riêng; kịp thời xử lý các khó khăn, vướng mắc phát sinh...

Nhờ việc thực hiện đồng bộ các giải pháp, sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức chính trị - xã hội và sự nỗ lực của Ngân hàng Chính sách xã hội đã tạo nên sức mạnh tổng hợp, tạo sự đồng thuận và quyết tâm của cả hệ thống chính trị - xã hội trong việc thúc đẩy hoạt động tín dụng chính sách. Vốn tín dụng chính sách đã được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trên cả nước, trong đó tập trung ưu tiên cho vay đối với các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới.

Tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội luôn có sự tăng trưởng qua các năm, với tốc độ bình quân đạt khoảng 25,82%. Sau 15 năm hoạt động, nguồn vốn tín dụng chính sách đã giúp gần 4,5 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; giúp hơn 3,5 triệu lượt học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng trên 9,9 triệu công trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn..., đóng góp quan trọng để thực hiện được các mục tiêu đặt ra tại Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trong thời kỳ 2001 - 2005 từ 17% xuống 7%, thời kỳ 2005 - 2010 từ 22% xuống 9,45%, thời kỳ 2011 - 2015 từ 14,2% xuống còn 4,25%.

Cơ cấu nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội đã chuyển biến theo hướng tăng nguồn vốn Ngân hàng Chính sách xã hội tự huy động được ngân sách nhà nước cấp bù lãi suất và nguồn lực tại địa phương, giảm dần nguồn vốn cấp trực tiếp từ ngân sách nhà nước cho các chương trình. Từ 3 chương trình tín dụng nhận bàn giao (Chương trình Hộ nghèo, Học sinh - Sinh viên và Giải quyết việc làm), đến nay, tín dụng chính sách xã hội đã và đang triển khai 20 chương trình tín dụng chính sách và một số chương trình, dự án do các địa phương, các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước ủy thác cho Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện. Đến ngày 30-9-2017, tổng dư nợ của các chương trình tín dụng chính sách đạt 169.036 tỷ đồng, gấp hơn 24 lần so với thời điểm thành lập; tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 19,2%, với trên 6,7 triệu hộ nghèo và các đối tượng chính sách còn dư nợ. Dư nợ cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách tại các huyện nghèo theo Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP, ngày 27-12-2008, của Chính phủ, là 13.944 tỷ đồng, với gần 457 nghìn đối tượng đang dư nợ.

Tham dự Tọa đàm, các chuyên gia đều có chung nhận định rằng, cùng với việc tăng trưởng tín dụng, chất lượng tín dụng chính sách thời gian qua đã không ngừng được củng cố và nâng cao. Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ khoanh của toàn hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội đã giảm từ 13,75% tại thời điểm nhận bàn giao (năm 2002) xuống còn 0,81% tại thời điểm ngày 30-9-2017 (trong đó, nợ quá hạn 0,42%, nợ khoanh 0,39%). Đại diện các đối tượng hưởng thụ các chương trình tín dụng chính sách tham dự Tọa đàm có cơ hội được chia sẻ những câu chuyện thực tế, những trải nghiệm khi được tiếp cận nguồn vốn chính sách và ý nghĩa sâu sắc của đồng vốn tín dụng chính sách đối với công tác xóa đói, giảm nghèo bền vững.

Trong thời gian tới, để đẩy mạnh hơn nữa hoạt động tín dụng chính sách, là cơ quan quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Ngân hàng Chính sách xã hội thông qua một số nhiệm vụ: (1) Tiếp tục phối hợp chặt chẽ cùng với các đơn vị liên quan nghiêm túc thực hiện Quyết định 401/QĐ-TTg, ngày 14-3-2016, về Kế hoạch triển khai Chỉ thị số 40-CT/TW, ngày 22-01-2014, của Ban Bí thư Trung ương Đảng, về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội; (2) Tiếp tục chỉ đạo, triển khai thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ ngân hàng, bên cạnh đó tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác an sinh xã hội; (3) Tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện tốt các chương trình, chính sách tín dụng ưu đãi; thực hiện chức năng quản lý nhà nước theo thẩm quyền đối với hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội..../.