Tạp chí cộng sản

Cơ quan Lý luận Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam

Cơ quan Lý luận Chính trị của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam

Hội thảo “Phát triển kinh tế - xã hội Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030”

Tin, ảnh: Huy Vũ

21:05, ngày 22-08-2015

TCCSĐT - Ngày 21-8-2015, tại thành phố Cần Thơ, Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ và Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) phối hợp tổ chức Hội thảo “Phát triển kinh tế - xã hội Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030”.

Đồng chí Vũ Văn Ninh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, chủ trì hội thảo. Tham dự hội thảo còn có gần 200 đại biểu đại diện các ban, bộ, ngành trung ương, lãnh đạo các tỉnh, thành, các nhà khoa học ở nhiều trường đại học, viện nghiên cứu, các doanh nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Vùng Kinh tế trọng điểm tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long gồm 4 tỉnh, thành phố: Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang và Cà Mau. Ngày 12-2-2014, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 245/QĐ-TTg “Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”. Theo đó, mục tiêu tổng quát phát triển kinh tế - xã hội Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long được xác định là: “Xây dựng vùng này trở thành vùng phát triển năng động, có cơ cấu kinh tế hiện đại, mạng lưới kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao, có đóng góp ngày càng lớn vào nền kinh tế đất nước, góp phần quan trọng vào việc xây dựng cả vùng đồng bằng sông Cửu Long giàu mạnh, tiến kịp mặt bằng chung của cả nước; đảm bảo ổn định chính trị và an ninh - quốc phòng vững chắc”.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, từ năm 2011 đến nay, kinh tế - xã hội Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long đã có những bước phát triển khả quan. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Vùng duy trì ở mức tăng trưởng khá so với bình quân chung cả nước và vùng đồng bằng sông Cửu Long. Nông nghiệp phát triển ổn định, tiếp tục khẳng định vai trò nền tảng của nền kinh tế, từng bước hình thành một số mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị; tạo tiền đề cho việc cơ cấu lại nền nông nghiệp theo hướng bền vững. Công nghiệp xây dựng phát triển khá, với tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm khoảng 9,55%. Thương mại - dịch vụ chiếm tỷ trọng cao trong GDP, với tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm gần 13%. Kết cấu hạ tầng kinh tế có bước phát triển, tạo được sự kết nối giữa các địa phương trong Vùng với các tỉnh khác trong vùng đồng bằng sông Cửu Long. Công tác an sinh xã hội được bảo đảm, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh (ước tính năm 2015 còn 2,62%), thấp hơn so với bình quân chung cả vùng. Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của các tỉnh, thành trong Vùng kinh tế trọng điểm được cải thiện, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp, các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến đầu tư, kinh doanh.

Tuy nhiên, trong giai đoạn 2011-2015, kinh tế - xã hội Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Cụ thể là:

Kết cấu và quy mô nền kinh tế còn nhỏ lẻ, thiếu tính bền vững; chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh chưa cao; chưa xác định rõ sản phẩm chủ lực của ngành công nghiệp mũi nhọn để đầu tư đúng mức nhằm tạo ra bước đột phá trong phát triển công nghiệp; quá trình xây dựng nông nghiệp công nghệ cao và xuất khẩu nông sản hàng hóa còn nhiều khó khăn, chưa gắn kết được chuỗi giá trị cho nông sản; công tác quản lý và tổ chức thực hiện quy hoạch còn nhiều bất cập; kết cấu hạ tầng trên nhiều lĩnh vực còn yếu và thiếu đồng bộ; thiếu tính liên kết vùng trong đầu tư phát triển; chất lượng nguồn nhân lực thấp, công tác nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất và đời sống còn nhiều hạn chế, chưa tạo được động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Hội thảo đã thảo luận và nhất trí đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp cần tập trung thực hiện trong giai đoạn 2015-2020, định hướng đến năm 2030 bảo đảm cho Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long có bước phát triển mạnh mẽ, tạo động lực phát triển bền vững cho toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long. Đó là:

- Hoàn thiện cơ chế, chính sách, thể chế về quản lý và điều hành trên nhiều lĩnh vực; kiện toàn, nâng cao năng lực tổ chức bộ máy chỉ đạo, điều phối trong phát triển kinh tế - xã hội Vùng Kinh tế trọng điểm.

- Khẩn trương cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng của nông sản hàng hóa, tăng thu nhập cho nông dân, sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nông nghiệp; nhân rộng mô hình “cánh đồng lớn”, các vùng chuyên canh, tăng cường liên kết bốn nhà theo những mô hình hợp tác xã kiểu mới; tập trung phát triển 3 sản phẩm mũi nhọn (lúa gạo, thủy sản, trái cây) gắn với thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.

- Tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp, hoàn thiện hệ thống giao thông (thủy, bộ, hàng không); hoàn thiện hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất và đời sống gắn với ứng phó tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

- Thúc đẩy liên kết kinh tế giữa 4 tỉnh, thành phố trong Vùng Kinh tế trọng điểm và giữa Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long với các tỉnh, thành phố khác trong vùng và các vùng khác trong cả nước, nhất là trong phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, xây dựng nông thôn mới.

- Tăng cường công tác cải cách hành chính; hoàn thiện cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư tập trung cho 4 tỉnh, thành phố trong Vùng Kinh tế trọng điểm. Tranh thủ các nguồn tài trợ, kêu gọi đầu tư bằng nhiều hình thức để xây dựng kết cấu hạ tầng, nâng cấp hệ thống giao thông vận tải, cấp thoát nước và xử lý nước thải trọng điểm trong Vùng.

- Tăng cường đầu tư cho giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa, phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tập trung phát triển các ngành nghề ứng dụng công nghệ cao đáp ứng nhu cầu phát triển chung của cả vùng đồng bằng sông Cửu Long. Chú trọng đầu tư phát triển các cơ sở khoa học trong Vùng Kinh tế trọng điểm, đặc biệt ưu tiên cho các cơ sở nghiên cứu về nông - lâm - ngư nghiệp và công nghệ sinh học. Xây dựng thành phố Cần Thơ trở thành trung tâm khoa học công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho toàn vùng.

Phát biểu kết thúc hội thảo, đồng chí Vũ Văn Ninh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, biểu dương những thành tựu mà các tỉnh, thành phố Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long đã đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2015. Phó Thủ tướng lưu ý: Trong những năm tới, nền kinh tế Việt Nam sẽ hội nhập với nền kinh tế khu vực ASEAN và thế giới mạnh hơn, sâu rộng hơn; bên cạnh thời cơ sẽ có nhiều thách thức, nhất là mức độ cạnh tranh sẽ gay gắt hơn. Mặt khác, tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng đến sản xuất và đời sống của vùng đồng bằng sông Cửu Long đang diễn ra nhanh hơn so với dự báo, gây nhiều tác động bất lợi trong phát triển kinh tế - xã hội.

Từ thực tế này, đề cập đến những nhiệm vụ, giải pháp cần tập trung thực hiện trong phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2015-2020, định hướng đến năm 2030, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đề nghị:

- Các bộ, ngành trung ương và các địa phương trong Vùng Kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long cần phối hợp chặt chẽ để quy hoạch lại sản xuất, chú trọng lựa chọn những sản phẩm theo thế mạnh của vùng, của từng địa phương và phải gắn với thị trường trong nước và thế giới. Trên cơ sở đó xem xét lại việc xây dựng, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng cho phù hợp, tạo điều kiện để cơ cấu lại nền nông nghiệp và ứng phó hữu hiệu với tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng.

- Các địa phương chú trọng đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tổ chức lại sản xuất - nhất là sản xuất nông nghiệp - theo hướng nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích, gắn với chuyển dịch cơ cấu lao động hợp lý. Tiếp tục nhân rộng các mô hình liên kết, hợp tác hiệu quả trong sản xuất, nhất là các mô hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã kiểu mới trên cơ sở tự nguyện giữa người dân với nhau, giữa người dân với doanh nghiệp,… tạo điều kiện để chuyển giao, ứng dụng nhanh các tiến bộ khoa học – công nghệ vào sản xuất.

- Song song đó, cần tăng cường liên kết, hợp tác giữa các tỉnh, thành trong Vùng Kinh tế trọng điểm, hợp tác với các viện, trường để đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; đồng thời phải có giải pháp thu hút, sử dụng tốt nguồn nhân lực đã qua đào tạo, phục vụ cho sự phát triểbn kinh tế - xã hội của từng địa phương và cả vùng đồng bằng sông Cửu Long./.