Đánh giá kết quả thực hiện Đề án Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp (Đề án 258), Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lê Hồng Sơn cho biết Đề án đã có tác động mạnh mẽ, hoạt động giám định tư pháp có bước phát triển nhiều mặt, nâng cao hiệu quả đáp ứng yêu cầu của hoạt động tố tụng và yêu cầu của cá nhân, tổ chức.

Theo Ban chỉ đạo 258, sau khi Luật giám định tư pháp được ban hành và Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật giám định tư pháp theo Quyết định số 1549/QĐ-TTg, các bộ, ngành, địa phương đã có những giải pháp kết hợp việc thực hiện nhiệm vụ của Đề án với thi hành Luật giám định tư pháp, như tiếp tục phổ biến nội dung Đề án gắn với quy định của Luật giám định tư pháp trên cổng thông tin điện tử, mở các chuyên mục pháp luật và cuộc sống trên các phương tiện thông tin đại chúng, quán triệt những nội dung cơ bản của Luật cho các đối tượng cán bộ, công chức người giám định thuộc thẩm quyền quản lý.

Một trong những tồn tại đặt ra trong quá trình triển khai Đề án đó là còn nhiều văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành ban hành chậm, ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động giám định. Theo kế hoạch, mỗi bộ quản lý chuyên ngành phải ban hành tối thiểu ba thông tư, tuy nhiên mới chỉ có bảy bộ ban hành 42 văn bản, còn một lượng lớn văn bản nợ đọng.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến, một phần do quy định chi tiết xây dựng các thông tư đòi hỏi chuyên môn sâu do vậy cần thời gian nghiên cứu, một phần do kinh phí chi cho hoạt động còn hạn chế.

Trong khi đó, đại diện Viện Khoa học Hình sự (Bộ Công an) cho biết Bộ cũng đã xây dựng xong dự thảo Thông tư quy định chi tiết bổ nhiệm, miễn nhiệm giám định viên tư pháp, tuy nhiên đang chờ ý kiến của các bộ liên quan.

Cũng theo đại diện Viện này, Bộ Công an đã xây dựng các quy trình giám định hình sự pháp y tiêu chuẩn quốc gia, năm 2013 đã xây dựng xong 30 tiêu chuẩn quốc gia về quy trình giám định tư pháp, năm 2014 sẽ hoàn thành thêm 20 quy trình còn lại.

Đại diện Viện Pháp y quốc gia băn khoăn đưa ra thực trạng nguồn nhân lực ở viện này, trong khi đội ngũ giám định viên của viện chuẩn bị nghỉ hưu, suốt tám năm qua viện mới tuyển được một bác sỹ nữ, còn bác sỹ nam tuyệt nhiên không ai về.

Đại biểu Thành phố Hồ Chí Minh, một địa phương có nhu cầu giám định tư pháp lớn, cho biết, giai đoạn 2008-2009 phần lớn giám định viên không yên tâm làm việc và đề nghị trả thẻ, Ban chỉ đạo cải cách giám định tư pháp của Thành phố đã xây dựng đề án và đi thẳng vào những vấn đề vướng mắc.

Tuy nhiên, đến nay cũng chỉ bổ sung được 64 giám định viên, nâng tổng số lên 226 giám định viên, so với thực tế chưa đáp ứng được nhu cầu và phần lớn số giám định viên hiện nay vẫn kiêm nhiệm.

Cũng theo đại biểu Thành phố Hồ Chí Minh, đa số không ai muốn làm nghề giám định viên, mặc dù hiện nay một số chính sách cho đối tượng này đã tốt hơn trước.

Chia sẻ về các chính sách tài chính cho hoạt động giám định tư pháp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trương Chí Trung cho biết mặc dù ngân sách khó khăn, nhưng trên cơ sở đề xuất của Bộ Công an, kinh phí cho lĩnh vực này Bộ Tài chính chưa bao giờ cắt giảm.

Theo Thứ trưởng, Nghị định về chi phí giám định đang được Bộ xây dựng và dự kiến sẽ trình Chính phủ thông qua trong tháng 5-2014.

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thẳng thắn chỉ ra hai tồn tại. Đó là nhận thức của toàn xã hội về công tác giám định pháp y chưa rõ nên số người tham gia công việc này còn hạn chế. Sự phối hợp của các bộ ngành, vấn đề nợ văn bản dẫn tới nhiều chủ trương, chính sách chưa được đưa vào áp dụng.

Phó Thủ tướng đề nghị Ủy ban nhân dân các địa phương, các bộ ngành cần quan tâm đúng mức vấn đề này. Đối với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chưa thành lập tổ chức giám định pháp y theo quy định của Luật giám định tư pháp cần sớm thành lập để bảo đảm hoạt động giám định tư pháp đáp ứng yêu cầu của hoạt động tố tụng.

Cũng theo Phó Thủ tướng, Luật cho phép xã hội hóa công tác giám định, các bộ, địa phương cần tính toán xã hội hóa, phần nào Nhà nước đảm trách, phần nào có thể xã hội hóa được nên cho phép xã hội hóa, Bộ Tư pháp phân cấp vấn đề này.

Năm 2014, mỗi thành viên Ban chỉ đạo cần tích cực, chủ động hơn nữa trong việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được phân công, sớm ban hành các quy chuẩn ngành, các văn bản hướng dẫn. Cần chủ động rà soát kiện toàn đội ngũ giám định viên đáp ứng yêu cầu cơ sở vật chất, khẩn trương thực hiện có hiệu quả Quyết định số 01/2014/QĐ-TTg ngày 1-1-2014 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ bồi dưỡng giám định tư pháp.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tư pháp là bộ phận thường trực có trách nhiệm tiếp tục theo dõi, đôn đốc các thành viên và tham mưu định kỳ cho Ban chỉ đạo./.