Việt Nam năm 2016 qua con mắt người nước ngoài

Trịnh Anh (tổng hợp)
20:02, ngày 23-02-2017

TCCS - Năm 2016 là năm diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng đối với Việt Nam: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, bầu cử Quốc hội khóa XIV và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Năm 2016 cũng vừa tròn 30 năm Việt Nam tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện đất nước. Trong bối cảnh đó, theo nhận định của báo chí và các chuyên gia quốc tế, mặc dù tình hình kinh tế, chính trị thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, tác động nhiều chiều tới Việt Nam, song Việt Nam vẫn đạt được nhiều thành tựu có ý nghĩa.

Cơ hội phát triển tốt đẹp sau Đại hội XII của Đảng

Hãng thông tấn Prensa Latina (Cu-ba) có bài viết nhận định, trong 30 năm thực thi chính sách đổi mới, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam đất nước đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng cả về kinh tế - xã hội, văn hóa, chính trị và ngoại giao. Trong đó, thành tựu nổi bật cần nhắc đến chính là sự chuyển mình của Việt Nam từ một quốc gia nghèo trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, giành được vị thế quốc tế đáng kể trong quan hệ ngoại giao cũng như thương mại. Bài viết nhấn mạnh, Đảng Cộng sản Việt Nam tiến hành Đại hội XII với trọng tâm đưa Việt Nam trở thành một nước công nghiệp và hiện đại.

Tân Hoa xã đăng bài viết “Vì sao Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XII được quan tâm?”, trong đó khẳng định Đại hội có ý nghĩa quan trọng vì Việt Nam sẽ tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ kinh tế - xã hội phát triển. Bài viết nhấn mạnh công cuộc đổi mới của Việt Nam không ngừng đạt được những bước tiến mới, chứng minh rằng con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Việt Nam đã chọn là phù hợp với yêu cầu thực tế và xu thế phát triển của lịch sử. Điều này càng giúp kiên định lòng tin của nhân dân Việt Nam vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (Hồng Công, Trung Quốc) cho rằng, Đại hội XII là một sự kiện “định hình tương lai Việt Nam”. Theo tờ báo, Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam có ý nghĩa rất lớn vì diễn ra trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị kỷ niệm 30 năm đổi mới, cải cách kinh tế. Công cuộc đổi mới đã đưa Việt Nam từ một trong những nước nghèo nhất thế giới trở thành quốc gia có mức thu nhập trung bình. Thu nhập bình quân theo đầu người tăng từ khoảng 100 USD vào năm 1986 lên hơn 2.000 USD vào cuối năm 2014. Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực.

Báo chí Pháp nêu bật tầm quan trọng của Đại hội XII của Đảng ta: “Đại hội diễn ra vào thời điểm cấp bách với Việt Nam. Kể từ khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975, Việt Nam đã phát triển nhanh chóng từ một đất nước nghèo khó, thiếu thốn lương thực thành một nước có thu nhập trung bình, trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Dù còn nhiều khó khăn, Việt Nam vẫn là một quốc gia có ảnh hưởng lớn trong khu vực. Nhà báo Pháp Giô-dép A-he-kôi-e (Joseph Ahekoe) cho rằng, từ lâu Việt Nam được nhìn nhận như một tấm gương đối với nhiều nước đang phát triển trên thế giới do giữ được ổn định chính trị, đạt được những thành tích ấn tượng về tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội. Đại hội XII là sự kiện quan trọng có tính chất định hình tương lai cho sự phát triển của Việt Nam. Tấm gương Việt Nam cho thấy tất cả các nước đều có thể tìm cho mình con đường phù hợp nhằm đưa đất nước tiến lên.

Tờ Independent (Anh) đưa tin: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ bầu ra các nhà lãnh đạo mới, những người sẽ quyết định tốc độ cải cách kinh tế quan trọng của đất nước. Bài viết trích dẫn một số nội dung trong Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về các văn kiện Đại hội XII của Đảng do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trình bày, trong đó nhấn mạnh những cơ hội lớn đã mở ra, tuy vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức.

Tuần báo Kuwait Times (một trong những báo lớn của Cô-oét) có bài đánh giá Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam là “một cột mốc quan trọng” đối với Việt Nam - quốc gia nằm trong khu vực ASEAN được “công nhận về ổn định chính trị”. Bài viết đánh giá: “Trong 30 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, quá trình đổi mới và phát triển kinh tế, lĩnh vực đối ngoại và hội nhập quốc tế của Việt Nam ngày càng sâu rộng và hiệu quả”. Bài viết bày tỏ tin tưởng: “Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục dẫn dắt Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng và tích cực trên cơ sở bình đẳng và cùng có lợi; bổ sung những cam kết của Việt Nam trong ASEAN, WTO và tham gia các hiệp định thương mại tự do mới”.

Bước vươn mình mạnh mẽ sau 30 năm đổi mới

Trả lời phỏng vấn phóng viên Thông tấn xã Việt Nam tại Nhật Bản, đồng chí Y-a-xư-ô Ô-ga-ta (Yasuo Ogata), Phó Chủ tịch Đảng Cộng sản Nhật Bản, nguyên Thượng nghị sĩ, khẳng định dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản, Việt Nam đã có sự thay đổi to lớn và đạt được rất nhiều thành tựu. Đó là cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa đế quốc, giành độc lập và tự do, thống nhất đất nước, đóng góp to lớn cho hòa bình và tiến bộ xã hội thế giới. Thành tựu tiếp theo là việc thực hiện đường lối đổi mới (từ năm 1986), đưa Việt Nam từ một quốc gia có xuất phát điểm thấp tiến lên gia nhập nhóm những quốc gia có thu nhập trung bình, đồng thời giảm tỷ lệ nghèo tại Việt Nam. Chỉ trong vòng 20 năm, tỷ lệ nghèo tại Việt Nam đã giảm từ 58% xuống còn 6% và thành công này được cộng đồng quốc tế đánh giá rất cao. Bên cạnh đó, Việt Nam đã phát huy được vai trò nổi bật trên trường quốc tế. Gần đây, Việt Nam đã đảm nhận vai trò thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và đã nhận được sự đánh giá tích cực trong vai trò này. Không chỉ vậy, Việt Nam còn là nước thành viên hoạt động tích cực trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Bài viết với nhan đề “Những thành tựu trong 30 năm đổi mới ở Việt Nam” của tác giả Pa-ven Héc-man (Pavel Herman) đăng trên trang báo điện tử Parlamentnilisty.cz (Nghị viện) của Cộng hòa Séc, ca ngợi những thành tựu mà Việt Nam đã đạt được trong công cuộc đổi mới. Bài viết nêu rõ, Đại hội VI đóng vai trò lịch sử quan trọng trong quá trình phát triển của Việt Nam với việc định hướng tư duy mới được áp dụng trong nền kinh tế, đi đôi với việc áp dụng một hệ thống pháp luật mới, trong đó đưa ra quy định hoàn thiện hơn đáp ứng những tiêu chuẩn quốc tế.

Xét về khía cạnh phát triển xã hội và cuộc chiến chống đói nghèo, hơn một phần ba trong tổng số các khoản đầu tư trong xã hội ở Việt Nam tập trung vào nhiệm vụ xóa đói, giảm nghèo, phát triển nguồn nhân lực, giáo dục, khoa học và công nghệ, y tế, văn hóa và các mục tiêu tương tự khác. Theo đánh giá của Liên hợp quốc, Việt Nam là một trong những quốc gia hàng đầu trên thế giới thành công trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo, đáp ứng các yêu cầu của Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc (MDG). Bài báo kết luận, những thành tựu của đường lối đổi mới trong 30 năm qua chứng tỏ sự lựa chọn và quyết định của Việt Nam đi theo con đường đổi mới là đúng đắn và hợp lý. Định hướng này tạo nên một nền tảng kinh tế - xã hội vững chắc cho niềm tin bền vững và con đường tiếp tục xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Nhân sự kiện Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam, Francophonie Actualités - tờ tạp chí tiếng Pháp có uy tín được xuất bản tại Pháp và phát hành rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới, đã ra số đặc biệt về Việt Nam. Tạp chí đã dành 40 trang để đăng chùm tin, bài giới thiệu thành công của Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam và thành tựu 30 năm đổi mới của nước ta. Bài viết “30 năm đổi mới với mục tiêu dân giàu, nước mạnh” khẳng định, sau 30 năm đổi mới (1986 - 2016), Việt Nam đã thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội và tình trạng kém phát triển để trở thành một nước có thu nhập trung bình. Việt Nam ngày nay đang đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Kinh tế Việt Nam tăng trưởng nhanh và các thể chế của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng được hoàn thiện. Ba mươi năm đổi mới là một giai đoạn lịch sử quan trọng trong sự phát triển của đất nước, đánh dấu sự trưởng thành và lớn mạnh của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam.

“Việt Nam có mọi cơ hội để trở thành câu chuyện thành công tại châu Á” là nhận định trong bài viết “Việt Nam có thể trở thành con hổ châu Á mới hay không?” đăng trên trang báo chuyên ngành tài chính và kinh tế của Nga vestifinance.ru,. Nội dung bài viết nêu rõ, thông qua thực tiễn thu hút đầu tư nước ngoài 7 năm qua, Việt Nam có đầy đủ mọi tiền đề để phát triển bền vững và nhanh chóng. Những thế mạnh của Việt Nam trong tăng trưởng, đó là vị trí địa lý và dân số trẻ. Đặc biệt, chính sách cởi mở trong thương mại và đầu tư mà Việt Nam tiến hành kể từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX chính là điểm mấu chốt để tạo niềm tin tưởng cho giới đầu tư, thúc đẩy họ mở doanh nghiệp tại đây.

Báo Tin tức Nhân dân (Nga) đăng bài viết với nhan đề “Việt Nam khẳng định chính sách đổi mới”, trong đó nêu rõ, Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục khẳng định sự hội nhập của Việt Nam vào hệ thống kinh tế quốc tế và duy trì một “nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” vốn đã mang lại sự tăng trưởng đáng kể cho nền kinh tế của quốc gia Đông Nam Á này. Bài báo nhắc lại sự kiện Đại hội VI của Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 12-1986) đã thông qua đường lối đổi mới, đánh dấu bước khởi đầu cho sự hội nhập của Việt Nam vào nền kinh tế thế giới. Công cuộc cải cách được triển khai từ năm 1986 đã mang đến sự tăng trưởng đáng kể cho nền kinh tế Việt Nam. Bài báo nhấn mạnh, Việt Nam đã từ một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới trở thành quốc gia có mức thu nhập trung bình.

Hãng thông tấn chính thức IRNA (I-ran) viết: Sau 30 năm đổi mới, nhờ những nỗ lực cải cách mạnh mẽ và hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã đạt được những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội quan trọng. Đáng chú ý nhất là tăng trưởng GDP bình quân hằng năm đạt tới 7%/năm, GDP bình quân đầu người tăng gần 5 lần trong giai đoạn 2003 - 2015, đưa Việt Nam từ một trong những nước nghèo nhất gia nhập hàng ngũ các nước thu nhập trung bình vào năm 2010. Ngoài ra, những nỗ lực cải cách của Việt Nam trong vòng 30 năm qua cũng đã tạo ra một môi trường kinh doanh không ngừng cải tiến và vốn đầu tư tăng mạnh, đóng góp đáng kể sự phát triển của đất nước. Theo IRNA, với công cuộc đổi mới, Việt Nam hiện được cộng đồng quốc tế xem là “một mô hình quan trọng” về xóa đói, giảm nghèo, là một trong những nước đạt thành công nổi bật nhất trong công tác giảm nghèo trong bối cảnh thực hiện các MDG.

Các chuyên gia kinh tế của Conference Board, tổ chức nghiên cứu kinh tế hàng đầu thế giới có trụ sở tại Niu Oóc (Mỹ) dự báo, nền kinh tế Việt Nam đạt mức tăng trưởng 6,2% trong năm 2016 và sẽ tăng lên 6,5% trong năm 2017, đạt mức trung bình 6,7% trong giai đoạn 2017 - 2021. Kinh tế Việt Nam sẽ không chịu những tác động lớn nếu chính quyền mới của Tổng thống đắc cử Mỹ Đô-nan Trăm nói “Không” với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Bằng việc tính điểm trên một số hạng mục chính, như ảnh hưởng văn hóa, di sản, khả năng mở rộng thương mại, chất lượng cuộc sống, chỉ số kinh tế..., US NewsWorld Report đánh giá trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ để chọn “60 quốc gia tốt nhất thế giới”. Theo đó, Việt Nam đứng vị trí thứ 32. Việt Nam có chỉ số cao nhất ở hạng mục “Nguồn lực phát triển” với 6,5 điểm; “Khả năng mở rộng thương mại” với 5,2 điểm. Tại hạng mục “Di sản”, Việt Nam đạt 3,2 điểm, bao gồm: bề dày lịch sử phong phú, nét văn hóa đặc sắc đa dạng, nhiều di tích văn hóa lịch sử và nền ẩm thực hấp dẫn. Ngoài ra, hạng mục “Chất lượng cuộc sống” đạt 1,9 điểm.

Việt Nam với chặng đường dài phía trước

Theo ông A. Phốc (Achim Fock), Quyền Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, để duy trì tốc độ tăng trưởng cao, Việt Nam cần tiếp tục cơ cấu lại theo chiều sâu để tăng năng suất lao động. Bởi năng suất lao động là nhân tố chính thúc đẩy tăng trưởng GDP trong những năm đầu của quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế, nhưng trong thập niên vừa qua, năng suất lao động đã chững lại. Chuyển đổi cơ cấu - nguồn tăng năng suất lao động chính trong thời gian trước đây - đã chậm lại trong vài năm gần đây. Trong khi đó, với từng ngành và từng doanh nghiệp, mức tăng năng suất lao động bị hạn chế bởi một số yếu tố, như cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước chưa hoàn thành. Đội ngũ doanh nghiệp tư nhân còn non trẻ gồm chủ yếu các doanh nghiệp nhỏ, quy mô nhỏ, không có công nghệ và không bị áp lực cạnh tranh buộc phải tăng năng suất lao động.

Hiện Việt Nam đang thực hiện cải cách doanh nghiệp nhà nước nhưng tốc độ còn chậm.

Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) khuyến nghị, Việt Nam cần củng cố ngân sách theo hướng hỗ trợ tăng trưởng và bắt đầu từ năm 2016 để giảm thâm hụt ngân sách xuống khoảng 3% GDP vào năm 2020 và giúp nợ công giảm bền vững. Củng cố ngân sách nên tập trung vào việc mở rộng diện nộp thuế, bảo đảm chi đầu tư công chất lượng cao cho giáo dục, y tế và kết cấu hạ tầng, đồng thời cũng có sẵn nguồn lực để giải quyết các khoản nợ xấu và tăng vốn cho các ngân hàng thương mại nhà nước. IMF cho rằng, những cải cách khu vực tài chính, cơ cấu và cải cách các doanh nghiệp nhà nước là rất quan trọng để nâng cao năng suất và tăng trưởng về trung hạn. Đặc biệt, đẩy nhanh giải quyết nợ xấu trong các ngân hàng và Công ty Quản lý tài sản Việt Nam (VAMC) đi kèm với việc tăng cường vốn của các ngân hàng bằng cách để khu vực tư nhân tham gia nhiều hơn và sử dụng các nguồn lực trong ngân sách cho các ngân hàng thương mại nhà nước, cải thiện quản lý hoạt động, áp dụng các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế là một phần của những kế hoạch cơ cấu lại ngân hàng có thời hạn cần thiết để củng cố sự ổn định tài chính vĩ mô, đồng thời là nền tảng cho tăng trưởng mạnh mẽ.

Cải cách doanh nghiệp nhà nước cần được đẩy mạnh thông qua việc cổ phần hóa nhanh và toàn diện, thoái vốn kinh doanh ngoài ngành, minh bạch các khoản thu từ cổ phần hóa và việc sử dụng các khoản thu đó. Tạo sân chơi bình đẳng cho khu vực kinh tế tư nhân khi tiếp cận các nguồn lực, chú trọng nghiên cứu và phát triển, nâng cao hiệu quả đầu tư công và mở rộng đào tạo nghề nhằm giải quyết sự chênh lệch về kỹ năng.

Theo báo cáo Cập nhật kinh tế Đông Á - Thái Bình Dương của WB, tỷ lệ giảm nghèo của Việt Nam vẫn tiếp tục giảm xuống, nhưng sản xuất nông nghiệp sụt giảm đã gây ra một số rủi ro trong ngắn hạn. Sinh kế của các hộ gia đình dựa vào nông nghiệp đặc biệt bị ảnh hưởng. Về trung hạn, tình hình này có nhiều dấu hiệu tích cực, nhưng để khắc phục được các yếu kém vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng, cần thực hiện cơ cấu lại, cải cách tài khoá và cải cách ngân hàng quyết liệt hơn nữa. Ông Ô. Đi-on (Ousmane Dione), Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam nhấn mạnh: “Ngành nông nghiệp tạo ra sản phẩm nhưng cũng kèm theo một cái giá phải trả về môi trường. Đã đến lúc không thể “làm theo cách cũ” được nữa - tốc độ tăng trưởng đã giảm sút, nông nghiệp dễ bị tổn thương trước các hiểm họa thời tiết và nông nghiệp cũng tạo dấu chân môi trường nghiêm trọng. Cần thay đổi để vượt qua những thách thức này, để bảo đảm tăng trưởng nông nghiệp trong tương lai và đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của người dân Việt Nam được tốt hơn”.

Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) vừa công bố báo cáo đánh giá ASEAN là thị trường rộng mở cho thương mại quốc tế hơn Mỹ và châu Âu, trong đó Việt Nam đã có bước cải thiện đáng kể về môi trường kinh doanh. Trong báo cáo nhan đề “Môi trường thương mại toàn cầu 2016”, WEF đánh giá trong những năm qua, môi trường thương mại của Việt Nam đã được cải thiện đáng kể và tăng 14 bậc trong bảng xếp hạng “Thúc đẩy thương mại xuyên biên giới 2016”, lên vị trí 73/136 nền kinh tế được đánh giá. Thành tích này nhờ những cải thiện trong khâu quản lý biên giới, tăng hiệu quả hải quan và giảm thời gian thủ tục cho hàng hóa xuất, nhập khẩu. Theo báo cáo, những thay đổi này phản ánh các nỗ lực gần đây của Chính phủ Việt Nam trong việc thanh giản thủ tục hải quan và giảm gánh nặng kiểm tra qua nhiều cơ quan khác nhau. Tuy nhiên, WEF cũng chỉ ra rằng Việt Nam còn cả chặng đường dài phía trước để vươn tới các chuẩn mực quốc tế. Việt Nam được nhận xét là đã cải thiện sự tiếp cận của hàng hóa nước ngoài đối với thị trường nội địa. Theo WEF, khả năng Việt Nam tham gia các thị trường nước ngoài cũng đã được cải thiện, nhờ giảm thuế quan.

Bộ phận dự báo, phân tích và tư vấn rủi ro (EIU) trực thuộc tập đoàn The Economist (Anh) cho rằng, ngành du lịch ngày càng phát huy vai trò trụ cột, góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam với nhiều triển vọng tích cực. Tuy nhiên, EIU cho rằng, một trong những trở ngại ngăn cản Việt Nam sớm khẳng định vị thế trên thị trường du lịch toàn cầu chính là chất lượng kết cấu hạ tầng. Việt Nam cần tăng cường đầu tư vào kết cấu hạ tầng đường bộ và đường sắt để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động du lịch. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho ngành du lịch, mà còn cho nhiều lĩnh vực khác của nền kinh tế quốc dân.

Bài viết đăng trên tạp chí Forbes (Mỹ) đưa thông tin, ngân sách của Việt Nam dành cho việc quảng cáo du lịch hằng năm chỉ có 2 triệu USD, thấp hơn hàng chục lần so với nhiều nước khu vực Đông Nam Á. Đó là khoản ngân sách khá khiêm tốn so với tham vọng của ngành du lịch sẽ tăng gấp đôi lượng khách quốc tế (hiện là 7,9 triệu lượt) đến năm 2020.

Bài báo nhận định, Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức trong chiến lược phát triển ngành du lịch, từ khâu nâng cấp kết cấu hạ tầng, tăng cường năng lực nhân viên, cung cấp những cơ sở, dịch vụ tầm cỡ quốc tế. Bài báo cho rằng đây là những vấn đề cần được các cơ quan hữu quan lưu tâm và Chính phủ cần khuyến khích đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, công tác đào tạo, huấn luyện đội ngũ cán bộ ngành du lịch./.