Đồng chí Hoàng Quốc Việt tên khai sinh là Hạ Bá Cang, sinh ngày 28-5-1905, tại làng Đáp Cầu, tổng Đỗ Xã, huyện Võ Giàng, tỉnh Bắc Ninh, nay là phường Đáp Cầu, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Sinh ra trong một gia đình công nhân ở vùng đất giàu truyền thống yêu nước và cách mạng, đồng chí đã sớm giác ngộ cách mạng và năm 1928 được kết nạp vào Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Đông Dương, đi “vô sản hóa”, gây dựng, phát triển cơ sở cách mạng trong toàn quốc.

Trong quá trình hoạt động, đồng chí Hoàng Quốc Việt bị bắt và giam giữ ở nhiều nhà tù; bị kẻ thù dùng nhiều cực hình tra tấn dã man nhưng đồng chí vẫn giữ trọn khí tiết của người chiến sĩ cộng sản, biến nhà tù đế quốc thành trường học cách mạng.

Là một trong những lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam, người con ưu tú của quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc, đồng chí đã sớm gieo những hạt giống cách mạng trên vùng đất Bắc Ninh - Bắc Giang. Sau khi từ Côn Đảo trở về quê hương, năm 1937 đồng chí được cử vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và tiếp tục gây dựng lại phong trào cách mạng ở hai tỉnh Bắc Ninh - Bắc Giang. Thời gian này, đồng chí hoạt động tại Hiệu thịt bò Bô-vô ở số 93 phố Tiền An (thành phố Bắc Ninh). Bằng sự nỗ lực, tinh thần và ý chí cách mạng, đồng chí Hoàng Quốc Việt cùng đồng đội tích cực liên lạc, tập hợp chiến sĩ, khôi phục phong trào cách mạng ở Bắc Ninh - Bắc Giang. Nhờ vậy, phong trào cách mạng nơi đây có những bước tiến quan trọng, quần chúng cách mạng đứng lên anh dũng tranh đấu, tạo ra sức mạnh mãnh liệt trong thời kỳ vận động dân chủ 1936 - 1939, làm nền tảng cho những năm tiếp theo.

Tháng 6-1941, đồng chí Hoàng Quốc Việt giao cho Chi bộ Đình Bảng tuyển chọn một số con em các cơ sở cách mạng ở làng Đình Bảng (huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) để thành lập Đội Nhi đồng cứu vong, làm nhiệm vụ thông tin liên lạc cho cán bộ ra vào hoạt động ở làng Đình Bảng; tiếp tục gây dựng và phát triển phong trào cách mạng, xây dựng lực lượng vũ trang, tiến tới Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945 giành chính quyền về tay nhân dân, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Cả cuộc đời phấn đấu hy sinh vì lý tưởng cộng sản, phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã được Đảng và Nhà nước giao nhiều trọng trách quan trọng, như: Ủy viên Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Đông Dương, Bí thư Xứ ủy Bắc kỳ, Ủy viên Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương, Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam, phụ trách công tác dân vận - mặt trận, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Ủy viên Thường vụ Liên hiệp Công đoàn Thế giới, Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Viện trưởng đầu tiên của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, đại biểu Quốc hội từ khóa II đến khóa VII.

Đồng chí Hoàng Quốc Việt đã nêu một tấm gương sáng về đạo đức cách mạng, bất khuất, trung kiên, liêm khiết, giản dị, chân thành và cởi mở với đồng chí, đồng bào. Đồng chí là người chiến sĩ cộng sản kiên cường, suốt đời chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp vẻ vang của Đảng và nhân dân. Trên bước đường hoạt động cách mạng của mình, dù ở đâu, cương vị nào, hoàn cảnh nào, đồng chí cũng luôn dành cho quê hương Bắc Ninh những tình cảm tốt đẹp, nồng hậu nhất.

Phát huy truyền thống của Bắc Ninh - Kinh Bắc văn hiến và cách mạng, với đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bắc Ninh luôn quan tâm chỉ đạo việc học tập, noi gương các đồng chí lãnh đạo cách mạng tiền bối của Đảng và dân tộc, tiêu biểu là các đồng chí Ngô Gia Tự, Nguyễn Văn Cừ, Hoàng Quốc Việt, Lê Quang Đạo - những người con ưu tú của quê hương đã cống hiến trọn đời cho độc lập, tự do của dân tộc, hạnh phúc của nhân dân.

Để khắc ghi công lao to lớn của đồng chí với quê hương và đất nước, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương các đồng chí Ngô Gia Tự, Nguyễn Văn Cừ đã trùng tu, nâng cấp khu lưu niệm, nhà truyền thống xứng đáng với sự đóng góp của các đồng chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, quê hương và đất nước.

Đối với đồng chí Hoàng Quốc Việt, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh cũng đã có sự quan tâm đặc biệt tới những cơ sở gắn với quá trình hoạt động cách mạng của đồng chí: Hiệu thịt bò Bô-vô, nơi đồng chí gây dựng cơ sở cách mạng năm xưa nay được tu bổ, chỉnh trang, gắn biển nhà lưu niệm (năm 1990); xây nhà bia tưởng niệm đồng chí ngay tại mảnh đất gia đình đồng chí khang trang, tôn kính để mọi người đến thắp hương tưởng niệm (năm 2004); tiến hành sưu tầm tư liệu, tổ chức hội thảo khoa học về thân thế, sự nghiệp đồng chí.

Nhân kỷ niệm 110 năm ngày sinh đồng chí Hoàng Quốc Việt, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Ninh đã tổ chức biên soạn và xuất bản cuốn sách “Hoàng Quốc Việt, chiến sĩ cộng sản kiên cường và mẫu mực”; xây dựng công viên, tượng đài đồng chí tại phường Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh.

Đặc biệt, trong những ngày này, kỷ niệm 110 năm ngày sinh đồng chí Hoàng Quốc Việt, Tỉnh ủy Bắc Ninh phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Đồng chí Hoàng Quốc Việt với cách mạng Việt Nam và quê hương Bắc Ninh”; chỉnh trang, tu bổ công viên và khu nhà bia tưởng niệm đồng chí; phát động phong trào thi đua, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, nói chuyện chuyên đề cùng nhiều hoạt động khác nhằm thể hiện sự tri ân của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh đối với những đóng góp to lớn của đồng chí với quê hương và sự nghiệp cách mạng của Đảng, đồng thời giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống của quê hương và đất nước.

Học tập và noi gương đồng chí Hoàng Quốc Việt, trong các giai đoạn cách mạng, Đảng bộ và nhân dân Bắc Ninh luôn phát huy truyền thống văn hiến và cách mạng, đoàn kết trong Đảng và toàn xã hội, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị trên các lĩnh vực. Đặc biệt, từ khi tái lập tỉnh (năm 1997) đến nay, trải qua 18 năm xây dựng và phát triển, Bắc Ninh đã có những bước phát triển vượt bậc, với những kết quả hết sức ấn tượng và được biết đến là một trong những địa phương phát triển mạnh mẽ, toàn diện, năng động của cả nước.

Từ một tỉnh thuần nông, đến nay, Bắc Ninh đã cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, với nhiều chỉ tiêu về kinh tế nằm trong 10 tỉnh đứng đầu của cả nước: Năm 2014, quy mô kinh tế (GRDP) đạt khoảng 114.000 tỷ đồng, xếp thứ 6 cả nước; giá trị sản xuất công nghiệp đạt gần 700.000 tỷ đồng, xếp thứ 2; kim ngạch xuất khẩu đạt trên 23 tỷ USD, chiếm 15,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước, xếp thứ 2; thu ngân sách đạt gần 13.000 tỷ đồng; là một trong 3 tỉnh, thành phố thu hút vốn FDI cao nhất cả nước, lũy kế đến nay đã có 676 dự án FDI hoạt động với tổng số vốn đăng ký hơn 8 tỷ USD, thu hút được các tập đoàn hàng đầu thế giới như Samsung, Microsoft, Canon, Pepsico,…

Sự phát triển mạnh của công nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi để tỉnh tăng cường đầu tư phát triển nông nghiệp - nông thôn. Nông nghiệp của tỉnh có sự phát triển toàn diện cả về năng suất và chất lượng; là tỉnh có hạ tầng nông nghiệp, nông thôn đồng bộ bậc nhất cả nước. Xây dựng nông thôn mới đạt được nhiều kết quả; số tiêu chí đạt chuẩn bình quân của tỉnh là 14,5 tiêu chí/xã (cả nước đạt 10,5 tiêu chí/xã; khu vực đồng bằng sông Hồng đạt 13,2 tiêu chí/xã).

Đặc biệt, sau gần 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ 18, đã có 22 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch. Mục tiêu đưa Bắc Ninh trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại cơ bản đã hoàn thành. Một điểm nhấn quan trọng là thành phố Bắc Ninh, quê hương của đồng chí Hoàng Quốc Việt, được công nhận là đô thị loại 2, tạo tiền đề để toàn tỉnh hướng tới mục tiêu đưa Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào những năm 20 của thế kỷ XXI.

Lĩnh vực văn hóa - xã hội đạt được nhiều thành tựu nổi bật: Là tỉnh đầu tiên trong cả nước đạt chuẩn phổ cập cho trẻ mầm non 5 tuổi, là một trong 2 tỉnh đầu tiên đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 2; tỷ lệ phòng học được kiên cố hóa ở mức cao; tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia xếp thứ 2; luôn nằm trong tốp các tỉnh dẫn đầu về chất lượng giáo dục - đào tạo.

Công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân có nhiều kết quả. Điều kiện, chất lượng khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ngày một tốt hơn; hệ thống mạng lưới y tế từ tỉnh đến cơ sở được tăng cường cả về đội ngũ cán bộ, cơ sở vật chất và trang thiết bị,…

An sinh xã hội được đặc biệt quan tâm, với nhiều chính sách đặc thù, đi trước, như xây dựng nhà ở cho người nghèo; hỗ trợ 100% phí đóng bảo hiểm y tế tự nguyện cho đối tượng cận nghèo; hỗ trợ 100% mức phí bảo hiểm y tế và trợ cấp hằng tháng cho người cao tuổi từ 75 tuổi đến dưới 80 tuổi và đảng viên được tặng huy hiệu 40 năm tuổi đảng; hỗ trợ đối với các Bà mẹ Việt Nam anh hùng và thân nhân; chương trình sữa học đường được triển khai trong toàn tỉnh; thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, tỷ lệ hộ nghèo năm 2014 giảm còn 2,2%.

Văn hóa - thông tin, văn học - nghệ thuật, báo chí, phát thanh và truyền hình, thể dục, thể thao đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Công tác quân sự địa phương được bảo đảm; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững; thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân được củng cố.

Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong sạch, vững mạnh có nhiều đổi mới, đem lại nhiều kết quả thiết thực, nhất là việc xây dựng hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở trong sạch, vững mạnh.

Năm 2015, kỷ niệm 110 năm ngày sinh đồng chí Hoàng Quốc Việt và kỷ niệm nhiều ngày lễ quan trọng khác của dân tộc, tiếp tục học tập và noi gương đồng chí Hoàng Quốc Việt, Đảng bộ, chính quyền, đoàn thể và các tầng lớp nhân dân tỉnh Bắc Ninh cần tăng cường hơn nữa sự đoàn kết, thống nhất, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước trên các lĩnh vực.

Trước hết, thực hiện tốt công tác quy hoạch, xây dựng đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng, đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa, tạo tiền đề, động lực để phát triển kinh tế - xã hội. Thực hiện có hiệu quả tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng; chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa, phát triển mạnh công nghiệp, nhất là công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ.

Hai là, nâng cao tỷ trọng khu vực dịch vụ, tăng cường phát triển khu vực kinh tế trong nước. Đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư, mở rộng hoạt động đối ngoại, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế. Phát triển nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, tăng giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích, xây dựng nông thôn mới bền vững. Tăng cường công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực đất đai, tài chính, tài nguyên - môi trường, xây dựng cơ bản,… Nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động văn hóa - xã hội, giáo dục, y tế, thông tin, báo chí, phát thanh - truyền hình, thể dục - thể thao; giải quyết việc làm, an sinh xã hội.

Ba là, xây dựng chính quyền các cấp kỷ luật, kỷ cương, năng động, hiệu quả; tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI). Phát huy quyền làm chủ của nhân dân; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; củng cố quốc phòng, quân sự địa phương; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tích cực phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội; xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể trong sạch, vững mạnh.

Trước mắt, cấp ủy các cấp, các ngành tập trung cao cho việc chỉ đạo, tổ chức thành công đại hội đảng các cấp và Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2015 - 2020, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng.

Ghi nhớ công lao to lớn của đồng chí Hoàng Quốc Việt, mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là thế hệ trẻ, cần thấm nhuần và tăng cường tuyên truyền giáo dục truyền thống của Đảng, dân tộc, quê hương; noi gương, học tập phẩm chất đạo đức cách mạng của Bác Hồ, của các đồng chí lãnh đạo tiền bối của Đảng, của quê hương, như đồng chí Ngô Gia Tự, Nguyễn Văn Cừ, Hoàng Quốc Việt, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn; phát huy tinh thần cách mạng tiến công, vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị được giao, xây dựng tỉnh Bắc Ninh giàu đẹp, văn minh, hiện đại./.