PGS, TS Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Nguyễn Cẩm Tú, Thứ trưởng Bộ Công Thương, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia về Hợp tác Kinh tế quốc tế chủ trì Hội thảo.

Tham dự Hội thảo có khoảng 200 đại biểu đến từ các bộ, ban, ngành, doanh nghiệp; những người trực tiếp tham gia đàm phán WTO và có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại quốc tế; các nhà quản lý, nhà khoa học, cán bộ trung ương và địa phương quan tâm đến vấn đề năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay.

Cách đây hơn 5 năm - ngày 11-1-2007, Việt Nam chính thức được kết nạp là thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Đây là sự kiện đánh dấu bước tiến mới trên con đường chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, và cũng là cơ hội đi liền với những thách thức đối với Việt Nam về năng lực cạnh tranh ở cả ba cấp độ: quốc gia, doanh nghiệp và sản phẩm. Theo PGS, TS Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, năm năm đã trôi qua, mặc dù tình hình chính trị, kinh tế thế giới diễn biến phức tạp, nền kinh tế nước ta một mặt phải khắc phục những yếu kém trong nước, mặt khác phải đối phó với những tác động bất lợi từ cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu.

Nhằm đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của các loại hình doanh nghiệp Việt Nam sau 5 năm chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới; làm rõ những vấn đề đặt ra và kiến nghị với Đảng và Nhà nước những giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các loại hình doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp như trong Kết luận Hội nghị Trung ương lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI là thực hiện mục tiêu: “phát triển kinh tế nhanh, bền vững, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh”, đồng thời đề ra những giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nước ta trong điều kiện cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt, các đại biểu đã thảo luận một cách sôi nổi những vấn đề liên quan.

Hội thảo đã nghe đóng góp của GS, TS Đỗ Thế Tùng về những yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp; đóng góp của GS, TSKH Nguyễn Mại, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam; của đồng chí Lương Văn Tự, Chủ tịch Hiệp hội Cafe Cacao, nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại, Trưởng đoàn đàm phán Việt Nam gia nhập WTO về những bước tiến lạc quan của doanh nghiệp Việt Nam; lắng nghe ý kiến của nguyên Bí Thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, nguyên Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Hợp tác Kinh tế Quốc tế Vũ Khoan về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và vấn đề tái cấu trúc nền kinh tế; nghe ý kiến của nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Cao Sĩ Kiêm về thực trạng doanh nghiệp vừa và nhỏ và sự hình thành cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng một số ý kiến của các doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của mình trong giai đoạn hiện nay.

Tất các ý kiến của các đại biểu chủ yếu tập trung vào 7 nhóm vấn đề gồm:

- Quan điểm và chủ trương của Đảng ta về hội nhập quốc tế, về nâng cao năng lực cạnh tranh cho nền kinh tế, cho doanh nghiệp và sản phẩm.

- Kinh nghiệm của các quốc gia đi trước, nhất là của các nước có điều kiện khá tương đồng với Việt Nam, trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong tiến trình hội nhập quốc tế, đặc biệt sau khi gia nhập WTO.

- Những yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp; thực trạng năng lực cạnh tranh của các loại hình doanh nghiệp Việt Nam sau 5 năm gia nhập WTO (tiếp cận thị trường, củng cố, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại…).

- Xử lý mối quan hệ giữa đòi hỏi củng cố vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước với yêu cầu phát huy tối đa nguồn lực của mọi thành phần kinh tế, nhằm thực hiện mục tiêu chung là nâng cao chất lượng và hiệu quả toàn bộ nền kinh tế; những đòn bẩy kinh tế nào cần được vận dụng để hướng mọi người, mọi doanh nghiệp hành động đúng với phương hướng đã xác định.

- Những vướng mắc cần tháo gỡ, những cơ chế cần thiết lập, triển khai thực hiện để gắn kết đội ngũ doanh nghiệp nước ta, tạo thành sức mạnh tổng hợp khi cạnh tranh trên thị trường thế giới, đồng thời, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng lớn mạnh và có những sản phẩm có thương hiệu mạnh ở khu vực và trên thế giới.

- Những thuận lợi, khó khăn, kinh nghiệm rút ra trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các loại hình doanh nghiệp Việt Nam sau 5 năm gia nhập WTO.

- Những giải pháp, kiến nghị nhằm đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó có tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước; những kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các loại hình doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế, hội nhập quốc tế diễn ra sôi động.

Kết luận Hội thảo Thứ trưởng Bộ Công Thương, Tổng Thư ký Ủy ban Hợp tác Kinh tế quốc tế Nguyễn Cẩm Tú cho rằng, 5 năm không phải thời gian dài để đánh giá những tác động của nền kinh tế Việt Nam sau khi ra nhập WTO nhưng cũng đủ để đưa ra những đánh giá sơ bộ về những tác động của cạnh tranh doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay. Đó là những thông tin quan trọng làm cơ sở cho việc hoàn thiện thể chế, chính sách của Nhà nước, việc nỗ lực vượt khó của các doanh nghiệp Việt Nam trên bước đường hội nhập quốc tế. Cạnh tranh vừa là động lực, vừa là điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tự khẳng định vị trí của mình, tự hoàn thiện và phát triển vươn lên giành ưu thế so với các đối thủ. Về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, mặc dù chúng ta chưa có những tiêu chí đánh giá cụ thể nhưng có thể khẳng định, các doanh nghiệp Việt Nam sau 5 năm ra nhập không bị “đè bẹp” như những lo lắng ban đầu của không ít người, song những thành tựu mà chúng ta đạt được chưa nhiều. Các diễn giả đã đưa ra nhiều giải pháp cấp bách và tỏ rõ thái độ khẩn trương nhưng rất bình tĩnh, không nóng vội. Những ý kiến tại cuộc Hội thảo này sẽ được Ban Tổ chức tổng hợp, biên tập để kiến nghị đến các cơ quan lãnh đạo Đảng, Nhà nước cũng như phát hành rộng rãi thông qua các ấn phẩm của Tạp chí Cộng sản, và in thành sách để bạn đọc tham khảo./.