Những sự kiện quốc tế đáng chú ý trong tuần (từ ngày 30-5-2011 đến ngày 5-6-2011)

1. Kêu gọi cải tổ Hội đồng Bảo an 

Ngày 30-5-2011, Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) Hô-xê Đây-ít đã kêu gọi các nhóm nước thành viên LHQ cùng tìm kiếm một giải pháp thỏa hiệp, ít nhất là tạm thời, để thúc đẩy tiến trình cải tổ cơ quan quyền lực cao nhất của LHQ đã trì trệ gần 2 thập kỷ qua. Người đứng đầu LHQ nhắc lại lo ngại rằng: nếu không cải tổ Hội đồng Bảo an, toàn bộ hệ thống LHQ sẽ bị mất uy tín và bị gạt ra bên lề chính trường quốc tế.

2. IMF và WB đề xuất công cụ quản lý nợ công

Ngày 30-5, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) đã đề xuất công cụ trực tuyến mang tên “Các thống kê nợ khu vực công: Hướng dẫn cho người soạn thảo và người sử dụng”. Công cụ này sẽ bổ sung cho công cụ của IMF về "Cơ sở dữ kiện thống kê nợ công" hiện đang được sử dụng ở 35 nước. Công cụ mới này sẽ hỗ trợ quan trọng cho các nhà soạn thảo và sử dụng các dữ liệu về nợ công, cung cấp khuôn khổ toàn diện về phương thức tính toán tổng nợ cũng như thực nợ công, các thành phần cũng như trách nhiệm khác nhau của nợ công. Công cụ mới cũng cung cấp cơ cấu để phân loại trách nhiệm nợ công, đồng thời đưa ra lời khuyên giá trị về các vấn đề thực tế để giải quyết nợ.

3. Hội thảo kinh tế Việt - Nhật lần thứ 4 tại Tô-ki-ô

Chiều 30-5, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản phối hợp với Hội đồng thúc đẩy ngoại giao nhân dân (FEC) của Nhật Bản đã tổ chức cuộc Hội thảo Kinh tế Việt-Nhật lần thứ 4 tại Tô-ki-ô. Phát biểu tại Hội thảo, Chủ tịch FEC Ken Mát-xu-da-oa (Ken Matsuzawa) tin rằng đây là cơ hội tốt để hai bên trao đổi ý kiến mang tính xây dựng tích cực nhằm thúc đẩy hợp tác song phương trong các lĩnh vực cùng quan tâm. Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam Võ Hồng Phúc đã trả lời các câu hỏi mà các viện nghiên cứu và doanh nghiệp Nhật Bản quan tâm về chính sách ưu đãi của Chính phủ Việt Nam dành cho nhà đầu tư nước ngoài, các biện pháp ổn định, phát triển kinh tế và cải thiện môi trường đầu tư ở Việt Nam.

4. Hội nghị ASEANAPOL lần thứ 31

Từ ngày 31-5 đến ngày 2-6 đã diễn ra Hội nghị Tư lệnh Cảnh sát Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEANAPOL) lần thứ 31 tại thủ đô Viên Chăn (Vientiane, Lào). Hội nghị đã ra Thông cáo chung nhấn mạnh mục tiêu nâng cao tính chuyên nghiệp của cảnh sát, và tăng cường tình hữu nghị lâu dài giữa sỹ quan cảnh sát các quốc gia thành viên trong nhiều chủ đề mà các bên cùng quan tâm. Hội nghị đã thông qua việc chỉ định Giám đốc Điều hành vào thời gian tới, Thiếu tướng Xa Mâu-lai (Sar Moline) thuộc Cảnh sát quốc gia Cam-pu-chia sẽ đảm nhận cương vị Giám đốc Điều hành Ban Thư ký ASEANAPOL từ ngày 1-1-2012 với nhiệm kỳ hai năm, đồng thời nhất trí các quốc gia thành viên tổ chức Hội nghị ASEANAPOL sẽ tiếp tục đại diện cho Tổ chức trong trường hợp được mời tham gia Diễn đàn quốc tế với sự nhất trí của Chính phủ nước chủ nhà.

5. WTO “gỡ rối” đàm phán Đô-ha

Ngày 1-6, tại Ủy ban Thương lượng buôn bán (TNC), Ủy ban Giám sát mọi chủ đề thương lượng của Vòng đàm phán Đô-ha (Doha), Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) Pa-xcan La-mi (Pascal Lamy) đã đề xuất đàm phán để giải quyết ba nhóm vấn đề đang gây bế tắc Vòng đàm phán Đô-ha theo ba tốc độ nhanh, trung bình và chậm. Nhóm vấn đề liên quan đến các nước kém phát triển nhất (LDC), như miễn hạn ngạch, miễn thuế quan… được xếp vào kênh đàm phán tốc độ nhanh cần ưu tiên thảo luận để giải quyết trong Hội nghị Bộ trưởng WTO tháng 12 tới. Nhóm vấn đề thứ hai được xếp vào kênh đàm phán tốc độ trung bình cũng là nhóm vấn đề bổ sung có liên quan đến các nước LDC, như các quy chế tạo điều kiện thuận lợi cho buôn bán, các điều khoản về đối xử phân biệt và đặc biệt… Nhóm vấn đề khó đạt được thỏa thuận như tiếp cận thị trường nông nghiệp và phi nông nghiệp, dịch vụ… được xếp vào kênh thương lượng tốc độ chậm.

6. Ra đời phong trào “Những phụ nữ xuất sắc” của Nga

Ngày 1-6, Đại hội thành lập Phong trào "Những phụ nữ xuất sắc" đã diễn ra lần đầu tiên tại Xanh - Pê-téc-bua (Saint-Peterburg, Nga). Mục đích hành động của Phong trào "Những phụ nữ xuất sắc" là động viên và tạo điều kiện để phụ nữ tham gia sinh hoạt chính trị cùng các cấp chính quyền tại Liên bang Nga để trong tương lai nước Nga có thể có một nữ tổng thống, tuyên truyền lối sống lành mạnh và đấu tranh chống tình trạng phân biệt đối xử với phụ nữ, bảo vệ quyền phụ nữ và xây dựng hình ảnh mới của phụ nữ Nga hiện nay. Tham gia thành lập Phong trào "Những phụ nữ xuất sắc" có nữ Vô địch Ô-lim-píc (Olympic) Ma-ri-a Ki-xê-lê-va (Maria Kiseleva), Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thượng lưu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga Ôn-ga Kri-sờ-ta-nô-vờ-xka-y-a (Olga Kryshtanovskaya), nữ nhà báo dẫn chương trình truyền hình Na-ra Si-ra-li-ê-va (Nara Shiralieva)…

7. Trung Quốc công bố “Sách xanh thương mại”
 
Ngày 1-6, Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc đã công bố “Sách xanh thương mại”, trong đó, đặt mục tiêu đưa tổng doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng của Trung Quốc lên 27.400 tỉ nhân dân tệ (NDT) vào năm 2015. "Sách xanh thương mại" cho rằng nếu duy trì được tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm từ 15%-17% trong 5 năm tới, doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng Trung Quốc sẽ đạt mục tiêu nói trên, tăng so với 15.700 tỉ NDT năm 2010. Sách xanh cho rằng việc Chính phủ Trung Quốc đang đẩy mạnh phương thức phát triển kinh tế, tiêu dùng trong nước sẽ từng bước trở thành động lực chính để phát triển kinh tế nước này. "Sách xanh thương mại" nhấn mạnh tiềm lực tăng trưởng tiêu dùng của Trung Quốc là rất lớn, đồng thời cho rằng mục tiêu xây dựng nền kinh tế theo mô hình tiêu dùng vẫn khó có thể được thực hiện trong thời gian ngắn tại Trung Quốc.

8. Hội nghị quốc tế về vũ khí tấn công mạng tại Luân Đôn

Trong hai ngày 1 và 2-6, tại Hội nghị quốc tế về vũ khí tấn công mạng tại Luân Đôn (Anh), các đại biểu đến từ nhiều quốc gia đi đến thống nhất rằng đã đến lúc cộng đồng quốc tế phải thông qua Hiệp ước mới về không phổ biến loại vũ khí công nghệ cao này nhằm bảo đảm kiểm soát việc thiết lập và sử dụng các phương tiện tấn công điện tử. Đại diện các nước tham gia Hội nghị nhất trí kêu gọi chính phủ các nước tìm kiếm khả năng phối hợp nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong bảo đảm an ninh mạng và không phổ biến vũ khí tấn công mạng. Theo đó, cần huy động các tập đoàn lớn, các trung tâm nghiên cứu và các tổ chức chính phủ của Anh, Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Ấn Độ và các cường quốc công nghệ khác tham gia công tác này.

9. Đại hội đồng ILO kêu gọi xây dựng kỷ nguyên mới

Ngày từ ngày 1 đến 3-6, khóa họp lần thứ 100 Đại hội đồng Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) đã diễn ra tại trụ sở LHQ ở Giơ-ne-vơ (Geneva, Thụy Sĩ). Tại đây, khóa họp Đại hội đồng ILO tập trung thảo luận những thách thức hiện tại và tương lai trong vấn đề việc làm như tỷ lệ thất nghiệp cao chưa từng thấy, khủng hoảng việc làm cho thanh niên toàn cầu, vai trò của quản lý lao động trong việc bảo đảm đối xử công bằng và mở rộng các quyền cơ bản tại nơi làm việc cho hàng triệu lao động, chủ yếu là nữ công nhân. Tổng Giám đốc ILO, Hoan Xô-ma-vi-a (Juan Somavia) kêu gọi cộng đồng quốc tế cam kết khẩn cấp tiến tới một kỷ nguyên mới, trong đó hai nhân tố quan trọng là bảo đảm công bằng xã hội và tăng trưởng kinh tế trên cơ sở phát triển bền vững để vượt qua những rối loạn trong thế giới lao động toàn cầu.

10. ASEAN và Pa-ki-xtan tăng cường hợp tác

Ngày 2-6, Ủy ban hợp tác liên ngành ASEAN - Pa-ki-xtan (APJSCC) đã tiến hành phiên họp lần thứ năm tại Gia-các-ta (Jakarta, In-đô-nê-xi-a). Hội nghị đã tập trung thảo luận về sự phát triển trong khu vực châu Á, đặc biệt về cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, củng cố tiến trình dân chủ, phục hồi kinh tế và những thành công trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến khủng bố và cực đoan. Ngoài ra, các đại biểu dự Hội nghị còn trao đổi về những tiến bộ đạt được trong nhiều lĩnh vực hợp tác giữa hai bên, từ kinh tế, đến xã hội - văn hóa; đồng thời đề cập những lĩnh vực hợp tác tiềm năng mới và nhất trí cho rằng cuộc họp của APJSCC là một cơ chế hiệu quả, thúc đẩy hợp tác giữa hai bên. Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Ngoại giao Pa-ki-xtan Xi-ét Ha-xan Gia-vét (Syed Hasan Javed) cho biết, nước này mong muốn nâng cao quan hệ với ASEAN để tiến đến hợp tác chặt chẽ hơn về văn hóa và kinh tế.

11. Học giả quốc tế quan ngại về tình hình Biển Đông

Tình hình Biển Đông đang diễn biến phức tạp sau vụ 3 tàu hải giám của Trung Quốc quấy nhiễu và ngang nhiên cắt dây cáp của tàu khảo sát Bình Minh 02 của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam khi tàu này đang khảo sát địa chấn trong thềm lục địa của Việt Nam và tiếp đó là việc hải quân Trung Quốc dùng súng uy hiếp tàu cá của ngư dân Việt Nam trong khi đang hoạt động nghề cá tại vùng biển thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Dư luận nước ngoài cho rằng vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông sẽ là chủ đề lớn được thảo luận tại Diễn đàn An ninh khu vực châu Á - Thái Bình Dương (Đối thoại Shangri-La) khai mạc tại Xin-ga-po ngày 3-6.
Giáo sư Xtên Tôn-nét-sơn (Stein Tonnesson) thuộc Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế tại Ốt-xlô (Na Uy) cho rằng vụ việc tàu Bình Minh 02 xảy ra trong khu vực mà chỉ Việt Nam có quyền tuyên bố thuộc thềm lục địa của mình. Giáo sư Pi-tơ Đút-tơn (Peter Dutton) thuộc Viện Nghiên cứu hàng hải Trung Quốc (Đại học Hải quân Mỹ) nhấn mạnh tuyên bố về khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam hoàn toàn phù hợp với Công ước LHQ về Luật Biển. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định Mỹ phản đối việc sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực của bất kỳ bên nào ở Biển Đông./.