Về vấn đề xây dựng và phát triển tổ chức đảng và các tổ chức chính trị - xã hội trong các doanh nghiệp

TCCS - Lời Bộ Biên tập: Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, doanh nghiệp là tế bào cơ bản của nền kinh tế quốc dân. Doanh nghiệp phát triển lành mạnh, sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển. Vì vậy, việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và các tổ chức chính trị xã hội trong các doanh nghiệp giữ một vị trí then chốt. Tạp chí kỳ này xin trao đổi cùng bạn đọc về những câu hỏi, thắc mắc chung quanh vấn đề trên.

* Hỏi: Tòa soạn có thể cho biết khái quát các mô hình doanh nghiệp, công ty ở nước ta hiện nay?

Luật Doanh nghiệp năm 2005 quy định bốn loại hình doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam. Đó là: công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân.

Doanh nghiệp tư nhân: Theo Điều 141 Luật Doanh nghiệp năm 2005, doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp. Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân đầu tư vốn thành lập và làm chủ. Chủ sở hữu tài sản của doanh nghiệp là một cá nhân.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn gồm có: Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên và công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên.

Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên là doanh nghiệp chủ sở hữu công ty phải là một tổ chức hoặc cá nhân và có thể là cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang, các pháp nhân của các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, các loại doanh nghiệp, các tổ chức khác theo quy định của pháp luật.

Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên là doanh nghiệp có hình thức sở hữu của công ty là thuộc sở hữu chung của các thành viên công ty.

Công ty cổ phần: Công ty cổ phần là doanh nghiệp có vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần. Cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân; số lượng cổ đông tối thiểu là ba và không hạn chế tối đa. Công ty cổ phần có quyền phát hành chứng khoán các loại để huy động vốn, theo quy định của pháp luật về chứng khoán. Công ty cổ phần có tư cách pháp nhân và là doanh nghiệp chịu trách nhiệm hữu hạn, cổ đông của công ty chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp.

Công ty hợp danh: Công ty hợp danh là doanh nghiệp phải có ít nhất hai thành viên hợp danh. Công ty hợp danh có hai loại: công ty hợp danh mà tất cả các thành viên đều là thành viên hợp danh và công ty hợp danh có cả thành viên hợp danh và thành viên góp vốn.

* Hỏi: Những trở ngại vướng mắc nào trong công tác phát triển đảng ở các doanh nghiệp hiện nay?

Công tác phát triển Đảng trong các doanh nghiệp mặc dù có sự chuyển biến tích cực nhưng nhìn chung, việc bồi dưỡng, kết nạp người vào Đảng vẫn còn những hạn chế nhất định.

Một số cấp ủy chưa thể hiện được vai trò lãnh đạo của Đảng ở doanh nghiệp, vị trí của tổ chức đảng bị lu mờ và nhiều khi chưa được đánh giá đúng mức. Sự quan tâm của các cấp ủy, nhận thức của quần chúng và sự phối hợp của các tổ chức, đoàn thể trong doanh nghiệp chưa được phát huy tối đa.

Thực tế này một mặt ảnh hưởng đến công tác xây dựng Đảng ở doanh nghiệp, mặt khác, tác động không nhỏ đến việc phát triển Đảng ở từng đơn vị. Một số cấp ủy ở doanh nghiệp không xây dựng kế hoạch cụ thể, rõ ràng để tạo nguồn phát triển đảng viên từ quần chúng, dẫn đến việc thiếu sự phối hợp trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho quần chúng cũng như thiếu phối hợp giữa cấp ủy và các tổ chức, đoàn thể xã hội trong doanh nghiệp nhằm bồi dưỡng, giáo dục, phát hiện những quần chúng ưu tú để giới thiệu cho Đảng.

Chính việc xem nhẹ công tác phát triển Đảng đã kéo theo việc nhiều cấp ủy không phân công đảng viên theo dõi, giúp đỡ quần chúng một cách thường xuyên, đã tác động rất lớn đến tâm lý và ý thức phấn đấu trong quần chúng. Việc đứng vào hàng ngũ Đảng sẽ không còn được xem trọng và tâm lý chán nản, ngại phấn đấu trong quần chúng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nhiệm vụ phát triển Đảng của mỗi tổ chức đảng ở doanh nghiệp.

Công tác tuyên truyền, giáo dục về truyền thống cách mạng, về mục tiêu lý tưởng, về tôn chỉ mục đích của Đảng cho quần chúng chưa được thực hiện thường xuyên. Chưa tổ chức đối thoại, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của quần chúng để phục vụ cho công tác phát triển đảng viên. Đây cũng là hạn chế của không ít cấp ủy ở doanh nghiệp.

Một trong những nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến công tác phát triển Đảng trong các doanh nghiệp là sự chi phối của nhiệm vụ sản xuất kinh doanh. Chính vì thế, thời gian để đầu tư cho việc phát triển, bồi dưỡng, kết nạp người vào đảng bị hạn chế.

* Hỏi: Cần phải làm gì để tổ chức đảng trong các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả?

Làm tốt công tác tư tưởng, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của tổ chức đảng trong doanh nghiệp, nhất là đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Các tổ chức đảng cần thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình, lãnh đạo doanh nghiệp thực hiện đúng đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần vào sản xuất kinh doanh có hiệu quả, nâng cao đời sống mọi mặt của người lao động. Qua đó, thuyết phục giới chủ doanh nghiệp tạo điều kiện để tổ chức đảng hoạt động hiệu quả hơn.

Củng cố, kiện toàn tổ chức đối với tổ chức đảng trong doanh nghiệp. Cấp ủy cấp trên cần quan tâm hướng dẫn tổ chức đảng trong doanh nghiệp không ngừng tự hoàn thiện mình thông qua việc kiện toàn tổ chức, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Trung ương.

Nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng trong doanh nghiệp. Tại mỗi doanh nghiệp, tổ chức đảng có trách nhiệm lãnh đạo doanh nghiệp hoạt động theo đúng đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng trong doanh nghiệp thông qua nâng cao chất lượng đội ngũ cấp ủy viên, đặc biệt là bí thư cấp ủy. Chú trọng nâng cao chất lượng đảng viên và làm tốt công tác phát triển Đảng. Mỗi đảng viên trong tổ chức đảng phải thực sự tiền phong, gương mẫu, không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ ngang tầm với công việc được giao.

Xây dựng quy chế làm việc, xác định rõ mối quan hệ công tác giữa bí thư cấp ủy với lãnh đạo doanh nghiệp (Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc) và các tổ chức, đoàn thể trong doanh nghiệp. Tổ chức đảng tôn trọng, bảo đảm và tạo điều kiện để Hội đồng quản trị, Giám đốc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo luật định. Đối với các đoàn thể chính trị - xã hội như Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Ban Nữ công, Hội Cựu chiến binh..., tổ chức đảng thông qua các cấp ủy viên công tác ở các tổ chức đó để nắm tình hình, lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ của tổ chức này.

* Hỏi: Xin Tạp chí cho biết đôi nét về tổ chức công đoàn, quyền tham gia của người lao động đối với tổ chức này?

Những người lao động Việt Nam làm việc trong các đơn vị sản xuất kinh doanh thuộc các thành phần kinh tế, xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đơn vị sự nghiệp, cơ quan Nhà nước, các tổ chức xã hội (gọi chung là cơ quan, đơn vị, tổ chức) đều có quyền thành lập và gia nhập công đoàn trong khuôn khổ Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

Các hội của những người lao động thành lập theo quy định của pháp luật có quyền gia nhập các Liên đoàn lao động. Công đoàn từ cấp cơ sở trở lên có tư cách pháp nhân. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, các công đoàn ngành Việt Nam có quyền gia nhập các tổ chức công đoàn quốc tế phù hợp với mục đích hoạt động củamình.

Người lao động có quyền thành lập, gia nhập, hoạt động công đoàn theo quy định của pháp luật và điều lệ công đoàn để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Các cơ quan, đơn vị, tổ chức công nhận và tôn trọng quyền tham gia công đoàn của người lao động. Không phân biệt đối xử vì lý do người lao động thành lập, gia nhập, hoạt động công đoàn hoặc dùng các biện pháp kinh tế và các thủ đoạn khác để can thiệp vào tổ chức và hoạt động của công đoàn./.