Bản lĩnh chính trị là tổng hợp biện chứng của nhiều yếu tố, nhiều mối quan hệ, nhiều thuộc tính vốn có của mỗi con người. Đó là sản phẩm của sự kết tinh các giá trị chính trị - tinh thần, tổng hợp các phẩm chất chính trị, đạo đức, tâm lý, khí chất và năng lực thực tiễn, tạo thành một trạng thái tinh thần - chính trị bền vững, ổn định, vững vàng, kiên định về lập trường, quan điểm trước mọi điều kiện, hoàn cảnh, có đủ năng lực vượt qua mọi thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Bản lĩnh chính trị của cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân (CAND) được tạo thành bởi sự giác ngộ chính trị cao, nhận thức sâu sắc về nền tảng tư tưởng, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; năng lực tư duy chính trị sắc sảo, nhạy bén, khả năng nắm bắt nhanh chóng bản chất của sự vật, hiện tượng, có năng lực phân biệt được đúng - sai, phải - trái để có thái độ ứng xử và phương pháp giải quyết đúng đắn, phù hợp. Bản lĩnh chính trị còn được tạo thành bởi tình cảm trong sáng, niềm tin vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng.

Lực lượng công an dù được trang bị vũ khí, kỹ thuật hiện đại, được huấn luyện kỹ thuật, chiến thuật chiến đấu chu đáo đến đâu vẫn có thể bị tê liệt, rệu rã, mất phương hướng nếu mất định hướng chính trị, nếu bản lĩnh chính trị bị lung lạc. Thực tế những gì diễn ra ở Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu những năm cuối thập niên 80, đầu thập niên 90 của thế kỷ XX là bài học đau xót, đắt giá và là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho những ai sao nhãng và xem nhẹ việc xây dựng, rèn luyện bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang. Do đó, xây dựng lực lượng CAND vững vàng về bản lĩnh chính trị là cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp và sức chiến đấu của lực lượng CAND, là nhân tố có ý nghĩa quyết định nhất đến việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm mà Đảng, Nhà nước tin tưởng giao phó.

Rõ ràng không thể có lực lượng công an cách mạng vững mạnh, trung thành với Đảng, Nhà nước, vì nhân dân phục vụ nếu mỗi cán bộ, chiến sĩ không có bản lĩnh chính trị vững vàng - yếu tố trước tiên của tính cách mạng, mà nếu thiếu nó, sự chính quy, tinh nhuệ, hiện đại cũng chỉ là vật trang trí. Đặc biệt, hiện nay khi các thế lực thù địch đang ráo riết tuyên truyền luận điệu “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang, trong đó có CAND, nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng CAND, làm mất phương hướng chính trị và suy yếu sức mạnh chiến đấu của lực lượng công an, thì việc thường xuyên giáo dục, rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ công an chính là xây dựng “bức tường thành” vững chắc làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động “phi chính trị hóa” lực lượng CAND của các thế lực thù địch. Như vậy, xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ công an vững vàng về bản lĩnh chính trị là nhiệm vụ cốt lõi, có ý nghĩa quan trọng hàng đầu trong công tác xây dựng lực lượng CAND. Những yếu tố thể hiện bản lĩnh chính trị của người cán bộ, chiến sĩ công an nêu trên cũng chính là những yếu tố cơ bản, cốt lõi nhất trong mô hình nhân cách của người Công an cách mạng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khái quát trong 6 điều Người dạy CAND: “Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính. Đối với đồng sự, phải thân ái, giúp đỡ. Đối với chính phủ, phải tuyệt đối trung thành. Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép. Đối với công việc, phải tận tụy. Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”.

Hơn nữa, CAND là lực lượng vũ trang, phải thực hiện cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm đầy cam go, hiểm nguy, nhiều trường hợp phải chiến đấu đơn tuyến, bí mật, xa sự chỉ đạo của các cấp chỉ huy, của tổ chức. Tính chất và môi trường công tác đó càng đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ công an cần phải có bản lĩnh chính trị vững vàng.

Trải qua thực tiễn hơn 70 năm công tác và chiến đấu đã chứng minh, đội ngũ cán bộ, chiến sĩ CAND luôn tỏ rõ sự kiên định, vững vàng trước mọi hoàn cảnh, mọi khó khăn, thử thách, kể cả trước những bước ngoặt lớn của cách mạng. Nhờ vậy, trước sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu - biến cố chính trị lớn của thời đại trong thế kỷ XX, đã tác động rất mạnh đến tư tưởng, tình cảm, ý chí, niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân nói chung, cán bộ, chiến sĩ công an nói riêng, nhưng cán bộ, chiến sĩ công an vẫn kiên định lý tưởng, mục tiêu, vững vàng ý chí, một lòng một dạ theo Đảng, tin tưởng tuyệt đối vào tính đúng đắn, cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo vào thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm và đã lập nên nhiều chiến công xuất sắc.

Những năm gần đây, tình hình chính trị thế giới diễn biến hết sức phức tạp, sự chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam ngày càng quyết liệt, nhất là trên lĩnh vực chính trị tư tưởng, nhưng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ công an vẫn tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, một lòng theo Đảng; giữ vững lập trường quan điểm; kiên quyết đấu tranh với các quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch, các biểu hiện suy thoái, mất cảnh giác. Trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhiều cán bộ, chiến sĩ công an đã tỏ rõ bản lĩnh, quyết đoán, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm với tinh thần tất cả vì an ninh của Tổ quốc, vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân. Báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, Đảng ủy Công an Trung ương nhận định không có suy thoái về tư tưởng chính trị trong lực lượng CAND; tuyệt đại bộ phận cán bộ, chiến sĩ luôn giữ vững phẩm chất đạo đức cách mạng trước sự tấn công, mua chuộc của tội phạm và những tác động tiêu cực của môi trường xã hội. Có thể khẳng định, trong mọi hoàn cảnh lực lượng CAND luôn thấm nhuần lời dạy của Bác: “Giàu sang không thể quyến rũ, nghèo khó không thể chuyển lay, uy lực không thể khuất phục”(1).

Tuy nhiên, trước tác động đa chiều của kinh tế thị trường, sự tấn công chống phá điên cuồng của các thế lực thù địch, vẫn có một bộ phận cán bộ, chiến sĩ chưa thật sự vững vàng về bản lĩnh chính trị, nhận thức chưa đầy đủ nhưng lại ngại học tập lý luận chính trị, học tập chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Một số còn có biểu hiện băn khoăn, thiếu tin tưởng vào việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là về những biện pháp đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; hoang mang, dao động trước những diễn biến phức tạp của tình hình quốc tế và trong nước. Một số khác còn có biểu hiện trung bình chủ nghĩa, làm việc cầm chừng, ngại khó, ngại khổ, muốn lựa chọn nơi công tác thuận lợi, ít đổi mới, sáng tạo trong công tác. Một số ít cán bộ, chiến sĩ thiếu vững vàng trước sự tấn công, mua chuộc của tội phạm và tiêu cực xã hội, dẫn đến vi phạm đạo đức, lối sống, thậm chí vi phạm pháp luật bị xử lý, kỷ luật. Công tác giáo dục, rèn luyện bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ ở nhiều nơi chưa được quan tâm đúng mức, còn mang tính hình thức. Chưa đầu tư nghiên cứu thấu đáo lý luận về bản lĩnh chính trị của người cán bộ, chiến sĩ công an, đặc biệt là xây dựng tiêu chí về bản lĩnh chính trị trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế hiện nay để từ đó có cơ sở tổ chức giáo dục, rèn luyện trên thực tế...Đó là những mặt hạn chế cần phải sớm khắc phục để tiếp tục phấn đấu nâng cao bản lĩnh chính trị của mỗi cán bộ, chiến sĩ và của toàn lực lượng CAND.

Thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có những diễn biến mới, phức tạp, khó lường. Trong nước, bên cạnh những nhân tố thuận lợi, mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế thẩm thấu ngày càng mạnh vào mọi mặt của đời sống xã hội, làm thay đổi nhận thức, tư tưởng, hành động của một bộ phận nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa được ngăn chặn, đẩy lùi; “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ có xu hướng biểu hiện rõ nét và nghiêm trọng hơn. Cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng mặc dù quyết tâm rất cao nhưng chưa chuyển biến mạnh mẽ, chưa tạo được lòng tin vững chắc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội có mặt diễn biến phức tạp; một số loại tội phạm có xu hướng gia tăng; nhiều loại tội phạm mới xuất hiện gây khó khăn cho lực lượng công an trong phát hiện, đấu tranh. Trong khi đó, các thế lực thù địch vẫn ráo riết chống phá cách mạng với những thủ đoạn rất tinh vi, thâm độc; hoạt động của các loại tội phạm ngày càng nghiêm trọng, thậm chí công khai thách thức lực lượng công an, tác động trực tiếp đến bản lĩnh chính trị của cán bộ, chiến sĩ CAND.

Để lực lượng CAND vững vàng trước mọi thách thức trong điều kiện mới, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã xác định xây dựng lực lượng CAND “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, được nhân dân tin yêu... Xây dựng lực lượng Công an nhân dân vững mạnh toàn diện... Chăm lo nâng cao phẩm chất cách mạng, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, chiến sĩ...”(2). Như vậy, Đảng ta xác định xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng cho lực lượng vũ trang nói chung và CAND nói riêng là nhiệm vụ quan trọng, được thực hiện xuyên suốt gắn với tất cả các khâu, các mặt công tác của lực lượng công an.

Quán triệt, thực hiện có hiệu quả định hướng trên đây, theo chúng tôi cần tập trung thực hiện tốt một số vấn đề cơ bản sau:

Một là, tăng cường đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước theo hướng chú trọng tính hiệu quả, khắc phục bệnh hình thức, chiếu lệ, tránh giáo điều, gắn với những vấn đề mới của thời đại ngày nay và thực tiễn cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa... Trong giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh cần lấy giáo dục 6 điều Bác Hồ dạy CAND là nội dung trọng tâm, vì đây chính là mô hình nhân cách thể hiện bao quát nhất bản lĩnh chính trị vững vàng của người cán bộ, chiến sĩ CAND.

Hai là, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kiến thức về mọi mặt và năng lực hoạt động thực tiễn của cán bộ, chiến sĩ, đặc biệt là những kiến thức về pháp luật, công nghệ thông tin, ngoại ngữ và kiến thức chung phổ quát nhất của quá trình hội nhập quốc tế. Trong điều kiện hiện nay, tri thức, khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ, trình độ, kiến thức của các đối tượng đấu tranh của chúng ta ngày càng cao, nếu cán bộ, chiến sĩ không được đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức thì dù có giác ngộ chính trị cao đến mấy cũng khó có thể giành được thắng lợi trọn vẹn trong cuộc chiến đấu vô cùng gay go, quyết liệt, thậm chí dễ dẫn đến mất mát, hy sinh. Nếu nhận thức chính trị là nền tảng định hướng cho sự hình thành bản lĩnh chính trị, thì kiến thức, trình độ chuyên môn chính là giá đỡ của bản lĩnh chính trị. Hai yếu tố đó kết hợp với nhau tạo nên sự vững vàng của bản lĩnh chính trị, tạo nên phẩm chất của cán bộ, chiến sĩ CAND.

Ba là, nâng cao hơn nữa nhận thức và trách nhiệm của tổ chức đảng, cấp ủy, lãnh đạo công an các cấp trong việc giáo dục, rèn luyện bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ; đồng thời chú trọng chăm lo xây dựng, củng cố cơ quan, cán bộ làm công tác chính trị tư tưởng, công tác xây dựng lực lượng vững mạnh.

Việc giáo dục, rèn luyện bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ trước hết thuộc về trách nhiệm của cấp ủy, thủ trưởng công an các cấp. Cấp ủy, thủ trưởng công an các cấp cần nhận thức rõ xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng cho cán bộ, chiến sĩ có ý nghĩa quan trọng, quyết định đến việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự và mục tiêu xây dựng lực lượng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Từ đó tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, khắc phục triệt để tình trạng “khoán trắng” công tác này cho cơ quan và cán bộ làm công tác chính trị, xây dựng lực lượng. Với chức năng là cơ quan tham mưu chính, trực tiếp cho cấp ủy, lãnh đạo trong giáo dục, rèn luyện bản lĩnh chính trị của cán bộ, chiến sĩ, các cơ quan và cán bộ chuyên trách làm công tác chính trị, xây dựng lực lượng cũng cần thiết phải được đào tạo và đào tạo thường xuyên, cập nhật những vấn đề mới nhất. Bản thân người làm công tác chính trị trước hết phải là những người có bản lĩnh chính trị vững vàng, đồng thời phải là người thực sự tiên phong, gương mẫu trong việc tự rèn luyện nhằm không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị. Đồng thời đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức thực hiện công tác giáo dục bản lĩnh chính trị ở các cấp, xem đây là một trong những nhiệm vụ trọng yếu có vai trò quyết định quá trình xây dựng bản lĩnh chính trị.

Bốn là, mỗi cán bộ, chiến sĩ phải tích cực, tự giác rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, rèn luyện về mọi mặt, đặc biệt là tự giác trong tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức; học tập, nâng cao trình độ lý luận và kiến thức chuyên môn; nâng cao năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn, bảo đảm luôn vững vàng, kiên định, sáng tạo và đạt hiệu quả cao trong công tác. Quá trình tự tu dưỡng, rèn luyện đó phải thực sự là sự thôi thúc từ bên trong mỗi cán bộ, chiến sĩ nhưng cũng cần phải đặt dưới sự giám sát, đánh giá của tổ chức bằng những hình thức, cơ chế cụ thể, đặc biệt là biểu dương, khen thưởng kịp thời những trường hợp tu dưỡng, rèn luyện tốt để nhân rộng và động viên, khích lệ cán bộ, chiến sĩ.

Năm là, đẩy mạnh đấu tranh trên mặt trận chính trị, tư tưởng, phòng, chống “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” CAND nhằm giữ vững trận địa tư tưởng, ngăn chặn, loại trừ những yếu tố tác động làm lung lay tư tưởng và bản lĩnh chính trị của cán bộ, chiến sĩ công an. Để đấu tranh có hiệu quả phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục ở mọi lúc, mọi nơi, đến mọi cán bộ, chiến sĩ và sử dụng tổng hợp các hình thức, phương pháp. Chăm lo xây dựng các cơ quan, cán bộ làm công tác nghiên cứu lý luận vững mạnh; đồng thời tuyên truyền để mỗi cán bộ, chiến sĩ nhận diện rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá ta về tư tưởng, chính trị, về thực chất của cái gọi là “phi chính trị hóa” CAND. Tạo điều kiện cho cán bộ, chiến sĩ công an được tham gia đấu tranh trên mặt trận chính trị, tư tưởng, phòng, chống “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” CAND. /.

--------------------------------------------

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 7, tr. 50
(2) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr. 82 - 83