TCCSĐT - Tiếp tục chương trình làm việc của Hội nghị Trung ương 8 khóa XII, sáng 03-10, Trung ương thảo luận tại Hội trường về Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2019. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc điều hành phiên thảo luận.


Các Ủy viên Trung ương cơ bản nhất trí với Báo cáo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2019; đồng thời tập trung phân tích, làm rõ thêm một số vấn đề, đóng góp ý kiến về phương hướng, mục tiêu, giải pháp trong thời gian tới.

Dự báo sát, đúng để có quyết sách phù hợp

Thượng tướng Bế Xuân Trường, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho rằng, năm 2018 tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, tình hình biển Đông cũng có những diễn biến mới, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chiến lược diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hơn, như lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo, thúc đẩy tự diễn biến, tự chuyển hóa.

Vấn đề biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lũ xảy ra ở cả ba miền. Tình hình ấy tác động, chi phối sâu sắc đến việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng an ninh, đối ngoại của đất nước. Thế nhưng, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự điều hành linh hoạt, quyết liệt của Chính phủ, sự giám sát có hiệu quả của Quốc hội và các cơ quan, đoàn thể xã hội, 9 tháng đầu năm cũng như dự kiến năm 2018 có 12 chỉ tiêu đạt và vượt, trong đó có 8 chỉ tiêu vượt, 4 chỉ tiêu đạt. Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, làm phát được kiềm chế, các mục tiêu an sinh xã hội đã được thực hiện tốt, tiềm lực quốc phòng, an ninh được tăng cường, củng cố.

“Chúng ta bảo vệ được vững chắc chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững ổn định chính trị và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế không ngừng tăng lên”, Thượng tướng Bế Xuân Trường nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo Thượng tướng Bế Xuân Trường, tình hình từ nay đến năm 2020 còn nhiều diễn biến phức tạp, vấn đề quan trọng nhất chính là dự báo được môi trường chiến lược cho sát, đúng, có quyết sách phù hợp, không để bị động, bất lợi thì mới có thể thực hiện được các mục tiêu kinh tế - xã hội, quốc phòng-an ninh trong những tháng còn lại của năm 2018 cũng như năm 2019 và đến năm 2020.

Làm chủ công nghệ - vấn đề cốt tử

Thượng tướng Bế Xuân Trường phân tích, chúng ta đang thực hiện tái cấu trúc nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, sức cạnh tranh của nền kinh tế gắn với thực hiện 3 đột phá chiến lược. Để vượt qua bẫy thu nhập trung bình cần có sự đột phá. Vấn đề cốt tử nhất là tập trung ưu tiên đầu tư một số lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao. Chỉ có công nghệ cao, ứng dụng công nghệ cao mới tạo ra năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh. Quan trọng nhất là phải làm sao nghiên cứu, làm chủ được thiết kế, làm chủ được công nghệ lõi, làm chủ được kỹ thuật để bứt phá. Vừa qua, trong nông nghiệp, công nghiệp, các nhà khoa học, các viện đã nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, kỹ thuật cho người dân ứng dụng vào sản xuất, tạo ra năng suất, chất lượng cao và hàng hóa của Việt Nam đã xuất khẩu được tới một số nước, đây là những điểm rất sáng.

Theo Thượng tướng Bế Xuân Trường, trong 3 đột phá chiến lược (thể chế, kết cấu hạ tầng và nguồn nhân lực), thể chế là quan trọng nhất, làm sao để huy động được nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Cũng là cơ chế, làm sao thu hút được người tài, phát huy được người tài. Đây là vấn đề cả xã hội rất quan tâm, để làm sao nền kinh tế đất nước bứt phá lên. Kinh tế đất nước bứt phá, chính là khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng, bản chất của chế độ.

Đánh giá toàn diện, sâu sắc một số chủ trương lớn

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình Hoàng Đăng Quang nhấn mạnh, trong điều kiện tình hình đất nước có nhiều khó khăn, đặc biệt là ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt, gây thiệt hại đến tình hình sản xuất, đời sống và việc làm của nhân dân, nhưng tình hình kinh tế - xã hội đất nước đã có nhiều chuyển biến tích cực, dự báo hầu hết các chỉ tiêu đều thực hiện đạt và vượt, đây là kết quả sự nỗ lực, cố gắng của cả hệ thống chính trị, sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Bộ Chính trị, Chính phủ, các cấp, các ngành, đặc biệt là Chính phủ đã thể hiện tinh thần quyết liệt, đổi mới, sâu sát, quan tâm đến các địa phương, đặc biệt là các địa bàn khó khăn…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hiện vẫn còn một số tồn tại, nổi lên là việc giải ngân vốn đầu tư công, thủ tục liên quan đến một số bộ, ngành còn chậm. Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đã có chủ trương tăng cường phân cấp cho các địa phương rất mạnh, nhưng thực tế có nhiều vấn đề chưa được thực hiện, vì vậy nhiều thủ tục đang còn chậm trễ, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện. Vẫn còn thiếu quy hoạch vùng, cơ chế chính sách thu hút liên kết ngành chưa hoàn thiện, chưa có sự phân cấp, chủ trì, điều phối nên một số miền còn thiếu sự liên kết, "mạnh ai nấy chạy".

Nhất trí với các chỉ tiêu, mục tiêu, giải pháp mà Báo cáo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ đã chỉ ra, đại biểu đề nghị Trung ương cần đánh giá giữa nhiệm kỳ khóa XII, trong đó tập trung đánh giá toàn diện, sâu sắc một số chủ trương lớn như việc thực hiện 3 đột phá chiến lược, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng... làm rõ những việc đã làm được, chưa làm được để từ đó rút kinh nghiệm cho thời gian còn lại của nhiệm kỳ, đồng thời có cơ sở cho Đại hội XIII sắp tới. Đại biểu đề nghị Chính phủ, Quốc hội cần sớm sửa đổi một số luật như Luật Đầu tư công, Luật Đất đai (sửa đổi); Bộ Tài chính tiếp tục hướng dẫn chi tiết, cụ thể việc xử lý các loại tài sản công, để khơi thông cho các địa phương, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các nhà đầu tư. Cùng với đó, cần tập trung nâng cao chất lượng công tác thẩm định, đánh giá tác động môi trường. Bài học kinh nghiệm lớn vừa qua là dự án Fomosa Hà Tĩnh. Hiện có nhiều dự án công nghiệp, cần thiết ban hành hệ thống tiêu chí đánh giá, lựa chọn ưu tiên các dự án công nghệ cao thân thiện với môi trường.

Dồn lực cho công cuộc tái cơ cấu nông nghiệp

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Thào Xuân Sùng đề nghị Ban Chấp hành Trung ương cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, dồn lực cho công cuộc tái cơ cấu nông nghiệp gắn với chuyển đổi mô hình tăng tưởng, xây dựng nông thôn mới, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam hướng tới mục tiêu chiến lược là nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh như ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư tại Học viện Nông nghiệp vừa qua.

Đánh giá những kết quả mà đất nước đã đạt được trong thời gian vừa qua, ông Thào Xuân Sùng cho rằng nội lực của đất nước, nhất là kinh tế tư nhân đã được phát huy ở mức độ cao, chúng ta đã đứng vững trên đôi chân của chính mình, việc thu hút FDI có sự lựa chọn. Dựa trên những phân tích, tổng hợp, đồng chí kiến nghị năm 2019, Quốc hội nên đặt chỉ tiêu GDP (tổng sản phẩm trong nước) tăng từ 6,7-6,9% và kỳ vọng có thể cao hơn là 7%.

"Tôi cho rằng GDP từ 6,7-6,9% là hoàn hoàn có thể đạt được... Tôi tin tưởng năm 2019 là năm chúng ta sẽ tăng tốc" - ông Thào Xuân Sùng nhấn mạnh. Ông Sùng kiến nghị cần dồn lực tập trung, không dàn trải, để chúng ta có bước ngoặt trong phát triển. Như vậy, cốt lõi tăng trưởng 6,7-6,9% là cần thay đổi cách sử dụng đất nông nghiệp và chuỗi giá trị nông nghiệp, "chúng ta phải phát triển mạnh nền nông nghiệp hiện đại với sự kết nối mạnh mẽ giữa các tỉnh, thành phố, trong đó có tỉnh đầu tàu."

Ông Thào Xuân Sùng nhấn mạnh: “Chúng ta không thể công nghiệp hóa một chiều mà phải công nghiệp hóa nông nghiệp nông thôn mạnh mẽ để cân đối lực lượng lao động, hướng tới xây dựng nông thôn mới”.

Nêu thực trạng tại một số địa phương, tỷ lệ nông dân bỏ ruộng nhiều vì manh mún, nhỏ lẻ, kinh doanh không hiệu quả, không tích tụ được ruộng đất, không kết nối, liên kết được, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam đề nghị cần phân tích, từ đó xác định tốc độ tăng trưởng; rà soát quy hoạch ở vùng sản xuất lúa hợp lý trên cơ sở ổn định diện tích lúa hiện nay đã được Quốc hội quyết định, cho phép các tỉnh, thành phố có thể chuyển đổi một phần diện tích nhất định để nuôi, trồng những cây có giá trị kinh tế cao trong vòng từ 7-15 năm, khi cần thiết đưa lại những diện tích này để sản xuất lúa nhưng phải là lúa công nghệ cao, chất lượng cao, phù hợp cho xuất khẩu. Như vậy, chúng ta sẽ tập hợp đoàn kết được nhân lực ở nông thôn, cũng như các doanh nghiệp.

Đại biểu đề nghị cần dồn sức để xây dựng hợp tác xã, nâng cao chất lượng lao động ở nông thôn, đưa sản xuất nông nghiệp đạt mục tiêu yêu cầu đề ra; hoàn thiện thể chế chính sách để liên kết 6 nhà thành công, trong đó khuyến khích các hộ nông dân cho thuê đất nông nghiệp hoặc góp giá trị quyền sử dụng đất mà ko cần chuyển đổi quyền sở hữu ruộng đất, tạo điều kiện cho các hộ nông dân đạt lợi thế về quy mô, giảm chi phí, như vậy các hộ sẽ đồng tình ủng hộ, tạo ra sức mạnh nội lực.

Tiếp tục chương trình làm việc của Hội nghị Trung ương 8 (khóa XII), các nội dung về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; phòng, chống tội phạm; hoàn thiện hệ thống pháp luật... đã được các đại biểu quan tâm, cho ý kiến trong phiên thảo luận tại Hội trường về Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2019.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong quá trình hội nhập

Thể hiện sự đồng tình với báo cáo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhận định nhờ sự chỉ đạo sát sao của Trung ương, chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, giám sát của Quốc hội, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, người dân đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu cụ thể.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế điều quan trọng là Trung ương đã ban hành giải pháp vừa ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy cho sự tăng trưởng và đủ dư địa để thực hiện các chính sách an sinh xã hội, bảo đảm cuộc sống của người dân, ổn định trật tự an toàn, tạo niềm tin của xã hội, người dân. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cũng thể hiện băn khoăn đối với mức tăng năng suất lao động của năm 2018 tuy đã tăng nhưng vẫn giảm so với năm 2017.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế phân tích, năng suất lao động tăng là do chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ lĩnh vực nông nghiệp có năng suất lao động thấp sang lĩnh vực công nghiệp dịch vụ có năng suất lao động cao, vẫn còn theo chiều rộng, chưa chuyển sang chiều sâu, vẫn dựa vào chuyển nông nghiệp sang dịch vụ. Trong nội ngành kinh tế, năng suất lao động chưa được cải thiện, tăng được là nhờ vào cường độ vốn chứ không phải thay đổi về công nghệ; yếu tố năng suất lao động còn hạn chế; sức cạnh tranh của nền kinh tế chậm chuyển biến.

Trong điều kiện thị trường lao động chưa phát triển đồng bộ, thiếu lao động có trình độ tay nghề cao, đây là thách thức không nhỏ trong quá trình hội nhập - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong giai đoạn hiện nay cũng là quan tâm của Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Nguyễn Văn Hùng khi ông đề nghị Chính phủ cho tái khởi động chiến lược phát triển văn hóa và con người Việt Nam.

Ông Nguyễn Văn Hùng nói Nghị quyết số 33-NQ/TW Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, nêu rõ những đặc trưng của con người Việt Nam. Tuy nhiên, các chiến lược, kế hoạch, lộ trình đưa ra chưa rõ về nội dung này.

"Nếu thực hiện nội dung này, cần trở lại vấn đề lý luận, đó là: văn hóa tinh thần là động lực của sự phát triển và sẽ làm cho sự phát triển bền vững. Nhìn rộng ra các quốc gia cho thấy, một đất nước phát triển phải nhờ gốc rễ của nó là văn hóa. Nếu làm được, gieo vào đó khát vọng, tạo niềm tin, sẽ tăng cường đạo đức. Từ đó có tác động ngược lại, không chỉ ổn định xã hội, còn góp phần phát triển kinh tế bền vững" - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Nguyễn Văn Hùng phân tích.

Phấn đấu giảm cung, giảm cầu, giảm tội phạm ma túy

Đề cập tới công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, Quyền Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh nêu năm 2018, tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, nhiều tội phạm mới xuất hiện, trong đó có cả tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Trên cơ sở đánh giá cao ngành công an và các ngành chức năng đã đấu tranh kéo giảm nhiều loại tội phạm, tuy nhiên loại tội phạm tham nhũng vẫn tăng - Quyền Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh nhấn mạnh.

Theo Quyền Chủ tịch nước, các cơ quan chức năng thời gian qua đã vào cuộc quyết liệt, xử lý tội phạm tham nhũng rất nghiêm minh; tin báo tố giác tội phạm của quần chúng liên quan tội phạm này tăng, các vụ việc qua cơ quan thanh tra, kiểm toán, phát hiện có dấu hiệu vi phạm chuyển cho cơ quan điều tra cũng tăng... cho thấy những dấu hiệu tích cực, làm cơ sở cho các cơ quan đấu tranh phòng, chống tội phạm liên quan tới tham nhũng thực hiện trách nhiệm của mình.

Quyền Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đề nghị khi có dấu hiệu của tội tham nhũng như trục lợi, vụ lợi, cần phải xử lý nghiêm minh, công bằng, khách quan. Mặt khác, liên quan tới tội phạm kinh tế nhưng do cơ chế chưa rõ ràng, chưa đầy đủ hoặc do nôn nóng nhưng không có tư túi, không vụ lợi, phải cân nhắc, trách tâm lý ngại làm, không dám làm.

Liên quan tới tội phạm về ma túy, Quyền Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh nêu rõ đây là tội phạm đáng quan tâm, diễn biến liên quan tới ma túy diễn ra phức tạp cả về thủ đoạn, phương thức với chủng loại ma túy mới, sản xuất, vận chuyển, mua bán... ngày càng mở rộng, đối tượng sử dụng ma túy ngày càng trẻ hóa...

Cùng với đề nghị cần tập trung để phòng, chống tội phạm về ma túy, Quyền Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh nêu lên cần phải quan tâm xử lý vấn đề sâu xa, cốt lõi đó là chăm lo, cải thiện đời sống của người dân.

Trên cơ sở đề nghị sắp tới cần quyết tâm, chủ động hơn nữa trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy với mục tiêu đánh đâu dứt điểm đến đó, đánh thường xuyên liên tục, Quyền Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đề nghị năm 2019 và cả nhiệm kỳ này cần phải quyết tâm đạt được 3 mục tiêu: giảm cung; giảm cầu và giảm tội phạm về ma túy.

Xây dựng hành lang pháp lý cải cách thủ tục hành chính

Trong phiên thảo luận, nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục hoàn thiện về luật pháp, các quy định để giải quyết 3 vấn đề lớn đó là: đất đai, thủ tục đầu tư và thủ tục giải ngân. Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Đắc Vinh cho rằng thời gian qua, thủ tục hành chính với người dân được cải thiện rất nhiều. Tuy nhiên, các thủ tục giải quyết các dự án cho các doanh nghiệp còn khó khăn; do đó cần tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tránh chồng chéo.

Cùng ý kiến, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn nêu rõ hiện nay, việc cải cách hành chính đang gặp nhiều khó khăn, xử lý vấn đề cho người dân, doanh nghiệp còn nhiều vấn đề. Mặc dù Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt nhưng một bộ phận nhỏ cán bộ, công chức vẫn gây sách nhiễu, gây phiền hà cho người dân. Việc cải cách hành chính và việc chỉ đạo thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn cần tập trung thực hiện trong thời gian tới.

Đồng tình với các nhóm nhiệm vụ giải pháp, đặc biệt là quan điểm kiên trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát được nêu ra trong báo cáo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ, đồng chí Lê Đình Sơn đề nghị các cơ quan Trung ương cần sớm ban hành một số Nghị định để thể chế hóa Nghị quyết của Đảng, Kết luận của Bộ Chính trị.

Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh nêu mặc dù đã có nhiều đạo luật được sửa nhưng vẫn còn một số luật chồng chéo, còn thiếu một số Nghị định để thể chế hóa, điển hình như tháo gỡ khó khăn cho việc tích tụ đất đai. Ông Lê Đình Sơn cho rằng để có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao phải nghiên cứu, xây dựng hành lang pháp lý, bảo đảm hiệu quả, bởi nếu không có hành lang pháp lý trong quá trình triển khai sẽ gặp nhiều khó khăn.

Nêu thực tiễn từ cơ sở, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn cho biết tỉnh đang tích cực triển khai Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII về sắp xếp tinh giản biên chế. Đây là nội dung đã được nhiều tỉnh triển khai nhưng vẫn vướng các văn bản quy định của pháp luật.

"Việc giảm bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ, giảm chi phí, tăng đầu tư phát triển là việc phải làm. Nhằm đạt tốc độ tăng trưởng cao, bền vững, các địa phương cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt Nghị quyết Trung ương 4, Trung ương 6, Trung ương 7 để dồn lực tập trung cho phát triển, tiết kiệm chi hành chính, xây dựng bộ máy trong sạch tiết kiệm hơn..." - ông Lê Đình Sơn kiến nghị.

Tại phiên thảo luận, đã có 14 ý kiến phát biểu tập trung phân tích, dự báo tình hình, trên cơ sở đó xác định mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ chủ yếu, các chính sách, biện pháp có tính đột phá, khả thi cao, bảo đảm hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của năm 2019 và các năm tiếp theo cũng như cả nhiệm kỳ khóa XII./.