TCCSĐT - Ngày 04-3-2016, trong các cuộc họp báo riêng rẽ sau vòng đàm phán thứ 7 về Thỏa thuận Đối thoại chính trị và Hợp tác giữa Cuba và Liên minh châu Âu (EU), vốn được coi như bước bình thường hóa hoàn toàn quan hệ song phương, cả hai trưởng phái đoàn đàm phán đều bày tỏ sự hài lòng và lạc quan.
Tại Cuba, Thứ trưởng Ngoại giao Cuba Abelardo Moreno cho biết hai bên đã đạt bước tiến “vô cùng tích cực” về nội dung của hiệp định mang tính nền tảng cho quan hệ song phương này, và bày tỏ hi vọng sau những trao đổi chi tiết trong những ngày tới, hai bên có thể khép lại cuộc đàm phán về thỏa thuận này trong chuyến thăm Cuba của Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của EU Federica Mogherini, dự kiến vào ngày 10 và 11-3 tới.

Ông Moreno nhấn mạnh hai bên nhất trí phát triển quan hệ dựa trên nguyên tắc tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, tôn trọng hiến pháp và các quy định luật pháp của nhau, đồng thời phản đối các chính sách mang tính chất hiệu lực ngoài lãnh thổ của bất kỳ quốc gia nào, bao gồm cả cuộc bao vây cấm vận kinh tế, thương mại, tài chính của Mỹ chống Cuba. Thứ trưởng Ngoại giao Cuba cũng thừa nhận trong đối thoại chính trị hai bên vẫn còn những khác biệt về ưu tiên tiếp cận, trong đó đáng chú ý nhất là vấn đề chính sách nhập cư, nhưng khẳng định trên cơ sở những nguyên tắc vừa nêu, La Habana sẵn sàng thảo luận về bất cứ vấn đề nào.

Về phần mình Phó Tổng Thư ký các vấn đề kinh tế và toàn cầu của cơ quan đối ngoại EU, ông Chistian Leffler, nhận định vòng đàm phán 2 ngày vừa kết thúc là “rất tích cực” và hai bên đã đạt được đồng thuận trong những điểm quan trọng nhất.

Nhận xét về quan điểm chung của EU đối với Cuba - vốn bị coi là rào cản chính cho quá trình bình thường hóa hoàn toàn quan hệ song phương, Trưởng đoàn đàm phán EU cho rằng mặc dù không đề cập trực tiếp, nhưng những nội dung trong hiệp định sắp tới giữa La Habana và Brussels sẽ “vượt qua” chính sách vốn có nhận định tiêu cực về Cuba nói trên. Cả hai trưởng đoàn đàm phán đều khẳng định tiến trình đàm phán hiệp định hiện tại là độc lập và tách rời với quá trình đàm phán bình thường hóa quan hệ giữa Cuba và Mỹ.

Theo số liệu thống kê chính thức của EU, trao đổi thương mại của liên minh này với Cuba đạt giá trị hơn 2 tỷ euro, trong đó xuất khẩu Cuba đạt 462 triệu euro.

Liên quan đến vấn đề bình thường hóa quan hệ với Cuba, cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Cuba Bruno Rodriguez thảo luận về chuyến công du sắp tới của Tổng thống Mỹ Barack Obama đến đảo quốc Caribe này, cũng như tái khẳng định cam kết thúc đẩy tiến trình bình thường hóa quan hệ song phương.

Phát biểu trước báo giới, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby thông báo trong cuộc điện đàm, Ngoại trưởng Kerry cho biết Tổng thống Obama mong chờ cuộc gặp với các nhà lãnh đạo Cuba, cũng như những thành viên thuộc xã hội dân sự của nước này trong chuyến thăm sắp tới. Ông Kerry cũng lấy làm tiếc khi không thể đến thăm Cuba vào thời điểm trước giữa tháng này do vấn đề lịch trình, song cho biết ông sẽ tháp tùng Tổng thống Obama trong chuyến công du sắp tới đến đảo quốc Caribe này.

Theo giới chức Mỹ, việc Ngoại trưởng Kery hủy chuyến thăm Cuba là do giới chức hai nước vẫn đang thảo luận một số nội dung liên quan đến chuyến công du tới đảo quốc Caribe của Tổng thống Obama.

Dự kiến, Tổng thống Obama và Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama sẽ có chuyến thăm lịch sử tới Cuba từ ngày 21 đến ngày 22-3 tới. Đây sẽ là chuyến thăm lịch sử vì ông B. Obama sẽ trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên tới Cuba kể từ năm 1928 tới nay. Trước đó, hồi cuối năm ngoái, Tổng thống Obama tuyên bố ông muốn thăm Cuba trước khi rời nhiệm sở vào đầu năm 2017 nếu như “các điều kiện cho phép”.

Kể từ sau tuyên bố lịch sử khôi phục quan hệ ngoại giao tháng 12-2014, dư luận tại Mỹ, Cuba và thế giới vẫn chờ đợi thời điểm Tổng thống Obama tới La Habana, coi đây như là một “dấu son” trong quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng từng một thời gian dài đối địch này. Tháng 7-2015, Mỹ và Cuba cũng đã mở lại đại sứ quán tại thủ đô mỗi nước sau hơn nửa thế kỷ gián đoạn, đồng thời khôi phục quan hệ trong lĩnh vực tài chính-ngân hàng, thương mại, viễn thông. Hai bên cũng vừa thông báo nối lại các chuyến bay thẳng giữa Mỹ và Cuba./.