Cuộc họp kéo dài 2 ngày của các bộ trưởng EU nhằm thúc đẩy thỏa thuận thành lập một lực lượng bảo vệ bờ biển và biên giới mới của EU trước ngày 30-6 tới. Việc ra đời lực lượng này là chủ đề thảo luận chính trong buổi chiều 25-01 khi mà các nước ủng hộ cho rằng giải pháp này sẽ giúp ngăn chặn hiệu quả dòng người di cư nước ngoài đang đổ tới đường biên giới bên ngoài khối 28 nước thành viên EU, giúp các nước thành viên tham gia Hiệp định Schengen không cần tái áp dụng các biện pháp kiểm tra biên giới nội khối. Đây được coi là một giải pháp giúp Hiệp ước Schengen tránh nguy cơ sụp đổ.

Theo các số liệu thống kê mới nhất, hơn 1 triệu người di cư đã vào EU trong năm 2015 vừa qua, trong đó chủ yếu là những người chạy trốn chiến tranh và nạn đói tại Syria và những nước Trung Đông, Bắc Phi khác. Trước làn sóng người nhập cư ngày càng vượt tầm kiểm soát, 6 quốc gia thuộc không gian tự do đi lại Schengen đã quyết định khôi phục tạm thời các biện pháp kiểm soát biên giới - đi ngược với quy định chung về tự do đi lại của hiệp ước này.

Sáu quốc gia đã khôi phục các biện pháp kiểm soát biên giới gồm Áo, Pháp, Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy và Đức - đích đến hàng đầu của những người nhập cư vào châu Âu. Theo quy định, lệnh kiểm soát biên giới hiện hành sẽ hết hiệu lực vào tháng 5-2016. Tuy nhiên, các Bộ trưởng Nội vụ EU có thể căn cứ vào các điều khoản trong Bộ quy tắc qua lại biên giới các nước tham gia Hiệp ước Schengen để kéo dài kiểm soát biên giới thêm 1 năm rưỡi, tức là đến cuối năm 2017, nếu xét thấy khu vực Schengen vẫn gặp nguy hiểm do thiếu sự đảm bảo ở khu vực biên giới vòng ngoài của EU.

Cũng tại cuộc họp ở Amsterdam lần này, các Bộ trưởng Tư pháp và Nội vụ của EU sẽ thảo luận về cuộc chiến chống khủng bố và những trở ngại đang tồn tại giữa các nước thành viên trong hoạt động trao đổi thông tin về các tay súng khủng bố cực đoan nước ngoài, cũng như tìm cách loại bỏ những trở ngại này./.