Được thành lập năm 1891 bởi bác sỹ Albert Calmette - một trong những học trò xuất sắc của nhà bác học Luis Pasteur, Viện Pasteur Đông Dương, tiền thân của Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh là Viện Pasteur đầu tiên được thành lập ngoài nước Pháp của Viện Pasteur Paris; có chức năng nghiên cứu và sản xuất thuốc tiêm ngừa phục vụ việc phòng ngừa dịch bệnh dại toàn Đông Dương thời bấy giờ.

Từ ngày đầu thành lập đến nay, Viện Pasteur đã đóng góp rất lớn trong lĩnh vực nghiên cứu y học và phòng ngừa dịch bệnh.

Trong nửa đầu của thế kỷ XX, Viện Pasteur Sài Gòn là nơi sản xuất và cung cấp vắcxin đậu mùa, dại, BCG, tả, dịch hạch... cho cả Đông Dương. Viện còn là nơi triển khai các hoạt động y tế cộng đồng như khám điều trị phong, phòng chống sốt rét, kiểm định chất lượng nguồn nước và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Sau năm 1975, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục có nhiều đóng góp quan trọng trong lĩnh vực y học dự phòng. Viện là đơn vị phụ trách những dự án quốc gia về tiêm chủng mở rộng, phòng chống sốt xuất huyết, phòng chống HIV... ở 20 tỉnh, thành phố phía Nam.

Các thành quả về thanh toán bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh, phòng chống cúm A/H1N1 đại dịch 2009 đều có sự đóng góp của Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh 40 năm qua đã nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, có những đóng góp to lớn vào lĩnh vực y tế dự phòng của đất nước.

Viện đã nghiên cứu và ứng dụng thành công nhiều tiến bộ khoa học, công nghệ sinh học vào phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân, xây dựng được màng lưới vệ sinh phòng dịch tại tất cả các tỉnh, thành phố phía Nam; chỉ đạo về chuyên môn, phối hợp với các đơn vị thuộc hệ thống y tế dự phòng, các bệnh viện khu vực phía Nam khống chế thành công nhiều bệnh dịch nguy hiểm, góp phần đào tạo nhân lực có chất lượng cao cho lĩnh vực y tế dự phòng của đất nước; mở rộng quan hệ hợp tác với nhiều trung tâm nghiên cứu, tổ chức quốc tế.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh tình trạng ô nhiễm và biến đổi khí hậu trên thế giới đang và sẽ phát sinh nhiều bệnh dịch nguy hiểm mới, trở thành vấn đề an ninh toàn cầu. Công tác phòng chống dịch bệnh, bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Ngành y tế và Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh cần phát huy truyền thống nỗ lực phấn đấu, vượt qua khó khăn, ứng dụng thành tựu y học, nâng cao ý đức tinh thần phục vụ nhân dân./.