Hội nghị cao cấp APEC lần này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu 20 năm kể từ khi các nhà lãnh đạo APEC gặp nhau lần đầu tiên tại thành phố Xi-át-tơn (Seattle) của Mỹ. Tổng thống Nga Vla-đi-mia Pu-tin (Vladimir Putin) đã có bài phát biểu khai mạc Hội nghị cao cấp đầu tiên của APEC diễn ra tại Liên bang Nga.

Trong bài phát biểu chào mừng, Tổng thống Liên bang Nga V.Putin nhấn mạnh, Hội nghị năm nay với chủ đề “Liên kết để tăng trưởng, sáng tạo để thịnh vượng” có ý nghĩa quan trọng, là cơ hội để các nhà Lãnh đạo APEC cùng trao đổi về những biện pháp tăng cường hợp tác trong bối cảnh kinh tế thế giới và ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương phục hồi chậm lại và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tổng thống V.Pu-tin khẳng định đẩy mạnh tự do hóa thương mại và đầu tư, liên kết kinh tế khu vực, và sáng tạo là động lực của tăng trưởng bền vững, cân bằng, góp phần duy trì vai trò đầu tàu của châu Á-Thái Bình Dương trong tiến trình phục hồi kinh tế toàn cầu. Các nhà Lãnh đạo APEC coi hội nghị là một dấu mốc ghi nhận sự lớn mạnh và gắn kết ngày càng chặt chẽ của APEC sau đúng 20 năm kể từ khi các nhà Lãnh đạo Cấp cao gặp gỡ lần đầu tiên. Hội nghị hoan nghênh Liên bang Nga vừa chính thức gia nhập Tổ chức thương mại thế giới, khẳng định vị thế quốc tế ngày càng nâng cao của nước Nga.

Ngay sau Lễ khai mạc, đã diễn ra phiên họp thứ nhất về liên kết kinh tế khu vực. Tại phiên họp này, các nhà Lãnh đạo khẳng định quyết tâm cùng nỗ lực tiếp tục thực hiện các Mục tiêu Bô-go (Bogor), Chiến lược tăng trưởng mới của APEC, đồng thời ủng hộ các quyết định của Hội nghị Thượng đỉnh các nền kinh tế mới nổi và phát triển hàng đầu thế giới (G20) vừa diễn ra tại Lốt Ca-bốt (Los Cabos), nhằm phục hồi kinh tế mạnh mẽ, bền vững và cân bằng. Để thúc đẩy tự do hoá và thuận lợi hóa thương mại, đầu tư và hợp tác trong các vấn đề thương mại và đầu tư “thế hệ mới”, các nhà Lãnh đạo đã thông qua nhiều biện pháp cụ thể, đáng chú ý là danh mục chung của APEC về hàng hóa môi trường giảm thuế xuống dưới 5% vào năm 2015, cải thiện 10% chất lượng chuỗi cung ứng khu vực vào năm 2015, và chương mẫu APEC về minh bạch hóa trong các hiệp định thương mại tự do song phương và khu vực (FTA/RTA). Hội nghị khẳng định lại sự ủng hộ đối với hệ thống thương mại đa phương, chống chủ nghĩa bảo hộ và kết thúc thành công Vòng đàm phán Đô-ha.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã nhấn mạnh tính cấp thiết của nhu cầu gia tăng hợp tác và liên kết kinh tế khu vực, coi đó là "chìa khóa" để duy trì đà tăng trưởng của từng thành viên và sự năng động kinh tế của khu vực. Trong bối cảnh trao đổi thương mại giữa các nền kinh tế thành viên APEC không ngừng mở rộng và gia tăng mạnh mẽ, Chủ tịch nước đề xuất APEC ưu tiên hơn nữa việc thiết lập các chuỗi cung ứng đáng tin cậy, bảo đảm nguồn cung ứng bền vững về năng lượng, nguồn nhiên liệu và lương thực. Trong đó, APEC cần chú trọng chia sẻ kinh nghiệm xây dựng và phối hợp triển khai chính sách, tạo thuận lợi cho các nền kinh tế đang phát triển tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, tăng cường hợp tác và kết nối với các chương trình, dự án liên kết và kết nối khu vực và tiểu vùng. Các thành viên APEC cũng cần nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng sáng tạo,vì đây chính là nhân tố then chốt đối với quá trình tái cơ cấu kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng bền vững.

Có thể nói, nước Nga đã chuẩn bị rất kỹ càng cho lần đầu tiên đăng cai Hội nghị cấp cao APEC, được coi là hoạt động đối ngoại hết sức quan trọng, góp phần tiếp tục nâng cao vị thế của nước Nga sau khi chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 22-8 vừa qua. Theo chương trình nghị sự được nước chủ nhà công bố, hội nghị năm nay tập trung thúc đẩy 4 trọng tâm hợp tác, gồm: tự do hóa thương mại, đầu tư và liên kết kinh tế khu vực, tăng cường bảo đảm an ninh lương thực, thiết lập các chuỗi cung ứng đáng tin cậy và thúc đẩy tăng trưởng sáng tạo. Trong đó, tự do thương mại sẽ là nội dung được chú trọng nhất trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch ngày càng gia tăng. Trước sự bế tắc kéo dài của vòng đàm phán Đôha (Doha) Doha về tự do thương mại toàn cầu, các nền kinh tế APEC dự kiến sẽ tập trung nhiều vào việc thúc đẩy các liên kết kinh tế - thương mại - đầu tư trong khu vực, trong đó có Hiệp định hợp tác xuyên Thái Bình Dương. Giới phân tích đánh giá những vấn đề này có ý nghĩa hết sức then chốt đối với APEC 2012 cũng như từng thành viên trong bối cảnh kinh tế thế giới phục hồi chậm và các thách thức an ninh phi truyền thống trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.

Hội nghị cao cấp tại Vla-đi-vô-xtốc dự kiến kết thúc vào ngày 9-9-2012 với việc thông qua Tuyên bố của giới lãnh đạo các nền kinh tế APEC. Dự kiến Tổng thống Nga V.Pu-tin sẽ chủ trì hai phiên họp toàn thể với ý tưởng chủ đạo là coi liên kết như là sự bảo đảm để tăng trưởng kinh tế trong APEC. Với 21 nền kinh tế thành viên, APEC hiện là cơ chế hợp tác kinh tế hàng đầu ở châu Á – Thái Bình Dương, khu vực được đánh giá là phát triển năng động nhất của kinh tế toàn cầu, chia sẻ lợi ích và trách nhiệm chung trong việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng cũng như thúc đẩy liên kết kinh tế khu vực. Thành viên APEC bao gồm các cường quốc kinh tế hàng đầu như Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, và cả các nền kinh tế tăng trưởng nhanh./.