Bảo đảm an toàn giao thông góp phần xây dựng Thủ đô Hà Nội văn minh, an toàn, đáng sống

1. Những năm qua, Hà Nội phải đối mặt với áp lực lớn từ tốc độ đô thị hóa nhanh, dân số cơ học tăng, cùng với đó là sự bùng nổ của phương tiện cá nhân. Ùn tắc giao thông, tai nạn và vi phạm luật lệ giao thông diễn ra phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và hình ảnh Thủ đô. Với đặc thù là Thủ đô, đô thị lớn, mật độ phương tiện và người dân tham gia giao thông rất cao, việc bảo đảm an toàn giao thông ở Hà Nội có ý nghĩa lớn nhằm nâng cao chất lượng sống, giúp đô thị vận hành trơn tru.

Trong các tiêu chí đánh giá thành phố văn minh, yếu tố văn hóa giao thông được đặt ở vị trí trung tâm. Bảo đảm trật tự và an toàn giao thông (TT&ATGT) không chỉ nhằm giảm tai nạn, mà còn góp phần xây dựng nếp sống kỷ cương, tôn trọng pháp luật và tôn trọng cộng đồng, gìn giữ hình ảnh của Thủ đô thanh lịch, văn minh. Do đó, công tác bảo đảm TT&ATGT được xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng, gắn với mục tiêu phát triển văn hóa và trật tự xã hội. Thành phố đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch hành động, như mô hình “Ngã tư an toàn giao thông”, phong trào “Toàn dân tham gia bảo đảm trật tự và an toàn giao thông), hay chương trình truyền thông “Vì an toàn giao thông Thủ đô”,… góp phần lan tỏa sâu rộng ý thức giữ gìn trật tự, an toàn giao thông trong cộng đồng. Bên cạnh đó, ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ hiện đại trong công tác quản lý giao thông có bước tiến đột phá. Tháng 10-2025, Hà Nội triển khai gần 1.900 camera tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) tại các nút giao trọng điểm, giúp theo dõi lưu lượng, điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu, phát hiện vi phạm tự động. Đây là một bước chuyển quan trọng trong lộ trình xây dựng đô thị thông minh mà Nghị quyết số 15-NQ/TW, ngày 5-5-2022, của Bộ Chính trị, “Về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” đã xác định.

Theo số liệu thống kê, năm 2025, tình hình trật tự, an toàn giao thông (TT&ATGT) trên địa bàn Thủ đô có chuyển biến rõ rệt: số vụ tai nạn giao thông và số người bị thương giảm mạnh, nhiều “điểm đen” đã được xử lý triệt để. Ý thức chấp hành pháp luật của người dân được nâng cao; các hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi ngược chiều, sử dụng rượu bia khi lái xe… giảm đáng kể. Có thể khẳng định, công tác bảo đảm TT&ATGT ở Hà Nội đã chuyển từ thế bị động sang chủ động - đồng bộ - hiện đại, gắn kết giữa ba yếu tố: thể chế - hạ tầng - con người.

Lực lượng cảnh sát giao thông Công an thành phố Hà Nội đã phối hợp triển khai nhiều tổ công tác, tăng cường ứng trực tại các nút giao thông trọng điểm, giờ cao điểm để điều tiết giao thông, phân luồng, ngăn ngừa ùn tắc và tai nạn. Đồng thời các hành vi vi phạm trật tự giao thông, như dừng/đỗ sai quy định, vượt đèn đỏ, uống rượu bia khi lái xe, không đội mũ bảo hiểm… được theo dõi qua camera, tuần tra lưu động và xử lý nghiêm khi vi phạm; phối hợp kiểm tra và xử lý các trường hợp lấn chiếm, vi phạm tại hành lang đường sắt. Bên cạnh đó, Hà Nội cũng tiến hành rà soát, bổ sung hệ thống báo hiệu đường bộ, đường thủy; tăng cường biển báo, đèn tín hiệu giao thông, hệ thống cảnh báo, đặc biệt tại các “điểm đen”, “điểm tiềm ẩn” về tai nạn giao thông. Tổ chức phân luồng, điều chỉnh giao thông tại các khu vực, tuyến đường trọng điểm hoặc trong các sự kiện đặc biệt để bảo đảm thông suốt và an toàn.

Thành phố còn tăng cường công tác truyền thông về an toàn giao thông trên các phương tiện truyền thông đại chúng và phương tiện truyền thông xã hội. Công bố đường dây nóng để người dân phản ánh các vấn đề giao thông như vi phạm, ùn tắc, hạ tầng hư hỏng…  Đồng thời, tuyên truyền, phổ biến pháp luật giao thông, nâng cao ý thức tham gia giao thông an toàn cho người điều khiển phương tiện, người tham gia giao thông và người đi bộ. Triển khai các giải pháp để bảo đảm an toàn vận tải hành khách công cộng. Giám sát chất lượng phương tiện, lập phương án vận hành linh hoạt trong trường hợp mưa bão, thiên tai. Trong các dịp lễ, tết, các sự kiện lớn, hoạt động quốc tế, thành phố đã đầu tư, bổ sung các thiết bị, tăng cường phối hợp nhiều lực lượng để bảo đảm giao thông thông suốt, an toàn cho các đại biểu, khách quốc tế và người dân Thủ đô.

2. Để hoàn thành hiệu quả các mục tiêu quan trọng được đặt ra trong Quyết định số 519/QĐ-TTg, ngày 31-3-2016, của Thủ tướng Chính phủ, “Về phê duyệt Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”, hướng tới một thành phố văn minh, an toàn, thời gian tới, thành phố Hà Nội cần tiếp tục tập trung vào một số định hướng lớn, đó là:

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền các cấp của Thủ đô trong công tác bảo đảm TT&ATGT. Đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành giao thông hay lực lượng công an Thủ đô, mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị. Cần coi kết quả bảo đảm an toàn giao thông là một tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của tổ chức Đảng, chính quyền và người đứng đầu. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách và quy hoạch hạ tầng giao thông đô thị. Hà Nội cần ưu tiên, đẩy mạnh phát triển hệ thống giao thông công cộng hiện đại, như đường sắt đô thị, xe buýt điện, tuyến BRT…, đồng thời tăng cường quản lý phương tiện cá nhân, tiến tới hạn chế xe máy trong khu vực nội đô theo lộ trình hợp lý, phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Thứ hai, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý và điều hành giao thông. Thành phố cần đồng bộ dữ liệu giữa các ngành, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để điều tiết lưu lượng, dự báo ùn tắc, giám sát và xử lý vi phạm tự động. Ứng dụng bản đồ số, thông tin giao thông, cảnh báo tuyến đường ùn tắc, chỉ dẫn đỗ xe thông minh… giúp giảm chi phí vận hành, hạn chế sai sót, nâng hiệu quả phối hợp giữa các lực lượng, từ đó nâng ý thức chấp hành của người tham gia giao thông, xây dựng môi trường giao thông kỷ cương hơn. Mô hình “Trung tâm điều hành giao thông thông minh” cần được sớm mở rộng, kết nối đồng bộ trên toàn địa bàn Thủ đô.

Thứ ba, chú trọng xây dựng văn hóa giao thông, đưa việc thực hiện văn hóa giao thông trở thành phong trào thường xuyên trong trường học, cơ quan, doanh nghiệp và khu dân cư. Cùng với đó, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong tuyên truyền, giám sát và vận động nhân dân tự giác chấp hành pháp luật giao thông, góp phần hình thành nếp sống văn minh, kỷ cương trong giao thông đô thị. Các cơ quan báo chí, đài phát thanh, truyền hình địa phương thường xuyên phát sóng các phóng sự, chuyên mục về an toàn giao thông. Tận dụng lợi thế của các phương tiện truyền thông xã hội để lan tỏa thông điệp an toàn giao thông một cách nhanh chóng, tiếp cận đông đảo người dân, đặc biệt là giới trẻ. Sự đồng bộ của các biện pháp tuyên truyền và giáo dục sẽ góp phần tạo chuyển biến tích cực trong ý thức chấp hành pháp luật về an toàn giao thông cho mọi người dân.

Thứ tư, đẩy mạnh công tác giáo dục, nâng cao nhận thức về an toàn giao thông trong toàn xã hội. Trong đó, học sinh, sinh viên là đối tượng ưu tiên hàng đầu, với mục tiêu hình thành ý thức từ sớm. Các hoạt động không chỉ dừng lại ở việc phổ biến pháp luật trong giờ học, mà còn thông qua các buổi ngoại khóa, diễn đàn, cuộc thi tìm hiểu, và các chương trình giáo dục kỹ năng thực hành tham gia giao thông an toàn do lực lượng cảnh sát giao thông phối hợp với nhà trường tổ chức. Đối với cộng đồng dân cư, công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật về an toàn giao thông cần được đẩy mạnh tại các tổ dân phố, khu dân cư thông qua hệ thống loa phát thanh, panô, áp phích và các buổi sinh hoạt cộng đồng.

Thứ năm, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh..., là lực lượng xung kích hướng dẫn giao thông, giám sát việc chấp hành luật lệ giao thông tại địa bàn sinh sống. Gắn kết gia đình - nhà trường - xã hội, tạo môi trường rèn luyện ý thức tham gia giao thông cho mọi lứa tuổi, góp phần xây dựng thành phố hiện đại, kỷ cương, nhân văn và đáng sống./.