Kết quả tinh giản biên chế còn rất hạn chế

Sáng 27-5, Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2016 đã họp phiên thứ hai, nghe Chính phủ báo cáo và giải trình về nội dung này. Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, Trưởng đoàn giám sát chủ trì phiên họp.

11 địa phương sử dụng vượt 7.951 biên chế

Theo báo cáo của Chính phủ, trước thời điểm tháng 7-2011, Chính phủ nhiệm kỳ 2007-2011 có 30 cơ quan, gồm 22 bộ, cơ quan ngang bộ; 8 cơ quan thuộc Chính phủ. So với Chính phủ khóa XI giảm được 8 đầu mối: giảm 4 bộ, cơ quan ngang bộ và 4 cơ quan thuộc Chính phủ. Trong nhiệm kỳ Chính phủ 2011-2016 và thời điểm từ tháng 8-2016 đến nay, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, tổ chức bộ máy của Chính phủ được giữ ổn định gồm: 18 bộ, 4 cơ quan ngang bộ và 8 cơ quan thuộc Chính phủ. Các cơ quan chuyên môn ở địa phương được sắp xếp, tổ chức lại phù hợp, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt và theo xu hướng thu gọn đầu mối, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính.

Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, năm 2015, 2016 có 34 lượt bộ, ngành và 106 lượt địa phương đề nghị thẩm tra đối tượng tinh giản biên chế với tổng số đối tượng giải quyết tinh giản biên chế là hơn 17.600 người. Tính đến ngày 15-3, tổng số đối tượng được thẩm tra tinh giản biên chế là gần 5.000 người. Hiện nay, có 11 địa phương gồm: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Dương, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Bình Thuận, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Long An sử dụng vượt 7.951 biên chế so với số biên chế công chức được Bộ Nội vụ giao.

Ngoài ra, tính đến 30-11-2016, các bộ, ngành, địa phương ký lao động hợp đồng theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP của Chính phủ về thực hiện chế độ hợp đồng một số loại công việc trong cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp là 19.900 người; trong đó, ở 18 bộ, ngành là 10.218 người và 46 địa phương là 9.682 người. Số lượng cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố tính đến tháng 12-2016 là 1.193.162 người. Tổng quỹ lương của cán bộ, công chức cấp xã và thực hiện khoán quỹ phụ cấp đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố là 32.404,788 tỷ đồng/năm.

Báo cáo của Chính phủ cũng cho thấy, số lượng cấp phó tại một số tổ chức hành chính còn vượt so với quy định. Tổ chức bộ máy bên trong của một số bộ, ngành vẫn còn biểu hiện cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian…

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu khẳng định việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước thời gian qua còn không ít bất cập, hạn chế. Tổ chức bộ máy các cơ quan hành chính nhà nước còn cồng kềnh, tầng nấc, chưa thực sự tinh gọn và hiệu lực, hiệu quả. Một số chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan còn có sự giao thoa, chồng chéo, bỏ trống, chưa thực sự hợp lý. Kết quả thực hiện chính sách tinh giản biên chế còn rất hạn chế.

“Nhìn vào số liệu là không giảm. Tổng biên chế cả nước tính đến 31-12-2015 là 3.563.903 người nhưng biên chế cả nước tính đến 01-02-2017 là 3.574.303 người, là tăng chứ không giảm. Theo Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị (về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức) thì số lượng đã tăng 20.400 người, tăng 0,57%. Từ đó, quỹ lương cho biên chế năm 2015 là 405.000 tỷ đồng nhưng đến năm 2016 đã tăng lên 410.000 tỷ đồng, tăng 1,3%. Điều đó cho thấy tinh giản biên chế nhưng chưa hiệu quả, chưa có con số thuyết phục”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Khó tinh giản biên chế

Theo một số thành viên đoàn giám sát, cần xem lại cách xác định biên chế, nơi nào cần biên chế, nơi nào không, từ đó mới thực hiện tinh giản biên chế có hiệu quả.

Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý cho rằng: “Những người không làm được việc vẫn ở trong bộ máy. Những người ra, theo yêu cầu của Nghị định này là 10 người nghỉ hưu được lấy 5 người. 5 người đấy là những người đã chờ sẵn. Còn lại là đội ngũ đã lão hóa, cứ sống lâu lên lão làng, không thay đổi được, không chuyển hóa được thì bộ máy lão hóa, không hiệu lực, hiệu quả”. Từ đó, ông Phan Trung Lý đề nghị xem lại cách xác định biên chế. Công chức là thực hiện công vụ nhưng có phải tất cả các công vụ đều do công chức thực hiện không và tất cả các dịch vụ công đều do người nhà nước thực hiện không?

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng, Nghị định 108 quy định về điều kiện tinh giản biên chế là chưa hợp lý, trong đó chủ yếu là người đủ tuổi về hưu, còn những người làm việc không hiệu quả, không có kỷ luật kỷ cương thì không thể giảm được. Cuối cùng “chúng ta vẫn giữ lại trong bộ máy một bộ phận người làm việc chưa có hiệu lực, hiệu quả, chưa đảm bảo tiêu chuẩn, chức năng, điều kiện trình độ của cán bộ, công chức, đó là điều đáng suy nghĩ”.

Chức năng, nhiệm vụ của các bộ, cơ quan ngang bộ vẫn còn giao thoa, chồng lấn, Giáo sư, Tiến sĩ Trần Ngọc Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, thành viên đoàn giám sát phân tích: Ngoài các bộ, cơ quan ngang bộ đã được tổ chức theo mô hình đa ngành, đa lĩnh vực, vẫn còn có 92 cơ quan tổ chức do Chính phủ và Thủ tướng thành lập và 123 tổ chức do bộ trưởng thành lập. Đó là điều đáng suy nghĩ. Hiện tượng này thể hiện nguyên tắc phân công quản lý nhà nước một cơ quan làm nhiều việc, nhưng một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính lại chưa được thực hiện. Vì vậy còn rất nhiều tổ chức phải liên ngành. Giáo sư, Tiến sĩ Trần Ngọc Đường đề nghị Chính phủ cần đánh giá sâu về nội dung này.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, để tinh gọn bộ máy và biên chế phải có cách nhìn, quan điểm nhất quán, tổng thể. Phải đổi mới cả hệ thống chính trị. Nhìn từ góc độ đổi mới cả hệ thống chính trị và từ quan điểm xây dựng nhà nước pháp quyền, nền kinh tế thị trường và vai trò của xã hội, từ đó mới tiếp tục sắp xếp, kiện toàn được bộ máy hành chính nhà nước.

“Có nhất thiết việc gì cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan ủy ban, các bộ, ngành đều phải trực tiếp tham gia không, mà có thể có những việc phải chuyển ra cho khu vực xã hội, khu vực tư nhân, đẩy mạnh xã hội hóa, có thể tăng cường tự chủ, tự chịu trách nhiệm ở những nơi mà đơn vị sự nghiệp công lập có đủ điều kiện. Hoặc chúng ta thực hiện cơ chế một người có thể kiêm nhiệm nhiều vị trí, chức danh và khoán chi hành chính, khoán chi biên chế, đó là những giải pháp”, Phó Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề.

Thực hiện nghiêm số lượng, cơ cấu thành viên Ủy ban nhân dân các cấp

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký Chỉ thị số 23/CT-TTg yêu cầu thực hiện nghiêm quy định số lượng, cơ cấu và quy trình, thủ tục bầu, từ chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm, điều động, cách chức thành viên Ủy ban nhân dân các cấp.

Thực hiện Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, Nghị định số 08/2016/NĐ-CP ngày 25-01-2016 của Chính phủ về việc quy định số lượng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân và quy trình, thủ tục bầu, từ chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm, điều động, cách chức thành viên Ủy ban nhân dân, cùng với các quy định của Đảng về công tác cán bộ, quy định của pháp luật liên quan đã tạo cơ sở pháp lý để chính quyền địa phương các cấp triển khai thực hiện, góp phần xây dựng, kiện toàn tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo địa phương các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Chưa xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong quy trình giới thiệu nhân sự, thẩm định nhân sự, có địa phương đã bầu Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân vượt quá số lượng quy định, có trường hợp nhân sự được giới thiệu ứng cử chưa bảo đảm về tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, thủ tục theo quy định của Đảng và pháp luật.

Để kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu tình hình mới, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị chính quyền địa phương các cấp phải bảo đảm thực hiện đúng số lượng, cơ cấu thành viên Ủy ban nhân dân các cấp.

Cụ thể, thực hiện nghiêm quy định của Luật tổ chức chính quyền địa phương, Nghị định số 08/2016/NĐ-CP về số lượng, cơ cấu thành viên Ủy ban nhân dân, nhất là số lượng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp. Những đơn vị hành chính chưa được phân loại đơn vị hành chính thì khẩn trương trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định phân loại để có căn cứ xác định số lượng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân theo quy định.

Đối với những nơi tăng thêm Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp để thực hiện chủ trương luân chuyển cán bộ theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư thì tiếp tục giữ nguyên trong nhiệm kỳ 2016 - 2021. Khi nhân sự tăng thêm được cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm, giới thiệu để bầu giữ chức vụ cao hơn hoặc điều chuyển bố trí, phân công công tác khác hoặc thôi việc thì không bổ sung nhân sự mới thay thế để bảo đảm số lượng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tại địa phương đó theo đúng quy định của Luật tổ chức chính quyền địa phương.

Thủ tướng cũng yêu cầu rà soát chặt chẽ tiêu chuẩn, điều kiện nhân sự ứng cử; thẩm định chặt chẽ hồ sơ phê chuẩn bầu, miễn nhiệm và xử lý nghiêm trách nhiệm cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm.

Đánh giá thực hiện Quy chế theo dõi, đôn đốc thực hiện nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản đề nghị các bộ, cơ quan, địa phương đánh giá tình hình thực hiện Quy chế theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.

Để phục vụ công tác nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Quyết định số 42/2014/QĐ-TTg ngày 27-7-2014 ban hành Quy chế theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, bảo đảm phù hợp với Quy chế làm việc của Chính phủ (ban hành kèm theo Nghị định số 138/2016/NĐ-CP ngày 01-10-2016 của Chính phủ) và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, Văn phòng Chính phủ đề nghị các bộ, cơ quan, địa phương đánh giá tình hình thực hiện Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 42/2014/QĐ-TTg, trong đó tập trung nêu rõ kết quả đạt được, ưu điểm, vướng mắc, bất cập và nguyên nhân trong việc thực hiện Quy chế, bao gồm: phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng; phân loại các nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao; nội dung, quy trình cập nhật thông tin nhiệm vụ được giao; trách nhiệm của các Bộ, cơ quan, địa phương và của Văn phòng Chính phủ trong việc cập nhật thông tin lên Hệ thống cơ sở dữ liệu theo dõi; trao đổi, xử lý thông tin; kiểm tra tình hình thực hiện nhiệm vụ; chế độ thông tin, báo cáo; tổ chức thực hiện Quy chế.

Đề xuất, kiến nghị những nội dung cần sửa đổi, bổ sung trong Quy chế để tiếp tục cải tiến, hoàn thiện công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, cơ quan, địa phương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm tính chủ động, sáng tạo, năng động, kịp thời giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra.

Kiểm tra công tác cải cách hành chính tại 3 tỉnh, thành phố

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Thành, Thành viên Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ vừa ký ban hành Kế hoạch kiểm tra công tác cải cách hành chính năm 2017.

Theo đó, trong tháng 6-2017, Đoàn kiểm tra sẽ tiến hành kiểm tra công tác cải cách hành chính tại tỉnh An Giang; trong tháng 7-2017, kiểm tra công tác cải cách hành chính tại tỉnh Thanh Hóa và thành phố Hải Phòng. Thời gian cụ thể sẽ được thông báo đến các địa phương.

Nội dung kiểm tra được thực hiện theo Kế hoạch ban hành kèm theo Quyết định 177/QĐ-BCĐCCHC với trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính và thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại các địa phương được kiểm tra.

Thành phần Đoàn kiểm tra gồm: Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Thành, Thành viên Ban Chỉ đạo cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ (Trưởng Đoàn kiểm tra); Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Văn phòng Chính phủ Ngô Hải Phan (Phó Trưởng Đoàn kiểm tra); đại diện Văn phòng Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ (Bộ Nội vụ); đại diện các đơn vị liên quan thuộc Văn phòng Chính phủ: Cục Kiểm soát thủ tục hành chính; Vụ Hành chính; Vụ Tổ chức hành chính nhà nước và Công vụ; Vụ Tổ chức cán bộ; Vụ Pháp luật; Vụ Công tác Quốc hội, Địa phương và Đoàn thể; Cổng Thông tin điện tử Chính phủ.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ làm việc với Thành phố Hà Nội về đổi mới cơ chế hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập

Chiều 27-5, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước về đổi mới cơ chế hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập đã làm việc với Thành phố Hà Nội.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Doãn Toản cho biết thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, Hà Nội đã sắp xếp, kiện toàn các đơn vị sự nghiệp thuộc sở, ban, ngành từ 401 đơn vị xuống còn 280 đơn vị; các đơn vị sự nghiệp công lập cấp huyện giảm từ 206 đơn vị còn 96 đơn vị.

Số đơn vị sự nghiệp được giao quyền tự chủ tài chính năm 2016 là 2.596 đơn vị, tăng 82 đơn vị so với năm 2011, trong đó có 70 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên (tăng 15 đơn vị); 1.353 đơn vị bảo đảm một phần chi thường xuyên (tăng 113 đơn vị); số đơn vị do Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên là 1.173 (tăng 33 đơn vị).

Số thu của các đơn vị sự nghiệp công lập của Hà Nội đã bù đắp được 40% nhu cầu chi thường xuyên. Tới nay, Hà Nội chưa có đơn vị sự nghiệp công lập nào tự chủ hoàn toàn, bao gồm tự chủ cả chi thường xuyên và chi đầu tư. Số nhân lực làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập năm 2016 là 145.892 người.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá Hà Nội đã có những bước đi phù hợp và đạt được những kết quả ban đầu trong đổi mới cơ chế hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập trong thời gian qua. Tuy nhiên, mức độ tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập của Thành phố vẫn còn hạn chế và đề nghị Hà Nội cũng như các bộ, ngành đánh giá kỹ vấn đề này, trong đó chú ý đánh giá việc thực hiện tự chủ về tài chính - là bước quan trọng để thực hiện tự chủ biên chế, nhân sự.

Phó Thủ tướng cũng chia sẻ thực hiện tự chủ tài chính trong hoàn cảnh hiện nay không dễ do liên quan tới việc thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công và các vấn đề bảo đảm các yếu tố kinh tế vĩ mô, an sinh xã hội.

Theo Phó Thủ tướng, trong chủ trương đầu tư, quản lý không được phân biệt các đơn vị sự nghiệp “công” hay “tư” mà phải đối xử công bằng, cạnh tranh lành mạnh. Phó Thủ tướng yêu cầu Hà Nội tiếp tục hoàn thiện báo cáo để làm căn cứ cho Ban Chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện Đề án trình Trung ương. Đặc biệt, Hà Nội đánh giá kỹ xu hướng xã hội hóa giáo dục ở các cấp mầm non, phổ thông hay việc sắp xếp lại mạng lưới đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng ngành, lĩnh vực hay theo địa bàn để giảm đầu mối, giảm định biên và nâng cao chất lượng dịch vụ./.