Học viện Quốc phòng nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp cao của Đảng, Nhà nước, Quân đội đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới

Trần Việt Khoa Thiếu tướng, PGS, TS. Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Giám đốc Học viện Quốc phòng
22:09, ngày 29-12-2016

TCCS - Tình hình thế giới và khu vực bên cạnh những yếu tố thuận lợi vẫn tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường; các thế lực thù địch đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, phi chính trị hóa quân đội; tình hình Biển Đông vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Trước yêu cầu đó, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đòi hỏi ngày càng cao nhiệm vụ huấn luyện, đào tạo, nghiên cứu khoa học quốc phòng, quân sự. Việc tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội tại Học viện Quốc phòng là một trong những giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng ngang tầm với nhiệm vụ cách mạng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

1- Những thành tựu đạt được sau 30 năm đổi mới đã đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, đời sống của nhân dân đã có những cải thiện đáng kể, vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế đã được nâng cao rõ rệt... Tuy nhiên, đất nước vẫn đang đứng trước nhiều thách thức, trong đó có chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền nhằm can thiệp vào công việc nội bộ, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia và ổn định chính trị của Việt Nam. Đấu tranh chống lại các âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, các phần tử phản động, tay sai và những kẻ thoái hóa về chính trị là một trong những nhiệm vụ quan trọng của chúng ta trong giai đoạn cách mạng mới.

Đối với Việt Nam, chiến lược “diễn biến hòa bình” đã có những thay đổi quan trọng, nó không còn theo nguyên nghĩa - chỉ là những tác động về tư tưởng, lý luận, như phê phán mô hình chủ nghĩa xã hội kiểu cũ, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lê-nin... (thời kỳ từ giữa những năm 80 đến đầu những năm 90 thế kỷ XX). Cho đến nay, chiến lược đó đã chuyển sang kết hợp “diễn biến hòa bình” để tác động về tư tưởng, lý luận với tiến công chính trị - công kích trực tiếp vào vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; thân thế, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh; chế độ xã hội chủ nghĩa, thể chế quốc gia - trong đó có Điều 4 Hiến pháp năm 2013 về vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và hệ thống pháp luật quốc gia; xuyên tạc sự nghiệp cách mạng của dân tộc trên một nửa thế kỷ qua, đặc biệt là cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đầy hy sinh gian khổ của cả dân tộc. Không dừng lại ở các “hướng dẫn” tư tưởng, chính trị, “bất bạo động”, các phần tử phản động người Việt được sự trợ giúp của các thế lực thù địch phương Tây còn đẩy tới “hướng dẫn” kích động tâm lý dân tộc hẹp hòi, tư tưởng cực đoan trong tôn giáo, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, xây dựng và tập hợp lực lượng chống đối, gây bạo loạn cục bộ, đồng thời chuẩn bị cho các hoạt động rộng lớn hơn nhằm lật đổ vai trò cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam, xóa bỏ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Đứng trước tình hình đó, kế thừa, phát huy truyền thống dân tộc và thực tiễn bảo vệ Tổ quốc qua 30 năm đổi mới; đồng thời, tiếp thu tinh hoa trí tuệ nhân loại, Đại hội XII của Đảng kiên định và xác định những vấn đề cơ bản về bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới, thể hiện sâu sắc tư duy mới của Đảng ta về quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Một là, củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ “trọng yếu, thường xuyên” của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Đại hội XII của Đảng xác định: “Củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó Quân đội nhân dân và Công an nhân dân là nòng cốt”(1).

Hai là, mục tiêu bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là toàn diện, cả phương diện tự nhiên - lịch sử và chính trị - xã hội trong chỉnh thể thống nhất. Đại hội XII của Đảng xác định: “Mục tiêu trọng yếu của quốc phòng, an ninh là: Phát huy mạnh mẽ sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, kiên quyết, kiên trì đấu tranh để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ công cuộc đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; bảo vệ nền văn hóa dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội”(2).

Ba là, sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp; củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng. Lực lượng bảo vệ Tổ quốc là toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong đó lực lượng vũ trang nhân dân giữ vai trò nòng cốt. Đó là sức mạnh tổng hợp của các yếu tố: chính trị, quân sự, kinh tế, khoa học và công nghệ, văn hóa, đối ngoại; biểu hiện sức mạnh vật chất, tinh thần của toàn bộ nhân dân trong nước và kiều bào Việt Nam định cư ở nước ngoài luôn hướng về Tổ quốc. Đó còn là sự kết hợp chặt chẽ sức mạnh bên trong với sức mạnh bên ngoài, sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.

Bốn là, quốc phòng và an ninh quan hệ chặt chẽ, thống nhất trong mục tiêu bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Theo đó, quốc phòng và an ninh đều hướng vào mục tiêu chung là bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; được thể hiện trong sự kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng lực lượng và thế trận của nền quốc phòng toàn dân với xây dựng lực lượng và thế trận của nền an ninh nhân dân. Đại hội XII nhấn mạnh: “Tăng cường tiềm lực quốc phòng và an ninh; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân vững chắc”(3).

Năm là, có kế sách phòng, chống các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; chủ động phòng ngừa, khắc phục các yếu tố tác động tiêu cực đến sự nghiệp củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới. Đại hội XII chỉ rõ: “Chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; ngăn chặn, phản bác những thông tin và luận điệu sai trái, đẩy lùi các loại tội phạm và tệ nạn xã hội; sẵn sàng ứng phó với các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống; bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, an ninh mạng. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ vững chắc biên giới và chủ quyền biển, đảo, vùng trời của Tổ quốc; đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển bền vững đất nước”(4).

Sáu là, quán triệt và xử l‎ý tốt mối quan hệ giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trong thực tiễn; “Kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh và đối ngoại; tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng, an ninh”(5); kết hợp chặt chẽ giữa các lĩnh vực trong từng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, trong đó chú trọng phát triển kinh tế, gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh ở các địa bàn trọng yếu, vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo.

Bảy là, sự nghiệp củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước. Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, phải tiếp tục giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc”(6).

Quan điểm về bảo vệ Tổ quốc được Đảng ta khẳng định tại Đại hội XII là sự trung thành, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện mới và từ tư duy, phát triển lý luận đến tổng kết thực tiễn của Đảng, nhất là 30 năm đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc vừa qua. Trong tiến trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn đặc biệt quan tâm chăm lo xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp, cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược, có phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, trình độ năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong từng giai đoạn lịch sử của đất nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã khẳng định “giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu”; cán bộ là “cái gốc của mọi công việc”, “đào tạo cán bộ là công việc gốc của Đảng”; vì lẽ, cán bộ là “tiền vốn” của Đảng, “có vốn mới làm ra lãi. Bất cứ chính sách, công tác gì nếu có cán bộ tốt thì thành công, tức có lãi. Không có cán bộ tốt thì hỏng việc, tức là lỗ vốn”(7) và “công việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém”(8). Vì thế, đào tạo nâng cao trình độ, năng lực toàn diện cho đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội là đòi hỏi tất yếu khách quan, một trong những nhân tố quan trọng quyết định sự thành bại của cách mạng, của Đảng, của dân tộc.

2- Quán triệt và thực hiện các quan điểm, đường lối của Đảng về cán bộ, đặc biệt là vai trò của đội ngũ cán bộ cao cấp trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc; Học viện Quốc phòng luôn coi trọng công tác giáo dục - đào tạo, nhằm góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội thực sự ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Học viện luôn coi trọng đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục - đào tạo sát với từng đối tượng học viên; kịp thời cập nhật tình hình thế giới, khu vực, trong nước, những vấn đề phát triển mới về lý luận và thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trải qua 40 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, Học viện đã nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, trong đó có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội. Học viện đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ đổi mới, cùng nhiều phần thưởng cao quý khác. Đến nay, Học viện đã đào tạo được hơn 10 vạn cán bộ cao cấp của Quân đội và hơn 400 tiến sĩ khoa học quân sự cho toàn quân; bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh cho gần 5 nghìn cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước thuộc diện Trung ương quản lý; đào tạo, bồi dưỡng hàng nghìn cán bộ cao cấp quân sự giúp hai nước bạn Lào, Cam-pu-chia và một số nước trên thế giới.

Đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội được đào tạo tại Học viện Quốc phòng đều phát triển, trưởng thành, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, nhiều đồng chí trở thành cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang nhân dân; có những đóng góp quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Đánh giá về kết quả và chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội tại Học viện Quốc phòng, tại Lễ Khai giảng năm học 2014 - 2015 của Học viện Quốc phòng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Học viện đã đào tạo cho Đảng, Nhà nước và Quân đội hàng vạn cán bộ, hoạt động trên các lĩnh vực của xã hội, thực hiện tốt chức trách nhiệm vụ được giao; đã quán triệt sâu sắc và thực hiện tốt quan điểm, đường lối của Đảng, nhất là quan điểm, đường lối quốc phòng, an ninh, đường lối quân sự vào huấn luyện - đào tạo và nghiên cứu khoa học”. Qua thực tiễn đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội, Học viện ngày càng có thêm nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, trong hoạt động nghiên cứu khoa học về quốc phòng, quân sự và các nhiệm vụ quan trọng khác được Đảng, Nhà nước, Quân đội giao cho.

Trong những năm tới, tình hình thế giới và khu vực bên cạnh những nhân tố thuận lợi là cơ bản, vẫn tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn diễn ra rất gay gắt, tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định; chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang; tranh chấp tài nguyên, chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo; xung đột sắc tộc, tôn giáo; hoạt động can thiệp lật đổ, ly khai, khủng bố và các yếu tố đe dọa an ninh phi truyền thống có chiều hướng gia tăng, tạo ra thách thức lớn với nhiều quốc gia, dân tộc. Ở trong nước, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên các lĩnh vực sau hơn 30 năm đổi mới; tiềm lực mọi mặt của đất nước được tăng cường; uy tín, vị thế của nước ta trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao. Song đất nước cũng gặp không ít những khó khăn, thánh thức; các thế lực thù địch vẫn đang đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “phi chính trị hóa quân đội”. Tình hình Biển Đông tiếp tục diễn biến phức tạp, cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo còn lâu dài và gặp không ít khó khăn. Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta rất nặng nề, đan xen cả thuận lợi và khó khăn, thời cơ và thách thức. Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chiến lược quan trọng đó, một trong những nhân tố quan trọng là phải chăm lo xây dựng Đảng ta thực sự “là đạo đức”, “là văn minh”, ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới. Trong đó đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực toàn diện đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội là một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết hiện nay. Qua đó góp phần “xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, trách nhiệm, năng lực và động cơ đúng đắn, thực sự tiên phong, gương mẫu; luôn đặt lợi ích của tập thể, quốc gia, dân tộc lên trên lợi ích cá nhân, thực sự là cán bộ của dân, phục vụ nhân dân, củng cố niềm tin của dân với Đảng”(9).

Học viện Quốc phòng với chức năng, nhiệm vụ được giao, có trách nhiệm cùng với các học viện, nhà trường trong cả nước đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Theo đó, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội ở Học viện Quốc phòng được xác định là khâu đột phá, đã và đang được triển khai thực hiện tích cực, đồng bộ với các nội dung, giải pháp cơ bản sau:

Thứ nhất, nắm vững và vận dụng sáng tạo các quan điểm, đường lối của Đảng vào nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội tại Học viện Quốc phòng.

Trong quá trình đổi mới đất nước, Đảng ta luôn quan tâm chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ và đã có nhiều chỉ thị, nghị quyết quan trọng về công tác cán bộ, về giáo dục - đào tạo cán bộ, nhất là với đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược. Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp, trước hết là phải nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo và phải đi trước một bước. Đảng ta đã khẳng định “Giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của toàn Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển và được ưu tiên đi trước trong các chương trình phát triển kinh tế - xã hội”(10).

Với chức năng, nhiệm vụ là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội, Học viện phải chủ động nghiên cứu nắm vững các quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục - đào tạo, về xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị, nhất là Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI; Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X; Nghị quyết Đại hội XII của Đảng; các chỉ thị, nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ; về giáo dục - đào tạo, cùng các chỉ thị, nghị quyết quan trọng khác có liên quan. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong Học viện đề ra các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tích cực, đồng bộ, vận dụng, cụ thể hóa sát với chức năng, nhiệm vụ của Học viện, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội tại Học viện, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thứ hai, tích cực đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy học theo hướng cơ bản, hệ thống, thống nhất, chuyên sâu và phát triển của nền giáo dục hiện đại.

Chất lượng giáo dục - đào tạo là tổng hợp của nhiều nhân tố, trong đó chương trình, nội dung, phương pháp dạy học đóng vai quan trọng. Theo đó, đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy học luôn được Học viện quan tâm triển khai thực hiện tích cực và đạt được nhiều kết quả quan trọng trong những năm vừa qua. Học viện đã gắn kết chặt chẽ giữa huấn luyện - đào tạo với nghiên cứu khoa học; thông qua kết quả nghiên cứu khoa học, kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng hoạch định các chủ trương, chính sách về quốc phòng, quân sự, bảo vệ Tổ quốc; về nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tại Học viện Quốc phòng. Song, thực tiễn luôn vận động, phát triển, nhất là thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đã và đang đặt ra những yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao về phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội. Đó là những cán bộ phải có tư duy biện chứng, tư duy hệ thống, có tầm nhìn xa chiến lược, tinh thần thượng tôn pháp luật, năng lực quy tụ và tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị được giao. Vì vậy, tích cực đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy học theo hướng cơ bản, hệ thống, thống nhất, chuyên sâu và sự phát triển của nền giáo dục hiện đại là đòi hỏi khách quan, là nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên, liên tục của Học viện từ trước tới nay và từ nay về sau. Nó đòi hỏi ngày càng phải được nâng cao hơn, toàn diện hơn, nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội đặt ra hiện nay.

Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy học phải xuất phát từ mục tiêu, yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của từng khóa học. Vì thế, phải nghiên cứu nắm vững đối tượng học viên, sự vận động, phát triển của nhiệm vụ cách mạng, tình hình thế giới và khu vực tác động đến giáo dục - đào tạo cán bộ nói chung, đến nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại Học viện Quốc phòng nói riêng. Để khi tốt nghiệp, họ không những có phẩm chất chính trị và trình độ năng lực tốt, mà còn “nắm bắt kịp” với thực tiễn, giỏi tổ chức hoạt động thực tiễn ở tầm chiến dịch, chiến lược. Đồng thời, trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ, Học viện luôn chú trọng đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng dạy học tích cực, phù hợp với đối tượng người học là cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội. Hướng đổi mới là phải phát huy cao độ khả năng tự học tập, tự nghiên cứu của học viên thông qua sự hướng dẫn, chỉ đạo của giảng viên; coi trọng sự hợp tác giữa người dạy và người học, nhằm tạo được sự tác động tích cực trong quá trình dạy và học, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội tại Học viện Quốc phòng trong thời kỳ mới.

Thứ ba, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục - đào tạo của Học viện thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Trong giáo dục - đào tạo, đội ngũ cán bộ, giảng viên có vai trò đặc biệt quan trọng, trực tiếp quyết định chất lượng giáo dục - đào tạo. Khẳng định vai trò của đội ngũ giảng viên đối với sự nghiệp giáo dục - đào tạo và sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, Đảng ta đã chỉ rõ, trong những năm tới chúng ta phải quan tâm chăm lo “phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo”(11). Quán triệt tinh thần đó, Học viện tiếp tục nghiên cứu, đề ra các chủ trương, giải pháp tích cực, đồng bộ, hiệu quả, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên thực sự có đủ “tài”, “đức”, ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện - đào tạo cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược của Đảng, Nhà nước, Quân đội, trong đó phải hội tụ được các yếu tố “cần” và “đủ”, đó là: có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng; có tinh thần trách nhiệm cao, đấu tranh không khoan nhượng với các quan điểm sai trái, thù địch; kiên quyết bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng - chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; bảo vệ các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, luật pháp của Nhà nước; nói đi đôi với làm, nói - viết - làm theo đúng đường lối, quan điểm của Đảng; không cơ hội, vụ lợi, cá nhân chủ nghĩa; không làm điều gì ảnh hưởng tới thanh danh của Đảng; có trình độ, năng lực toàn diện cả về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại; có trình độ học vấn, học vị ngày càng cao; đặc biệt phải có đạo đức, lối sống trong sáng, lành mạnh, thực sự “mô phạm”; có phương pháp, tác phong làm việc dân chủ, khoa học, hiệu quả; phải trải nghiệm qua thực tế lãnh đạo, chỉ huy các cấp, phù hợp với cương vị, chức trách, nhiệm vụ được giao.

Thứ tư, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu của đối tượng đào tạo là cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, nhất là trong xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và cuộc cách mạng khoa học, công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Điều đó đặt ra cho Học viện phải tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, trong đó tiếp tục đầu tư nâng cao chất lượng hoạt động của trung tâm mô phỏng, nhằm giúp cho giảng viên và học viên có điều kiện tiếp cận với thực tế “chiến trường” một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. Đầu tư nâng cao chất lượng các phòng học với các trang thiết bị ngày càng hiện đại, từng bước ngang tầm với các học viện quốc phòng của các nước trong khu vực và trên thế giới. Đổi mới, nâng cao chất lượng các phương tiện phục vụ cho nghiên cứu học tập của các lớp học viên, nhất là với các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh và đào tạo cán bộ chiến dịch - chiến lược.

Thứ năm, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp, trước hết là của Đảng ủy - Ban Giám đốc, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội tại Học viện.

Nâng cao chất lượng huấn luyện - đào tạo là một trong những nhiệm vụ chính trị trung tâm, một trong 3 khâu đột phá của Học viện trong những năm qua và đang được các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, phấn đấu đạt hiệu quả ngày càng cao trong thời gian tới. Để đạt được yêu cầu đó, đòi hỏi cấp ủy, chỉ huy các cấp, nhất là Đảng ủy - Ban Giám đốc phải tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của Học viện; “Phấn đấu trong những năm tới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc”(12). Đó là trách nhiệm của mọi cán bộ, đảng viên, công nhân viên, chiến sĩ, trước hết là của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong Học viện. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác xây dựng Đảng theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII, gắn với đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Xây dựng Đảng bộ Học viện trong sạch, vững mạnh, gắn với xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện. Từ đó tạo được sức mạnh tổng hợp lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao, trọng tâm là nhiệm vụ giáo dục - đào tạo. Để Học viện xứng đáng “là học viện cao nhất trong hệ thống nhà trường quân đội; trung tâm huấn luyện - đào tạo, nghiên cứu khoa học quốc phòng, quân sự hàng đầu của quốc gia, có uy tín và vị thế ngày càng cao trong khu vực và thế giới” (Phát biểu của Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Cán sự đảng Chính phủ, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tại Lễ Khai giảng năm học năm 2016 - 2017, ngày 12-9-2016).

Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội tại Học viện Quốc phòng là tổng hợp của nhiều nhân tố; vì vậy cần nhận thức sâu sắc để có các chủ trương, biện pháp phù hợp và triển khai thực hiện tích cực, đồng bộ, hiệu quả. Với chức năng, nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, Quân đội giao, từ ngày thành lập đến nay, Học viện đã nỗ lực phấn đấu có những đóng góp quan trọng đối với sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội. Tuy nhiên, trước yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đòi hỏi ngày càng cao, việc tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội tại Học viện Quốc phòng là đòi hỏi tất yếu khách quan. Song, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, mà trực tiếp, thường xuyên là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; sự giúp đỡ của các bộ, ban, ngành Trung ương; các cơ quan, đơn vị, địa phương trên cả nước, chất lượng giáo dục - đào tạo của Học viện Quốc phòng sẽ được nâng cao, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội thực sự ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới./.

----------------------------------------

(1), (2), (3) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr. 147 - 148

(4), (5), (6) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr. 148, 149, 150

(7) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 6, tr. 46

(8) Hồ Chí Minh: Sđd, t. 5, tr. 273

(9) Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Báo Quân đội nhân dân, số 1965, ngày 1-11-2016, tr. 2

(10) Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, Báo Quân đội nhân dân, số 1886, ngày 6-11-2013, tr. 5

(11) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr. 117

(12) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr. 115