Phát biểu bế mạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV với nhiều nội dung hết sức quan trọng không chỉ cho năm 2022 mà cả giai đoạn 2021 - 2025 và các năm tiếp theo. Với tinh thần trách nhiệm cao trước đất nước, đồng bào và cử tri, trên cơ sở các tờ trình, báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội, với gần 1.100 lượt đại biểu phát biểu qua 3 phiên thảo luận ở tổ và 3 phiên họp toàn thể trực tuyến, các đại biểu Quốc hội đã tập trung nghiên cứu, thảo luận sôi nổi, đóng góp nhiều ý kiến sâu sắc, tâm huyết, có tính xây dựng. Các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan có liên quan đã nỗ lực tối đa, không quản ngày đêm trong việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình đầy đủ, nghiêm túc các ý kiến của đại biểu để Quốc hội xem xét, biểu quyết thông qua 1 luật và 4 nghị quyết với sự thống nhất cao, góp phần vào thành công thực chất của kỳ họp.

Thứ nhất, về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Quốc hội đánh giá cao công tác chuẩn bị công phu, trách nhiệm, có chất lượng, “từ sớm, từ xa” của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội và cơ quan hữu quan. Nhất trí ban hành Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ với quy mô khoảng 350.000 tỷ đồng để chủ động trong công tác phòng, chống dịch COVID-19 và hỗ trợ kịp thời cho phục hồi và phát triển bền vững kinh tế - xã hội thực hiện trong 2 năm 2022 và 2023, tập trung cho các lĩnh vực: y tế, phòng, chống dịch COVID-19; an sinh xã hội, lao động và việc làm; hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông; chuyển đổi số; phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển, bảo đảm an toàn hồ chứa nước, thích ứng với biến đổi khí hậu và khắc phục hậu quả thiên tai.

Để triển khai kịp thời, có hiệu quả các chính sách tài khóa, tiền tệ nêu trên, bảo đảm thực hiện mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5 - 7% và các chỉ tiêu, mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2022 và cho cả giai đoạn 2021 - 2025 theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Quốc hội xem xét, quyết định cho phép áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù về lựa chọn nhà đầu tư, phân cấp, ủy quyền… đối với các dự án quan trọng quốc gia, các dự án hạ tầng quan trọng, có quy mô lớn khác trong lĩnh vực giao thông và y tế thuộc phạm vi chương trình và yêu cầu của Chính phủ, các cấp, các ngành. Đồng thời, Quốc hội cũng giao cho Chính phủ, các bộ, ngành trung ương và địa phương theo chức năng, nhiệm vụ triển khai thực hiện nghị quyết; đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức, triển khai thực hiện bảo đảm đúng quan điểm, mục tiêu, công khai, minh bạch, hiệu quả và khả thi; chú trọng thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn ngay từ đầu để không xảy ra sai sót, trục lợi chính sách, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, nhất là trong bối cảnh bố trí nguồn lực lớn trong khoảng thời gian ngắn.

Thứ hai, về chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Đây là công trình có vai trò và ý nghĩa hết sức quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy liên kết vùng, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội đã dành nhiều thời gian để thảo luận và cho ý kiến về sự cần thiết đầu tư xây dựng công trình, sự phù hợp của dự án đối với chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch có liên quan và phạm vi, quy mô của dự án; lựa chọn công nghệ, phương án giải phóng mặt bằng, tái định cư; về hình thức đầu tư; về sơ bộ tổng mức đầu tư; nguồn vốn và thu hồi vốn đầu tư; phương án phân chia các dự án thành phần và tiến độ hoàn thành cũng như cơ chế, chính sách triển khai đầu tư dự án... Trên cơ sở đó, Quốc hội thống nhất thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án bằng nguồn vốn đầu tư công, sơ bộ tổng mức đầu tư là 146.950 tỷ đồng, với quy mô 729km trên các đoạn Hà Tĩnh - Quảng Trị, Quảng Ngãi - Nha Trang và Cần Thơ - Cà Mau, gồm 12 dự án thành phần, có thể vận hành, khai thác độc lập nhằm kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị, các khu kinh tế, khu công nghiệp trọng yếu, đặc biệt là các vùng kinh tế trọng điểm, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng đồng bộ với các công trình hiện đại, tạo sức lan tỏa để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng - an ninh, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đã được đề ra tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Quốc hội giao Chính phủ tổ chức thực hiện, cơ bản hoàn thành toàn bộ công trình trong giai đoạn 2021 - 2025; quản lý và khai thác, vận hành dự án theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm tiến độ, chất lượng công trình. Công khai, minh bạch quá trình triển khai, thực hiện, quản lý, khai thác và vận hành dự án; quản lý, sử dụng vốn và các nguồn lực triệt để tiết kiệm, hiệu quả, phòng chống tham nhũng, thất thoát, lãng phí, tiêu cực; rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật về hình thức thu phí tự động không dừng; xây dựng phương án thu hồi vốn đầu tư dự án để hoàn trả vào ngân sách trung ương; hoàn chỉnh hồ sơ chuyển mục đích sử dụng rừng của dự án, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương trước khi quyết định đầu tư dự án. 

Thứ ba, về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự.

Quốc hội đã thảo luận và đánh giá đây là dự án luật có phạm vi rộng, điều chỉnh nhiều đối tượng khác nhau, do đó, cần phải rà soát kỹ lưỡng, nghiên cứu thấu đáo, phân tích, đánh giá toàn diện, thống nhất quan điểm chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề cấp bách, đã rõ, được thực tế kiểm nghiệm, có sự đồng thuận cao và bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật để kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng, hoàn thiện pháp luật nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư. Các nội dung cụ thể được sửa đổi, bổ sung lần này liên quan trực tiếp tới hoạt động đầu tư, kinh doanh, quản trị doanh nghiệp; công tác bảo vệ an ninh mạng; thi hành án dân sự; thực hiện chính sách xã hội hóa đầu tư vào hệ thống truyền tải điện quốc gia; khuyến khích đầu tư sản xuất và sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường; góp phần hoàn thiện khung thể chế, chính sách, hành lang pháp lý để đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Thứ tư, về nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ.

Quốc hội tập trung thảo luận và thống nhất thông qua nghị quyết, nhằm kịp thời thể chế hóa Nghị quyết số 59-NQ/TW, ngày 5-8-2020, của Bộ Chính trị, “Về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, khơi dậy và phát huy tiềm năng, lợi thế phát triển thành phố Cần Thơ nhanh và bền vững, phấn đấu đến năm 2030 là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại mang đậm bản sắc văn hóa sông nước và là đô thị hạt nhân của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Ngoài các chính sách đã được Quốc hội cho phép thí điểm ở một số địa phương trong thời gian vừa qua, điểm mới của nghị quyết này là Quốc hội quyết định thí điểm thêm 2 chính sách đặc thù, quan trọng khác về thu hút đầu tư để xã hội hóa việc nạo vét cửa Định An đến các cảng của thành phố Cần Thơ; ưu đãi đối với các dự án đầu tư vào trung tâm liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản nhằm thu hút nguồn lực từ mọi thành phần kinh tế, tạo ra các động lực tăng trưởng mới, tăng tính kết nối tiêu thụ và gia tăng giá trị sản phẩm, đẩy mạnh dịch vụ logistic, tăng tính cạnh tranh, thu hút lao động, ứng dụng khoa học - công nghệ để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Cần Thơ.

Thứ năm, Quốc hội đã xem xét, thông qua Nghị quyết Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV để thể chế hóa Kết luận của Bộ Chính trị về Chương trình phòng, chống dịch COVID-19 (2022 - 2023) và Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Quốc hội nhấn mạnh một số nhiệm vụ, giải pháp quan trọng trong bối cảnh xuất hiện biến thể mới Omicron để bảo đảm vừa kiểm soát hiệu quả đại dịch, hạn chế lây lan trong cộng đồng, vừa khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, nhanh chóng đưa cả nước chuyển sang trạng thái bình thường mới; bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân; hạn chế đến mức thấp nhất các ca bệnh nặng, tử vong do COVID-19 và các nguyên nhân khác. Đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai nhanh, quyết liệt và nâng cao tỷ lệ bao phủ vaccine và tiêm mũi tăng cường cho người lớn, nghiên cứu kỹ lưỡng và có lộ trình phù hợp, khoa học để tiêm vaccine cho người dưới 18 tuổi, nhất là trẻ em. Chú trọng hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao đạo đức công vụ, cá thể hóa trách nhiệm, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu liên quan đến tổ chức thực hiện cơ chế, chính sách trong việc phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và phòng, chống dịch bệnh, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Tập trung lực lượng, khẩn trương, quyết liệt, mở rộng điều tra làm rõ việc giao nhiệm vụ, nghiên cứu, nghiệm thu, chuyển giao, cấp phép lưu hành, hiệp thương giá, thông tin, tuyên truyền, khen thưởng, tổ chức sản xuất, chất lượng sản phẩm và việc mua bán kit xét nghiệm COVID-19 của Công ty Việt Á; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan để làm rõ bản chất của vụ án, xử lý nghiêm các sai phạm theo quy định của pháp luật; không có vùng cấm, không có ngoại lệ.

Quốc hội giao Kiểm toán Nhà nước xây dựng kế hoạch, thực hiện kiểm toán việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực trong thực hiện nhiệm vụ phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và phòng, chống dịch bệnh, định kỳ báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, với việc tổ chức thành công Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, chúng ta có bài học quý để những kỳ họp “bất thường” trở thành hoạt động “bình thường” của Quốc hội nhằm đáp ứng kịp thời đòi hỏi cấp bách của thực tiễn./.