Đại hội đồng AIPA-42 được tổ chức theo hình thức trực tuyến từ ngày 23 đến ngày 25-8-2021 với sự tham dự của các chủ tịch Quốc hội thành viên AIPA; đông đảo các nghị sĩ Quốc hội thành viên AIPA và các đoàn quan sát viên AIPA, Tổng Thư ký AIPA…

Tham dự Lễ khai mạc tại điểm cầu Hà Nội có các Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam và Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; các Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội: Nguyễn Khắc Định, Nguyễn Đức Hải, Thượng tướng Trần Quang Phương.

Cùng tham dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Trưởng Ban Đối Ngoại Trung ương, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu thành viên Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam tham dự AIPA-42, đại diện Bộ Quốc phòng, Bộ Công an...

Đại sứ các nước: Campuchia, Indonesia, Myanmar, Philippines, Singapore; đại biện Đại sứ quán Brunei Darussalam, đại diện Đại sứ quán Malaysia, đại diện Đại sứ quán Lào, đại diện Đại sứ quán Thái Lan tại Việt Nam cùng tham dự.

Phát biểu chào mừng, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA-42, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam Abdul Rahman Taib Pehin Orang Kaya Seri Lela nhiệt liệt chào mừng các nghị sĩ AIPA cũng như các đoàn quan sát viên AIPA, các vị khách mời, đối tác đã tham dự hội nghị trực tuyến để thảo luận những vấn đề quan trọng cùng quan tâm. Chúc mừng Việt Nam đã tổ chức thành công Đại hội đồng AIPA-41 vào năm 2020 bằng hình thức trực tuyến, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam nhấn mạnh, trong bối cảnh các nước thành viên đang cùng nhau ứng phó và hồi phục từ đại dịch COVID-19, đã đến lúc các nước bảo đảm chuyển đổi số bao trùm để tăng cường khả năng chống chọi và chuẩn bị tốt hơn cho thế hệ hiện tại, tương lai. Dưới tác động của đại dịch, quá trình chuyển đổi số và ứng dụng số đã diễn ra nhanh chóng và cho thấy tầm quan trọng của quá trình số hóa trong thời đại công nghệ thông tin ngày nay, đặc biệt khi ASEAN phải cùng nhau vượt qua thời kỳ khó khăn này. Những vấn đề như trao quyền cho phụ nữ, biến đổi khí hậu, an ninh mạng và tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế rất đáng lưu ý và được đưa vào chương trình nghị sự của Đại hội đồng AIPA năm nay.

Trong diễn văn phát biểu tuyên bố chính thức khai mạc Đại hội đồng AIPA-42, Quốc vương Brunei Darussalma Haji Hassanal Bolkiah, Chủ tịch ASEAN 2021 cho rằng, trong năm 2021, ASEAN vẫn tiếp tục phản ứng rất nhanh chóng đối với những sự kiện bất thường xảy ra, đồng thời AIPA đang tiếp tục quá trình thúc đẩy gắn kết giữa các nghị viện để góp phần xây dựng một cộng động ASEAN ngày càng gắn kết hơn. Với tinh thần hợp tác, hữu nghị, Quốc vương Brunei Darussalma bày tỏ tin tưởng AIPA và ASEAN sẽ hợp tác chặt chẽ hơn nữa để có thể đối mặt với những thách thức của khu vực và thế giới trong bối cảnh rất khó khăn hiện nay. Đồng thời, hy vọng tất cả các nghị viện thành viên AIPA sẽ tiếp tục tăng cường hiểu biết lẫn nhau và mở rộng mạng lưới của mình trong các nghị viện cũng như đối với các nước thành viên, quan sát viên, để xây dựng một cộng đồng vững mạnh và hòa hợp.

Sau phiên khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam đã tham dự Phiên toàn thể thứ nhất của AIPA-42. Chủ tịch AIPA, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam, Abdul Rahman Taib Pehin Orang Kaya Seri Lela điều hành phiên họp. 

Chủ tịch AIPA, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam, Abdul Rahman Taib Pehin Orang Kaya Seri Lela cho biết, để chuẩn bị cho Phiên họp toàn thể thứ nhất, nước chủ nhà Brunei và Ban Thư ký AIPA trước đó đã gửi đến nghị viện các nước thành viên đề cử nhân sự Phó Chủ tịch Đại hội đồng AIPA-42; dự kiến chương trình hoạt động và chương trình nghị sự AIPA-42; thành phần tham dự các Ủy ban AIPA-42. Theo đó, trong chương trình, các đại biểu đã nghe trưởng đoàn các nước thành viên, quan sát viên, khách mời và Tổng Thư ký AIPA, ASEAN phát biểu thảo luận và thông qua các văn kiện trên.

Phát biểu tại phiên họp, các trưởng đoàn chúc mừng và cảm ơn Hội đồng Lập pháp Brunei đã nỗ lực tổ chức Đại hội đồng AIPA lần thứ 42 thông qua hình thức trực tuyến như một minh chứng rằng AIPA vẫn tiếp tục phát huy tốt vai trò của mình để củng cố sự hợp tác của ASEAN ngay giữa đại dịch; đồng thời bày tỏ sự chia buồn sâu sắc đối với những mất mát, thiệt hại về người gây ra bởi đại dịch COVID-19 trong khu vực. Nhấn mạnh thế giới và khu vực đang phải đối mặt với thách thức đặt ra bởi sự đột biến liên tục của virus SARS-CoV-2, các trưởng đoàn khẳng định đây là thách thức lớn không quốc gia nào có thể đối diện một mình và cho thấy rõ tầm quan trọng của hợp tác quốc tế để đối phó với những thách thức toàn cầu; đánh giá cao những biện pháp ứng phó kịp thời với đại dịch của chính phủ các nước trong khu vực.

Theo các trưởng đoàn, COVID-19 là một phép thử lớn đối với sự vững chắc của các quốc gia thành viên ASEAN và đặt ra câu hỏi liệu các nước có thể vượt qua đại dịch, phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian sau đại dịch hay không. Từ đó, để cùng nhau vượt qua đại dịch, các trưởng đoàn kêu gọi thúc đẩy hơn nữa hợp tác chia sẻ thông tin để đối phó với sự lây lan của virus, hợp tác nghiên cứu, cung cấp và tiếp cận công bằng về vaccine, thiết bị y tế, thuốc... đồng thời trao quyền nhiều hơn cho các chính phủ để chủ động, linh hoạt ứng phó hiệu quả với dịch bệnh; sớm phê chuẩn các hiệp định thương mại tự do liên khu vực, trong đó có Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) giữa 10 quốc gia ASEAN và 5 nước đối tác cho quá trình phục hồi sau đại dịch.

Cùng với đó, các trưởng đoàn đánh giá cao và cho rằng chủ đề này của đại hội đồng rất thích hợp với bối cảnh hiện nay, phản ánh nhu cầu của các nước thành viên hướng đến đạt được một cộng đồng ASEAN bao trùm hơn, với kết cấu hạ tầng và kết nối hàng đầu, bảo đảm được tính an toàn, bền vững cao. ASEAN đã đưa ra các kế hoạch cụ thể để đạt được tầm nhìn ASEAN 2025. Đây là động lực quan trọng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, có tính chống chịu, đa dạng hóa kinh tế cũng như nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh.

Để bảo đảm quá trình số hóa có tính bao trùm và hợp tác đa phương, các trưởng đoàn cho rằng các nước trong khu vực phải hướng đến quản trị số và quy tắc số, việc này cần phải được đẩy mạnh. Trong tiến trình số hóa, nghị viện thành viên AIPA phải bảo đảm rằng kỹ thuật số bao trùm sẽ giúp góp phần đạt được tầm nhìn Cộng đồng ASEAN năm 2015 tự cường và sáng tạo. Các trưởng đoàn kêu gọi gắn kết, hợp tác các nghị viện ASEAN để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, gỡ bỏ rào cản, tạo điều kiện cho chính phủ các nước trong khu vực cải thiện kết nối số, bảo đảm bình đẳng số hóa, xây dựng một kết cấu hạ tầng kỹ thuật số toàn diện, an toàn và bao trùm, bằng cách chia sẻ những thông tin trên mạng và quy định về an ninh mạng; thúc đẩy hợp tác công - tư, nâng cao năng lực số, đặc biệt tại các khu vực kém phát triển cũng như nhận thức và quản lý về an ninh mạng chống lại thông tin sai lệch, bảo vệ dữ liệu cá nhân trên không gian mạng, qua đó đạt được những lợi ích lớn hơn từ công nghệ kỹ thuật số.

Cũng tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ, Trưởng đoàn Việt Nam và Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin, Trưởng đoàn Singapore đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982)…

Kết luận phiên toàn thể thứ nhất, ghi nhận sự tham gia tích cực của các nghị viện thành viên, các quan sát viên và đối tác của AIPA, đánh giá cao các ý kiến trao đổi tại phiên họp, Chủ tịch AIPA - Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Vương quốc Brunei Darussalam cho biết, qua các phát biểu đã khẳng định những thống nhất về giá trị và lòng quyết tâm trong việc thực hiện tầm nhìn, bản sắc của AIPA; các nội dung này sẽ được thể hiện trong thông cáo chung của đại hội.

* Trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA-42, Hội nghị Nữ nghị sĩ AIPA (WAIPA) đã diễn ra với chủ đề: “Thúc đẩy trao quyền kinh tế cho phụ nữ trong tương lai phục hồi sau đại dịch và việc làm thông qua kỹ thuật số và tài chính bao trùm”. 

Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Nữ nghị sĩ AIPA, bà Siti Rozaimeriyanty Dato Haji Abdul Rahman nhấn mạnh, việc trao quyền và bình đẳng cho phụ nữ trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, chính trị là một ưu tiên quan trọng trong chương trình nghị sự của ASEAN và các nỗ lực của các nữ nghị sĩ AIPA để giải quyết vấn đề bình đẳng giới là rất lớn. Tuy nhiên, dù đã có nhiều thành tựu nhưng phụ nữ, trẻ em vẫn gặp nhiều khó khăn và bất lợi ở ASEAN. 

Tại hội nghị, theo ý kiến đóng góp của các đoàn, vấn đề nâng cao vai trò của phụ nữ đã được nêu rõ trong mục tiêu phát triển bền vững của ASEAN giai đoạn tới và dự thảo nghị quyết đưa ra vấn đề này chứng tỏ tầm quan trọng trong nhận thức của nhiều quốc gia. Một số ý kiến cho rằng cần có cách ghi nhận khuôn khổ gia tăng bền vững bằng cách giảm khoảng cách về số, về kinh tế trong việc trao quyền cho phụ nữ. Bên cạnh đó, cần nhấn mạnh sự bao trùm kinh tế và sự truy cập vào nền tảng số dành cho phụ nữ.

Tham gia thảo luận tại hội nghị, Đoàn Việt Nam nhấn mạnh, số hóa là tương lai của thế giới và khu vực, đồng thời sẽ là giải pháp hiệu quả cho phụ nữ nếu họ được trao quyền và được tập huấn. Bên cạnh đó, dịch COVID-19 có tác động rất lớn của với phụ nữ, nhiều người bị thất nghiệp, đặc biệt là những người làm việc trong ngành sản xuất công nghiệp, làm việc chân tay. Cũng trong thời điểm dịch bệnh này, những khó khăn trong việc hỗ trợ, đặc biệt là về tài chính là một trong những cản trở sự phát triển của phụ nữ cũng như tạo việc làm sau đại dịch COVID-19.

Kết thúc hội nghị, các đoàn đã nhất trí thông qua dự thảo nghị quyết để trình các trưởng đoàn đại biểu Quốc hội dự Đại hội đồng AIPA-42 xem xét thông qua tại Phiên họp toàn thể thứ hai, diễn ra ngày 25-8-2021./.

Thùy Linh (tổng hợp)