Cái bắt tay thứ nhất giữa nữ hoàng và ông McGuinness, hiện đang là phó bộ trưởng thứ nhất phụ trách tỉnh Bắc Ireland thuộc Anh, diễn ra đằng sau những cánh cửa đóng kín ở một nhà hát tại Belfast.

Hai người lại bắt tay lần thứ hai trước các ống kính khi nữ hoàng rời tòa nhà. McGuinness nắm tay vị quân chủ một lúc, rồi khi bà mỉm cười, ông nói với bà bằng tiếng Ireland: “Xin tạm biệt và chúc an lành”. Ông nói với các phóng viên rằng cuộc gặp gỡ “rất thú vị,” nhưng không cung cấp thêm chi tiết gì.

Sau đó đám đông những người ủng hộ đứng vẫy cờ hai bên đường dẫn tới trụ sở nghị viện Bắc Ireland khi nữ hoàng và chồng bà, Hoàng thân Philip, đến dự một bữa tiệc ngoài vườn cùng 22.000 khách. Họ đi với nhau trên một chiếc xe mui trần, một dấu hiệu nữa khẳng định tình trạng an ninh đã được cải thiện ở tỉnh này.

Cái bắt tay này là một cột mốc quan trọng trong quan hệ Anh-Ireland sau ba thập kỷ bạo lực và ly khai, kết thúc trái với thỏa thuận hòa bình Ngày thứ Sáu tốt lành vào năm 1998.

Một người phát ngôn của Thủ tướng Anh David Cameron nói cái bắt tay của ông McGuinness “đã đưa quan hệ giữa hai nước lên một tầm cao mới.”

Sự kiện xảy ra trong ngày thứ hai chuyến thăm của nữ hoàng tới tỉnh này. Ngày thứ Ba, bà đã tới thăm Enniskillen, hiện trường vụ đánh bom khét tiếng năm 1987 của IRA làm 11 người thiệt mạng.

McGuinness là một tư lệnh cấp cao của IRA khi nhóm bán vũ trang này sát hại người anh em của nữ hoàng Louis Mountbatten năm 1979 bằng cách đánh bom chiếc du thuyền của ông khi ông đang đi nghỉ tại hạt Sligo, Cộng hòa Ireland.

Đảng Sinn Fein của McGuinness, cánh chính trị của IRA nay đã ngưng hoạt động, tiếp tục phủ nhận sự cai trị của Anh với Bắc Ireland.

Trong mắt những người cộng hòa Bắc Ireland, nữ hoàng là tư lệnh của quân đội đã sát hại 13 người trong một cuộc tuần hành đòi quyền dân sự năm 1972, được biết đến với tên gọi Ngày Chủ nhật đẫm máu.

Đầu tuần này, ông McGuinness đã rào đón trước rằng bắt tay với nữ hoàng đồng nghĩa với việc ông sẽ “bắt tay hàng trăm nghìn người có tư tưởng đoàn kết.”

Cái bắt tay đầu tiên diễn ra trong một cuộc gặp ngắn có mặt Hoàng thân Philip, Bộ trưởng thứ nhất về thống nhất Bắc Ireland Peter Robinson, Tổng thống Ireland Michael D Higgins và phu nhân Sabina.

Sự kiện diễn ra bên lề một buổi triển lãm nghệ thuật gây quỹ từ thiện ở nhà hát Lyric, trong một căn phòng được quây màn kín.

Sinn Fein cho biết, ông McGuinness đã nói với nữ hoàng rằng cuộc gặp mặt của họ, diễn ra một năm sau khi bà có chuyến thăm mang tính cột mốc tới Cộng hòa Ireland, là “một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy quá trình xây dựng hòa bình cần sự lãnh đạo.”

Trong cuộc gặp, ông McGuinness cũng đã bình luận về chuyến thăm tháng 5-2011 của nữ hoàng tới Dublin và những nhận xét bà đưa ra khi bày tỏ sự cảm thông với nạn nhân của cả hai bên trong cuộc xung đột.

Một người phát ngôn của Sinn Fein nói: “Ông ấy nhấn mạnh cần ý thức nỗi đau của tất cả các nạn nhân trong cuộc xung đột và gia đình họ.”

Tổng thống Higgins thì cho rằng cuộc gặp đánh dấu “một bước quan trọng nữa trong hành trình hòa giải ở hòn đảo này".

Bộ trưởng phụ trách Bắc Ireland của Anh Owen Paterson nói sự kiện này là dấu hiệu “về một tương lai chung” và nhắc nhở mới vài năm trước “một sự việc như thế này không thể nào xảy ra.”

Tuy nhiên, những dấu hiệu căng thẳng lại bùng phát ngay ngày hôm sau, khi khoảng 100 thanh thiếu niên đụng độ với cảnh sát ở Belfast, làm chín sĩ quan cảnh sát bị thương. Cảnh sát thông báo hơn 20 quả bom xăng đã được ném vào khu vực Broadway trong thành phố.

Cặp vợ chồng quân chủ cũng ghé thăm trung tâm Titanic Belfast vào ngày thứ Tư, gần nơi chiếc tàu xấu số được đóng. Năm nay là kỷ niệm 100 năm ngày tàu Titanic có chuyến đi biển đầu tiên từ Southampton tới New York, bị đắm và khiến 1.500 người thiệt mạng.

Chuyến thăm hai ngày này là một phần lễ kỷ niệm kim cương của nữ hoàng, đánh dấu 60 năm bà trị vì, nhưng điện Buckingham Palace nhấn mạnh cuộc gặp ông McGuinness không thuộc nội dung ăn mừng./.