Tổng Bí thư Tô Lâm: Phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử phải là chiến lược lâu dài

Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc; Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an. Cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương; lãnh đạo Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam qua các thời kỳ, đại diện các nhà khoa học.

Tại buổi làm việc, TS Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam cho biết, ngay từ những năm đầu của nền độc lập, Đảng và Nhà nước ta đã có tầm nhìn xa, sớm khẳng định vai trò chiến lược của năng lượng hạt nhân trong phát triển đất nước. Ngày nay, trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật và các công nghệ mới, năng lượng hạt nhân trên thế giới đang trở lại mạnh mẽ như một giải pháp năng lượng sạch, ổn định và an toàn. 

Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm thúc đẩy ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình vào các lĩnh vực kinh tế. Ngoài ứng dụng để sản xuất điện, công nghệ hạt nhân còn có ứng dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, ngành kinh tế - xã hội... Về định hướng phát triển, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam định vị vai trò và sứ mệnh của mình là trở thành trung tâm nghiên cứu và phát triển hàng đầu Việt Nam và ASEAN về công nghệ hạt nhân, năng lượng nguyên tử hướng tới vị thế quốc tế. Sứ mệnh mới của Viện, sau 50 năm hình thành và phát triển, tập trung vào việc làm chủ công nghệ và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước; đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý của Viện.

Sau khi nghe các ý kiến trao đổi tại buổi làm việc, phát biểu chỉ đạo, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, trải qua gần nửa thế kỷ, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã không ngừng trưởng thành, vươn lên và trở thành lực lượng tiên phong trong nghiên cứu ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Đối với Việt Nam, điện hạt nhân không chỉ là một lựa chọn mà là một yêu cầu, khách quan, cấp thiết để bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, thực hiện cam kết trung hòa carbon và tạo động lực bứt phá cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ, một số thực trạng và thách thức lớn mà ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam phải đối mặt; từ đó đề nghị thống nhất định hướng chiến lược xuyên suốt, tuyệt đối không đánh đổi an toàn lấy tiến độ hay quy mô, kiên định xây dựng văn hóa an toàn là nền tảng; đồng thời phát triển năng lực nội sinh để làm chủ từng cấu phần then chốt và hợp tác quốc tế, theo nguyên tắc đồng thiết kế, đồng chế tạo, đồng vận hành, đồng quản lý. Phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử phải là chiến lược lâu dài, đòi hỏi tầm nhìn xa, sự kiên định và cách tiếp cận toàn diện, từ thể chế, hạ tầng, công nghệ cho đến con người.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, những định hướng cần tập trung triển khai, đó là phải xác định phát triển năng lượng nguyên tử là mục tiêu chiến lược lâu dài, có tầm quan trọng, cốt yếu trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Phát triển năng lượng nguyên tử góp phần nâng cao vị thế, nâng tầm quốc gia. Xây dựng và phát triển điện hạt nhân phải bảo đảm an toàn tuyệt đối cho con người, môi trường và xã hội, tuân thủ nghiêm hướng dẫn của các cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế.

Tổng Bí thư yêu cầu, phải tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi để phát triển lĩnh vực năng lượng nguyên tử phù hợp với tình hình mới; xây dựng chương trình quốc gia về công nghệ và an toàn hạt nhân nhằm bảo đảm an toàn, an ninh hạt nhân ở cấp chuẩn mực quốc tế; xây dựng năng lực khoa học - công nghệ cốt lõi để triển khai điện hạt nhân và các ứng dụng điện hạt nhân chủ động, bền vững, nâng cao năng lực và khả năng điều phối về an toàn bức xạ hạt nhân của Cục An toàn bức xạ. Viện cần tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong nghiên cứu khoa học - công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật, xử lý sự cố, cung cấp dữ liệu khoa học, nghiên cứu ứng dụng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Tổng Bí thư đề nghị, tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng nghiên cứu thử nghiệm quốc gia, tập trung triển khai nhanh, bảo đảm an toàn, hiệu quả dự án, công trình trọng điểm quốc gia cũng như chiến lược đối với việc nâng cao tiềm lực khoa học - công nghệ và công nghệ hạt nhân của Việt Nam; tăng cường nghiên cứu đề tài, dự án, tiến tới làm chủ công nghệ phục vụ cho các ngành phát triển công nghiệp đất hiếm, công nghiệp về nguyên tử hạt nhân và công nghiệp cho chuyển đổi số... Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chuẩn mực kỹ thuật, kế thừa và phát triển cho đội ngũ chuyên gia đầu ngành, thu hút chuyên gia trong nước và nước ngoài; nghiên cứu cơ chế, chính sách đặc thù về lương, phụ cấp đối với những người trực tiếp làm công tác năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ hạt nhân; tập trung nghiên cứu, tiếp cận, từng bước làm chủ và nội địa hóa công nghệ mới, công nghệ chiến lược; tăng cường hợp tác quốc tế…

Tổng Bí thư Tô Lâm tin tưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam sẽ cùng với các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng các nhà khoa học thực hiện thắng lợi nhiệm vụ; đề nghị các cơ quan khẩn trương cụ thể hóa từng công việc, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, bảo đảm mọi bước đi được chắc chắn, minh bạch, hiệu quả, an toàn tuyệt đối vì lợi ích của nhân dân, vì tương lai phát triển bền vững của đất nước./.

Hà Phương (tổng hợp)