Những sự kiện quốc tế đáng chú ý trong tuần (từ ngày 3-1-2011 đến ngày 9-1-2011)

TCCSĐT - Ngày 5-1-2011, tại Diễn đàn Kinh tế toàn cầu trực tuyến của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Phó Giám đốc điều hành IMF Giôn Líp-xki (John Lipsky), nhấn mạnh năm 2011 sẽ là năm then chốt để thúc đẩy hợp tác chính sách quốc tế và phục hồi kinh tế toàn cầu, đồng thời cũng là thời điểm khẳng định vai trò của IMF trong việc đối phó với hai thách thức này.

1. Nhật Bản chế tạo thành công kim loại hiếm nhân tạo đầu tiên trên thế giới

Ngày 3-1-2011, các nhà khoa học Nhật Bản thông báo, họ vừa chế tạo thành công hợp kim mới tương tự kim loại hiếm pal-la-di-um. Đây là kim loại hiếm nhân tạo đầu tiên trên thế giới. Hợp kim mới do nhóm nghiên cứu của giáo sư Hi-rô-si Ki-ta-ga-oa (Hiroshi Kitagawa) của trường Đại học Ki-ô-tô (Kyoto) sản xuất bằng công nghệ na-no và có các đặc tính tương tự như các đặc tính của pal-la-di-um - một kim loại hiếm nằm giữa rho-di-um và bạc trên bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Các nhà nghiên cứu cho biết hợp kim mới có cùng đặc tính với pal-la-di-um, được sử dụng làm chất xúc tác nhằm làm sạch khí thải và hấp thụ khối lượng lớn khí hi-đrô. Mặc dù hợp kim mới khó có thể sản xuất ở cấp độ thương mại, nhưng giáo sư Ki-ta-ga-oa dự định sẽ sử dụng phương pháp này để phát triển các hợp kim mới có thể sử dụng để thay thế các kim loại hiếm.

2. Các nước không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc bắt đầu nhiệm kỳ

Ngày 3-1-2011, Bộ trưởng Hợp tác và quan hệ quốc tế Nam Phi (DIRCO), bà Mai-te Nkô-a-na-Ma-sa-ba-nê (Maite Nkoana-Mashabane) cho biết, cùng với Ấn Độ, Đức, Bồ Đào Nha và Cô-lôm-bi-a, Nam Phi đã chính thức bắt đầu nhiệm kỳ hai năm 2011-2012 thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Bộ trưởng Ma-sa-ba-nê khẳng định, Nam Phi sẽ làm tốt nhiệm vụ của mình, đóng góp tích cực vào quá trình duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, đặc biệt là tại châu Phi, và nỗ lực góp phần giảm căng thẳng, ngăn ngừa và giải quyết hòa bình các cuộc xung đột trên thế giới. Với vị trí quan trọng tại châu Phi, Nam Phi sẽ là nhân tố tích cực thúc đẩy và nâng cao các hoạt động phối hợp của Hội đồng Bảo an với các tổ chức khu vực, nhất là Hội đồng An ninh và hòa bình Liên minh châu Phi. Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là lần thứ hai Nam Phi đảm nhận chức ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an và nước này sẽ phát huy những kinh nghiệm trước đây, nhằm nâng cao vai trò của cơ quan trong giải quyết các vấn đề quốc tế nổi cộm hiện nay như duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, giải quyết các cuộc xung đột trên thế giới và khu vực châu Phi; tăng cường tính đại diện, hiệu quả, dân chủ của Hội đồng Bảo an để có thể ứng phó hiệu quả với những mối đe dọa và thách thức mới của thế kỷ 21, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

3. Lũ lụt ảnh hưởng đến nhiều nước trên thế giới 

Ngày 3-1, hơn 1.000 người ở miền Nam Phi-líp-pin đã phải sơ tán vì nước lũ dâng cao sau những trận mưa lớn hai ngày qua ở khu vực này.

Ngày 3-1-2011, hơn 1.000 người ở miền Nam Phi-líp-pin đã phải sơ tán vì nước lũ dâng cao sau những trận mưa lớn hai ngày qua ở khu vực này. Lũ lụt và lở đất kéo dài nhiều ngày qua ở Phi-líp-pin đã làm ít nhất 33 người thiệt mạng, 8 người bị thương và 9 người mất tích, trong khi gần 11.000 người phải sơ tán. Mưa lũ cũng đang hoành hành tại Ô-xtrây-li-a. Các trận mưa lớn kéo dài từ ngày 30-11-2010 đến nay đã gây ngập lụt nhiều nơi ở bang Quyn-len (Queensland), làm 10 người thiệt mạng, khoảng 1.000 người phải sơ tán. Có tới 38 khu vực của bang được xem là vùng thảm họa thiên tai. Còn tại Đức, nhiệt độ tăng làm tuyết tan chảy gây ra lũ lụt bất ngờ tại một số địa phương ở Đức. Người dân Đức bắt đầu áp dụng các biện pháp bảo vệ nhà cửa. Chỉ sau một đêm, nước lũ đã tiến tới thị trấn nhỏ Hai-bớc-hau-xen (Hildburghausen), bang Thu-rin-gia (Thuringia), miền Trung nước Đức. Tại thành phố Cô-lô-gnê (Cologne), miền Tây, mực nước sông Rhin (Rhine) tiếp tục dâng cao và tràn xuống các tuyến đường giao thông ven sông. Tại Bra-xin, mưa lớn kéo dài từ cuối tháng trước tại khu vực Đông Bắc nước này gây ra lũ lụt và lở đất trên diện rộng. Chính phủ Bra-xin đã công bố lệnh báo động tại 60 thị trấn ở 4 bang miền Đông Bắc, khi mực nước các con sông dâng cao nhấn chìm nhà cửa ở nhiều khu vực.

4. Khu vực đồng ơ-rô bắt đầu cuộc đua vay nợ mới

Ngày 4-1-2011, các nước khu vực đồng ơ-rô (Eurozone) bắt đầu chiến lược nhằm bảo đảm cho các chương trình cung cấp tài chính, ước tính sẽ vượt 800 tỉ ơ-rô trong năm 2011 (đối với các khoản vay trung và dài hạn), trong môi trường tài chính luôn được đánh giá là bất ổn và bóng ma cuộc khủng hoảng của Ai-len vẫn hiện hữu bằng cách cố gắng vay nhiều nhất vốn trên các thị trường trái phiếu vào đầu năm. I-ta-li-a khởi động đầu tiên cuộc đua này với việc phát hành trái phiếu cho năm 2011 vào ngày 30-12-2010. Chưa có những kết quả cụ thể vì đây là giai đoạn hoạt động yếu của thị trường. Cuộc đua thực sự bắt đầu vào tuần này khi Đức đấu giá 5 tỉ ơ-rô trái phiếu 10 năm và Pháp phát hành các loại trái phiếu 10, 15 và 20 năm với tổng trị giá ước tính từ 7,5 đến 9 tỉ ơ-rô. Bên cạnh đó, các nước "ngoại vi" cũng sẽ tiến hành đợt trắc nghiệm trên thị trường qua các khoản tín dụng ngắn hạn vào ngày 5-1, Bồ Đào Nha đã có kế hoạch vay 500 triệu ơ-rô trong 6 tháng. Điểm mới của năm nay trên thị trường tài chính châu Âu là thị trường cũng sẽ mua các trái phiếu nhằm hỗ trợ các nước yếu trong khu vực đồng ơ-rô, cơ chế ổn định tài chính khu vực đồng ơ-rô do Ủy ban châu Âu điều hành sẽ vay khoảng 17,6 tỉ ơ-rô qua 4 hoặc 5 đợt phát hành trong thời gian tới. Ngoài ra, Quỹ bình ổn tài chính châu Âu (EFSF) sẽ phát hành 16,5 tỉ ơ-rô qua 3 đợt phát hành dự kiến vào cuối tháng 1.

5. Mi-an-ma - Hàn Quốc nhất trí miễn thị thực 2 nước

Ngày 5-1-2011, tuần báo Nhân dân (Popular News) đưa tin, Mi-an-ma và Hàn Quốc đã nhất trí miễn thị thực giữa hai nước như một phần trong nỗ lực thúc đẩy hợp tác song phương. Thỏa thuận trên do Ngoại trưởng Mi-an-ma U Ni-an Uyn (U Nyan Win) và Đại sứ Hàn Quốc tại Mi-an-ma vừa ký kết. Theo thỏa thuận, việc miễn thị thực được áp dụng với các nhà ngoại giao và những người mang hộ chiếu đặc biệt của hai nước. Trước đó, các công dân Mi-an-ma đã được miễn thị thực khi sang Thái Lan và Ấn Độ. Từ đầu năm 2010, Mi-an-ma và Hàn Quốc đã mở rộng quan hệ hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là công nghệ, thương mại, đầu tư và giáo dục. Hàn Quốc đã tăng cường đầu tư vào các ngành khai khoáng, nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, dược phẩm, khách sạn, xây dựng, điện tử và linh kiện máy tính của Mi-an-ma. Tháng 12 vừa qua, các đại diện cấp thứ trưởng của hai bên đã gặp nhau ở Nay Pi-i To (Nay Pyi Taw) để thảo luận khả năng hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và tài nguyên thiên nhiên.

6. Hầu hết thị trường chứng khoán châu Á bị tuột dốc 

Ngày 5-1-2011, hầu hết các thị trường chứng khoán của châu Á đều không có khả năng nối dài sự bứt phá như trong phiên giao dịch đầu năm 2011, do giới đầu tư tranh thủ bán ra cổ phiếu để chốt lời, bất chấp thông tin tích cực từ nền kinh tế Mỹ. Chiều 5-1, chỉ số MSCI (chỉ số đo mức độ vốn hóa thị trường trung bình trong số tự do điều chỉnh của các chứng khoán) châu Á (trừ Nhật Bản) đã giảm 0,7%, trong đó giảm giá mạnh nhất là các cổ phiếu công nghệ và năng lượng, trong khi cổ phiếu tiêu dùng có vẻ được giá hơn. Tại thị trường Tô-ki-ô chỉ số chứng khoán chủ chốt giảm 0,17%, cũng do hoạt động bán ra chốt lời sau khi chỉ số này leo lên mức cao nhất trong 7 tháng rưỡi qua trong phiên ngày 4-1. Kết thúc phiên, chỉ số Ni-kây 225 giảm 17,33 điểm xuống 10.380,77 điểm, chứng khoán Xê-un giảm 2,59 điểm xuống 2.082,55, sau mức đóng cửa cao kỷ lục phiên trước; chứng khoán Đài Bắc giảm 183,47 điểm xuống 8.813,72 điểm và chứng khoán Xít-ni cũng để mất 27,6 điểm còn 4.714,9 điểm. Tại Trung Quốc lục địa, kết thúc phiên ngày 5-1, chỉ số Com-pô-xai (Composite) (bao gồm cả cổ phiếu loại A và B) giảm 14,06 điểm còn 2.838,59 điểm. Hồng Kông, không bị ảnh hưởng của việc chứng khoán Phố Uôn giảm điểm đêm trước cũng như chứng khoán Trung Quốc lục địa để lỡ đà tăng đầu năm, chỉ số Hang Seng tại đây vẫn tăng 89,34 điểm lên 23.757,82 điểm, đạt giá trị giao dịch 78,07 tỉ đô la Hồng Kông (10,05 tỉ USD) và là phiên ghi điểm thứ 6 liên tiếp, góp phần làm tăng hy vọng cho năm mới 2011.

7. Ba nguy cơ đối với kinh tế toàn cầu năm 2011

Ngày 5-1-2011, tại Diễn đàn Kinh tế toàn cầu trực tuyến của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Phó Giám đốc điều hành IMF Giôn Líp-xki (John Lipsky) cho rằng, năm 2010 là năm thành công của kinh tế toàn cầu, với mức tăng trưởng kinh tế 5%, cao hơn mức trung bình 3,6% của thập kỷ qua, nhờ những cải tổ tài chính bắt đầu có kết quả. Tuy nhiên, kinh tế toàn cầu vẫn chưa vượt qua được 5 thách thức chủ chốt để tăng trưởng bền vững, bao gồm bảo đảm phục hồi ổn định, bảo vệ người nghèo trước tác động của cuộc khủng hoảng, cải tổ khu vực tài chính, tái cơ cấu các thể chế tài chính toàn cầu, đánh giá lại cơ sở lý luận của các chính sách kinh tế và tài chính đang chi phối nền kinh tế thế giới. Theo ông Líp-xki, kinh tế toàn cầu có thể bị "che phủ" bởi 3 nguy cơ gây suy thoái. Một là mối lo sợ về sự lây lan của cuộc khủng hoảng nợ tại khu vực đồng ơ-rô. Hai là nạn thất nghiệp cao cùng với nguy cơ suy thoái trong thị trường nhà đất tại một số nền kinh tế phát triển có thể làm suy yếu triển vọng tăng trưởng kinh tế. Ba là tỉ lệ lạm phát tăng cao ở các nền kinh tế mới nổi có nguy cơ dẫn đến sự quá nóng của nền kinh tế, gây khó khăn trong xử lý dòng vốn nước ngoài và tăng giá tiền tệ.

8. WB đề xuất biện pháp bình ổn giá lương thực 

Ngày 6-1-2011, Chủ tịch Ngân hàng thế giới (WB) Rô-bớt Dô-ê-lích (Robert Zoellick) kêu gọi Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20) hành động để đảm bảo nền kinh tế toàn cầu tiếp tục phục hồi ổn định trước tác động bất lợi của giá lương thực tăng cao. Chủ tịch WB đã đề xuất chín biện pháp cần thực hiện để bảo đảm người nghèo trên thế giới có thể nhận được lương thực cần thiết, trong đó cần hiểu rõ quan hệ giữa giá lương thực quốc tế và giá lương thực ở các nước nghèo, cải thiện sự minh bạch trong cung cấp lương thực, nâng cao khả năng dự báo thời tiết dài hạn, xây dựng các kho lương thực dự trữ nhân đạo tại các khu vực hay xảy ra thảm họa, ban hành bộ luật ứng xử quốc tế loại lương thực viện trợ nhân đạo khỏi các danh mục lương thực cấm xuất khẩu, đồng thời đảm bảo hiệu quả hệ thống an sinh xã hội. Ông Dô-ê-lích cũng nhấn mạnh câu trả lời cho vấn đề giá lương thực biến động không phải là truy tố hoặc ngăn chặn thị trường chợ đen, mà là sử dụng thị trường này hiệu quả hơn và tích cực hơn, giúp người dân tiếp cận với các kho dự trữ ngũ cốc nhằm tránh sự hoảng loạn trên các thị trường lương thực.

9. Những thách thức đe dọa đà tăng trưởng của châu Á

Giám đốc Khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), ông A-núp Xinh (Anoop Singh), nhấn mạnh dù sức mạnh tăng trưởng của châu Á tích cực song nó vẫn tiềm ẩn nguy cơ lạm phát. Nguyên nhân là do sự tăng trưởng chậm hơn của nền kinh tế toàn cầu và lượng tiền nóng từ các nền kinh tế phát triển đang tràn ngập tại châu lục này. Quan chức IMF cho rằng nguy cơ trên cần được xử lý thông qua các chính sách kinh tế vĩ mô thận trọng và sự điều chỉnh ti giá hối đoái một cách linh hoạt. Đặc biệt, các nước cần xây dựng một cơ cấu kinh tế nhằm đảm bảo dòng vốn nóng tạo được động lực cho đầu tư và có sự phối hợp chặt chẽ hơn để ổn định tài chính nhằm tái cân bằng nền kinh tế, đảm bảo tăng trưởng bền vững. Ngoài ra, chính phủ các nước châu Á cần xử lý thận trọng thời điểm ngừng các chương trình kích thích kinh tế nhằm tránh nguy cơ tăng giá tiền tệ. Tuy nhiên, ông A-núp Xinh cho rằng bức tranh tăng trưởng kinh tế châu Á trong năm 2011 vẫn rất hứa hẹn. Các động lực thúc đẩy phát triển kinh tế châu Á phục hồi mạnh mẽ trong năm qua, bao gồm các chính sách sáng suốt, đẩy mạnh xuất khẩu và tiêu dùng trong nước... sẽ tiếp tục được phát huy trong năm 2011. Kinh tế châu lục này tiếp tục đóng vai trò ngày càng quan trọng thúc đẩy đà phục hồi của nền kinh tế thế giới.

10. Thông tấn xã nhà nước Lào kỷ niệm 43 năm thành lập

Ngày 7-1-2011, nhân kỷ niệm 43 năm thành lập (6-1-1968 - 6-1-2011), tại Viên Chăn, Thông tấn xã Lào (KPL) đã tổ chức hội thảo nhằm đánh giá lại những thành quả đã đạt được và thảo luận về phương hướng, lộ trình cho tương lai. Trong 43 năm qua, KPL đã đạt được những tiến bộ và sự phát triển nhất định. Từ một cơ quan truyền thông nhỏ với hơn chục phóng viên và kỹ thuật viên nhưng phải đảm đương cả nhiệm vụ của báo và đài phát thanh để tuyên truyền ra thế giới, nay KPL có hơn 100 cán bộ, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên... Về kỹ thuật, từ phát sóng ngắn, nay KPL đã điện tử hóa khâu kỹ thuật thu - phát tin. Tuy nhiên, Ban lãnh đạo KPL cũng nhận thức rõ rằng trong kỷ nguyên mới của thế giới, KPL đang phải đối mặt với nhiều thách thức để có thể tự lực tự cường và giảm bớt gánh nặng về tài chính đối với Chính phủ. KPL cần tăng cường các kỹ năng nghiệp vụ, chuyên môn và tính năng động của phóng viên để đáp ứng ứng vai trò là tiếng nói chính thức của chính phủ, kênh thông tin quan trọng phục vụ đất nước và nhân dân các bộ tộc Lào. Nhân dịp này, Ban lãnh đạo KPL đã cảm ơn Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam, đặc biệt là Thông tấn xã Việt Nam đã giúp đỡ Thông tấn xã Lào trong suốt 43 năm qua và hy vọng trong thời gian tới, KPL tiếp tục nhận được sự giúp đỡ của Thông tấn xã Việt Nam, nhất là trong việc đào tạo nguồn nhân lực và nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để KPL đáp ứng được yêu cầu thông tin ngày càng cao của xã hội, góp phần vun đắp quan hệ đặc biệt Lào -Việt Nam.

11. Campuchia kỷ niệm 32 năm ngày lật đổ Khơ-me Đỏ

Sáng 7-1-2011, tại thủ đô Pnôm-Pênh (Cam-pu-chia) đã long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 32 năm Ngày Chiến thắng lật đổ chế độ Khơ-me Đỏ, giải phóng nhân dân thoát khỏi họa diệt chủng (7-1-1979 - 7-1-2011). Trong bài diễn văn, Chủ tịch Thượng viện Chê Xim (Chea Sim) ôn lại quá trình đấu tranh anh dũng của toàn thể nhân dân Cam-pu-chia đã đứng lên lật đổ chế độ diệt chủng Pôn Pốt (Pol Pot), nêu bật những thành tựu to lớn về chính trị, kinh tế và xã hội mà nhân dân Cam-pu-chia đạt được trong công cuộc hồi sinh, khôi phục và xây dựng đất nước 32 năm qua. Chủ tịch Chê Xim khẳng định, đất nước Cam-pu-chia nguyện khắc sâu trong tim công lao của quân tình nguyện Việt Nam, bằng sự hy sinh cao cả và anh hùng đã chiến đấu cho sự hồi sinh của nhân dân Cam-pu-chia, giải phóng đất nước Cam-pu-chia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pôn Pốt. Bên cạnh đó, CPP bày tỏ mong muốn từng bước bình thường hóa tình hình dọc biên giới Cam-pu-chia - Thái Lan, đáp ứng nguyện vọng hòa bình của nhân dân hai nước, tiếp tục giải quyết vấn đề biên giới với Thái Lan thông qua đối thoại hòa bình, đảm bảo chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

12. Liên hợp quốc cảnh báo nhiễm độc chì, thủy ngân ở Ni-giê-ri-a