Điểm bưu điện Văn hóa Cẩm Tâm - Cẩm Thủy (Thanh Hóa) - Ảnh: Đức Cảnh

Qua 10 năm hoạt động, các điểm bưu điện - văn hóa xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đang góp phần tích cực vào công tác xây dựng văn hóa cơ sở, nâng cao đời sống tinh thần và dân trí cho nhân dân, phục vụ kịp thời cho sự chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền địa phương. Hơn nữa, đây còn là bước đi quan trọng nhằm khai thác thị trường vùng nông thôn, đưa dịch vụ bưu chính - viễn thông đến gần với người dân, kích thích nhu cầu sử dụng thông tin liên lạc, tạo việc làm cho hàng trăm thanh niên, đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Nhằm cụ thể hóa phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” mà Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VI) đã đề ra và đẩy mạnh chương trình phát triển bưu chính - viễn thông xuống nông thôn, từ năm 1998 đến nay, Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông Việt Nam triển khai xây dựng các điểm bưu điện - văn hóa (BĐVH) xã trên phạm vi toàn quốc. Nhận thức vai trò và ý nghĩa của các điểm BĐVH xã đối với việc phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, với tinh thần chủ động, sáng tạo, tập thể lãnh đạo cùng cán bộ công nhân viên Bưu điện tỉnh Thanh Hóa bắt tay ngay vào triển khai thực hiện. Sau 10 năm, Bưu điện tỉnh Thanh Hóa đã tập trung xây dựng được 565 điểm BĐVH xã, trong đó có 380 điểm ở đồng bằng và 185 điểm ở miền núi. Hiện nay, các điểm BĐVH xã này đang hoạt động hiệu quả trên cả 3 lĩnh vực: văn hóa, thông tin và kinh tế.

Điểm sáng văn hóa nông thôn

Trong khi hệ thống các nhà văn hóa, thư viện nông thôn trên cả nước nói chung, ở Thanh Hóa nói riêng, còn hạn chế thì sự ra đời của điểm BĐVH xã tạo ra một hệ thống phòng đọc rộng khắp trong cộng đồng, đóng góp tích cực vào công tác xây dựng văn hóa cơ sở, nâng cao đời sống tinh thần và dân trí cho người dân, trở thành một công trình văn hóa - xã hội rất có ý nghĩa, tăng cường thiết chế văn hóa ở cơ sở và được đánh giá là “Một điểm sáng về văn hóa ở nông thôn”.

Với phương châm lấy phục vụ lợi ích văn hóa, văn minh nông thôn làm chính, bưu điện tỉnh, huyện và thị xã thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra về kỹ năng giao tiếp, ứng xử, về tinh thần, thái độ phục vụ khách hàng của nhân viên, yêu cầu các điểm BĐVH xã mở cửa phục vụ theo tập quán sinh hoạt tại địa phương, tận tâm phục vụ nhân dân đọc sách báo tại chỗ miễn phí, và sử dụng các dịch vụ bưu chính, viễn thông, in-tơ-nét.
 
Các điểm BĐVH xã ở Thanh Hóa khi đưa vào hoạt động đều được trang bị đầy đủ bàn ghế, tủ sách, hệ thống đèn chiếu sáng. Bình quân mỗi điểm BĐVH xã được cấp hơn 300 đầu sách các loại, thường xuyên có hai tờ báo Nhân Dân và Bưu điện Việt Nam. 100% số điểm BĐVH xã đã có thêm Tạp chí Xã hội thông tin cùng một số loại báo, tạp chí chuyên ngành để nhân dân đến tìm hiểu. Hiện nay, 99,2% số BĐVH xã có báo trong ngày, năm 2006, toàn tỉnh đã phát hành được 16,7 triệu bản.
 
Bưu điện tỉnh cũng đã làm tốt chương trình phối hợp với các ngành tư pháp, văn hóa - thông tin, giáo dục- đào tạo, Đoàn Thanh niên để tạo nguồn sách. Đặc biệt, Bưu điện tỉnh còn phối hợp với thư viện tỉnh luân chuyển sách, báo giữa các điểm BĐVH xã để tăng lượng sách phục vụ bà con. Số lượng đầu sách tại các điểm BĐVH xã khá phong phú, từ các loại văn bản pháp luật, sách hướng dẫn kỹ thuật nông - lâm - ngư nghiệp, phát triển kinh tế vườn - ao - chuồng, thâm canh tăng năng suất cây trồng đến sách hướng dẫn kế hoạch hóa gia đình, nuôi con khỏe, dạy con ngoan, các loại truyện dành cho thiếu nhi...
 
Bình quân mỗi ngày, mỗi điểm BĐVH xã có khoảng 20 lượt người đến đọc sách, báo, tìm hiểu thông tin trong đó có nhiều đối tượng như người cao tuổi, cựu chiến binh, nông dân và thanh, thiếu niên. Qua đó góp phần tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, nâng cao dân trí, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, gắn kết tình làng nghĩa xóm, củng cố niềm tin đối với Đảng và chế độ.

Cầu nối thông tin giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân

Việc phát triển điểm BĐVH xã để đưa ra các dịch vụ bưu chính - viễn thông phổ cập tiếp cận người sử dụng đã thực sự góp phần đáp ứng nhu cầu bức thiết về thông tin của khu vực nông thôn; coi đây như một kênh thông tin tuyên truyền chủ trương, chính sách xuống các cơ sở là những vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Trong những năm qua, Bưu điện tỉnh đã phối hợp với các ngành chức năng địa phương chung sức xây dựng các điểm BĐVH xã thực sự là cầu nối giữa ý Đảng và lòng dân, tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, phổ biến kiến thức và những tiến bộ kỹ thuật đến với người dân ở vùng sâu, vùng xa. Có thể nói rằng, điểm BĐVH xã đã và đang góp phần xóa đói, xóa nghèo về thông tin, tạo ra một môi trường thuận lợi nâng cao dân trí ở nông thôn.
 
Từ khi có các điểm BĐVH xã, khoảng cách bình quân tới các điểm giao dịch bưu điện của người nông dân đã giảm từ 8km - 10km, hiện chỉ còn 1,6 km. Việc rút ngắn khoảng cách này không chỉ có ý nghĩa về mặt địa lý, mà còn mở ra triển vọng đưa nhiều dịch vụ bưu chính - viễn thông, In-tơ-nét xuống cộng đồng thúc đẩy phát triển kinh tế và xóa đói, giảm nghèo ở địa phương. Qua các điểm BĐVH xã, nhiều hộ nông dân đã áp dụng kinh nghiệm vào chăn nuôi, trồng trọt, nâng cao năng suất cây trồng vật nuôi, từ chỗ túng thiếu nay có thu nhập tương đối, khắc phục được nghèo đói, mua sắm được những vật dụng đắt tiền.

Minh chứng rõ ràng nhất là trong dịp tháng 4-2006 và tháng 5-2007 (Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng và Bầu cử Quốc hội khóa XII), tại các điểm BĐVH xã ở Thanh Hóa đã nhận được những bức tâm thư góp ý, bày tỏ quan điểm, tình cảm của người dân gửi tới Đảng, Quốc hội và Nhà nước qua đường bưu chính miễn phí.

Một mô hình kinh tế hiệu quả

Nhiều năm qua, Bưu điện tỉnh Thanh Hóa chưa đặt ra yêu cầu cao về doanh thu ở các điểm BĐVH xã, song do làm tốt công tác phục vụ nên hiệu quả kinh doanh tại các điểm BĐVH xã khá cao. Năm 2006, tổng doanh thu các điểm BĐVH xã trên toàn tỉnh đạt 20,3 tỉ đồng, bình quân 3,1 triệu đồng/điểm/tháng. Được biết, Thanh Hóa là địa phương có doanh thu từ các điểm BĐVH xã xếp vào diện cao so với nhiều địa phương khác. Bưu điện tỉnh trả tiền hoa hồng cho nhân viên là 10% trên doanh thu, nếu điểm nào có doanh thu thấp thì Bưu điện tỉnh phải bù đắp, bảo đảm cho nhân viên có mức thu nhập từ 400 nghìn đồng trở lên. Để khuyến khích người lao động, Bưu điện tỉnh đề ra quy chế khen thưởng cho những điểm có doanh thu cao và chất lượng phục vụ tốt, khích lệ họ say sưa, tận tâm với công việc, với ngành. Hằng năm, ngành còn tổ chức cuộc thi nhân viên bưu điện văn hóa xã giỏi, được các địa phương tích cực hưởng ứng. Qua những cuộc thi, không ít nhân viên BĐVH xã đã được ký hợp đồng, đưa đi đào tạo chuyên ngành, được tuyển vào làm việc trong doanh nghiệp.

Tại các điểm BĐVH xã của Thanh Hóa đều được mở hầu hết các dịch vụ bưu chính - viễn thông như: bưu phẩm thường, nhận gửi và phát bưu phẩm ghi số trong nước, bán tem, nhận đặt mua báo chí dài hạn và bán lẻ. Điện thoại trong nước, quốc tế, fax, nhận điện báo trong nước. Nhiều điểm đã mở thêm dịch vụ thư chuyển tiền và các dịch vụ mới như: bán thẻ Vina card, In-tơ-nét, thu bưu điện phí, nhận hợp đồng lắp đặt điện thoại... Những dịch vụ này không những là nguồn thu đáng kể mà còn tạo thu nhập cho nhân viên điểm BĐVH xã, giúp người dân tiếp cận với nhiều dịch vụ hiện đại, tiện ích.

Anh Lê Văn Thái, xã Hoằng Ngọc, huyện Hoằng Hóa đạt giải nhất cuộc thi nhân viên BĐVH xã giỏi toàn tỉnh năm 2004. Hiện nay, hằng tháng, điểm do anh quản lý đạt thu nhập 14 triệu/tháng, dẫn đầu tỉnh. Anh nói: “Cuộc thi đã giúp tôi được tuyển vào Bưu điện tỉnh Thanh Hóa, sau đó được cử đi học các lớp nghiệp vụ chuyên môn, hiện nay tôi hoàn toàn yên tâm làm việc và cống hiến cho ngành”.
 
Anh Lê Khắc Hợi, nhân viên điểm BĐVH xã Hoằng Long cho biết, mỗi tháng anh thu được 12 triệu đồng từ các dịch vụ, trong đó, hơn 5 triệu từ bán thẻ, 3 triệu từ dịch vụ điện thoại, khoảng 500 nghìn đồng tiền phát hành báo chí, hơn 3 triệu còn lại anh thu được từ các dịch vụ chuyển tiền, bán bảo hiểm... Điều đáng nói hơn cả ở đây là điểm BĐVH xã đã tạo công ăn việc làm cho cả gia đình anh: “Vui nhất có lẽ là vợ tôi vì công việc này nhẹ nhàng, phù hợp, hơn nữa lại được giao tiếp nhiều mở mang kiến thức”. Và còn rất nhiều, hàng trăm thanh niên cùng vợ con, gia đình họ cũng có niềm vui như anh Thái và anh Hợi nhờ vào sự phát triển của điểm BĐVH xã./.