Một số kết quả đạt được thời gian qua

Thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW, ngày 27-9-2019, của Bộ Chính trị, về “Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”, tỉnh Ninh Bình đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách và các quy định nhằm xác định rõ nội dung, nhiệm vụ chủ yếu, cụ thể để các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị và cán bộ, đảng viên, các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội thực hiện. Từ năm 2019 đến nay, tỉnh Ninh Bình đã triển khai nhiều biện pháp để nỗ lực, chủ động tham gia vào cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhờ đó đạt được một số kết quả tích cực. 

Trước hết, hệ thống công nghệ thông tin và hạ tầng thiết yếu của Ninh Bình đến nay đáp ứng được yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tỉnh Ninh Bình đã triển khai băng thông rộng chất lượng cao trên phạm vi toàn tỉnh, nâng cao chất lượng kết cấu hạ tầng viễn thông, mạng lưới truyền dẫn, mở rộng internet cáp quang về vùng sâu, vùng xa; triển khai một số nền tảng quan trọng phục vụ, hỗ trợ người dân tham gia chuyển đổi số, như nền tảng sàn thương mại điện tử postmart.vn và voso.vn; định danh và xác thực điện tử (VN-elD); đào tạo trực tuyến mở (MOOCs). Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu của tỉnh (LGSP) được tiếp tục được đầu tư, mở rộng để đáp ứng các yêu cầu kết nối giữa các hệ thống thông tin của tỉnh với nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu của quốc gia (NDXP). Đến nay, các nền tảng đã phát huy hiệu quả, với tổng số 749.991 lượt giao dịch. 100% số xã, phường, thị trấn có điểm phục vụ bưu chính, khu vực trung tâm được triển khai mạng internet băng rộng và có sóng di động 4G. 100% số cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến xã đã thiết lập mạng nội bộ (LAN - Local Area Network) để kết nối các máy tính trong nội bộ cơ quan, đơn vị phục vụ ứng dụng các phần mềm chuyên ngành, các nền tảng số, hệ thống thông tin dùng chung của tỉnh. 100% số công chức, viên chức tại các cơ quan nhà nước cấp tỉnh, huyện và trên 90% số công chức cấp xã có máy tính và các thiết bị phụ trợ khác để sử dụng trong công việc. 100% số cơ quan Đảng, Nhà nước trên địa bàn tỉnh (197 đơn vị) đã sử dụng đường truyền số liệu chuyên dùng (TSLCD); hoàn thành việc chuẩn hóa kết nối mạng TSLCD cấp 2 cho 143 đơn vị cấp xã, ủy ban nhân dân (UBND) huyện/thành phố, 8 huyện ủy/thành ủy trên địa bàn tỉnh⁽¹⁾.

Thứ hai, Ninh Bình đã triển khai thực hiện nhiều chính sách thúc đẩy phát triển và nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, phát triển các khu đô thị sáng tạo tại địa phương. Tỉnh còn tăng cường thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ thông qua các đề tài, dự án khoa học - công nghệ (KH&CN) nhằm đẩy mạnh chuyển giao các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và các lĩnh vực của đời sống. Ngoài ra, Ninh Bình còn ban hành nhiều chính sách, văn bản hướng dẫn các doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng, nâng cao sức cạnh tranh hội nhập quốc tế thông qua việc áp dụng tiêu chuẩn trong quản lý ISO 9001; ISO 14001,... góp phần nâng cao chỉ số sáng tạo. Đồng thời áp dụng các quy chuẩn địa phương, quốc gia, quốc tế; đẩy mạnh công tác hướng dẫn xác lập quyền sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm đặc sản, sản phẩm chủ lực của địa phương.

Thứ ba, chú trọng phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin và tăng cường năng lực, kỹ năng số cho cán bộ và người dân địa phương. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001 vào hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước. Đến nay, 100% số cơ quan hành chính nhà nước cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã hoàn thành việc xây dựng, áp dụng, chuyển đổi hệ thống quản lý chất lượng từ phiên bản ISO 9001:2008 sang phiên bản ISO 9001:2015 gắn với việc ứng dụng công nghệ thông tin theo Kế hoạch số 37/KH-UBND, ngày 9-3-2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh. Bên cạnh đó, tỉnh còn thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng, các khóa tập huấn nhằm nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng số cho cán bộ, công chức, viên chức các cơ quan nhà nước; đồng thời có sự quan tâm, chú trọng đối với từng nhóm đối tượng, đặc biệt là đối với cán bộ, công chức cấp xã và tổ công nghệ số cộng đồng. Chất lượng nguồn nhân lực phục vụ chuyển đổi số được nâng cao. Hiện nay, tỉnh Ninh Bình có khoảng 300 cán bộ chuyên trách, kiêm nhiệm công tác công nghệ thông tin, quản trị mạng và chuyển đổi số có trình độ chuyên môn từ cao đẳng trở lên (bảo đảm mỗi đơn vị, địa phương có ít nhất 1 cán bộ). Các cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng, Nhà nước trên địa bàn tỉnh được tham gia các lớp đào tạo, tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ về xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số⁽²⁾.

Thứ tư, chú trọng phát triển kinh tế số và xã hội số. Hiện nay, trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh, bộ phận một cửa cấp huyện, cấp xã đã triển khai đa dạng các hình thức hỗ trợ thông tin cho cá nhân, tổ chức có nhu cầu giải quyết thủ tục hành chính thông qua ưebsite và tổng đài điện thoại; triển khai tích hợp ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ người dân, tổ chức, doanh nghiệp, nhất là người dân có tài khoản định danh điện tử thực hiện các giao dịch trên môi trường điện tử, bảo đảm tin cậy, chính xác, nhanh chóng, đơn giản, tiết kiệm, hiệu quả. Đối với công tác phát triển, ứng dụng nền tảng số phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt, Ninh Bình đã triển khai áp dụng thanh toán điện tử đối với 100% các dịch vụ có thu phí tại Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh và UBND các huyện, thành phố.  Đối với lĩnh vực giáo dục và y tế, việc ứng dụng công nghệ số đạt khoảng 60%. Tỷ lệ người dân trên địa bàn tỉnh có Hồ sơ sức khỏe điện tử, được sử dụng trong hoạt động khám, chữa bệnh và theo dõi sức khỏe đạt 58,4%; tỷ lệ dân số có điện thoại thông minh đạt khoảng 75%; tỷ lệ hộ gia đình có đường internet cáp quang băng rộng đạt 67%; tỷ lệ hộ gia đình có kết nối mạng internet đạt 87%; có 210 điểm phục vụ của mạng bưu chính công cộng có kết nối mạng internet băng rộng cố định với số dân bình quân trên một điểm khoảng 4.798 người⁽³⁾.

Thứ năm, thực hiện hiệu quả các chính sách phát triển các ngành và công nghệ ưu tiên có mức độ sẵn sàng cao. Tỉnh đã chú trọng đầu tư nâng cấp hạ tầng, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào hoạt động của ngành du lịch, phát triển du lịch thông minh. Đối với lĩnh vực y tế, Ninh Bình đã triển khai ứng dụng công nghệ thông tin vào quản trị bệnh viện; sử dụng phần mềm quản lý khám, chữa bệnh ngoại trú bảo hiểm y tế, liên thông cơ sở dữ liệu khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế và ứng dụng bệnh án điện tử hướng đến bệnh viện thông minh, y tế thông minh. Đối với lĩnh vực giáo dục và đào tạo, 100% số trường trung học cơ sở, trung học phổ thông đều phòng máy tính và đưa bộ môn tin học vào giảng dạy cho học sinh; đồng thời, các trường học đều triển khai ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý, hoạt động giảng dạy. Đối với lĩnh vực giao thông vận tải và logistics, tỉnh đã triển khai triển khai hệ thống camera, xây dựng hạ tầng logistics để phát triển thương mại điện tử. Trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường, việc ứng dụng phần mềm MicroStation SE để quản lý, chỉnh lý và cập nhật bản đồ số, phần mềm quản lý, hệ thống quản lý thông tin thông tin đất đai cấp huyện (Vilis) được chú trọng. Trong sản xuất nông nghiệp, mô hình nông nghiệp thông minh, quản lý truy xuất nguồn gốc, hỗ trợ thực hiện trên các mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao, ứng dụng công nghệ thông tin vào các khâu của quá trình sản xuất, kinh doanh sản phẩm (mô hình sản xuất dưa lưới, rau tại huyện Yên Khánh) được chú trọng đầu tư và triển khai rộng khắp.

Thứ sáu, từng bước xây dựng và phát triển đô thị thông minh. Ninh Bình đã triển khai các công trình xây dựng, cải tạo, chỉnh trang, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, điện sinh hoạt... bảo đảm chất lượng, mỹ quan cũng như công năng sử dụng. Hệ thống trường học, trạm y tế được rà soát tổng thể để cải tạo, đầu tư xây dựng kịp thời, đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Hạ tầng công nghệ thông tin được quan tâm đầu tư, từng bước đáp ứng nhu cầu công việc và tạo nền tảng phát triển chính quyền điện tử và đô thị thông minh. Tỉnh còn hỗ trợ triển khai thực hiện các nhiệm vụ KH&CN nhằm xây dựng đô thị thông minh, như phần mềm quản lý hệ thống thoát nước của thành phố; phần mềm quản lý khám, chữa bệnh, bệnh án điện tử, nhắn tin nhắc tiêm chủng; các trang thông tin điện tử du lịch của Sở Du lịch, quảng cáo thông qua wifi marketing; sổ liên lạc điện tử, đào tạo trực tuyến, soạn giáo án điện tử...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Ninh Bình vẫn gặp một số hạn chế, vướng mắc trong quá trình tham gia vào công cuộc chuyển đổi số. Đó là, hệ thống cơ sở dữ liệu của các cơ quan, đơn vị tuy đã được xây dựng, song vẫn còn thiếu kết nối, thiếu đồng bộ và sự chia sẻ, trao đổi thông tin với nhau. Hiện trạng kết nối, chia sẻ thông tin trong các ngành, lĩnh vực chưa được thực hiện và còn gặp nhiều khó khăn. Việc đầu tư, ứng dụng công nghệ thông tin triển khai còn rời rạc, thông tin, dữ liệu còn trùng lặp, không đồng nhất do triển khai ứng dụng qua nhiều giai đoạn. Nguồn nhân lực phục vụ công tác chuyển đổi số và bảo đảm an toàn an ninh thông tin, an ninh mạng chưa đáp ứng yêu cầu về số lượng, chất lượng. Quá trình chuyển đổi số còn chậm, nhiều doanh nghiệp chưa chủ động, chưa có chiến lược tiếp cận công nghệ số. Việc đấu tranh phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, bảo đảm an ninh mạng còn nhiều khó khăn, thách thức.

Bên cạnh đó, kết cấu hạ tầng giữa các ngành, lĩnh vực chưa được kịp thời đồng bộ hóa để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tích hợp, kết nối, khai thác, chia sẻ dữ liệu. Hạ tầng phục vụ quá trình chuyển đổi số còn hạn chế, nhất là ở vùng núi, vùng còn khó khăn của tỉnh. Hầu hết các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh là doanh nghiệp vừa và nhỏ, do đó, việc chủ động tiếp cận công nghệ số còn gặp khó khăn cả về nguồn lực và nhân lực. Kinh phí để bảo đảm cho quá trình phát triển kết cấu hạ tầng công nghệ và đầu tư trang thiết bị công nghệ hiện đại còn thiếu. Chất lượng đào tạo ngành công nghệ thông tin chưa đồng đều, chưa có chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Nhận thức, kiến thức về pháp luật trên lĩnh vực an ninh mạng, tội phạm, tội phạm sử dụng công nghệ cao của người dân còn chưa đầy đủ…

Đứng trước những khó khăn đó, Ninh Bình đã chủ động nhận diện một số vấn đề mới đang đặt ra trong quá trình chuyển đổi số. Bao gồm: (i) việc đẩy nhanh lộ trình chuyển đổi thế hệ địa chỉ giao thức Internet Protocol 4 (IPv4) trong cơ quan, đơn vị, tổ chức sang thế hệ địa chỉ giao thức internet mới - Internet Protocol 6 (IPv6); vấn đề phát triển hạ tầng bưu chính số đồng bộ, hiện đại phục vụ phát triển kinh tế số, thương mại điện tử và logistics. (ii) Việc triển khai và tăng cường mở rộng vùng phủ sóng thông tin di động 4G/5G; tiếp tục đẩy nhanh tốc độ phủ mạng cáp quang băng rộng đến tất cả các thôn, bản, khu vực dân sinh trong toàn tỉnh, nâng cao dung lượng kết nối và chất lượng dịch vụ mạng, phủ sóng chất lượng ở các vùng lõm về kết nối mạng băng thông rộng. (iii) Vấn đề nâng cao năng lực, chất lượng dịch vụ và mở rộng kết nối của Mạng truyền số liệu chuyên dùng cấp II, bảo đảm ổn định, thông suốt, kết nối bốn cấp hành chính từ Trung ương đến cấp xã để phục vụ chính quyền số, bảo đảm an toàn thông tin, dữ liệu. (iv) Hoạt động của tổ công nghệ số cộng đồng tại các thôn, bản, khu phố trên địa bàn tỉnh…

Nâng cao hiệu quả công tác chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu đặt ra của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư

Để tham gia hiệu quả vào cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, góp phần chuyển đổi số toàn diện, trong thời gian tới, tỉnh Ninh Bình cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, đổi mới tư duy quản lý, tạo thuận lợi cho nghiên cứu, chuyển giao kết quả nghiên cứu KH&CN, nâng cao tính tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc. Bám sát Nghị quyết Đại hội Đảng bộ và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ KH&CN có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên cho lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Chú trọng phát triển các lĩnh vực KH&CN có tính ứng dụng cao.

Hai là, nâng cao nhận thức, kỹ năng số cho cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, góp phần quyết định trong thành công của chuyển đổi số. Tiếp tục đầu tư nâng cấp, hoàn thiện, phát triển hạ tầng số, nền tảng số, coi đây là nhiệm vụ ưu tiên, là giải pháp đột phá thúc đẩy sự phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số. 

Ba là, khẩn trương xây dựng, ban hành Khung Kiến trúc Chính quyền điện tử tỉnh Ninh Bình, phiên bản 3.0, hướng tới Chính quyền số để các cơ quan, đơn vị, địa phương căn cứ áp dụng thực hiện và đáp ứng, đồng bộ với Khung Kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam, phiên bản 3.0, hướng tới Chính phủ số. Tập trung xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu chuyên ngành, dữ liệu mở thuộc phạm vi quản lý; tiếp tục thực hiện số hóa bản kết quả giải quyết thủ tục hành chính còn hiệu lực; số hóa hồ sơ, kết quả thủ tục hành chính trong tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính; số hóa, tạo lập, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu chuyên ngành cho các cơ quan, đơn vị, địa phương.

Bốn là, đẩy mạnh khai thác, ứng dụng các hệ thống thông tin dùng chung quy mô cấp tỉnh và các ứng dụng chuyên ngành để tạo sự thay đổi căn bản, toàn diện phương thức, cách thức trong quản lý, chỉ đạo, điều hành, thực thi công vụ, đẩy mạnh quá trình chuyển đổi hoạt động của cơ quan, đơn vị lên môi trường số.  Thực hiện chuyển đổi số đồng bộ trên cả ba trụ cột: Chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Trong quá trình chuyển đổi số phải lấy người dân làm trung tâm, phát huy vai trò và sự tham gia đồng hành của doanh nghiệp, chú trọng hình thành cộng đồng số, công dân số, văn hóa số. 

Năm là, đẩy mạnh triển khai các ứng dụng, nền tảng số tới cán bộ, công chức, viên chức và người dân để hình thành các công chức số, công dân số. Phát huy vai trò và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ công nghệ số cộng đồng. Kịp thời biểu dương, tôn vinh, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu, xuất sắc trong thực hiện chuyển đổi số của cơ quan, đơn vị, địa phương.

Sáu là, tăng cường triển khai các giải pháp phòng, chống mã độc tập trung, kết nối chia sẻ thông tin với hệ thống tập trung của Bộ Thông tin và Truyền thông; tổ chức triển khai đầy đủ các giải pháp bảo đảm an toàn thông tin mạng theo mô hình 4 lớp theo Chỉ thị số 14/CT-TTg, ngày 7-6-2019 của Thủ tướng Chính phủ; chú trọng tổ chức diễn tập tình huống, diễn tập thực chiến nhằm bảo đảm an toàn thông tin, nâng cao năng lực ứng cứu, xử lý sự cố cho đội ngũ phụ trách an toàn thông tin tại các cơ quan, đơn vị, địa phương./.

-----------
(1), (2), (3): Xem: Báo cáo số 371-BC/TU, của Tỉnh ủy Ninh Bình, về “Tình hình thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW, ngày 27-9-2019, của Bộ Chính trị, khóa XII về “Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”