Trực tiếp trải nghiệm không khí thi công hăng say trên công trường, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính biểu dương tinh thần “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, thi công “3 ca, 4 kíp” của đội ngũ công nhân và kỹ sư. Thủ tướng Chính phủ đề nghị chính quyền các tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn tích cực quan tâm hỗ trợ cả vật chất lẫn tinh thần cho người lao động của 2 dự án; đồng thời giao nhiệm vụ cho liên danh nhà đầu tư do Tập đoàn Đèo Cả dẫn đầu tiếp tục huy động nhân lực và máy móc, bảo đảm an toàn lao động cho người lao động và bảo vệ môi trường cho người dân tại các khu vực dự án đi qua. Thủ tướng Chính phủ khẳng định, các tuyến đường này không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển giao thông mà còn thực hiện 6 mục tiêu cốt lõi: Hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thể hiện “mệnh lệnh trái tim” - lòng yêu mến với đồng bào Cao Bằng và Lạng Sơn, quyết tâm và trí óc của toàn bộ đội ngũ, đón đầu nhu cầu phát triển, là trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với nhân dân, đất nước.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, hai địa phương cùng thống nhất thực hiện phương châm: đã quyết là phải làm, ai không làm thì lùi sang bên để người khác làm. Với tinh thần “vượt nắng thắng mưa,” sẵn sàng làm việc xuyên lễ, tết, Chính phủ đề cao tinh thần “5 cùng”: cùng lắng nghe, cùng thấu hiểu, cùng làm, cùng hưởng, cùng chiến thắng và phát triển. 

Chính phủ cũng giao nhiệm vụ cho các ngân hàng thương mại tiếp tục đồng hành cùng các dự án PPP, với yêu cầu đến tháng 11-2024, các ngân hàng và cơ quan có thẩm quyền phải giải quyết triệt để các vướng mắc tài chính, sẵn sàng hỗ trợ dự án phát triển bền vững, đóng góp vào hạ tầng giao thông quốc gia.

Theo Nghị quyết số 106/2023/QH15, dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh đã được tăng tỷ lệ vốn nhà nước lên 70%, nhằm giải quyết các vướng mắc về vốn trong phương thức hợp tác công - tư (PPP). Tuy nhiên, dự án này tiếp tục gặp nhiều khó khăn do yêu cầu chọn lựa nhà đầu tư kèm ngân hàng tín dụng tham gia, đặc biệt khi các ngân hàng cho rằng mức góp vốn 50% từ Nhà nước chưa đủ hấp dẫn và tỷ lệ thu hồi vốn còn thấp.

Phát biểu tại buổi làm việc với Thủ tướng Chính phủ, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Trần Hồng Minh cho biết, hiện nay, tỷ lệ góp vốn nhà nước của dự án được tăng lên 68,8%. Tuy nhiên, dự án vẫn phải đối mặt với áp lực tài chính lớn. Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng và nhà đầu tư kiến nghị Chính phủ thống nhất đầu tư giai đoạn 2 toàn tuyến theo hình thức PPP, đồng thời áp dụng cơ chế tương tự như giai đoạn 1: vốn ngân sách nhà nước (NSNN) hỗ trợ 70% tổng mức đầu tư; lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức chỉ định thầu; cơ chế đặc thù về khai thác khoáng sản; hỗ trợ vốn vay ưu đãi từ các ngân hàng.

Tại Dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn và nhà đầu tư thống nhất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, báo cáo Quốc hội cho phép điều chỉnh tăng tỷ lệ vốn NSNN hỗ trợ dự án lên 70% tổng mức đầu tư để giải quyết khó khăn trong việc thu xếp vốn tín dụng cho dự án. Đây chính là cơ chế đang được áp dụng tại Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh. Việc đề xuất tăng tỷ lệ vốn NSNN tham gia dự án phù hợp với quy định của dự thảo Luật Đầu tư theo hình thức PPP sửa đổi đang trong quá trình hoàn thiện, dự kiến trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 8.

Đại diện cho nhà đầu tư, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Đèo Cả Hồ Minh Hoàng đề nghị Thủ tướng Chính phủ kiến nghị Quốc hội bổ sung quy định cho phép vốn NSNN tham gia, hỗ trợ trong giai đoạn khai thác đối với dự án BOT ký hợp đồng trước thời điểm Luật PPP ban hành, bị sụt giảm doanh thu do những nguyên nhân khách quan, trong đó có dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn. Tỉnh Lạng Sơn cùng nhà đầu tư đã nhiều lần kiến nghị Chính phủ hỗ trợ 4.600 tỷ đồng vốn NSNN cho dự án Bắc Giang - Lạng Sơn. Điều này tạo cơ sở để Ngân hàng TPBank xác định thời điểm ký kết hợp đồng tín dụng trị giá 2.500 tỷ đồng cho dự án Hữu Nghị - Chi Lăng.

Ghi nhận các đề xuất, kiến nghị của các tỉnh và nhà đầu tư, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhất trí triển khai ngay giai đoạn 2 dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh trong năm 2026 theo hình thức PPP với 4 làn hoàn chỉnh. Đối với vấn đề tài chính, Thủ tướng Chính phủ đề nghị các ngân hàng thương mại tham gia tích cực vào việc cấp vốn tín dụng cho dự án, với tinh thần hài hòa lợi ích và chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, giao Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc phối hợp với lãnh đạo Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Giao thông vận tải làm việc với các ngân hàng và doanh nghiệp liên quan ngay trong tháng 11-2024. Mục tiêu là giải quyết các vấn đề tài chính và triển khai các công việc cụ thể, nhằm đẩy nhanh tiến độ thi công của dự án. Đối với các dự án BOT ký hợp đồng trước khi Luật PPP có hiệu lực và đang gặp khó khăn về doanh thu, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải cùng các địa phương có liên quan nhanh chóng báo cáo để bổ sung vào dự thảo sửa đổi Luật Đầu tư theo hình thức PPP. Điều này nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư và dự kiến sẽ được trình thông qua tại Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV. 

Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đặt mục tiêu thông tuyến cao tốc từ Cao Bằng đến Cà Mau trong năm 2025./.