Lý sự “4C” vọng “6C”

- Xin chào thành phần “4C”! Cậu vẫn giữ được phong độ giỏi giang như thời sinh viên ngày xưa chứ?

Anh tủm tỉm cười rồi “chế giễu” tôi:

- Cậu lạc hậu nhiều lắm đó! Bây giờ đâu chỉ có “4C”, mà có  “6C”, “7C”... và cả đến “10C” nữa đấy!

Thấy tôi “nghệt” mặt tỏ ra chưa hiểu, anh giải thích luôn:

- Từ “4C” - tức “con cháu các cụ”, đã “phái sinh” thêm nhiều ý mới. Chẳng hạn như “6C” - “Con cháu các cụ, chiếu cố”; “7C” - “Con cháu các cụ, cần chiếu cố”; “10C” - “Con cháu các cụ cả, chắc chắn còn chiếu cố”. Tóm lại, đã thuộc diện con cháu các cụ, trước sau thể nào cũng được chiếu cố.

Tôi “chất vấn” anh:

- Nhưng nhìn quá trình học tập, phấn đấu của cậu, tôi thấy những “lý sự” trên xem ra không đúng?

(Xin mở ngoặc: anh là con của một vị cán bộ lãnh đạo một ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Dù có rất nhiều lợi thế để được vào các vị trí “ngon”, dễ “hái ra tiền”, nhưng anh đã quyết định đi con đường riêng, hoàn toàn không phụ thuộc vào “cái bóng” của người cha. Anh được mọi người trân trọng, quý mến vì đã biết lập thân, lập nghiệp bằng chính năng lực và sự trung thực của mình).

- Đấy là dư luận xã hội “xì xào” thế, chứ không phải những điều tớ nghĩ ra - anh bộc bạch - Mà nói như thế không phải là tớ muốn “vơ đũa cả nắm” đâu. Vì trên thực tế, nhiều người sinh trưởng trong những gia đình có chức, có quyền, nhưng họ vẫn tự đi bằng đôi chân của chính mình. Tự thân cụm từ “con cháu các cụ” không có lỗi gì. Cái lỗi là do con người nhiều khi cố tình làm “biến dạng, méo mó” nó đấy thôi. Người xưa có câu “Hổ phụ sinh hổ tử” hàm ý muốn nói, bố mẹ giỏi giang thường sinh ra những người con tài năng. Trong số đó, có nhiều người con đã miệt mài đèn sách sớm hôm, tự giác tu dưỡng, học hành đến nơi đến chốn và phấn đấu công thành danh toại để góp phần làm đẹp thêm truyền thống gia đình, làm “mát lòng” cha mẹ. Tuy nhiên, cũng không ít người dựa dẫm, ỷ vào chức quyền của cha mẹ, không thường xuyên chăm chỉ rèn luyện, trau dồi đạo đức, không phấn đấu bằng nỗ lực của bản thân! Hơn thế, có người còn lười lao động, nhác tu thân, như những “cậu ấm, cô chiêu” chỉ biết tiêu tiền như ném qua cửa sổ và chạy theo lối “sống thoáng, sống nhanh, sống gấp” mà dư luận đã nhiều lần cảnh báo, kêu ca, phàn nàn.

- Vậy theo cậu, làm thế nào để phòng chống, ngăn chặn, hạn chế những tiêu cực của các mối quan hệ thiếu lành mạnh từ “4C” đó?

- Theo tớ, các cấp, các ngành, các tổ chức, cơ quan, đơn vị cần thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch, công tâm trong tuyển dụng, điều động, bố trí, bổ nhiệm nhân sự. Trên cơ sở lấy tiêu chuẩn đức - tài, hiệu quả công tác và tín nhiệm của quần chúng làm thước đo chủ yếu, phải tạo điều kiện thuận lợi nhất cho mọi người trong tổ chức, cơ quan, đơn vị mình có cơ hội phấn đấu, cống hiến và trưởng thành; kiên quyết xóa bỏ tình trạng nể nang, ô dù, cục bộ trong công tác nhân sự. Mỗi cấp ủy và người đứng đầu các tổ chức, cơ quan, đơn vị phải thật sự công tâm, hết lòng vì việc chung, vì lợi ích chung... Tóm lại, cần thực hiện “Con cháu các cụ, chi cần chiếu cố” - đây cũng là “8C”, nhưng là “8C” lành mạnh. Một khi không chiếu cố, “con cháu các cụ” nhất định sẽ phải quyết chí học hành, rèn luyện, phấn đấu nghiêm túc như những người khác mới có cơ hội phát triển. 

- Thế còn muốn nhân rộng, phát huy những mặt tích cực của “4C”?

- Trước hết và trên hết là: “Con cháu các cụ, cần cố”!

- Đây cũng có thể gọi là “6C” lành mạnh?

- Đúng vậy. Chỉ có ngẩng cao đầu, đứng thẳng lưng và đi bằng đôi chân của chính mình, “con cháu các cụ” mới xứng đáng là “Hổ tử tôn thêm vinh quang cho hổ phụ”!

Tôi gật đầu mỉm cười đồng tình với những lý sự của người bạn thân - một thành phần “4C” chính hiệu, nhưng đã tự mình thực hiện “8C” và “6C” lành mạnh! Rất mong xã hội ta sẽ ngày càng nhiều thành phần “4C” đích thực như bạn tôi./.