Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh thăm hỏi, chúc Tết công nhân Công ty than Hà Lầm - Ảnh: TTXVN

TCCS - Thực hiện Kế hoạch số 147-KH/TƯĐTN, ngày 21-3-2000, của Ban Bí thư Trung ương Đoàn, về việc tổ chức cuộc vận động “Đoàn viên thanh niên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”, và Nghị quyết số 02-NQ/TU của Tỉnh ủy Quảng Ninh, về “Đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên giai đoạn 2001 - 2010”, công tác phát triển đảng trong thanh niên ở Quảng Ninh 10 năm qua đã có những chuyển biến tích cực.

Chủ động, kiên trì phát triển đội ngũ đoàn viên ưu tú

Tổ chức Đoàn Quảng Ninh đã tham mưu cho cấp ủy “Đặt công tác phát triển Đảng trong thanh niên thành chương trình, kế hoạch cụ thể và tổ chức chỉ đạo chặt chẽ, mang lại hiệu quả thiết thực”. Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã phối hợp với Ban Tổ chức, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tiến hành khảo sát đánh giá thực trạng công tác phát triển đảng viên trong thanh niên ở các khu vực: trường học, doanh nghiệp, địa bàn dân cư. Cùng với đó, triển khai rộng khắp tới 100% số chi đoàn, đoàn cơ sở cuộc vận động “Đoàn viên thanh niên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”; hướng dẫn phát triển mô hình “Tổ tu dưỡng phấn đấu trở thành đảng viên”; định kỳ sơ kết công tác phát triển đảng viên gắn với gặp mặt, tuyên dương đảng viên trẻ tiêu biểu và các cơ sở đoàn làm tốt công tác phát triển đảng viên vào dịp kỷ niệm ngày thành lập Đảng 3-2 hằng năm.

Việc giáo dục chính trị cho thanh niên được thực hiện trực tiếp thông qua công tác tư tưởng - văn hóa, tuyên truyền, truyền thông và các đợt sinh hoạt chính trị do Đoàn tổ chức trong thanh, thiếu nhi toàn tỉnh, tiêu biểu như: các đợt học tập nghị quyết của Đảng, của Đoàn cấp trên, các đợt sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ Việt Nam tiến bước dưới cờ Đảng”, “Nghị quyết Đại hội Đảng IX, X và hành động của tuổi trẻ”, diễn đàn “Đảng với thanh niên, thanh niên với Đảng”, “Tuổi trẻ Quảng Ninh với Đảng quang vinh”, các hội thảo chuyên đề, các buổi tọa đàm nói chuyện truyền thống với các đồng chí lão thành cách mạng, đảng viên lâu năm, gặp mặt và tuyên dương đảng viên trẻ tiêu biểu; ... đã góp phần nâng cao nhận thức, sự hiểu biết về mục tiêu, lý tưởng của Đảng, định hướng cho đoàn viên thanh niên động cơ phấn đấu vào Đảng đúng đắn.

Đặc biệt, từ đầu năm 2007 đến nay, khi Cuộc vận động “Tuổi trẻ Quảng Ninh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được phát động và triển khai trong tuổi trẻ toàn tỉnh, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đoàn viên thanh niên đã bước sang một giai đoạn mới. Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn xây dựng Bộ tiêu chí thanh, thiếu nhi làm theo lời Bác trong từng đối tượng thanh niên; phát động phong trào viết Nhật ký thanh, thiếu nhi làm theo lời Bác; đẩy mạnh việc đăng ký đảm nhận các công trình, phần việc thanh niên làm theo lời Bác; đa dạng hóa các hình thức tuyên dương thanh niên làm theo lời Bác,... từ những điều giản dị, thường nhật, diễn ra xung quanh mỗi người. Do đó, công tác phát triển Đảng được tiếp thêm luồng sinh khí mới.

Về công tác củng cố, xây dựng, nâng cao chất lượng cơ sở đoàn, đoàn viên, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã ban hành Nghị quyết số 42 NQ/TĐ-TN, ngày 17-6-2003, Về một số giải pháp nâng cao số lượng, chất lượng đoàn viên; chỉ đạo triển khai Chương trình rèn luyện đoàn viên trong thời kỳ mới; đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi đoàn định kỳ; chấn chỉnh công tác quản lý, đánh giá chất lượng đoàn viên.

Từ các cơ sở đoàn, hàng vạn lượt đoàn viên, hội viên, thanh niên đã sôi nổi tham gia: Chiến dịch Thanh niên, học sinh, sinh viên tình nguyện hè; Tháng Thanh niên hằng năm; chương trình “Mái ấm nghĩa tình” xây mới và sửa chữa 50 ngôi nhà cho cựu thanh niên xung phong có hoàn cảnh khó khăn; chương trình giúp 100 gia đình trẻ thoát nghèo; các hoạt động hiến máu nhân đạo, khám, phát thuốc và chữa bệnh miễn phí cho nhân dân nghèo; các hoạt động tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, đền ơn đáp nghĩa...

Qua các phong trào này, tỷ lệ thu hút, tập hợp thanh niên vào tổ chức đoàn, hội ngày càng tăng (từ 28,3% năm 2001 lên gần 61% năm 2009), các phong trào đã thực sự tạo ra môi trường tốt nhất cho đoàn viên, thanh niên phấn đấu, rèn luyện, từng bước trưởng thành.

Trên nền tảng kết quả đạt được trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và phong trào thanh niên, các cơ sở đoàn trong toàn tỉnh đã làm tốt công tác phát hiện, tạo nguồn và bồi dưỡng đoàn viên ưu tú giới thiệu cho Đảng. Số lượng đoàn viên ưu tú do Đoàn giới thiệu cho Đảng tăng hằng năm: Nếu như năm 2001, Đoàn chỉ giới thiệu được 2.018 đồng chí, năm 2004 là 3.434 đồng chí, thì đến năm 2009 đã là 4.137 đồng chí (tăng 2,05 lần).

Thời gian qua, cấp ủy cơ sở có vai trò quan trọng trong hướng phát triển của đoàn viên. Nhiều cơ sở đoàn khối công nghiệp, cơ quan hành chính sự nghiệp cùng với cấp ủy tổ chức cho đoàn viên thanh niên đăng ký phấn đấu trở thành đảng viên. Tổ chức đoàn chủ động đề xuất nhu cầu, tham mưu cho cấp ủy và phối hợp với Ban Tuyên giáo, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện mở các lớp đối tượng Đảng cho đoàn viên ưu tú, định kỳ 6 tháng 1 lần.

Đội ngũ đoàn viên ưu tú thường xuyên được rà soát; hằng quý tiến hành nhận xét đối với số đoàn viên ưu tú được công nhận là đối tượng Đảng; xây dựng chỉ tiêu kế hoạch bồi dưỡng phát triển đảng viên trẻ cho từng quý, năm; đồng thời đề xuất với cấp ủy vận dụng cụ thể hóa tiêu chuẩn và thủ tục, quy trình kết nạp đảng viên từ thanh niên cho phù hợp với từng khu vực, đối tượng thanh niên.

Đa số đảng viên trẻ đang tham gia sinh hoạt Đoàn được cấp ủy giao nhiệm vụ giúp đỡ đoàn viên ưu tú rèn luyện, phấn đấu trở thành đảng viên. Một số cơ sở đoàn ở Hạ Long, Cẩm Phả, Đông Triều, Đoàn cơ quan Dân Chính Đảng tỉnh, Đoàn Than Quảng Ninh đã tham mưu cho cấp ủy gắn công tác phát triển đảng với quy hoạch đội ngũ cán bộ ở cơ sở đạt kết quả tốt.

Kết quả công tác phát triển đảng từ phong trào thanh niên

Quảng Ninh đã trở thành một trong 5 tỉnh có số lượng đoàn viên thanh niên nhiều nhất cả nước được kết nạp vào Đảng. Từ năm 2001 đến năm 2009, các cấp bộ đoàn đã bồi dưỡng và giới thiệu cho Đảng 30.647 đoàn viên ưu tú, trong đó có 16.435 đồng chí đã được kết nạp vào Đảng.

Số lượng đoàn viên ưu tú được kết nạp vào Đảng luôn có xu hướng tăng: Năm 2001 là 1.313 đồng chí, lần lượt các năm 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 là 1.747, 1.982, 2.841, 2.174, 2.299 đồng chí, năm 2009 là 2.553 đồng chí. Như vậy, giai đoạn 2001 - 2009, tỷ lệ đoàn viên ưu tú được đứng trong hàng ngũ của Đảng so với tổng số do Đoàn giới thiệu đạt 54% và có xu hướng tăng trong vài năm trở lại đây.

Tỷ lệ đảng viên kết nạp từ đoàn viên trong tổng số đảng viên mới được kết nạp của toàn Đảng bộ tỉnh luôn chiếm tỷ lệ cao và có xu hướng tăng hằng năm: Năm 2000 là 43,30%, năm 2003 là 56,98%, năm 2004 là 61%, năm 2006 là 73% (cao nhất từ trước đến nay), năm 2008 là 70%, năm 2009 là trên 70%. So với năm 2000, tỷ lệ này của năm 2009 tăng gần 30%, cao hơn mức trung bình của cả nước. Kết quả này đã tạo nguồn sinh lực mới và sự kế thừa trong đội ngũ đảng viên của Đảng bộ tỉnh.

Bên cạnh đó, trình độ mọi mặt và vai trò của đội ngũ đảng viên trưởng thành từ đoàn viên cũng ngày càng tăng, số đảng viên trẻ mới được kết nạp tuổi dưới 30 chiếm tỷ lệ đa số, trình độ học vấn, chuyên môn, lý luận chính trị ngày một cao hơn. Đa số đảng viên trẻ có trình độ học vấn từ trung học phổ thông trở lên, phần lớn có trình độ cao đẳng, đại học; tỷ lệ đảng viên trẻ có trình độ lý luận chính trị trung cấp tăng, nhiều đảng viên trẻ đã sớm có trình độ lý luận chính trị cao cấp. Quảng Ninh có đặc thù, 40% - 50% số đảng viên trẻ được kết nạp hằng năm là công nhân trực tiếp lao động sản xuất trong ngành than. Điều đó tạo nên chất lượng chính trị vững vàng và tô đậm thêm bản chất giai cấp công nhân của Đảng bộ tỉnh.

Nhiều đảng viên mới được kết nạp, trong độ tuổi Đoàn, trưởng thành được bổ nhiệm và giao trọng trách trên tất cả các lĩnh vực: nhiệm kỳ 2004 - 2009 số cán bộ, đoàn viên được cử tri giới thiệu bầu tham gia Hội đồng nhân dân các cấp tăng 7,2% so với nhiệm kỳ 1999 - 2004 và tăng 10,3% so với nhiệm kỳ 1994 - 1999. Từ tháng 4-2004 đến nay, toàn tỉnh đã có 36 đồng chí bí thư, phó bí thư Đoàn cấp huyện; hơn 130 đồng chí bí thư, phó bí thư đoàn xã, phường, thị trấn luân chuyển sang giữ cương vị lãnh đạo chủ chốt trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị. Điều đó khẳng định vai trò và vị trí của Đoàn trong hệ thống chính trị và trong xã hội.

Tuy nhiên, công tác phát triển Đảng trong đoàn viên thanh niên ở Quảng Ninh còn bộc lộ những hạn chế: Đó là, tỷ lệ đoàn viên ưu tú được kết nạp Đảng so với tổng số do Đoàn giới thiệu chưa thực sự ổn định. Nếu như năm 2001, tỷ lệ đoàn viên ưu tú được kết nạp vào Đảng so với tổng số được giới thiệu là 65% thì đến các năm 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 tỷ lệ đó lần lượt là 54%, 46%, 54%, 44%, 62%.

Công tác phát triển đảng trong thanh niên nông thôn, đặc biệt là thanh niên dân tộc, tôn giáo còn nhiều hạn chế. Tỷ lệ đảng viên trẻ có trình độ chuyên môn đại học, sau đại học không nhiều. Trình độ ngoại ngữ, tin học của một bộ phận đảng viên trẻ còn yếu.

Nguyên nhân của những hạn chế trên là, một bộ phận đoàn viên, thanh niên thiếu ý chí phấn đấu, thờ ơ với các hoạt động chính trị - xã hội, sống thực dụng, lười lao động, ngại khó, ngại khổ, không chịu tu dưỡng đạo đức, một số thanh niên sa vào tệ nạn xã hội; công tác giáo dục của Đoàn chưa thực sự thấm sâu vào từng đối tượng đoàn viên thanh niên, chất lượng sinh hoạt chi đoàn còn thấp, thiếu sức hấp dẫn; một số cấp ủy chưa quan tâm đúng mức trong việc lãnh đạo công tác thanh niên nói chung và công tác phát triển đảng trong đoàn viên thanh niên nói riêng, còn biểu hiện khoán công tác này cho cấp ủy viên phụ trách khối dân vận hoặc tổ chức đoàn...

Nhiệm vụ thời gian tới của tổ chức đoàn Quảng Ninh

Thứ nhất, tập trung củng cố, nâng cao chất lượng tổ chức đoàn cơ sở và chi đoàn, chấn chỉnh công tác quản lý đoàn viên, nâng cao chất lượng đoàn viên và tổ chức đoàn trên địa bàn dân cư. Xây dựng tổ chức đoàn, hội trong các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, ở các trường dân lập.

Thực hiện nghiêm túc quy trình đánh giá chất lượng đoàn viên hằng năm; hoàn thiện tiêu chuẩn đoàn viên ưu tú phù hợp với từng đối tượng, khu vực, vùng miền. Quan tâm bồi dưỡng, tạo nguồn trong trí thức, học sinh - sinh viên, trong các doanh nghiệp, trong nữ thanh niên, trong vùng đồng bào dân tộc, tôn giáo.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới và nâng cao nhận thức của các cấp ủy và các cấp bộ đoàn về công tác phát triển đảng trong thanh niên, nhằm bổ sung nguồn sinh lực cho Đảng và trẻ hóa đội ngũ đảng viên. Chống tư tưởng “gia trưởng, khắt khe, đặc ân, đặc lợi, đặc quyền” trong việc kết nạp đảng viên từ thanh niên.

Thứ ba, các cấp ủy cần hướng dẫn cụ thể về tiêu chí, thủ tục, quy trình kết nạp đảng viên trong các đối tượng thanh niên; giao nhiệm vụ, chỉ tiêu, quy định trách nhiệm của tổ chức cơ sở đoàn trong công tác tạo nguồn giới thiệu đoàn viên ưu tú bảo đảm chất lượng ngày càng nhiều hơn cho Đảng. Mỗi cấp ủy xây dựng và thực hiện quy hoạch, kế hoạch bồi dưỡng, tạo nguồn kết nạp đảng viên qua đoàn viên ưu tú đủ phẩm chất để kết nạp vào Đảng.

Thứ tư, đổi mới mạnh công tác giáo dục của Đoàn, theo hướng sát với nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị và nhu cầu, lợi ích của bản thân đoàn viên thanh niên. Đổi mới nội dung và phương thức giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tăng cường giáo dục truyền thống văn hóa, lịch sử của Đảng và dân tộc, lý tưởng cách mạng cho thanh niên./.