Tổng Thư ký LHQ kêu gọi tăng cường khuôn khổ phản ứng khẩn cấp về hạt nhân

Ngày 25-3, phát biểu tại hội nghị trực tuyến với các cơ quan của Liên hợp quốc (LHQ) về an toàn hạt nhân, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki Mun (Ban Ki-moon) đã kêu gọi các nước thành viên LHQ và các tổ chức quốc tế về an toàn hạt nhân đánh giá lại khuôn khổ phản ứng khẩn cấp về hạt nhân, sớm thực hiện các biện pháp thích hợp theo hướng đổi mới để tăng cường mức độ an toàn hạt nhân và bảo đảm các tiêu chuẩn cao nhất phải được thực hiện để bảo vệ sức khoẻ, nguồn cung cấp lương thực và môi trường cũng như xem xét lại khuôn khổ giảm nguy cơ thảm họa.

Sau tai nạn tại nhà máy điện hạt nhân Phư-cư-si-ma số 1 (Fukishima 1) của Nhật Bản, các cơ quan LHQ như Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA), Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Chương trình Phát triển LHQ (UNDP), Tổ chức Lương Nông LHQ (FAO), Chương trình Lương thực thế giới (WFP), Chương trình Môi trường LHQ (UNEP), Chiến lược quốc tế của LHQ về giảm thảm họa (ISDR) và Tổ chức Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBTO) đã xem xét lại khuôn khổ phản ứng hạt nhân khẩn cấp hiện hành đối với các tai nạn hạt nhân. Phái đoàn an toàn thực phẩm chung giữa IAEA và FAO tới Nhật Bản để giúp nước này xử lý an toàn thực phẩm nhiễm phóng xạ.

CTBTO khẳng định: sẵn sàng hợp tác hơn nữa và tư vấn cho IAEA cũng như các tổ chức khác, đồng thời, tăng cường hệ thống giám sát trên toàn cầu để phát hiện sớm và ngăn chặn hoặc giảm nhẹ các thảm họa hạt nhân. Sau tai nạn hạt nhân ở nhà máy Phư-cư-si-ma số 1, các chuyên gia CTBTO đã phát hiện chất đồng vị phóng xạ tại các trạm giám sát trên toàn cầu. IAEA, WHO, WMO và UNDP đã được cung cấp kịp thời các thông tin về phát tán của chất phóng xạ.

Các cơ quan của LHQ đề nghị tăng cường chế độ tiếp cận bình đẳng các dữ liệu giám sát, phân tích, phát hiện vật liệu phóng xạ cũng như phát tán phóng xạ đối với tất cả các nước thành viên LHQ và các tổ chức quốc tế có liên quan. Hiện nay, 120 nước và 1.200 viện nghiên cứu khoa học đã được tiếp cận các dữ liệu này. CTBTO đang xây dựng hệ thống kiểm chứng toàn cầu để phát hiện kịp thời các vụ nổ hạt nhân. Khi hệ thống này hoàn tất sẽ bao gồm 337 trạm địa chấn, thủy âm học và sóng hạ âm có thể phát hiện rất sớm các vụ nổ, các tai nạn hạt nhân ngầm dưới đất, trong các đại dương và trong khí quyển./.