Người dân Li-bi đang đối mặt với nguy cơ thảm họa nhân đạo

TCCSĐT - Gần một tuần trôi qua kể từ khi Mỹ và các đồng minh phương Tây lợi dụng nghị quyết 1973 của Liên hợp quốc (LHQ) cho phép áp đặt vùng cấm bay tại Li-bi để can thiệp quân sự vào đất nước giàu có dầu mỏ bậc nhất lục địa đen này, tình hình nơi đây vẫn đang diễn biến hết sức đáng quan ngại.

Ngày 24-3, người phát ngôn Chính phủ Li-bi Mút-xa I-bra-him (Mussa Ibrahim) cho biết khoảng 100 dân thường đã thiệt mạng sau gần một tuần liên quân tiến hành các cuộc không kích nhằm vào đất nước này. Đài truyền hình quốc gia Li-bi đưa tin "nhiều địa điểm quân sự và dân sự ở Tri-pô-li và Ta-giu-ra" đã trở thành mục tiêu của "tên lửa tầm xa". Cùng ngày, Tổng thư ký LHQ Ban Ki Mun (Ban Ki-moon) cho biết khoảng 340.000 người đã chạy khỏi Li-bi để lánh nạn và khoảng 9.000 người khác vẫn đang bị mắc kẹt. Nguy cơ một thảm họa nhân đạo lớn đang cận kề với người dân Li-bi khi chiến sự ngày càng khốc liệt và giá cả đang tăng mạnh. Theo số liệu của Chương trình Lương thực Thế giới, giá lương thực tại đất nước này đã tăng gấp đôi chỉ trong vòng vài tuần qua.

Trong khi đó, liên quân đã tiến hành các vụ không kích mới. Phó Đô đốc Uy-li-am Gót-ni (William Gortney), một chỉ huy trong Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, dẫn báo cáo của Lầu năm góc cho hay đợt tấn công này được thực hiện bằng cả máy bay tiêm kích và tên lửa. Theo ông Gót-ni, 14 quả tên lửa hành trình Tomahawk đã tấn công các trận địa phòng không của Li-bi, trong khi máy bay tiêm kích tiếp tục oanh tạc các địa điểm bố trí tên lửa phòng không, thông tin liên lạc, các trung tâm chỉ huy và kho vũ khí của nước này. Tư lệnh Bộ Chỉ huy Mỹ tại châu Phi Ca-tơ Hem (Carter Ham) còn tuyên bố liên quân đang chuyển mục tiêu tấn công lực lượng thân chính phủ.

Tuy nhiên, cho đến nay trong nội bộ liên quân vẫn bị chia rẽ sâu sắc vai trò chỉ huy chiến dịch tấn công Li-bi. Ngày 24-3, Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), ông An-đơ Phốc Ra-xmu-xen (Anders Fogh Rasmussen) cho biết: sau nhiều ngày tranh luận, NATO đã nhất trí chỉ huy chiến dịch quân sự nhằm thực hiện vùng cấm bay tại Li-bi theo Nghị quyết 1973 của LHQ. Tuy nhiên, ông Ra-xmu-xen nói rằng; các cuộc tấn công nhằm vào các mục tiêu trên bộ ở Li-bi vẫn do liên quân Mỹ - Anh - Pháp thực hiện. Trái với tuyên bố này một quan chức cấp cao của Mỹ giấu tên lại nói rằng NATO đã đạt được một "thỏa thuận chính trị", theo đó NATO không chỉ điều hành chiến dịch áp đặt vùng cấm bay mà toàn bộ các hoạt động quân sự chống Li-bi.

Trước tình hình này, Chủ tịch Liên minh châu Phi (AU) Giăng Pinh (Jean Ping) đã mời các đại diện của Chính phủ Li-bi và phe đối lập tham gia cuộc đàm phán tại thủ đô A-đi A-bê-ba (Adis Abeba) của Ê-ti-ô-pi-a ông Giăng Pinh cho biết; nhà lãnh đạo Li-bi Mua-mơ Cađaphi (Muamer Gaddafi) có thể cử thủ tướng tham gia đàm phán. Đại diện AU, Liên minh châu Âu (EU), Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và các nước Arập láng giềng cũng đã nhận được lời mời tới Ê-ti-ô-pi-a để tham dự cuộc họp diễn ra hôm nay (25-3). Trong khi đó, Trung Quốc kêu gọi các bên liên quan ngừng bắn ngay lập tức nhằm tránh gây thêm thương vong cho dân thường Li-bi. Đại diện thường trực Trung Quốc tại LHQ Lí Bảo Đông cho rằng nghị quyết của LHQ là nhằm bảo vệ dân thường, không phải để gây ra một thảm họa nhân đạo lớn hơn./.