Nhiều doanh nghiệp vượt qua thách thức về giá

Tám tháng đầu năm 2008 giá vật tư, nguyên, nhiên liệu thế giới liên tục biến động đã tác động mạnh đến sản xuất, kinh doanh trong nước. Ðây là những thách thức nhưng cũng chính là cơ hội giúp các doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh tự khẳng định thương hiệu doanh nghiệp của mình tồn tại được hay không.

Những khó khăn (theo các doanh nghiệp) không mới, nhưng phải đối mặt hằng ngày, đó là: vốn, điện, nhân lực, chi phí đầu vào tăng quá cao, thủ tục hành chính quá phức tạp, phiền hà, giá cả trong và ngoài nước liên tục biến động... làm cho nhiều doanh nghiệp trở tay không kịp. Năm nay, giá vật tư, nguyên liệu thế giới tăng 25%, chưa tính các loại phí khác, song doanh nghiệp chỉ dám tăng giá 10%, vì nếu giá bán cao sẽ ít người sử dụng.

Theo Tổng giám đốc Công ty TNHH Dây và Cáp điện Tân Cường Thành Trương Vĩ Kiến, để duy trì nhịp độ sản xuất và kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa đang rất khát vốn, dù phải chịu lãi suất khá cao cùng với chi phí tăng vọt. Trước đây, thời gian nhận hàng ở cảng chỉ một, hai ngày, nay kéo dài tới 7 ngày, trong khi chi phí kho bãi ở các cảng tăng hơn 40% so với năm 2007. Thí dụ chi phí bốc dỡ tăng 10 USD/công-ten-nơ, chi phí đưa công-ten-nơ về nhà máy tăng 60%, phí lưu hàng tại cảng tăng hơn 100%, các chi phí phát sinh khác tăng hơn 80%. Chi phí tăng trong khi vay vốn ngân hàng không thuận lợi (ngân hàng chỉ giải ngân 50 đến 80% hợp đồng mà chênh lệch vật giá đến 50 - 60%), số tiền vay từ ngân hàng vẫn không đủ cho sản xuất, kinh doanh.

Mặt hàng nhựa tại Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang được nhiều khách nước ngoài quan tâm do mẫu mã khá đa dạng. Hiện 48 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới sử dụng sản phẩm nhựa của các doanh nghiệp trong thành phố. Các doanh nghiệp trên địa bàn sản xuất ra 75% số sản phẩm nhựa và chiếm 75% tổng số doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nhựa của cả nước song đến nay, thành phố vẫn chưa có trung tâm kiểm chuẩn nhựa chuyên ngành. Theo tiến sĩ Trần Công Hoàng Quốc Trang, Chủ tịch Hiệp hội Nhựa thành phố, việc đưa sản phẩm nhựa ra nước ngoài để kiểm định như hiện nay rất tốn kém, dẫn đến giảm khả năng cạnh tranh, v.v.

Các doanh nghiệp đều hiểu rằng, cả thế giới và các nước khu vực đều bị áp lực giá nguyên, vật liệu tăng vọt vì vậy "kêu" nhưng doanh nghiệp vẫn phải tìm giải pháp để tồn tại. Ngày 9-8, trong cuộc trao đổi ý kiến với 70 doanh nhân về hướng làm ăn tới do Báo Doanh nhân Sài Gòn tổ chức, 55% số doanh nghiệp cho biết đã thu hẹp kinh doanh, 40% đang tận dụng cơ hội, tăng tốc chiếm giữ thị phần và 5% lo lắng chưa định được hướng đi. Nhiều doanh nghiệp cho rằng, các biến động giá, vật tư, nguyên liệu là cơ hội để tỉnh táo nhìn lại và điều chỉnh phương án sản xuất.

Kinh doanh trong nền kinh tế thị trường thì những diễn biến lên, xuống là chuyện bình thường và có tính chu kỳ. Vì vậy không nên lạc quan cũng như bi quan quá mức. Quan trọng nhất là phải hành động bằng việc tận dụng thời gian để tái cấu trúc doanh nghiệp theo hướng đa sở hữu. Tập khả năng tiên liệu, dự phòng cho biến cố và tạo lợi thế cho tương lai từ hôm nay. Lợi nhuận giảm là chuyện đương nhiên và phải tìm cách tiết giảm chi phí song không cắt giảm tùy tiện mà phải có phương pháp phù hợp.

Theo Giám đốc khách sạn Majestic (Cửu Long) Tào Văn Nghệ, nhờ chủ động phối hợp với Cơ quan môi trường và Tiết kiệm năng lượng (Pháp), Majestic giảm 50% năng lượng bằng việc sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện, chìa khóa từ tự động ngắt điện, vòi nước tự động ngắt, sử dụng hệ thống nước nóng bằng năng lượng mặt trời... tiết giảm từ 9,92% chi phí điện năng xuống còn 3,02%.

Phó Tổng giám đốc Công ty CP Nhựa Sài Gòn Võ Thành Ðài cho biết: Công ty "sống" bằng điện nên việc tiết giảm điện năng để giảm chi phí sản xuất là chiến lược sống còn, nên khi lắp bộ biến tần cho các máy ép nhựa, công ty chỉ sử dụng 0,7kWgiờ/kg nhựa (trước đó là 1kWgiờ/kg). Công ty Unilever Việt Nam tiết kiệm 11.400 kW và 65.000 lít dầu/năm nhờ lắp máy lạnh nội bộ, lắp đặt hệ thống gia nhiệt nước bằng năng lượng mặt trời cho phân xưởng Liquid và UBF, sử dụng các bộ biến tần tiết kiệm năng lượng cho các mô-tơ có công suất lớn ở chế độ thấp tải.

Tổng giám đốc Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (SAGRI) Nguyễn Thu Nga cho biết: Nhiệm vụ chính của SAGRI là kinh doanh các loại giống cây trồng, giống vật nuôi chất lượng cao phục vụ sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp thành phố theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Giống các đơn vị nông nghiệp khác, SAGRI cũng bị ảnh hưởng của các đợt dịch bệnh trên đàn gia súc gia cầm kéo dài, nguyên liệu thức ăn gia súc phục vụ chăn nuôi và chế biến thực phẩm, chi phí vận chuyển tăng cao, nhưng SAGRI vẫn bảo đảm cung cấp đủ hàng hóa cho thị trường với giá bình ổn. Ðể vượt qua những khó khăn trên, SAGRI tích cực đầu tư cải tiến công nghệ, quy trình sản xuất, sắp xếp nhân sự hợp lý, cắt giảm các chi phí không cần thiết để nâng cao năng suất và lợi nhuận. Sáu tháng đầu năm, SAGRI đạt 58,5% kế hoạch doanh thu năm 2008, tăng 11,6% so cùng kỳ năm trước. Thu nhập trước thuế đạt 62,6% kế hoạch năm, tăng 31,97% so cùng kỳ năm trước.

Cùng với SATRA, VISSAN, Sài Gòn Coop, SAGRI tích cực tham gia bình ổn giá cả thực phẩm, cung cấp đủ lượng hàng hóa cho thị trường thông qua các chương trình khuyến mãi như thực hiện bốn lần giảm giá từ 5 đến 8% cho mặt hàng thịt lợn, bò (trong các tháng 5, 6) cho hệ thống siêu thị Coopmart và 20 cửa hàng bán lẻ trên toàn thành phố.

Với ngành dệt may, một trong những ngành chủ lực của thành phố lại đang gặp khó khăn về nguồn nhân lực, mặc dù đơn hàng xuất khẩu năm nay khá dồi dào. Do giá cả tăng nhanh, lương không đủ trang trải cho sinh hoạt, nên hiện tượng công nhân bỏ việc, lãn công ngày càng nhiều. Tuy nhiên, tùy hoàn cảnh và những giải pháp ứng biến khác nhau, một số doanh nghiệp vẫn giữ được lao động và tăng kim ngạch xuất khẩu. Công ty CP may Sài Gòn chọn cách giữ công nhân bằng việc tăng thu nhập qua việc ứng dụng chuyền LEAN, giảm lãng phí trên toàn bộ dây chuyền sản xuất, đưa mức lương bình quân một lao động đạt 2,8 triệu đồng, chưa kể tiền thưởng và lương tháng 13.

Nhờ áp dụng giải pháp tiết kiệm điện trong tất cả khâu dệt, nhuộm, may từ năm 2006 đến nay, mỗi năm Công ty Dệt may Thành Công tiết kiệm hơn 1,6 tỉ đồng tiền điện, trong khi tăng trưởng sản xuất vẫn đạt 10%/năm. Tương tự ở Công ty CP may Sài Gòn 3, nâng mức ăn công nhân lên 8.000 đồng (hỗ trợ gạo, điện, gas). Tăng kinh phí hoạt động Công đoàn, Ðoàn thanh niên, hoạt động ngoại khóa vào chỉ tiêu ngân sách doanh nghiệp, ổn định bảo hiểm. Thực hiện tăng năng suất không tăng ca. Bảy tháng đầu năm, May Sài Gòn 3 đạt 70% kim ngạch xuất khẩu, thu nhập bình quân công nhân ba triệu đồng/tháng. Quan trọng hơn, bốn đối tác nước ngoài hàng chục năm nay chung thủy kinh doanh vẫn tiếp tục đặt hàng vì chất lượng và chữ tín của Sài Gòn 3.

Ở Công ty CP Sơn Châu Á quản lý theo công thức 40% vốn tự có, 30% vốn vay ngân hàng, 30% còn lại từ nguồn tín dụng của các nhà cung cấp vật tư, phát hành cổ phần ra bên ngoài. Trước tình hình giá nguyên nhiên vật liệu tăng quá cao đành chuyển nhượng một dự án xây khu nghỉ dưỡng trị giá 50 triệu USD cho đối tác nước ngoài, mặc dù đã đầu tư 10 triệu USD. Sơn Châu Á còn giảm bớt nhân sự ở bộ phận hành chính theo phương thức ít người nhiều việc, tăng lương cho số còn lại.

Theo Chủ tịch HÐQT kiêm Tổng giám đốc Sơn châu Á Trần Thu Huyền, bán dự án tiếc lắm song phải thực tế và tính toán hiệu quả cho phương án làm ăn trong 5, 10 năm tới, khi công ty nước ngoài cùng cạnh tranh. Tiết kiệm là quốc sách, chưa bao giờ chúng tôi thấy thấm thía như lúc này. Nhìn chung, việc ứng dụng các giải pháp tiết kiệm, cắt giảm dự án đầu tư mới thực hiện ở các doanh nghiệp lớn còn tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ rất hạn chế do thiếu vốn đầu tư cải tạo. Mặt khác, do lo ngại ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, chủ doanh nghiệp thường hạn chế triển khai việc tiết kiệm năng lượng, vật tư, nguyên liệu.

Trong các cuộc trao đổi ý kiến trực tiếp hoặc gián tiếp, các doanh nghiệp đều cho rằng: Khi gia nhập WTO, nền kinh tế Việt Nam cũng là một bộ phận của nền kinh tế thế giới nên bất kỳ biến động tích cực hay tiêu cực nào của kinh tế thế giới đều có ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam, trong đó doanh nghiệp, doanh nhân là một trong những tầng lớp bị tác động mạnh. Với tám nhóm giải pháp nhằm kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và phát triển bền vững mà Chính phủ đề ra, các doanh nghiệp đều cho rằng, đây là biện pháp hữu hiệu và cần có lộ trình cụ thể giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn do thị trường thế giới tác động.

Trong giai đoạn khó khăn đầy thử thách này, có thể sẽ có doanh nghiệp bị phá sản, song cũng có nhiều doanh nghiệp sẽ vượt lên để tồn tại và phát triển. Vấn đề mà doanh nghiệp quan tâm là các bộ, ngành đề ra và thực hiện chính sách cần minh bạch, rõ ràng, phù hợp các nguyên tắc kinh tế thị trường, các yêu cầu cam kết hội nhập, thông lệ quốc tế.

Việc xúc tiến thương mại cần đặt ra cụ thể với thị trường, cụ thể cho các doanh nghiệp chuyên ngành. Có dự báo nhanh, chính xác các biến động kinh tế ở thị trường trong và ngoài nước. Phát hiện và trừng phạt kịp thời, nghiêm khắc đối với các cá nhân và tổ chức tung tin đồn thất thiệt, phá hoại chính sách, đầu cơ và cạnh tranh không lành mạnh.

Ðồng thời tăng cường giáo dục dân trí, nâng cao nhận thức về kinh tế thị trường và hiểu biết pháp luật, tăng khả năng tự nhận thức và cảnh giác tránh hành động theo tâm lý đám đông, vô tình hoặc cố ý tiếp tay và trở thành nạn nhân của tin đồn. Quan trọng hơn, các doanh nhân đều ý thức được rằng tự mình cần phải vươn lên, tìm cách tồn tại.

Biến động giá cả năm 2008 tuy có cao nhưng mang tính chất điều chỉnh của nền kinh tế hội nhập và doanh nghiệp đã tham gia sản xuất kinh doanh khi hội nhập, buộc phải chấp nhận các thể lệ của "cuộc chơi"./.