Thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011

TCCSĐT - Ngày 1-11, kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XII thảo luận tại hội trường về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên điều khiển phiên họp. Phiên họp được truyền hình trực tiếp.

Trong phiên thảo luận, các đại biểu cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011. Theo các số liệu chính thức, năm 2010 - năm cuối thực hiện kế hoạch 5 năm 2006 - 2010 và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2001-2010, nền kinh tế có những dấu hiệu khả quan: tốc độ tăng trưởng GDP đạt 6,7%, vượt chỉ tiêu Quốc hội đề ra; giá trị sản xuất công nghiệp tăng 13,8% so với năm trước; vốn đầu tư xã hội tăng khá; số lượng doanh nghiệp đăng ký lớn, chứng tỏ môi trường đầu tư được cải thiện đáng kể, đặc biệt, nguồn vốn đầu tư nước ngoài tăng trở lại sau thời kỳ suy giảm, tăng 1,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Những nội dung được các đại biểu tập trung thảo luận là: chất lượng tăng trưởng kinh tế; các giải pháp bảo đảm cho phát triển bền vững; các giải pháp ngăn chặn thất thoát, bảo đảm sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội; các giải pháp mạnh giải quyết bạo lực xã hội…; trách nhiệm của các thành viên Chính phủ đối với những sai phạm ở Vinashin…

Về chất lượng tăng trưởng kinh tế

Chất lượng tăng trưởng kinh tế chưa cao, chỉ số lạm phát ở mức 8,64% và có khả năng tăng cao hơn nữa trong 2 tháng cuối năm là vấn đề cần suy nghĩ và cân nhắc vì nếu kinh tế tăng trưởng nhưng đời sống của người dân không tăng thì chất lượng của tăng trưởng cũng chỉ dừng ở mức thấp.

Hệ số giá trị gia tăng trên giá trị sản xuất công nghiệp năm 2008 là 0,62; năm 2009 là 0,53; năm 2010 dự kiến là 0,43. Hệ số sử dụng vốn (ICOR) năm 2007 là 5,2; năm 2008 là 6,66 và năm 2009 tăng lên trên 8.

Dẫn chứng một số chỉ số liên quan đến chất lượng tăng trưởng, trong đó có chỉ số ICOR đo lường hiệu quả đầu tư, có thể thấy, hiện nay, chỉ số này đang kéo chỉ số tăng trưởng của Việt Nam với chất lượng rất hạn chế. Nếu tính mức đầu tư phát triển là 41% theo như báo cáo của Chính phủ, để có được 6,7% tăng trưởng thì chỉ số ICOR là 6,2%, ở khu vực công có thể lên đến 10%. Như vậy nước ta là một trong những nước có chỉ số đầu tư công là khá cao. Điều này chứng tỏ tăng trưởng và đầu tư công khá là bức xúc mà Quốc hội cùng Chính phủ tập trung vào giải quyết.

Việc điều hành chính sách tiền tệ

Mặc dù cơ quan nhà nước đã có những nỗ lực nhất định, nhưng các quyết định điều hành chính sách tiền tệ còn mang nặng tính hành chính, chưa sát với thực tiễn của diễn biến thị trường. Giá cả thị trường thế giới tăng cao gây áp lực đối với thị trường trong nước; hiệu quả đầu tư của khối doanh nghiệp nhà nước chưa được cải thiện; tình trạng chậm trễ, sử dụng kém hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước còn khá phổ biến, mặt bằng lãi suất còn ở mức khá cao… đã làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế, giảm tính hấp dẫn của môi trường đầu tư. Đại biểu Bùi Văn Tỉnh (đoàn Hoà Bình) đề nghị cần tiến hành kiểm tra cơ sở để hình thành lãi suất, điều chỉnh chính sách tiền tệ linh hoạt; nghiên cứu cơ chế huy động cao nhất các nguồn vốn còn rất lớn trong dân; tăng cường kiểm soát giá cả, đặc biệt là mặt hàng phục vụ sản xuất và tiêu dùng thiết yếu.

Về vấn đề nợ công, theo báo cáo nợ của Chính phủ, tỷ lệ nợ công hiện nay là 44,5%, trong đó nợ nước ngoài là 42,2%. Một số đại biểu đã phân tích khoản nợ nước ngoài và những yếu tố ảnh hưởng đến khoản nợ này. Chẳng hạn, chênh lệch tỷ giá do đồng đô-la Mỹ, ơ-rô, đồng yên Nhật đang bị trượt giá có thể kéo theo khoản nợ hàng tỉ USD đối với nền kinh tế; hoặc nhiều dự án vay vốn của doanh nghiệp nhà nước mang lại hiệu quả thấp, thậm chí có dự án còn làm mất đi khá nhiều vốn, gây nên những nguy cơ tiềm ẩn đối với nợ công; khoản nợ của các dự án không tạo ra giá trị gia tăng vẫn còn không ít.

Đại biểu Vũ Quang Hải (đoàn Hưng Yên) cho rằng, tăng trưởng và đầu tư công đang là vấn đề bức xúc, đồng thời, đề nghị đặt khoản nợ công vào sự kiểm soát đặc biệt của Quốc hội và Chính phủ nhằm mang lại hiệu quả kinh tế -xã hội cao hơn.

Vấn đề quy hoạch phát triển các ngành sản xuất, đô thị, khu dân cư

Trong những năm qua, công tác quy hoạch tỏ ra còn bất cập về tầm nhìn và chất lượng. Đại biểu Lê Như Tiến (đoàn Quảng Trị) cho rằng, việc các quy hoạch thiếu tầm nhìn xa, thiếu tính dự báo dẫn đến các quy hoạch rời rạc, chắp vá, thiếu liên kết bền vững, không hiệu quả, gây lãng phí về cơ hội về tài nguyên, đất đai, vốn đầu tư, nguồn nhân lực. Ngoài ra, quy hoạch vùng, quy hoạch đô thị và quy hoạch khu dân cư còn đang mất cân đối giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hoá, giáo dục, y tế và các vấn đề xã hội.

Từ thực trạng trên, đại biểu đề nghị Chính phủ, trước khi xây dựng quy hoạch cần điều tra, khảo sát kỹ lưỡng; cần có đội ngũ cán bộ làm quy hoạch chuyên nghiệp; có những hội đồng thẩm định quy hoạch khách quan, khoa học, độc lập, công tâm, có tầm nhìn, vì lợi ích quốc gia, không bị chi phối bởi nhóm lợi ích, hoặc lợi ích trước mắt của ngành, địa phương mình.

Công tác quản lý, điều hành các tập đoàn kinh tế nhà nước

Từ cách nhìn nhận ở khía cạnh pháp lý, đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) nhấn mạnh, sau 4 năm thí điểm hoạt động của các tập đoàn kinh tế mới có được một hành lang pháp lý ở mức nghị định. Với những phân tích “có nguồn, có gốc”, đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) hoan nghênh “những cố gắng của Thủ tướng và Chính phủ trong thời gian qua, nhất là việc Chính phủ kịp thời tái cơ cấu Vinashin…

Nhiều đại biểu đã đặt vấn đề về tình trạng thiếu điện đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Đại biểu Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) nêu tình trạng trong 10 năm qua, năm nào cũng thiếu điện, và đề nghị: "Kỳ họp này nên yêu cầu lãnh đạo EVN đến báo cáo và giải trình trước Quốc hội để tìm giải pháp”. Đại biểu Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) cũng đề nghị EVN "... cần báo cáo trước Quốc hội để có gì vướng mắc thì cùng tháo gỡ”. Nhiều đại biểu cho rằng, việc để xảy ra tình trạng thiếu điện kéo dài đã làm giảm chỉ số hài lòng của người dân với Chính phủ.

Một trong những giải pháp quan trọng để thực thiện thành công kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011 do đại biểu Cao Sỹ Kiêm (Thái Bình) đưa ra là cần tập trung vào những điểm yếu kém nhất - đó chính là quản lý, trong đó, mấu chốt là vấn đề cán bộ…

Phiên thảo luận tại Hội trường về việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011 sẽ kéo dài hết ngày 2-11./.