Bài phát biểu của đồng chí Trương Tấn Sang tại Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV Liên minh Hợp tác xã Việt Nam

08:31, ngày 14-08-2010

TCCSĐT - Trong hai ngày 12 và 13-8, Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam đã tổ chức Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV, nhiệm kỳ (2010-2015). Nguyên Tổng Bí thư Ðỗ Mười gửi lẵng hoa chúc mừng. Ðến dự Ðại hội, có nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu. Ðồng chí Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư dự và phát biểu ý kiến chỉ đạo Đại hội. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc bài phát biểu của đồng chí Trương Tấn Sang tại Đại hội.

Hôm nay, tôi rất vui mừng đến dự Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, sự kiện quan trọng của hàng chục triệu xã viên, hộ xã viên, cán bộ và người lao động trong khu vực kinh tế tập thể ở nước ta. Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Ðảng, tôi nhiệt liệt chào mừng các đại biểu đại diện tiêu biểu cho phong trào kinh tế tập thể, các đồng chí lãnh đạo liên minh hợp tác xã các cấp, các vị khách quốc tế và các vị khách quý của Ðại hội, xin gửi đến toàn thể các đồng chí, các vị đại biểu, khách quý lời thăm hỏi thân thiết, lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành đạt.

...Qua Báo cáo tổng kết của Ban Chấp hành Liên minh Hợp tác xã Việt Nam khóa III trình trước Ðại hội và qua thường xuyên theo dõi hoạt động của khu vực kinh tế tập thể và Liên minh Hợp tác xã, tôi vui mừng thấy rằng, từ Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III Liên minh Hợp tác xã Việt Nam năm 2005 đến nay, khu vực kinh tế tập thể và hệ thống liên minh hợp tác xã các cấp đã đạt được những kết quả tích cực. Trong 5 năm qua, các loại hình tổ hợp tác được thành lập mới, đa dạng về hình thức tổ chức, quy mô và cách thức hoạt động, đã phát triển rộng trong các ngành, lĩnh vực và địa bàn khác nhau. Nhiều tổ hợp tác đã và đang có xu hướng phát triển thành các hợp tác xã. Các hợp tác xã cũ về cơ bản đã chuyển đổi xong, đang tiếp tục được củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động. Nhiều hợp tác xã mới được thành lập, đa dạng về đối tượng tham gia, lĩnh vực và địa bàn hoạt động. Số hợp tác xã hoạt động tốt, đem lại lợi ích cho xã viên và cộng đồng có tăng lên. Năng lực của nhiều hợp tác xã được tăng cường. Liên doanh, liên kết giữa các hợp tác xã tiếp tục được mở rộng dưới nhiều hình thức và phát huy hiệu quả... Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã nỗ lực thực hiện các chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2003 và Ðiều lệ Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, hoàn thành nhiều nhiệm vụ quan trọng, như: tham mưu với Ðảng, Nhà nước các vấn đề về chủ trương, chính sách, hoàn thiện thể chế đối với khu vực hợp tác xã; đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động, phát triển hợp tác xã xây dựng các mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã mới; tăng cường các hoạt động tư vấn, hỗ trợ cho kinh tế tập thể; phối hợp với các bộ, ban, ngành, đoàn thể và mở rộng hợp tác quốc tế nhằm tiếp thu các kinh nghiệm và huy động các nguồn lực thúc đẩy phát triển hợp tác xã. Liên minh hợp tác xã các cấp gắn bó hơn, hỗ trợ tốt hơn các nhu cầu đa dạng của kinh tế tập thể và các tổ chức thành viên. Ðó là những kết quả rất đáng khích lệ mà hệ thống liên minh hợp tác xã các cấp và khu vực kinh tế tập thể đã đạt được, đặc biệt trong bối cảnh đất nước ta phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong những năm qua do thiên tai, dịch bệnh, lạm phát và tác động của khủng hoảng tài chính, suy giảm kinh tế toàn cầu...

Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Ðảng, tôi nhiệt liệt biểu dương và đánh giá cao thành tựu mà khu vực kinh tế tập thể và tổ chức liên minh hợp tác xã đã đạt được trong nhiệm kỳ qua.

...Bên cạnh những kết quả tích cực, Ðại hội cũng cần nghiêm túc đánh giá, chỉ ra những hạn chế, yếu kém phải khắc phục của khu vực kinh tế tập thể và hoạt động của hệ thống liên minh hợp tác xã các cấp. Tôi nhất trí với những đánh giá về những hạn chế, yếu kém đã được trình bày trong Báo cáo. Ðồng thời, tôi xin nhấn mạnh một số vấn đề đáng chú ý như: các tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trên các lĩnh vực ở nước ta hiện nay quy mô còn nhỏ, tiềm lực kinh tế yếu, còn nhiều khó khăn yếu kém về vốn, năng lực quản lý, trình độ đội ngũ cán bộ... Ðây là những khó khăn, yếu kém đã tồn tại từ nhiều năm của khu vực kinh tế này nhưng chậm được khắc phục. Số tổ hợp tác, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã điển hình còn ít, lợi ích mang lại cho xã viên, thành viên còn hạn chế. Hoạt động của các loại hình khu vực kinh tế tập thể còn thiếu gắn bó với nhau; các hoạt động liên doanh, liên kết giữa các đơn vị kinh tế tập thể với nhau, với các doanh nghiệp còn ít. Nhìn chung, khu vực kinh tế tập thể còn nhỏ bé, phát triển chậm, tỷ trọng của khu vực này trong tổng giá trị sản phẩm (GDP) của đất nước còn nhỏ, lại có xu hướng giảm, chưa đạt được mục tiêu của Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) đề ra là đến năm 2010 đưa khu vực kinh tế tập thể thoát khỏi những yếu kém hiện nay, đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn, có tỷ trọng lớn hơn trong GDP của nền kinh tế. Hoạt động của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cũng còn một số mặt hạn chế: Công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn phát triển kinh tế tập thể đạt kết quả thấp; hoạt động tư vấn, hỗ trợ, dịch vụ của Liên minh giúp các đơn vị kinh tế tập thể trong sản xuất, kinh doanh, xây dựng và phát triển còn hạn hẹp, chưa đáp ứng nhu cầu. Công tác tham mưu cho Ðảng, Nhà nước để bổ sung, hoàn thiện chủ trương, đường lối, cơ chế, chính sách phát triển khu vực kinh tế tập thể chưa được nhiều, kết quả và chất lượng chưa cao. Tôi tin rằng, việc Ðại hội thảo luận, phân tích, đánh giá đúng mức những hạn chế, yếu kém trong sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể và hoạt động của Liên minh Hợp tác xã trong nhiệm kỳ qua, tìm ra những nguyên nhân của tình hình, sẽ là cơ sở tốt để khắc phục những hạn chế, yếu kém đó trong nhiệm kỳ tới.

...Tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã là những hình thức liên kết tự nguyện, dân chủ, bình đẳng của những người lao động, các hộ gia đình, của những người sản xuất nhỏ và những doanh nghiệp vừa và nhỏ để giúp đỡ lẫn nhau, hướng dẫn, trợ giúp các xã viên, thành viên về vốn, ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ vào sản xuất, kinh doanh, cung cấp cho xã viên, thành viên các dịch vụ đáp ứng yêu cầu sản xuất và sinh hoạt, bảo vệ những người sản xuất nhỏ trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt của kinh tế thị trường. Do đó, phát triển kinh tế tập thể không chỉ có ý nghĩa lớn đối với phát triển kinh tế mà còn có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, đó là con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của những người sản xuất nhỏ, phù hợp với trình độ phát triển và nhận thức của họ. Phát triển hợp tác xã, bộ phận nòng cốt của kinh tế tập thể, để kinh tế tập thể cùng với kinh tế nhà nước ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân, là một trong những yếu tố quyết định bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường ở nước ta. Ðây chính là cơ sở để Ðảng, Nhà nước ta luôn coi trọng, đánh giá cao vai trò của khu vực kinh tế tập thể đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển các tổ chức thuộc khu vực kinh tế tập thể.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đầu tiên đưa tư tưởng hợp tác xã vào Việt Nam. Trong cuốn "Ðường cách mệnh", viết năm 1927, Bác đã nhấn mạnh: Tục ngữ Việt Nam có câu "nhóm lại thành giàu, chia nhau thành khó", "một cây làm chẳng nên non, nhiều cây nhóm lại thành hòn núi cao", lý luận hợp tác xã đều nằm trong điều ấy. Người còn nói: Về tính chất, hợp tác xã là tổ chức kinh tế - xã hội, nó khác hội buôn vì không thuần túy kinh tế, nhưng lại khác hội từ thiện vì không thuần túy xã hội, các tổ chức hợp tác phải dựa trên nguyên tắc tự nguyện, dân chủ, cùng có lợi, đi từ thấp đến cao. Cho đến những ngày cuối đời, Bác vẫn rất quan tâm tới phong trào hợp tác xã. Ngày 1-5-1969, Bác viết lời giới thiệu cho Ðiều lệ tóm tắt của Hợp tác xã nông nghiệp. Cho đến lúc Bác đi xa, bản Ðiều lệ tóm tắt của Hợp tác xã nông nghiệp còn nằm trên bàn làm việc của Người.

Trong đường lối phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa, Báo cáo chính trị Ðại hội X xác định: "Cần sớm có chính sách, cơ chế cụ thể, khuyến khích phát triển mạnh hơn các loại hình kinh tế tập thể đa dạng về hình thức sở hữu và hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh, bao gồm các tổ hợp tác, hợp tác xã kiểu mới. Chú trọng phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã cổ phần(1)". Tiếp tục quan điểm đó, dự thảo Báo cáo chính trị Ðại hội XI nêu rõ: "Chăm lo phát triển kinh tế tập thể, với nhiều hình thức đa dạng mà nòng cốt là hợp tác xã. Khẩn trương hoàn thiện hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho việc ra đời, phát triển các hợp tác xã, các tổ hợp tác kiểu mới và các mô hình kinh tế tập thể khác theo nguyên tắc tự nguyện, cùng có lợi (2)". Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương (khóa IX) đã đề ra các quan điểm cần phải quán triệt về phát triển các hợp tác xã, bộ phận nòng cốt của kinh tế tập thể (3), như: phát triển các hợp tác xã dựa trên sở hữu của các thành viên và sở hữu tập thể, liên kết rộng rãi những người lao động, các hộ sản xuất, kinh doanh, các doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc các thành phần kinh tế, không giới hạn quy mô, lĩnh vực và địa bàn, trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi, quản lý dân chủ; phân phối theo lao động, theo vốn góp và mức độ tham gia dịch vụ; hoạt động theo nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Phát triển hợp tác xã nông nghiệp, nông thôn phải trên cơ sở bảo đảm quyền tự chủ của kinh tế hộ, trang trại, hỗ trợ đắc lực cho kinh tế hộ, trang trại phát triển. Hợp tác xã lấy lợi ích kinh tế làm chính bao gồm lợi ích của các thành viên và lợi ích tập thể, đồng thời coi trọng lợi ích xã hội của các thành viên, góp phần xóa đói, giảm nghèo, tiến lên làm giàu cho các thành viên, phát triển cộng đồng. Phát triển hợp tác xã phải theo phương châm tích cực nhưng vững chắc, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, đi từ thấp đến cao, đạt hiệu quả thiết thực, tránh duy ý chí, nóng vội, áp đặt; đồng thời không buông lỏng lãnh đạo để mặc cho tình hình phát triển tự phát. Tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng, nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước trong việc đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã. Nhà nước ban hành các chính sách trợ giúp của hợp tác xã trong quá trình xây dựng và phát triển, thông qua giúp đỡ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, ứng dụng khoa học - công nghệ, nắm bắt thông tin, mở rộng thị trường, xây dựng các quỹ hỗ trợ phát triển, giải quyết nợ tồn đọng trước đây, khuyến khích việc tích lũy và sử dụng có hiệu quả vốn tập thể trong hợp tác xã; đồng thời phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, tổ chức xã hội đối với sự phát triển của hợp tác xã, trong đó Liên minh Hợp tác xã Việt Nam có vai trò và trách nhiệm quan trọng. Tôi đề nghị Ðại hội cần thảo luận, quán triệt kỹ các quan điểm, chủ trương của Ðảng đối với khu vực kinh tế này.

...Tôi cơ bản tán thành mục tiêu, định hướng và các giải pháp phát triển khu vực kinh tế tập thể và nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trong nhiệm kỳ IV (2010 - 2015) vừa được Ban Chấp hành Liên minh Hợp tác xã Việt Nam nhiệm kỳ III nêu rõ trong Báo cáo trình trước Ðại hội. Tôi xin nhấn mạnh và lưu ý thêm một số vấn đề sau đây:

Ðối với việc phát triển khu vực kinh tế tập thể, cần củng cố và phát triển các tổ hợp tác đa dạng trong các lĩnh vực, ở mọi địa bàn có khả năng và điều kiện. Hướng dẫn các tổ hợp tác đăng ký hoạt động với ủy ban nhân dân xã, phường; tạo điều kiện để các tổ hợp tác hoạt động có hiệu quả, có định hướng phát triển lâu dài thành các hợp tác xã, có vốn và tài sản chung, có quy chế hoạt động theo Luật Hợp tác xã. Tập trung rà soát, đánh giá, có giải pháp tổ chức lại, đổi mới, củng cố các hợp tác xã yếu kém; hướng dẫn, hỗ trợ, giúp đỡ các hợp tác xã đã có tăng cường cơ sở vật chất, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động, cung cấp các dịch vụ phục vụ sản xuất và đời sống của các thành viên và cộng đồng dân cư ở địa phương, mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh, phát triển quan hệ với các hợp tác xã trong cùng lĩnh vực và các lĩnh vực có liên quan để cùng phát triển. Tăng cường tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, tạo điều kiện cho việc thành lập các hợp tác xã mới ở mọi ngành, lĩnh vực, địa bàn. Khuyến khích phát triển hợp tác xã ở các lĩnh vực mới, như hợp tác xã nhà ở, hợp tác xã y tế, hợp tác xã môi trường, hợp tác xã cung cấp các dịch vụ xã hội...

Ðối với hoạt động của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, cần phải phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, các địa phương, tăng cường tuyên truyền các quan điểm, chỉ thị, nghị quyết của Ðảng, luật pháp, cơ chế, chính sách của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, về vai trò của kinh tế tập thể đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, với người lao động, những người sản xuất nhỏ cá thể, với doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, về những mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã kiểu mới và liên hiệp hợp tác xã, những đơn vị làm ăn có hiệu quả... để qua đó, vận động tích cực cho việc phát triển kinh tế tập thể. Nghiên cứu, tổng kết thực tiễn phát triển kinh tế tập thể, làm tốt công tác tham mưu cho Ðảng, Nhà nước bổ sung, hoàn thiện chủ trương, đường lối, luật pháp, cơ chế, chính sách về phát triển kinh tế tập thể. Ðồng thời, tích cực chủ động tham gia triển khai thực hiện các chủ trương, đường lối, luật pháp, cơ chế, chính sách đó; hướng dẫn, hỗ trợ nâng cao chất lượng hoạt động và phát triển kinh tế tập thể phù hợp với chức năng và khả năng của Liên minh, như: đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ hợp tác xã, hỗ trợ kinh tế tập thể xúc tiến thương mại, ký kết hợp đồng, tiêu thụ sản phẩm, thiết lập quan hệ với các đối tác kinh tế, tổ chức công tác thông tin, ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ, đăng ký chất lượng sản phẩm, quyền sở hữu nhãn mác, thương hiệu hàng hóa; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã...

Ðể làm tốt những nhiệm vụ này, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cần kiện toàn, củng cố, phát triển về tổ chức, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công nhân viên cả về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tinh thần trách nhiệm với công việc; đổi mới phương thức hoạt động, phương pháp công tác của liên minh hợp tác xã các cấp, năng động, sáng tạo, sâu sát thực tiễn, sâu sát cơ sở để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động.

Hiện nay, Ðảng ta đang tiến hành đại hội đảng các cấp tiến tới Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Ðảng. Tôi đề nghị các cấp ủy đảng, trong quá trình chuẩn bị văn kiện Ðại hội, cần kiểm điểm, đánh giá đúng tình hình phát triển khu vực kinh tế tập thể, làm rõ những hạn chế và nguyên nhân, đề ra định hướng và giải pháp phát triển kinh tế tập thể để Ðại hội thảo luận, quyết định. Sau Ðại hội, triển khai thực hiện Nghị quyết Ðại hội, các cấp ủy đảng, lãnh đạo chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể các cấp, các ngành cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp, tạo điều kiện cho liên minh hợp tác xã các cấp hoạt động để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tập thể đạt được các mục tiêu Ðại hội đề ra.

...Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới với những nhiệm vụ nặng nề nhưng hết sức vẻ vang. Chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng, với sự nỗ lực, quyết tâm phấn đấu cao của toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân ta, nhất định chúng ta sẽ vượt qua được mọi khó khăn, thách thức, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra để đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; trong đó có sự đóng góp to lớn của khu vực kinh tế tập thể. Với niềm tin đó, tôi xin chúc Ðại hội đại biểu toàn quốc Liên minh Hợp tác xã Việt Nam lần thứ IV thành công tốt đẹp, đưa khu vực kinh tế tập thể và hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam sang một giai đoạn phát triển mới nhiều thành công to lớn hơn nữa...

______________________________________________

(1) Văn kiện Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, H,2006, trang 86.

(2) Dự thảo các văn kiện Ðại hội XI của Ðảng (Tài liệu sử dụng tại đại hội đảng cấp huyện, cấp tỉnh và tương đương), H,2010, trang 84.

(3) Xem văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương (khóa IX), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, H,2002, trang 30, 31.

Bài cùng chủ đề

Lập ban chỉ đạo về tái cơ cấu Tập đoàn Vinashin (14/08/2010)

Việt Nam dự Diễn đàn hợp tác kinh tế Vịnh Bắc Bộ (14/08/2010)

Đẩy mạnh phong trào thi đua vùng dân tộc, tôn giáo (13/08/2010)

Triển vọng sáng cho châu Phi (13/08/2010)

Triết lý “Lấy sức dân, của dân, tài dân, làm lợi cho dân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh và sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện nay (13/08/2010)