Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo 138/CP và Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chủ trì Hội nghị. Cùng dự có Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Tô Lâm; thành viên hai Ban Chỉ đạo; đại diện các bộ, ngành liên quan và các địa phương trên cả nước.

Nhiều vụ án nghiêm trọng được phát hiện, xử lý, nhưng tình hình tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình nhấn mạnh, trong 6 tháng đầu năm 2019, nhìn chung, Ban Chỉ đạo 138/CP và Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đều hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tỷ lệ điều tra, khám phá tội phạm, giải quyết, xử lý tin báo tố giác tội phạm vượt các chỉ tiêu Quốc hội đề ra, ngăn chặn triệt phá nhiều vụ án ma tuý lớn nhất từ trước đến nay. Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả được triển khai đồng bộ ở các cấp, các ngành; đã phát hiện và xử lý nhiều đường dây buôn lậu, sản xuất hàng giả lớn (vụ xăng giả của Trịnh Sướng), được người dân đánh giá cao.

Bên cạnh kết quả đạt được, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra những hạn chế, tồn tại cần khắc phục. Đó là, tình hình tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, gắn với sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, thậm chí là tiêu cực, tham nhũng, bao che, tiếp tay của một bộ phận cán bộ, công chức thoái hoá, biến chất.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ nhấn mạnh, đây là hội nghị quan trọng, các đại biểu bộ, ngành, địa phương, cơ quan chức năng với nhiệm vụ được giao trong lĩnh vực quản lý cần tập trung đóng góp ý kiến đi thẳng vào các vấn đề lớn của công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Theo đó, các đại biểu cần tập trung thẳng thắn kiểm điểm, làm rõ những việc đã làm được, chưa làm được; những cơ quan, đơn vị nào làm tốt, có giải pháp hay, đột phá…, cũng như cơ quan, đơn vị nào chưa hoàn thành nhiệm vụ, còn nhiều tồn tại, hạn chế và những thuận lợi, khó khăn, đề xuất các giải pháp thời gian tới.

Báo cáo tại Hội nghị, đại diện Bộ Công an, Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 138/CP, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, trong 6 tháng đầu năm, toàn quốc xảy ra hơn 25,6 nghìn vụ phạm pháp hình sự, giảm 0,99% so với cùng kỳ năm 2018. Trong công tác đấu tranh chống tội phạm, lực lượng chức năng đã điều tra, khám phá hơn 21 nghìn vụ phạm pháp hình sự, bắt trên 45 nghìn đối tượng. Công an các đơn vị, địa phương đã xác lập được nhiều chuyên án lớn, bắt giữ đối tượng và điều tra mở rộng phát hiện tham nhiều vụ phạm pháp hình sự, nhất là đấu tranh, triệt phá nhiều băng nhóm hoạt động liên quan đến “tín dụng đen”. Các lực lượng đã phát hiện, đấu tranh gần 10 nghìn vụ phạm tội về kinh tế, 168 vụ phạm tội về tham nhũng; phát hiện gần 14 nghìn vụ phạm tội, vi phạm pháp luật về môi trường. Đặc biệt, các đơn vị đã phát hiện, bắt giữ gần 13,2 nghìn vụ, 20 nghìn đối tượng phạm tội về ma túy. Mặc dù số vụ bắt giữ giảm 0,94% nhưng lượng ma túy tổng hợp thu được tăng kỷ lục (tăng 4.453 kg so với cùng kỳ năm 2018). Cùng với đó, các lực lượng chức năng của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng đã điều tra, khám phá 67 vụ, bắt 112 đối tượng mua bán người; tổ chức giải cứu, tiếp nhận 137 nạn nhân bị mua bán trở về.

Báo cáo kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 6 tháng đầu năm, đại diện Bộ Tài chính, cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho biết, Ban Chỉ đạo đã triển khai nhiệm vụ tới các bộ, ngành địa phương và văn phòng thường trực; tiếp tục thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết và kế hoạch của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia ban hành văn bản về đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, chú trọng nhóm hàng dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc lá, xì-gà, xăng dầu, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... Cùng với những văn bản chiến lược, Trưởng Ban Chỉ đạo ban hành các văn bản để chỉ đạo những vụ việc nổi cộm như: Tăng cường công tác phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép pháo nổ dịp Tết Nguyên đán, đấu tranh chống hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; chống buôn lậu, vận chuyển trái phép khoáng sản. Đồng thời, xem xét làm rõ trách nhiệm của các lực lượng chức năng để xảy ra vi phạm kéo dài như vụ việc ở Công ty trách nhiệm hữu hạn điện thoại Nhật Cường tại Hà Nội, vụ xăng giả ở Sóc Trăng. Trong 6 tháng đầu năm, các lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 85.892 vụ việc vi phạm; thu nộp ngân sách nhà nước đạt trên 6.165 tỷ đồng; khởi tố 1.311 vụ, tăng 47% so với cùng kỳ năm 2018, với 1.546 đối tượng, tăng trên 56% so với cùng kỳ năm 2018.

Một bộ phận cán bộ thiếu trách nhiệm, có biểu hiện bao che cho tội phạm

Báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cũng cho biết, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến, địa bàn cả nước tiếp tục diễn biến phức tạp. Các đối tượng hoạt động ngày càng tinh vi, có tổ chức và manh động. Đặc biệt, nổi lên tình trạng vận chuyển ma túy, buôn bán hàng hóa sản xuất từ bên ngoài, hàng giả, hàng nhái, giả mạo xuất xứ, nhãn mác “made in Vietnam” để gian lận thương mại, gây thất thu ngân sách, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp Việt Nam và gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Trong 6 tháng qua, các lực lượng đã phát hiện và xử lý 10.517 vụ việc vi phạm, thu nộp ngân sách nhà nước hơn 1.007 tỷ đồng, khởi tố hình sự 20 vụ. Tổ chức thanh tra, kiểm tra 29.283 doanh nghiệp, thu nộp ngân sách nhà nước hơn 4.819 tỷ đồng.

Bộ Công an đã phát hiện, xử lý và triệt phá nhiều đường dây buôn lậu lớn, với 4.217 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách hơn 23 tỷ đồng, khởi tố hình sự 937 vụ và 1.192 đối tượng. Bộ Quốc phòng đã phát hiện, xử lý 1.569 vụ việc vi phạm, thu nộp ngân sách 25 tỷ đồng, khởi tố 287 vụ, 354 đối tượng. Các cơ quan thanh tra chuyên ngành đã phát hiện, xử lý 622 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách hơn 4 tỷ đồng.

Tại Hội nghị, đại diện các cơ quan, bộ, ban, ngành, địa phương đã nêu nhiều kiến nghị với nhiều nội dung xoay quanh các vấn đề nổi cộm hiện nay như: Chấn chỉnh tình trạng khai thác cát sỏi tràn lan; có chế tài xử lý các hành vi xâm hại tình dục, bạo lực đối với trẻ em; công tác phòng, chống tội phạm mua bán người; công tác đấu tranh chống hàng hóa vi phạm nhãn mác, hàng giả mạo xuất xứ Việt Nam; công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu xăng dầu trên biển.

Theo Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải Quan Nguyễn Văn Cẩn, trong 6 tháng qua, cơ quan này đã ngăn chặn bắt giữ, xử lý nhiều vụ vi phạm và hiện đang đang giữ trên 10 nghìn container tại các cảng, cửa khẩu. Tuy nhiên khi tiến hành chặn các vụ vi phạm, đối tượng lại dùng thủ đoạn tạm nhập tái xuất, hoặc nhập qua các cảng biển các nước lân cận, sau đó tập kết ở đường biên. Hàng tiếp tục được xé lẻ để đi vào nội địa. Tổng Cục trưởng Tổng Cục Hải quan đề nghị Ban Chỉ đạo 389 các tỉnh biên giới cần tăng cường biện pháp phối hợp để ngăn chặn tình trạng này. Một thủ đoạn tinh vi nữa là, các đối tượng thành lập công ty ma phân đoạn ra từng công đoạn vận chuyển qua biên giới, tập kết tại các tụ điểm để đưa vào trong nước tiêu thụ.

Bên cạnh đó, thời gian vừa qua nổi lên tình trạng gian lận thương mại thông qua giả mạo xuất xứ Việt Nam đối với hàng nhập khẩu từ nước ngoài để trốn thuế, trốn kiểm tra chất lượng, trốn các lực lượng chức năng. Tổng Cục trưởng Tổng Cục Hải quan khẳng định là có đủ cơ sở khi “đào sâu” hơn vấn đề. Các văn bản, chế tài xử lý hành vi trên cần phải thống nhất. Lực lượng chức năng sẽ điều tra sâu và cố gắng trong hai tuần tới đưa ra kết luận vụ việc.

Sau khi lắng nghe các ý kiến phát biểu của các bộ, ngành, địa phương và thành viên của 2 Ban Chỉ đạo, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình biểu dương những kết quả của các cấp, các ngành, địa phương trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong 6 tháng đầu năm 2019. Những kết quả trên góp phần kéo giảm tội phạm, tạo môi trường xã hội lành mạnh, cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân dân, phục vụ tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Phó Thủ tướng Thường trực cũng thẳng thắn chỉ rõ những hạn chế, yếu kém trong công tác này. Đó là, công tác phối hợp của một số bộ, ngành với Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo và tiến độ phê duyệt, triển khai các đề án thuộc Chiến lược quốc gia phòng, chống tội phạm chưa bảo đảm yêu cầu. Việc ngăn chặn ma tuý qua biên giới còn nhiều bất cập; tội phạm liên quan đến “tín dụng đen” vẫn phức tạp, tình trạng phá rừng, khai thác cát sỏi trái phép vẫn diễn ra ở nhiều địa phương… Đặc biệt, một số loại tội phạm gia tăng như giết người, cố ý gây thương tích, chống người thi hành công vụ, dâm ô trẻ em. Tỷ lệ điều tra, khám phá án ở một số địa phương rất thấp, không đạt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Công tác buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tuy đã được tập trung chỉ đạo nhưng vẫn chưa tạo được chuyển biến căn bản, tình trạng hàng giả, hàng có nguồn gốc nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi; tình trạng trốn thuế nhập khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp qua khai báo gian dối về giá, chuyển giá vẫn diễn biến phức tạp;…

Chỉ ra nguyên nhân của tình trạng này, Phó Thủ tướng Thường trực cho rằng, do chúng ta chưa huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào cuộc. Người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền một số địa phương chưa quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo. Một số cán bộ, công chức thiếu tinh thần trách nhiệm, vi phạm quy chế, quy trình công tác, có biểu hiện bao che, thậm chí có trường hợp “bảo kê”, vi phạm pháp luật, tham nhũng khi thi hành công vụ… Việc phát hiện, giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ nhân dân nhiều trường hợp vẫn chưa kịp thời. Công tác quản lý đối tượng, công tác cai nghiện ma tuý hiệu quả chưa cao. Một số quy định pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả còn bất cập, cần được rà soát, hoàn thiện. Việc kỷ luật, kỷ cương hành chính và trách nhiệm của người đứng đầu chưa nghiêm.

Làm tốt dự báo tình hình trong công tác phòng, chống tội phạm

Về nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu các cấp, các ngành, địa phương tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm. Đó là, tiếp tục tổ chức triển khai, thực hiện nghiêm, có hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 138/CP, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về phòng, chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Xác định các lĩnh vực công tác này là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên của tất cả các bộ, ngành, địa phương. Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, nếu trên địa bàn, lĩnh vực nào để xảy ra các vụ việc nghiêm trọng, phức tạp, kéo dài về tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả hoặc có cán bộ, công chức dưới quyền tiêu cực, tham nhũng thì phải tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm người đứng đầu, xem xét điều chuyển, bố trí công tác khác.

Làm tốt công tác nắm và dự báo tình hình, không để xảy ra bị động, bất ngờ trong phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh, trật tự. Bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, công trình trọng điểm, các sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội quan trọng của đất nước, hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn khách quốc tế đến Việt Nam. Thường xuyên rà soát kịp thời phát hiện chấn chỉnh sơ hở, yếu kém để tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực an ninh, trật tự, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả.

Nghiêm túc thực hiện Chỉ thị số 10/CT-TTg, ngày 22-4-2019, của Thủ tướng về ngăn chặn tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc. Tăng cường thanh tra, kiểm tra công vụ, kiên quyết ngăn chặn tình trạng “tham nhũng vặt” ở các cơ quan hành chính, không để người dân bức xúc, giảm niềm tin vào đội ngũ cán bộ, công chức. Tổ chức phòng, chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại ngay trong chính lực lượng chức năng (Công an, Hải quan, Quản lý thị trường, Cảnh sát biển, Biên phòng, Thuế). Kiên quyết xử lý các vi phạm, loại ra khỏi bộ máy những cán bộ, công chức tha hoá, biến chất, tiếp tay cho tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật.

Làm tốt công tác phòng ngừa xã hội, công tác tiếp nhận, xử lý tin báo tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố, tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện kịp thời các dấu hiệu tội phạm để có biện pháp ngăn chặn, nâng cao chất lượng điều tra khám phá các vụ án. Đối với tội phạm có tổ chức, mua bán người, ma tuý, “tín dụng đen”, khai thác trái phép tài nguyên, cát sỏi, buôn lậu… cần tổ chức điều tra triệt phá tận gốc, xử lý nghiêm đối tượng cầm đầu.

Tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật, thường xuyên gặp gỡ trao đổi, lắng nghe nguyện vọng của nhân dân, nâng cao vai trò của các đoàn thể… trong việc giám sát, kiểm tra, theo dõi các hoạt động công vụ. Tiếp nhận và giải quyết kịp thời, đúng pháp luật khiếu nại tố cáo của người dân ngay từ cơ sở, không để phát sinh tội phạm và hình thành các điểm nóng về an ninh, trật tự.

Tiếp tục rà soát, xây dựng mới hoặc sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật liên quan đến công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm; đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, mở rộng hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.

Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, địa phương

Đối với một số nhiệm vụ cụ thể, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu Bộ Công an làm tốt nhiệm vụ thường trực của Ban Chỉ đạo 138/CP của Chính phủ, tham mưu tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 48 của Bộ Chính trị và tổng kết chương trình phòng, chống tội phạm giai đoạn 2016 - 2020 để xây dựng chương trình giai đoạn tới; thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành để khảo sát tại một số địa phương trọng điểm nắm tình hình phục vụ công tác tham mưu, chỉ đạo.

Bộ Tài chính làm tốt nhiệm cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia. Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu, đề xuất các chuyên đề ứng dụng khoa học - công nghệ trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; giám sát việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức. Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia giúp Trưởng ban chỉ đạo phụ trách các lĩnh vực: hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách; chỉ đạo xử lý, làm rõ thông tin báo chí, người dân phản ánh về buôn lậu, chuyển giá, gian lận xuất xứ và hàng giả; phối hơp với Bộ Công an và các cơ quan chức năng trong việc chỉ đạo điều tra, xử lý một số vụ việc điển hình.

Bộ Công Thương tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, công khai, minh bạch hóa quy trình, cấp phép, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp bảo đảm đúng thời hạn quy định, không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng. Phối hợp với các địa phương khẩn trương hoàn thiện bộ máy Quản lý thị trường. Đặc biệt, khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung, đề xuất sửa đổi và bổ sung các quy định về xuất xứ hàng hoá, nơi sản xuất hàng hoá, tỷ lệ để được gọi là hàng hoá Việt Nam, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế, không để bị lợi dụng, để lừa dối khách hàng, xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài để hưởng ưu đãi về thuế áp dụng cho hàng hóa Việt Nam.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ đội Biên phòng tăng cường tuần tra, kiểm soát biên giới, ngăn chặn tình trạng xuất cảnh trái phép hoạt động mua bán người, vận chuyển trái phép chất ma tuý. Nếu địa bàn nào hàng hoá thẩm lậu xảy ra nhiều lần thì phải điều chuyển ngay người đứng đầu (đồn trưởng), nếu đủ kết luận có tiêu cực thì phải xử lý nghiêm. Chỉ đạo lực lượng Cảnh sát biển phối hợp với lực lượng khác xác lập chuyên án triệt phá các đường dây buôn lậu xăng dầu, khoáng sản, các loại hàng hoá qua biên giới.

Cấp ủy, người đứng đầu địa phương mà trực tiếp là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố phối hợp với các bộ, ngành, chỉ đạo quyết liệt công tác phòng, chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, thường xuyên kiểm tra đôn đốc các lực lượng chức năng, chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tình hình an ninh, trật tự, các hành vi vi phạm pháp luật xảy ra trên địa bàn.

Tổng cục Hải quan tăng cường giám sát, kiểm soát hoạt động công vụ của công chức hải quan, xử lý nghiêm hành vi nhũng nhiễu doanh nghiệp, người dân, củng cố và hoàn thiện phần mềm quản lý rủi ro, phân luồng tờ khai hải quan, bảo đảm phát hiện, kịp thời các hành vi khai báo gian dối.

Tổng cục Thuế tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật về thuế, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong việc kê khai, nộp thuế, bảo đảm thu đúng, thu đủ, có biện pháp ngăn chặn, xử lý hiệu quả tình trạng chuyển giá, khai báo gian dối về giá, các chi phí để trốn thuế.

Tổng cục Quản lý thị trường sớm hoàn thiện bộ máy, nâng cao nghiệp vụ, trách nhiệm trong thực thi công vụ, không để diễn ra tình trạng bày bán, tàng trữ hàng giả, hàng hoá không rõ nguồn gốc, nơi nào để xảy ra phải điều chuyển người đứng đầu, kiểm điểm trách nhiệm cụ thể./.