Tham dự Diễn đàn có Phó Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Danh Út, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc Sơn Phước Hoan, Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam P. Mê-ta, cùng đại diện cộng đồng người dân tộc thiểu số, đại diện các đối tác phát triển, các tổ chức xã hội và các nhà hoạch định chính sách.

Từ năm 2008, Diễn đàn phát triển dân tộc thiểu số đã trở thành hoạt động thường niên nhằm trao đổi thông tin, kết nối nhiều bên liên quan, góp phần đưa ra các định hướng chính sách phát triển phù hợp với dân tộc. Thông điệp đưa ra tại Diễn đàn năm 2015 là thúc đẩy tinh thần “tự lực, tự cường” của cộng đồng, nâng cao vị thế cho cộng đồng và lấy nguyên tắc cộng đồng làm chủ nền tảng thực hiện.

Mặc dù Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDG) trên bình diện quốc gia, nhưng một số vùng và các nhóm dân cư, đặc biệt là đồng bào miền núi và dân tộc thiểu số, vẫn đứng trước nhiều khó khăn để hoàn thành tất cả các mục tiêu đề ra. Tỷ lệ nghèo của đồng bào dân tộc thiểu số cao hơn 3,5 lần so với mức trung bình của cả nước. Khoảng cách thực hiện chỉ số MDG giữa đồng bào dân tộc thiểu số và cả nước như tỷ lệ mù chữ, tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi, hay tỷ lệ hộ gia đình dân tộc thiểu số chưa được tiếp cận với hố xí hợp vệ sinh… còn khá cao.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc của Quốc hội Danh Út cho rằng, những kết quả đạt được trong công tác dân tộc chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và vị trí của miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trước hết là những bất cập trong chính sách hỗ trợ đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời nhấn mạnh: “Hầu hết chính sách đều mang tính hỗ trợ, dẫn đến một bộ phận người nghèo trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước, xã hội, triệt tiêu tính tự lực vươn lên. Các chính sách thiếu tính ổn định, lâu dài, thiếu tính chất đặc thù của vùng miền, dân tộc, đối tượng thụ hưởng… Do vậy, khi triển khai thực hiện sẽ không khả thi hoặc chưa đáp ứng được nhu cầu cấp thiết của đồng bào dân tộc thiểu số”.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc Sơn Phước Hoan khẳng định, Ủy ban sẽ thúc đẩy các bộ, ngành liên quan, các địa phương nhanh chóng thực hiện, thể chế hóa các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ đối với đồng bào dân tộc thiểu số vào trong các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2016 - 2020 của quốc gia và từng bộ, ngành, địa phương; tăng cường phối hợp liên ngành từ Trung ương đến địa phương để thực hiện MDG đối với đồng bào dân tộc thiểu số; huy động, tập trung nguồn lực đầu tư, hỗ trợ để hoàn thành MDG làm cơ sở hướng tới việc thực hiện một số Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) đối với đồng bào dân tộc thiểu số sau năm 2015.

Tiến sĩ. P. Mê-ta phát biểu hoan nghênh sự vào cuộc nhanh chóng của Chính phủ Việt Nam, như đưa ra những hành động cụ thế để giải quyết các mục tiêu chưa hoàn thành, nội địa hóa các mục tiêu SDG, đồng thời khuyến nghị tăng cường năng lực cho đồng bào dân tộc thiểu số để đồng bào có thể nắm bắt được các cơ hội mới. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, sự hỗ trợ sẽ phát huy hiệu quả lớn nhất nếu lấy nguyên tắc thúc đẩy tinh thần “tự lực, tự cường” của cộng đồng, nâng cao vị thế cho cộng đồng và lấy nguyên tắc cộng đồng làm chủ nền tảng thực hiện.

Bà C. Mo-ran, Đại sứ Ai-len tại Việt Nam, nói: “Dựa vào kinh nghiệm trong việc hỗ trợ phát triển kết cấu hạ tầng cho những xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135, chúng tôi muốn nhấn mạnh đến yêu cầu cần nâng cao hiệu quả của nguồn vốn đầu tư hiện nay ở những vùng còn khó khăn bằng việc nâng cao phát triển cộng đồng, cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và tăng cường khả năng quản lý ở các cấp cơ sở”.

Tại Diễn đàn, đại diện đồng bào dân tộc thiểu số chia sẻ một số câu chuyện và mô hình phát huy hiệu quả năng lực nội sinh của cộng đồng. Đồng thời, các đối tác trong nhóm Công tác giảm nghèo dân tộc thiểu số chia sẻ thông điệp về lồng ghép các chỉ số phát triển dân tộc thiểu số và các Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016 - 2020./.

Theo báo cáo tại Diễn đàn, công tác giảm nghèo nói chung và giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Năm 2014-2015, cả nước vẫn duy trì dạy 7 thứ tiếng dân tộc thiểu số với 782 trường, 5.515 lớp; 124.246 học sinh học tiếng dân tộc thiểu số tại 20 tỉnh; xóa xã trắng về giáo dục mầm non; hầu hết các xã đã có trường trung học cơ sở, các huyện đều có trường trung học phổ thông; trung tâm giáo dục thường xuyên đã được thành lập ở các tỉnh và huyện; các chính sách phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số, miền núi luôn được điều chỉnh, bổ sung, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng đối với đồng bào dân tộc thiểu số …