Phát biểu tại cuộc họp hàng quý của ban điều hành cơ quan giám sát hạt nhân này của Liên hợp quốc tại Vienna (Áo), ông Amano khẳng định hiện là thời điểm thích hợp để các bên liên quan hợp tác trên tinh thần khẩn trương và nắm lấy cơ hội này để đạt được một giải pháp ngoại giao. 

Tuy nhiên, quan chức lãnh đạo IAEA nhấn mạnh khả năng làm giàu urani cấp độ cao ngày càng phát triển của Iran tiếp tục vi phạm các nghị quyết của Liên hợp quốc và cơ quan này, đồng thời nhắc lại yêu cầu Iran cho phép các thanh sát viên quốc tế tiếp cận ngay lập tức cơ sở Parchin.

Trước đó, trong một diễn biến liên quan cùng ngày, các nguồn tin ngoại giao cho biết nhóm P5+1 (gồm năm nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Mỹ, Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga cùng với Đức) đang đề xuất với Iran sẽ tiến hành đàm phán về chương trình hạt nhân của nước này vào nửa đầu tháng 12 tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ). Nếu kế hoạch này diễn ra, đây sẽ là cuộc đàm phán đầu tiên giữa hai bên trong 6 tháng sau vòng đàm phán mới nhất kết thúc trong bế tắc ở Mátxcơva (Nga) hồi tháng 6 vừa qua.

Trong báo cáo mới nhất công bố ngày 16-11 vừa qua, IAEA nêu rõ Iran đã sẵn sàng mở rộng mạnh hoạt động làm giàu urani tại cơ sở Fordow dưới lòng đất sau khi lắp đặt tất cả các máy ly tâm theo đúng thiết kế của cơ sở này.

Theo báo cáo nói trên, Iran đã lắp gần 2.800 chiếc máy ly tâm tại cơ sở làm giàu urani Fordow nằm sâu trong lòng núi và có thể sớm tăng gấp đôi số máy ly tâm được vận hành lên gần 1.400 chiếc.

Từ năm 2010 đến nay, Tehran đã sản xuất khoảng 233kg urani được làm giàu ở cấp độ cao hơn, tăng 43 kg kể từ tháng Tám vừa qua và đã sử dụng 96 kg urani loại này để chuyển đổi thành nhiên liệu phục vụ lò phản ứng nghiên cứu y tế. 

Quá trình chuyển đổi này khiến nhiên liệu khó xử lý nguyên liệu thành urani làm giàu ở mức 90% (cấp độ chế tạo bom), nhưng có thể là một "nước cờ" của Tehran nhằm giải tỏa tâm lý ngờ vực của phương Tây về một chương trình bom nguyên tử bí mật.

Cho đến nay, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã thông qua nhiều nghị quyết yêu cầu Iran ngừng mọi hoạt động làm giàu urani. Mỹ và một số nước phương Tây nghi ngờ Iran phát triển vũ khí hạt nhân dưới vỏ bọc chương trình hạt nhân hòa bình, trong khi Tehran bác bỏ cáo buộc trên, và tuyên bố chương trình hạt nhân của nước này chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng./.