TCCSĐT - Vừa qua, Ủy ban Liên minh châu Âu (EU) đã công bố những điều chỉnh trong chính sách về nông nghiệp cũng như về viện trợ phát triển. Những điều chỉnh này sẽ có những tác động mạnh mẽ tới khả năng cạnh tranh của nông nghiệp Liên minh châu Âu và quan hệ của EU với các đối tác, cho tới nay, vẫn nhận viện trợ phát triển của Tổ chức này.

Tập trung vào những lĩnh vực quan trọng nhất, tác động lâu dài đối với tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội

Hai điều chỉnh lớn nhất trong chính sách viện trợ phát triển của EU là nhấn mạnh những điều kiện về dân chủ, nhân quyền ở nước nhận viện trợ và tập trung viện trợ phát triển nhiều hơn cho những nước nghèo nhất trên thế giới. Theo những gì được Ủy ban EU công bố thì không có đối tác nào được EU viện trợ phát triển đến nay bị cắt hoàn toàn viện trợ phát triển. Nhưng ở những đối tác mà EU hay phê phán về nhân quyền, dân chủ thì EU chuyển từ hợp tác với chính phủ sang hợp tác với các tổ chức phi chính phủ.
 
Bên cạnh đó, EU chủ trương tập trung viện trợ phát triển nhiều hơn cho những nước nghèo bị lệ thuộc nhiều nhất vào viện trợ tài chính và phát triển từ bên ngoài. Những lĩnh vực được EU ưu tiên là xoá đói nghèo, cải thiện việc chăm sóc y tế và phát triển giáo dục, đào tạo. Ít nhất 20% viện trợ phát triển sẽ được sử dụng cho những lĩnh vực này, theo phương châm giảm bớt lĩnh vực hợp tác phát triển để tập trung vào những lĩnh vực quan trọng nhất về lâu dài đối với tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội.
 
EU cũng nêu cụ thể, một số nước mới nổi về kinh tế như Trung Quốc, Brazil, Nga hay Argentina sẽ không còn được viện trợ phát triển như từ trước tới nay vì EU cho rằng các đối tác này hiện đã đủ mạnh và khả năng tự giải quyết vấn đề xoá đói, giảm nghèo.

Các mục tiêu của Chính sách nông nghiệp chung (CAP):
- Đảm bảo an ninh lương thực
- Tăng khả năng cạnh tranh của ngành nông nghiệp
- Giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu
- Bảo vệ môi trường ở nông thôn và, trên tất cả, bảo tồn đa dạng sinh học và quản lý nước hiệu quả hơn.
- Phát triển sản xuất năng lượng tái tạo.


 
Sự điều chỉnh này của EU sẽ có những tác động mạnh tới hợp tác phát triển trên thế giới vì EU cung cấp viện trợ phát triển lớn nhất thế giới. Năm 2010, 27 nước thành viên EU và Ủy ban EU chi tổng cộng 54 tỉ euro cho viện trợ phát triển, chiếm hơn một nửa viện trợ phát triển của cả thế giới.

Thay đổi ưu tiên trong sử dụng ngân sách cho nông nghiệp

Trong chính sách nông nghiệp chung, Ủy ban EU chủ định không cắt giảm ngân sách, mà chỉ thay đổi ưu tiên trong sử dụng ngân sách này, đặc biệt là gắn bù trợ nông nghiệp trực tiếp với việc đáp ứng những tiêu chuẩn về môi trường sinh thái.

Theo Ủy ban EU, ngân sách dành cho chính sách nông nghiệp chung được duy trì ở mức độ hiện tại (năm ngoái là 58 tỉ euro, chiếm 47% toàn bộ ngân sách của EU) cho tới năm 2020, mức bù trợ cao nhất cho nông dân trong EU là 300.000 euro hằng năm, chuyển từ bù trợ tính vào năng suất sang tính dựa trên diện tích đất canh tác, cân bằng mức bù trợ giữa Tây Âu và Đông Âu, chấm dứt áp đặt hạn ngạch sản xuất đường và sử dụng 30% mức bù trợ gắn với điều kiện bảo vệ môi trường.
 
Trong khi Ủy ban EU coi sự điều chỉnh này là cần thiết và thích hợp để nâng khả năng cạnh tranh, tăng tính bền vững và đảm bảo phát triển nông nghiệp đồng đều trong khắp EU cũng như gắn phát triển nông nghiệp với phát triển nông thôn thì nhiều hiệp hội nông dân ở nhiều nước thành viên EU lại lo ngại những điều chỉnh này gây thêm khó khăn về hành chính cho nông dân.
 
Cao ủy EU về nông nghiệp, ông Dacian Ciolos, đã tuyên bố khi giới thiệu những điều chỉnh chính sách này: "Châu Âu cần nông dân và nông dân châu Âu cần sự giúp đỡ của châu Âu. Chính sách nông nghiệp chung nuôi sống chúng ta. Nó là tương lai của hơn một nửa diện tích lãnh thổ của chúng ta".
 
Trong khi đó, tổ chức vận động hành lang Friends of the Earth (Những người bạn của Trái đất) cho rằng, những điều chỉnh chính sách nói trên chỉ tiếp tục bù trợ cho sản xuất nông nghiệp chứ chưa làm thay đổi cách thức sản xuất nông nghiệp.

Chính sách nông nghiệp chung của EU được áp dụng từ năm 1962, sử dụng khối lượng ngân sách lớn nhất của EU và cũng thường xuyên gây tranh cãi bất đồng nhiều nhất trong nội bộ EU từ trước đến nay./.