Chuyến thăm làm ấm lại quan hệ Trung – Mỹ

TCCSĐT - Ngày 9-1-2011, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Rô-bớt Ghết (Robert Gates) bắt đầu chuyến thăm chính thức Trung Quốc trong 4 ngày, trong đó ngoài cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt, còn có cuộc gặp với các nhà lãnh đạo cao nhất ở Bắc Kinh, gồm Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, Phó Chủ tịch nước Tập Cận Bình, Phó Chủ tịch Quân ủy trung ương Từ Tài Hậu và Ngoại trưởng Dương Khiết Trì.

Cũng trong chuyến thăm này, ông Rô-bớt Ghết còn được mời tới Bộ Tư lệnh Lực lượng Pháo binh số 2 của Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc, một tên gọi khác của Lực lượng tên lửa hạt nhân chiến lược của Trung Quốc, nơi mà lẽ ra ông đã tới vào đầu năm 2010, nhưng bị hoãn lại sau khi Lầu Năm Góc quyết định bán khối lượng lớn vũ khí hiện đại trị giá 6,4 tỉ USD cho Đài Loan hồi tháng 1-2010.

Kết quả đạt được sau cuộc hội đàm giữa Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Rô-bớt Ghết và Bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Quốc Lương Quang Liệt là hai bên nhất trí thành lập Nhóm công tác xúc tiến đối thoại ở tầm chiến lược nhằm tăng cường phát triển mối quan hệ quân sự giữa hai nước. Để làm được điều đó, hai bên nhất trí quan điểm cần phối hợp nỗ lực chung để giải quyết các bất đồng.

Theo ông Lương Quang Liệt, quan hệ quân sự Trung - Mỹ vừa đứng trước những cơ hội mới để phát triển, vừa phải đương đầu với không ít thách thức, nhưng hai nước cần hóa giải để tạo ra sự ổn định trong quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới, mà theo Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma, là sẽ “định hình thế giới trong thế kỷ XXI”.

Dư luận quốc tế đánh giá, tuy chương trình nghị sự của chuyến thăm khá phong phú nhưng nó cũng chỉ có tác dụng làm ấm lên hệ Trung - Mỹ đã từng bị băng giá trong năm 2010 liên quan tới quyết định của Lầu Năm Góc chuyển giao hàng loạt vũ khí trang bị hiện đại cho Đài Loan và Báo cáo năm 2010 của Bộ Quốc phòng Mỹ về sức mạnh quân sự Trung Quốc.

Bắc Kinh đánh giá bản Báo cáo này là “không khách quan” và có ý đồ “thổi phồng” sức mạnh quân sự Trung Quốc. Bởi theo bản Báo cáo của Lầu Năm Góc năm 2010, Trung Quốc đang phát triển một thế hệ tên lửa đường đạn chống tàu chiến, có thể đánh đắm tàu nổi của đối phương từ cự li 1.500 km. Ngoài ra, từ cuối năm 2010, Trung Quốc bắt đầu đóng chiếc tàu sân bay đầu tiên của nước này. Bộ Quốc phòng Mỹ còn cho rằng, chương trình quân sự của Trung Quốc là “thiếu minh bạch”. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt tuyên bố, Trung Quốc không đe dọa bất kỳ ai bởi họ vẫn đi sau các quốc gia khác trong công nghệ quốc phòng. Vì thế, khi nhận được đề nghị của ông Rô-bớt Ghết thiết lập đối thoại chiến lược quốc phòng lâu dài giữa hai nước, ông Lương Quang Liệt chỉ tuyên bố rằng, phía Trung Quốc sẽ "nghiên cứu" đề xuất này.

Do đó có thể nói, chuyến thăm Trung Quốc của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Rô-bớt Ghết không tạo ra được sự đột phá trong quan hệ quân sự giữa hai nước, mà chỉ có tác dụng nối lại các cuộc tiếp xúc quân sự bình thường giữa Oa-sinh-tơn và Bắc Kinh trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang rất cần đến nhau để tháo “ngòi nổ” từ tình hình căng thẳng tại khu vực Đông Bắc Á nói chung và trên bán đảo Triều Tiên nói riêng. Bởi theo Mỹ, Trung Quốc là bên đóng vai trò then chốt và  rất có ảnh hưởng tới sự ổn định quan hệ giữa hai miền Triều Tiên.

Việc nối lại quan hệ quân sự bình thường giữa Mỹ và Trung Quốc còn là tiền đề để tạo môi trường hòa bình cho hai nước hóa giải những bất đồng trong các cuộc “chiến tranh” khác như “chiến tranh tiền tệ” và “chiến tranh thương mại” vốn đang âm ỉ mấy lâu nay giữa Oa-sinh-tơn và Bắc Kinh mà trong năm 2010 vừa qua đã có lúc diễn biến khá căng thẳng./.