Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhận những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo, là những người có đóng góp quan trọng trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đánh giá cao vai trò của thế hệ trẻ, quan tâm, giáo dục, động viên, phát huy mọi khả năng của thế hệ trẻ phục vụ cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.

Trong giai đoạn hiện nay, với những yêu cầu của quá trình đổi mới, hội nhập quốc tế và thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đa số thanh niên ý thức rõ trách nhiệm của mình với Tổ quốc và nhân dân, ra sức học tập, lao động, rèn luyện về mọi mặt, phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, cống hiến và sức trẻ vì tương lai của quê hương, đất nước. Bên cạnh đó, vẫn còn một bộ phận thanh, thiếu niên phai nhạt lý tưởng cách mạng, suy thoái về đạo đức, lối sống, mắc vào các tệ nạn xã hội, nhiều người trẻ có lối sống thực dụng, buông thả, lười lao động, thích hưởng thụ, sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít quan tâm tới tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, xa rời văn hóa dân tộc, tự hạ thấp nhân phẩm, thiếu trách nhiệm với gia đình, cộng đồng, xã hội…

Tình hình đó đòi hỏi tính cấp thiết phải tăng cường việc giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên, mà trước hết cần phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác này.

Một là, thay đổi cách nghĩ, nhận thức của cấp ủy, đội ngũ cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò của thanh niên và công tác đoàn.

Có sự nhìn nhận đánh giá một cách khoa học, khách quan về thanh niên và công tác đoàn trên cở sở lý luận, quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên; hiểu rõ, thực hiện nghiêm trong toàn Đảng các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về thanh niên và công tác thanh niên. Trên cơ sở đó thống nhất trong nhận thức của cấp ủy, cán bộ, đảng viên trong đánh giá, nhìn nhận vị trí, vai trò của thanh niên từ đó xác định rõ trách nhiệm của từng cấp ủy, chi bộ, đảng bộ, cán bộ, đảng viên trong việc giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ, chăm lo xây dựng, củng cố tổ chức đoàn. Coi việc xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh cũng quan trọng như xây dựng Đảng. Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên là một bộ phận quan trọng, không tách rời trong toàn bộ công tác dân vận của Đảng, luôn luôn là nhiệm vụ cách mạng có tính chiến lược; coi việc chăm lo, đào tạo, bồi dưỡng thanh niên phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành qua các phong trào và việc đoàn kết, tập hợp thanh niên là bổ sung lực lượng và sức chiến đấu cho Đảng.

Tổ chức gặp gỡ, đối thoại với thanh niên để lắng nghe tâm tư nguyện vọng của họ, kịp thời chỉ đạo giải quyết những vụ việc phức tạp, những vấn đề phát sinh liên quan đến tư tưởng thanh, thiếu niên và những vấn đề xã hội thanh, thiếu niên quan tâm.

Quan tâm đầu tư nguồn lực cho công tác thanh niên; tin tưởng thanh niên, tạo điều kiện để thanh niên được tham gia đóng góp ý kiến vào các công việc quan trọng của địa phương, đất nước, phát huy sức trẻ và tính sáng tạo, bồi dưỡng, phát huy, sử dụng những tài năng trẻ trên các lĩnh vực... Đánh giá và đặt tổ chức đoàn đúng vị trí là đội dự bị tin cậy, đồng thời là tổ chức quần chúng đặc thù của Đảng, sự phát triển, trưởng thành của Đoàn cũng là sự phát triển trưởng thành của Đảng trong tương lai.

Hai là, tạo môi trường thực tiễn để tuyên truyền, giáo dục thanh niên.

Cần tạo ra môi trường thuận lợi để giao nhiệm vụ và giúp thanh niên vượt qua khó khăn, vươn lên trong cuộc sống, có cơ hội để cống hiến, phát huy sức mạnh, tính sáng tạo của tuổi trẻ; có cơ chế quan tâm, luân chuyển, sử dụng đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên các cấp để phát huy sức mạnh của thanh niên, qua đó, giúp cho thanh niên trưởng thành, tăng cường sinh lực và đội ngũ cán bộ trẻ có năng lực, nhiệt huyết cho Đảng. Bên cạnh đó cũng cần tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên.

Ba là, có các giải pháp giải quyết việc làm, đào tạo, hỗ trợ thanh niên trong phát triển kinh tế, lao động, học tập.

Giải quyết vấn đề việc làm tốt sẽ góp phần hiệu quả trong việc giáo dục tư tưởng, đạo đức cho thanh niên hiện nay. Các cấp ủy đảng tăng cường chỉ đạo các ban, ngành, cơ quan liên quan có các giải pháp để trang bị kiến thức về khoa học - công nghệ cho thanh niên và có chính sách khuyến khích, giúp đỡ những người trẻ có ý tưởng phát triển và thành lập doanh nghiệp để phát huy ý tưởng, sáng kiến trong cuộc sống. Các cấp chính quyền, cơ quan chuyên môn cần có giải pháp quy hoạch việc làm và đặt hàng nhu cầu đào tạo cũng như trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp trong vấn đề tuyển dụng, thu hút lao động để giải quyết tốt tình trạng thanh niên được đào tạo ra trường không có việc làm, từ đó đưa họ vào tổ chức để rèn luyện, giáo dục.

Bốn là, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của cấp ủy và đảng viên các cấp, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng để phát huy vai trò xung kích của thanh niên và tổ chức đoàn.

Các cấp ủy, đảng viên cần tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm các nội dung, giải pháp về chính trị, tư tưởng theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI của Đảng “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; đẩy mạnh thực hiện học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xử lý nghiêm minh cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, vi phạm pháp luật, tạo môi trường lành mạnh, củng cố niềm tin cho thanh niên. Phấn đấu để mỗi cán bộ, đảng viên là một tấm gương sáng về đạo đức, lối sống, nói đi đôi với làm để thanh niên học tập và noi theo.

Cần quan tâm chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể theo thẩm quyền xây dựng, phê duyệt các đề án, kế hoạch, chương trình để “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh, thiếu niên giai đoạn hiện nay và tầm nhìn những năm tiếp theo”. Tạo cơ chế, nguồn lực để nâng cao chất lượng công tác giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên của các cấp bộ đoàn.

Năm là, tăng cường nắm bắt tư tưởng thanh niên, công tác tuyên truyền, giáo dục thanh niên qua mạng xã hội và các phương tiện thông tin đại chúng.

Phát huy vai trò của lực lượng báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên trong việc chủ động nắm bắt và dự báo tình hình tư tưởng thanh, thiếu niên; kịp thời có biện pháp tuyên truyền, giải thích giúp thanh, thiếu niên hiểu rõ những luận điệu sai trái, âm mưu “diễn biến hòa bình”, sự lôi kéo của các thế lực thù địch.

Kiểm soát chặt chẽ và phát huy tối đa ưu thế của các phương tiện truyền thông đại chúng, mạng internet, hệ thống báo chí, xuất bản, nhất là các báo, tạp chí của Đoàn; chỉ đạo các cơ quan báo chí, xuất bản mở các chuyên trang, chuyên mục; phát hành các ấn phẩm văn hóa ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước, những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam để tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh, thiếu niên; chú trọng khai thác những ứng dụng tích cực của mạng xã hội để tập hợp và tuyên truyền giáo dục thanh, thiếu niên.

Lãnh đạo chính quyền các cấp cần tăng cường chỉ đạo, kiểm soát các hoạt động, chương trình văn hóa, văn nghệ, các tác phẩm văn học - nghệ thuật, ca khúc, phim, video clip, blog... có ý nghĩa giáo dục cao, phù hợp với nhu cầu, tâm lý, thị hiếu thẩm mỹ của thanh, thiếu niên./.
--------------------------------------
Tài liệu tham khảo:

- Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25-7-2008: Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa

- Nghị quyết số 04-NQ/HNTW, ngày 14-01-1993 về công tác thanh niên trong thời kỳ mới

- Nghị quyết số 02-NQ/TWĐTN, ngày 22-8-2013, của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh khóa X về “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh, thiếu niên giai đoạn 2013 - 2017”

- Đề án Tăng cường giáo dục đạo đức lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên giai đoạn 2013 - 2020, của Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

- Hồ Chí Minh: Về giáo dục thanh niên, Nxb. Thanh niên, HN, 1980

- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, 1995, t. 4