Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên khu vực Tây Nguyên

Phạm Đăng Thắng Trường Đại học Đà Lạt
10:40, ngày 07-10-2018
TCCSĐT - Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ luôn được Đảng, Nhà nước, gia đình, nhà trường và toàn xã hội quan tâm. Để đạt được mục tiêu giáo dục, hoạt động này cần có những giải pháp tích cực và phù hợp.

Tây Nguyên là khu vực có vị trí đặc biệt đối với chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh và quốc phòng của đất nước. Tây Nguyên là một địa bàn rộng, địa hình phức tạp, phía Tây tiếp giáp với hai nước bạn là Lào và Campuchia. Dân cư Tây Nguyên gồm nhiều dân tộc, ngoài người Kinh còn có Ê-đê, Jrai, Cơ ho, Tày, Nùng và một số dân tộc Lào, Campuchia. Đây là địa bàn chiến lược rất quan trọng của đất nước. Đây cũng đồng thời là khu vực có nhiều khó khăn về điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội.

Bởi vậy, giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên khu vực Tây Nguyên là nhiệm vụ chính trị - xã hội trọng điểm và lâu dài; có ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội toàn vùng và ảnh hưởng đến việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị, quốc phòng, an ninh toàn khu vực. Đồng thời, để đạt được mục tiêu giáo duc, cần có những giả pháp cụ thể và mang tính đặc thù.

Trước hết, cần giáo dục văn hóa, lối sống tốt đẹp của dân tộc, đất nước và truyền thống cách mạng của địa phương, vùng miền


Mỗi dân tộc cư trú trên lãnh thổ Tây Nguyên có những phong tục tập quán, những nét văn hóa đặc thù. Giáo dục cho sinh viên gìn giữ, phát huy những nét đẹp của dân tộc mình là bồi đắp cho họ tình yêu gia đình, quê hương, đất nước.

Bên cạnh đó, kết hợp giáo dục tinh thần đoàn kết toàn dân và những giá trị văn hóa tốt đẹp của đất nước cho sinh viên là hướng họ đến những giá trị văn hóa chung của đất nước. Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII (7-1998) về xây dựng và phát triển nền văn hoá trong thời kỳ mới nêu rõ: “Nền văn hoá Việt Nam là nền văn hoá thống nhất mà đa dạng trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Nét đặc trưng nổi bật của văn hoá Việt Nam là sự thống nhất mà đa dạng, là sự hoà quyện bình đẳng, sự phát triển độc lập của văn hoá các dân tộc anh em cùng sống trên lãnh thổ Việt Nam. Mỗi thành phần dân tộc có truyền thống và bản sắc của mình, cả cộng đồng dân tộc Việt Nam có nền văn hoá chung nhất. Sự thống nhất bao hàm cả tính đa dạng, đa dạng trong sự thống nhất không có sự đồng hoá hoặc thôn tính, kỳ thị bản sắc văn hoá của các dân tộc. 54 dân tộc trên đất nước Việt Nam đều có những giá trị và bản sắc văn hoá riêng. Các giá trị và bản sắc văn hoá đó bổ sung cho nhau, làm phong phú nền văn hoá Việt Nam và củng cố sự thống nhất dân tộc”.

Là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đồng bào Tây Nguyên đã nuôi dưỡng, bao bọc cách mạng, nhiều người con của Tây Nguyên đã trở thành anh hùng. Giáo dục truyền thống cách mạng địa phương, vùng miền cho sinh viên Tây Nguyên là phương pháp hữu hiệu để giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và bồi đắp lý tưởng cách mạng. Từ những cơ sở trên, có thể sử dụng phối hợp nhiều hình thức:

- Tổ chức sinh hoạt chào cờ, hát quốc ca định kì (phù hợp điều kiện của cơ sở).

- Tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị trong sinh viên gắn với các dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện quan trọng của đất nước với nhiều hình thức: diễn đàn, tọa đàm, triển lãm hình ảnh, hội thi, hội diễn ca khúc cách mạng, thi sáng tác, thi tìm hiểu kiến thức, vận động sử dụng hình ảnh cờ Tổ quốc trên mạng xã hội...

- Tổ chức các hoạt động về nguồn: thăm hỏi gia đình chính sách, phụng dưỡng bà mẹ Việt Nam anh hùng, thăm các di tích lịch sử; vận động thực hiện các công trình sinh viên tình nguyện, hỗ trợ cuộc sống các gia đình có công với cách mạng vào dịp 27-7 hàng năm; tổ chức cho sinh viên tham quan các bảo tàng trên địa bàn.

- Tổ chức các hoạt động giúp sinh viên hiểu biết thêm về lịch sử, văn hóa vùng miền, dân tộc: tổ chức các hình thức thi trực tuyến, các sản phẩm sáng tạo; lồng ghép nội dung lịch sử, văn hóa trong các sân chơi của sinh viên; phối hợp tổ chức các chương trình biểu diễn nghệ thuật, giới thiệu các tác phẩm văn học, sân khấu có đề tài lịch sử.

- Tổ chức các hoạt động sinh hoạt chính trị, tuyên truyền về thông tin biên giới, chủ quyền…

- Tổ chức hội thi Olympic các môn khoa học Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, các diễn đàn giới thiệu phương pháp học tốt các môn khoa học Mác- Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh. Tuyên truyền, vận động sinh viên tích cực tham gia hội thi Olympic toàn quốc các môn khoa học Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh…

Phát huy sức sáng tạo của sinh viên các khoa Mác-Lênin trong toàn khu vực, thông qua các hoạt động:

- Tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thông qua sinh hoạt chuyên đề; triển khai đăng ký các nội dung học tập thiết thực gắn với nhiệm vụ của sinh viên trong học tập, rèn luyện. Đổi mới và nâng cao hiệu quả trong bình chọn, giới thiệu, tuyên dương, đóng góp của tập thể sinh viên làm theo lời Bác, sinh viên làm theo lời Bác.

- Tổ chức các hoạt động giới thiệu, quán triệt nghị quyết của Đảng đến sinh viên. Thực hiện tốt các hoạt động của Hội, tạo môi trường để sinh viên rèn luyện, phấn đấu trở thành Đoàn viên, Đảng viên.

Thứ hai, về giáo dục lí tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn minh, tiếp cận với văn minh nhân loại


Đời sống nhân loại ngày càng văn minh, đề cao tinh thần nhân văn, dân chủ. Thực tế đó đòi hỏi mỗi cá nhân phải nỗ lực tự rèn luyện, tự đào tạo, tự phấn đấu để không lạc hậu với xu hướng tiến bộ của thế giới. Hiện nay, nước ta ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới. Các giá trị của toàn cầu hoá đã tác đông mạnh mẽ tới lối sống Việt Nam, tạo ra những chuyển biến quan trọng trong lối sống. Những giá trị phổ quát của văn minh nhân loại thâm nhập xã hội ta, chúng được chọn lọc, đón nhận và tiếp cận tối đa; chúng trang bị cho người Việt Nam những nhận thức mới và tầm nhìn mới.

Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII (7-1998) về xây dựng và phát triển nền văn hoá trong thời kỳ mới có nêu rõ một trong mười nhiệm vụ trong bối cảnh mới là: Mở rộng hợp tác quốc tế về văn hóa. Sinh viên khu vực Tây Nguyên là bộ phận thanh niên ưu tú, có năng lực nhận thức cũng như khả năng vận dụng tri thức khoa học cao so với trình độ dân trí chung của vùng miền, hăng hái đi đầu trong các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ, nhanh chóng tiếp cận những thành quả của văn minh nhân loại và có xu hướng học hỏi với tinh thần cầu tiến. Để nang cao hiệu quả giáo dục, có thể thực hiện các giải pháp:

- Tổ chức giáo dục pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật cho sinh viên thông qua các cuộc thi, diễn đàn, ngày hội. Tổ chức tuyên truyền, vận động sinh viên chấp hành nghiêm luật giao thông đường bộ; Luật môi trường, ý thức bảo vệ rừng và tài nguyên thiên nhiên…

- Tổ chức các hoạt động giáo dục tinh thần tương thân tương ái, sẻ chia, trách nhiệm với cộng đồng trong sinh viên: chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh, chương trình Tiếp sức mùa thi, chiến dịch Xuân tình nguyện, hiến máu tình nguyện; giúp đỡ các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn trong xã hội như người già neo đơn, trẻ em mồ côi, những người bệnh hiểm nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

- Tăng cường giáo dục thông qua tấm gương sinh viên tiêu biểu, xây dựng những điển hình trong sinh viên về học tập, nghiên cứu khoa học, đạo đức, tình nguyện, hội nhập.

Phát hiện, giới thiệu các hành động đẹp, các gương người tốt, việc tốt trong sinh viên: tổ chức Hội Sinh viên các cấp kịp thời tuyên dương các sinh viên có hành động đẹp; có hình thức giới thiệu trên bảng tin, website, giao lưu trong các đợt sinh hoạt tập trung đông sinh viên; lựa chọn các thói quen tốt cần có trong sinh viên đơn vị để tuyên truyền, vận động sinh viên thực hiện.

- Tập trung triển khai đồng bộ, bài bản, khoa học, thực chất phong trào “Sinh viên 5 tốt”. Nâng cao về chất lượng và số lượng “Sinh viên 5 tốt” các cấp. Chú trọng giới thiệu, phát huy “Sinh viên 5 tốt” sau tuyên dương để xây dựng hình mẫu sinh viên đơn vị, địa phương.

- Tổ chức các sân chơi văn hóa, thể dục thể thao lành mạnh, trang bị kỹ năng thực hành xã hội cho sinh viên. Thường xuyên đổi mới trong tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao trong sinh viên. Coi trọng việc nắm bắt và định hướng xu thế hoạt động mới của giới trẻ, đảm bảo các giải pháp đáp ứng của tổ chức Hội phù hợp với nhu cầu chính đáng của sinh viên.

- Tăng cường vận dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho sinh viên qua các phương tiện thông tin đại chúng, internet, mạng xã hội: xây dựng website, lập fangage, sử dụng các trang cá nhân của lực lượng nòng cốt, cán bộ Đoàn-Hội để tuyên truyền; phối hợp với các đơn vị truyền thông, báo chí xây dựng các tuyến bài giới thiệu chuyên mục gương người tốt, việc tốt; xây dựng các ấn phẩm của trường, các đoạn phim, clip, trailer tuyên truyền…

Thông qua mạng xã hội, tổ chức Hội, các cán bộ Hội nắm và định hướng thông tin cho sinh viên. Tổ chức các hoạt động cổ vũ xây dựng và thực hành văn hóa ứng xử, văn hóa mạng xã hội.

- Đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực, sai trái trong sinh viên hoặc trong xã hội tác động đến sinh viên qua các hình thức như: diễn đàn sinh viên, các bài viết trao đổi trên mạng xã hội, tập san, website nhà trường, Đoàn-Hội, vận động trực tiếp sinh viên,...

- Tổ chức các hoạt động góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đến bạn bè thế giới: tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa tại các trường, các địa phương theo học; cử đại biểu tham gia các chương trình giao lưu văn hóa, giao lưu thanh niên, sinh viên khu vực và thế giới; thiết kế các sản phẩm quảng bá văn hóa Việt Nam; giới thiệu văn hóa Việt Nam cho sinh viên nước ngoài đang theo học tại trường; tổ chức ngày hội giao lưu văn hóa.

Thứ ba, kết hợp tuyên truyền tại địa phương, nơi cư trú

Truyền thống văn hóa của người Việt Nam nói chung, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, vùng miền là coi trọng gia đình, làng xóm. Công tác tuyên truyền cần có tính hệ thống, tính thống nhất, tính đồng bộ. Ở đây cụ thể là hoạt động tuyên truyền cho sinh viên cần được quán triệt đồng bộ ở tất cả các môi trường hoạt động của sinh viên: nhà trường, gia đình, nơi cư trú. Có như vậy, hoạt động tuyên truyền mới đạt hiệu quả. Hoạt động này có thể tiến hành thông qua các giải pháp:

- Kết nối và cập nhật thông tin tuyên truyền về lí tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên tới các cán bộ địa phương. Có thể thông qua các hình thức như xây dựng những đơn vị kết nghĩa, lập nhóm cán bộ Đoàn - Hội giữa nhà trường và các địa phương để chia sẻ thông tin: Tại nhà trường: triển khai sâu, rộng cuộc vận động “Sinh viên xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, lành mạnh”, các hoạt động về xây dựng “Văn hóa học đường”; đổi mới phương pháp giảng dạy các môn lý luận chính trị, tư tưởng Hồ Chí Minh… Tại kí túc xá: đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền “Phòng ở kiểu mẫu”, xây dựng văn hóa kí túc, tổ chức liên hoan văn nghệ theo chủ đề, tăng cường hoạt động tuyên truyền trên loa phát thanh của kí túc (vào thời gian hợp lí)… Tại các khu vực ở trọ của sinh viên cần có hoạt động phù hợp để giúp sinh viên xây dựng lối sống lành mạnh, văn hóa: thi đua xóm/nhà trọ văn hóa, cán bộ Đoàn - Hội thường xuyên sâu sát trao đổi, tìm hiểu đời sống của sinh viên… Tại địa phương, duy trì sự phối hợp giữa Phòng quản lí sinh viên với các cấp chính quyền, đoàn thể và có sự liên lạc với gia đình sinh viên…

- Tăng cường phối hợp với các đơn vị Thông tin và Truyền thông nơi trường xây dựng trong việc tuyên truyền về các chương trình, hoạt động của Hội Sinh viên Việt Nam, về phong trào, danh hiệu “Sinh viên 5 tốt”, giải thưởng “Sao Tháng giêng”, về các tấm gương sinh viên tiêu biểu trên các phương tiện thông tin đại chúng.

- Phối hợp với các cơ quan phụ trách có chuyên ngành khoa học được giảng dạy tại trường (lâm nghiệp, nông nghiệp…) khuyến khích, động viên sinh viên tích cực, đam mê trong nghiên cứu khoa học và quan tâm đề xuất sáng kiến, ý tưởng ứng dụng khoa học công nghệ vào các lĩnh vực của đời sống xã hội.


Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu từng căn dặn: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt… Đảng cần chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Quán triệt tư tưởng của Bác, việc triển khai thực hiện Đề án “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên, giai đoạn 2013-2020” của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Chương trình hành động số 33-CTr/TWĐTN-BTG của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030” cũng như thực hiện Quyết định số 1501/QĐ-TTg ngày 28/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020” có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với học sinh, sinh viên khu vực Tây Nguyên./.