* Nhận lời mời của Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga Valentina Matvienko, Chủ tịch Duma Quốc gia Liên bang Nga Vyacheslav Volodin, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam thăm chính thức Liên bang Nga từ ngày 8-12 đến 12-12-2019. Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Liên bang Nga, Chủ tịch Quốc hội đã hội kiến với Thủ tướng Dimitry Medvedev; hội đàm với Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga Valentina Matvienko, Chủ tịch Duma Quốc gia Liên bang Nga Vyacheslav Volodin.

Tại các cuộc hội đàm, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam - Liên bang Nga ngày càng được củng cố và phát triển tốt đẹp. Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với Liên bang Nga, coi đây là một trong những mối quan hệ quan trọng nhất trong chính sách đối ngoại, mong muốn thúc đẩy hợp tác Việt Nam - Liên bang Nga ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả, phát triển toàn diện, đáp ứng lợi ích thiết thực của cả hai nước.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ sự ủng hộ to lớn và sự giúp đỡ quý báu mà nước Nga đã dành cho Việt Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc ngày nay; đồng thời cho biết nhiều người Việt Nam từng học tập ở nước Nga trước đây đã trở thành các nhà lãnh đạo chủ chốt và cán bộ đầu ngành của Việt Nam.

Hiện hai nước đang tích cực tổ chức nhiều hoạt động trong Năm Việt Nam tại Nga và Năm Nga tại Việt Nam vào các năm 2019 và 2020 nhân dịp kỷ niệm 25 năm ký kết Hiệp ước về các nguyên tắc quan hệ hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga và 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao - là những sự kiện trọng đại trong quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao Việt Nam và Liên bang Nga chia sẻ nhiều quan điểm tương đồng trong các vấn đề quốc tế và khu vực, duy trì sự phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc; cảm ơn Nga ủng hộ Việt Nam ứng cử vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021.

Về hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, Chủ tịch Quốc hội vui mừng nhận thấy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Liên bang Nga đã có bước chuyển biến tích cực kể từ khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu chính thức có hiệu lực từ tháng 10-2016. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2018 đạt 4,5 tỷ USD, tăng 30% so với năm 2017; 9 tháng năm 2019 đạt 3,4 tỷ USD. Chủ tịch Quốc hội cho rằng, hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Liên bang Nga vẫn còn nhiều tiềm năng và có thể khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị hai cơ quan nghị viện thúc đẩy các cơ quan hữu quan của Nga và Việt Nam mở rộng cấp phép cho doanh nghiệp hai nước được xuất khẩu nông, thủy sản trên cơ sở có đi có lại, phù hợp với thỏa thuận song phương đạt được, tiến tới công nhận tương đương nông thủy sản của nhau, cũng như các mặt hàng khác. Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao hợp tác năng lượng, đặc biệt là lĩnh vực dầu khí là trụ cột quan trọng của hợp tác Việt Nam - Liên bang Nga.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ hài lòng nhận thấy hợp tác trên các lĩnh vực như quốc phòng, an ninh và kỹ thuật quân sự, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa, du lịch và hợp tác giữa các địa phương hai nước phát triển năng động, thu được nhiều kết quả cụ thể.

Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội cảm ơn các nhà lãnh đạo Nga luôn quan tâm, hỗ trợ để cộng đồng Việt Nam được sinh sống, làm ăn, học tập, nghiên cứu trên lãnh thổ Nga, hòa nhập với sở tại; chuyển đề xuất của cộng đồng người Việt Nam tại Nga đề nghị Quốc hội hai nước quan tâm, thúc đẩy nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấp thị thực, nhập cảnh của công dân Việt Nam vào Nga; xem xét, giải quyết khó khăn trong việc nhập cảnh của thuyền viên Việt Nam vào Nga trong lúc hai bên đang đàm phán Hiệp định đi lại của công dân hai nước.

Về tình hình Biển Đông, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Việt Nam đánh giá cao lập trường của Nga về Biển Đông, theo đó ủng hộ giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trước hết là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, tự do, an toàn, an ninh hàng hải và hàng không ở Biển Đông; ủng hộ thực thi đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và tiến tới sớm hoàn thiện Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Tại hội đàm, các nhà lãnh đạo vui mừng nhận thấy quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam, Hội đồng Liên bang Nga và Duma Quốc gia Liên bang Nga phát triển tích cực trong thời gian qua. Trao đổi đoàn được duy trì thường xuyên giữa lãnh đạo, các ủy ban và Nhóm Nghị sĩ hữu nghị, góp phần tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm lập pháp và hoạt động giám sát, nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội mỗi nước, cũng như thúc đẩy triển khai các thỏa thuận hợp tác song phương.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân hoan nghênh Quốc hội hai nước luôn ủng hộ và phối hợp chặt chẽ trên trường quốc tế, tích cực tham gia vào các diễn đàn đa phương do hai bên tổ chức. Trên cương vị Chủ tịch AIPA 41 vào năm 2020, Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục thúc đẩy hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược giữa ASEAN và Nga.

Về phần mình, Chủ tịch Hội đồng Liên bang V. Matvienko cũng khẳng định quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga là một trong những chính sách đối ngoại ưu tiên của Liên bang Nga trên cơ sở quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời giữa hai nước. Liên bang Nga coi trọng đối thoại chính trị, tin cậy ở các cấp giữa hai Quốc hội, trên kênh Đảng, giữa các bộ, ngành của hai nước. Những năm gần đây, quan hệ song phương Việt Nam - Liên bang Nga đang phát triển tích cực. Các cuộc gặp giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, lãnh đạo Quốc hội, lãnh đạo cấp bộ, ngành... góp phần tăng cường sự tin cậy chính trị giữa hai nước, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực.

Chủ tịch Duma Quốc gia Liên bang Nga V.Volodin cho rằng, việc tăng cường quan hệ hợp tác hai cơ quan lập pháp nhằm ủng hộ và thúc đẩy các cơ quan hữu quan của Nga và Việt Nam là rất quan trọng. Đặc biệt tháo gỡ trước mắt những vướng mắc về hợp tác dầu khí, xuất khẩu nông, thuỷ sản, tiến tới công nhận tương đương nông thủy sản của nhau, cũng như các mặt hàng khác.

Ngài Chủ tịch Duma đặc biệt coi trọng cơ chế hợp tác giữa cơ quan nghị viện của hai nước, coi đây là vị trí quan trọng trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga. Mong muốn hai bên thống nhất cơ chế để Ủy ban Hợp tác liên nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga (là cơ chế hợp tác nghị viện cao nhất hiện nay của Quốc hội hai nước) hoạt động thực chất, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ với Quốc hội Việt Nam giám sát, thúc đẩy triển khai hiệu quả các thỏa thuận hợp tác đạt được giữa lãnh đạo cấp cao và Chính phủ hai nước.

Hai bên thống nhất xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý thuận lợi, ủng hộ Chính phủ, địa phương, doanh nghiệp và nhân dân hai nước tăng cường giao lưu, hợp tác trên cơ sở đôi bên cùng có lợi; tiếp tục duy trì tiếp xúc, tham vấn, phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn nghị viện đa phương cũng như trong các vấn đề khu vực và thế giới mà hai bên cùng quan tâm; Nhóm Nghị sĩ hữu nghị của hai nước tiếp tục là cầu nối tích cực trong quan hệ hợp tác giữa hai cơ quan lập pháp.

Cũng trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Chủ tịch Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga Volodin đã dự khai mạc Phiên họp lần thứ nhất của Ủy ban Hợp tác liên nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga. Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội đã có bài phát biểu tại Phiên họp toàn thể Hội đồng Liên bang Nga.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội đã tiếp Chủ tịch Đảng Cộng sản Nga; đại diện Hội Cựu chiến binh và Hội Hữu nghị Nga - Việt; tới đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm liệt sĩ vô danh; đặt vòng hoa và vào lăng viếng Lenin; gặp gỡ cán bộ, nhân viên Đại sứ quán và cộng đồng người Việt Nam tại Liên bang Nga; tới thăm trang trại bò sữa của TH true Milk đang đầu tư tại tỉnh Moskva....

** Trong thời gian từ ngày 12-12 đến ngày 14-12-2019, tại Belarus, Chủ tịch Quốc hội đã hội kiến Tổng thống Alexander Lukashenko; hội đàm với Chủ tịch Thượng viện Natalia Kochanova, Chủ tịch Hạ viện Vladimir Andreichenko; hội kiến Thủ tướng Sergey Nikolayevich Rumas.

Tại các cuộc hội đàm, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước Việt Nam - Belarus; cảm ơn sự ủng hộ to lớn và quý báu của nhân dân Belarus dành cho Việt Nam trong công cuộc giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây và công cuộc xây dựng, phát triển Tổ quốc ngày nay. Sự giúp đỡ đó đã trở thành nền tảng vững chắc cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Belarus không ngừng được củng cố và phát triển tốt đẹp.

Các nhà lãnh đạo cũng đánh giá cao việc hai nước thường xuyên phối hợp và ủng hộ lẫn nhau, chia sẻ quan điểm chung về nhiều vấn đề trên các diễn đàn đa phương, đặc biệt là tại Liên hợp quốc.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cảm ơn sự phối hợp, ủng hộ của Belarus dành cho Việt Nam tại cơ chế hợp tác đa phương, như Liên hợp quốc (Belarus ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Hội đồng kinh tế - xã hội Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2016 - 2018, Ủy ban Luật pháp quốc tế nhiệm kỳ 2017 - 2021, Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021) và Phong trào Không liên kết.

Nhất trí với nhận định của Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện Belarus về hợp tác kinh tế - thương giữa hai nước vẫn còn khiêm tốn, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần phấn đấu nâng kim ngạch thương mại song phương lên mức 500 triệu USD trong thời gian tới, tương xứng với tiềm năng và mong muốn của hai bên, trên cơ sở khai thác tiềm năng, lợi thế của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, Belarus là đối tác truyền thống, tin cậy của Việt Nam trong triển khai hợp tác quốc phòng - an ninh; đề nghị hai bên tiếp tục duy trì hợp tác hiệu quả và với độ tin cậy cao, trao đổi đoàn các cấp, triển khai tốt Chương trình hợp tác kỹ thuật quân sự giai đoạn 2016 - 2020 và tích cực hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hợp tác trong lĩnh vực an ninh.

Chủ tịch Quốc hội cảm ơn Thượng viện và Hạ viện Belarus đã và đang tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt Nam tại Belarus ổn định cuộc sống và hòa nhập với xã hội sở tại. Cộng đồng người Việt Nam tại Belarus đã và sẽ tiếp tục là cầu nối quan trọng góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị giữa hai dân tộc, thúc đẩy hợp tác kinh tế, văn hóa giữa hai nước.

Về tình hình Biển Đông, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, chủ trương nhất quán của Việt Nam là giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), tiến tới sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, hiệu quả; bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Việt Nam mong Belarus tiếp tục ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng đầy đủ tiến trình ngoại giao và pháp lý, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị hai bên tiếp tục duy trì các hình thức hợp tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; trao đổi thông tin về những vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia của mỗi nước, đấu tranh phòng, chống tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia, tội phạm sử dụng công nghệ cao, chống khủng bố, di cư trái phép…

Về phần mình, Chủ tịch Thượng viện Belarus Natalia Kochanova bày tỏ tin tưởng, chuyến thăm chính thức của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam sẽ đưa quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước lên tầm cao mới. 

Chủ tịch Thượng viện Belarus Natalia Kochanova cho rằng, quan hệ kinh tế, thương mại song phương chưa tương xứng với quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước; mong muốn hai bên nỗ lực tăng cường hợp tác trong lĩnh vực này. Chủ tịch Thượng viện nhận định hai bên có cơ sở để tăng cường quan hệ trên mọi lĩnh vực và khẳng định Quốc hội Belarus sẽ làm hết sức để quan hệ hợp tác giữa hai Quốc hội và giữa hai nước ngày càng tốt đẹp hơn.

Chủ tịch Thượng viện Natalia Kochanova khẳng định, Belarus luôn ủng hộ Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế trên cơ sở hai bên cùng có lợi và có tính đến quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa hai nước. Về vấn đề Biển Đông, Chủ tịch Thượng viện Belarus cho biết, Tổng thống Belarus đã có thông điệp rất rõ ràng về vấn đề này.

Tại hội đàm, các nhà lãnh đạo đánh giá cao hoạt động của Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Belarus về hợp tác kinh tế - thương mại và khoa học - kỹ thuật. Belarus coi Việt Nam là đối tác chiến lược, là cầu nối giúp tăng cường quan hệ kinh tế, thương mại với khu vực Đông Nam Á. Hợp tác khoa học và công nghệ giữa hai nước được duy trì và phát triển, các tổ chức khoa học và công nghệ hai nước hợp tác chặt chẽ, nhiều dự án đã được triển khai và có kết quả tốt.

Trao đổi về hợp tác giữa Quốc hội, Nghị viện hai nước, các nhà lãnh đạo vui mừng nhận thấy, quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Belarus không ngừng được củng cố và phát triển trong những năm qua. Hai bên duy trì trao đổi đoàn cấp cao và đoàn ủy ban chuyên môn; thường xuyên tham vấn, phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương như Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) để trao đổi về những vấn đề hai bên cùng quan tâm.

Các nhà lãnh đạo nhất trí hai cơ quan lập pháp hai nước tăng cường trao đổi đoàn cấp cao, các ủy ban, nhóm nghị sĩ hữu nghị và nghị sĩ nhằm tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, làm cơ sở phát triển quan hệ sâu rộng, thiết thực và hiệu quả trên mọi lĩnh vực. Hai bên phối hợp rà soát, giám sát việc thực hiện các hiệp định và thỏa thuận đã ký giữa Chính phủ và các bộ, ngành hai nước để các hiệp định này được triển khai đồng bộ, mang lại hiệu quả và lợi ích thiết thực cho cả hai bên.

Chủ tịch Hạ viện Belarus Vladimir Andreichenko cho rằng, Quốc hội hai nước cần đóng vai trò tích cực hơn nữa để bổ trợ cho những hợp tác này. Ngài Vladimir Andreichenko đưa ra ý kiến hai bên có thể thúc đẩy sự tham gia của các đại biểu Quốc hội, nghị sĩ vào hoạt động của Ủy ban liên Chính phủ giữa Việt Nam và Belarus.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội đã tiếp Ban lãnh đạo Đảng Cộng sản Belarus; tiếp các cựu chiến binh Belarus từng tham gia chiến đấu tại Việt Nam; gặp cán bộ Đại sứ quán và cộng đồng người Việt Nam, thăm lớp học tiếng Việt tại Belarus. Chủ tịch Quốc hội đã tới đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm “Minsk - Thành phố anh hùng”, thăm Bảo tàng lịch sử chiến tranh vệ quốc vĩ đại và một số cơ sở kinh tế của nước bạn.

Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga, đồng thời cụ thể hóa các thỏa thuận hợp tác giữa cơ quan lập pháp hai nước về hợp tác nghị viện; tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam - Belarus và tiếp tục triển khai thỏa thuận hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Cộng hòa Belarus./.

Hữu Nguyên (tổng hợp)