Điều chỉnh thuế có thể sẽ gây "sốc" cho thị trường và người tiêu dùng

Ngày 26-8-2008, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Đây là Dự án Luật trình Quốc hội xem xét, thông qua tại một kỳ họp và có phạm vi sửa đổi cơ bản, nhiều vấn đề nhạy cảm. Đặc biệt, dự luật quy định tăng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nhiều mặt hàng mà hệ lụy có thể sẽ gây "sốc" cho thị trường và người tiêu dùng.

Theo quy định của Dự thảo Luật thì thuế suất đối với hầu hết các loại ô tô đều được điều chỉnh theo hướng tăng (thuế suất đối với ô tô có loại tăng từ 30% lên đến 70%). Đa số các ý kiến đồng thuận với việc tăng thuế suất là cần thiết nhằm điều tiết thu nhập, hướng dẫn tiêu dùng. Tuy nhiên, việc điều chỉnh tăng một số loại ô tô như quy định của Dự thảo luật là quá lớn, có thể gây biến động cho thị trường, tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị, nghiên cứu để quy định ở mức hợp lý, có lộ trình nhằm: một mặt, vẫn đáp ứng yêu cầu hướng dẫn tiêu dùng, hạn chế việc sử dụng ô tô trong điều kiện hạ tầng giao thông còn nhiều bất cập, song mặt khác, vẫn không gây “sốc” đối với thị trường, góp phần ổn định sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, còn nhiều ý kiến khác. Có đại biểu đề nghị giảm thuế suất xuống dưới mức quy định trong Dự thảo luật ít nhất 10% đối với mỗi loại (trừ loại xe dưới 10 chỗ ngồi có dung tích dưới 2000cc). Bên cạnh đó, cũng có ý kiến khác đề nghị giữ nguyên 2 nhóm xe như hiện hành và bổ sung thêm quy định về dung tích xi-lanh như Dự thảo luật để xác định mức thuế suất. Theo đó, nhóm xe từ 5 đến 9 chỗ ngồi sẽ có mức thuế suất thấp hơn nhóm xe dưới 5 chỗ ngồi. Có ý kiến đề nghị quy định thêm một nhóm xe dung tích dưới 1500 cc.

Đối với xe ô tô bán tải, dự thảo luật bổ sung ô tô dưới 24 chỗ ngồi vừa chở hàng, vừa chở người vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, có một số ý kiến đề nghị không nên quy định xe ô tô bán tải dưới 24 chỗ ngồi thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, vì trên thực tế, loại xe này thường dùng để chở công nhân, tư liệu sản xuất đến nơi làm việc và chủ yếu phục vụ cho sản xuất kinh doanh. Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ làm rõ các tiêu chí để xác định loại xe bán tải dưới 24 chỗ ngồi thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm một mặt bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng, mặt khác, tránh tình trạng lợi dụng quy định của pháp luật để trốn thuế.

Đối với xe mô tô, Điều 2 của Dự thảo luật bổ sung quy định, xe mô tô có dung tích xi lanh từ 175 cc trở lên thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Đa số ý kiến tán thành với quy định này bổ sung xe mô tô có dung tích xi-lanh lớn vào đối tượng chịu thuế. Tuy nhiên, trong thảo luận, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị, không chỉ bổ sung đối tượng chịu thuế là xe mô tô có dung tích xi lanh từ 175 cc trở lên, mà cần phải đưa xe mô tô trên 125cc vào đối tượng chịu thuế nhằm hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân có phân khối lớn, khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường hiện nay. Mặt khác, việc đưa xe mô tô trên 125cc vào đối tượng chịu thuế không làm ảnh hưởng đến đời sống của đại đa số nhân dân, đến việc sử dụng xe mô tô làm phương tiện phục vụ sản xuất, giao thông vì đa số xe mô tô được dùng cho mục đích này đều dưới 125cc.

Về thuế suất đối với kinh doanh gôn, luật hiện hành quy định thuế suất, bao gồm bán thẻ hội viên, vé chơi gôn là 10%. Dự thảo luật tăng mức thuế suất lên 15%. Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị nghiên cứu để tăng thuế suất đối với loại hình kinh doanh này với lý do: Thứ nhất, đây là loại hình thể thao phục vụ chủ yếu tầng lớp có thu nhập cao; giá mua thẻ thành viên, mức phí trả cho một lần chơi là khá lớn so với mặt bằng thu nhập của người Việt Nam. Thứ hai, thực tế thời gian qua cho thấy, kinh doanh sân gôn trở thành trào lưu, một số địa phương đua nhau hình thành các sân gôn dẫn đến thu hẹp diện tích đất nông nghiệp, lâm nghiệp. Hơn nữa, những đặc thù trong việc duy trì sân cỏ đã gây tác động tiêu cực đến môi trường (dùng hóa chất có hại cho môi trường để tưới cỏ...). Đề nghị tăng mức thuế đối với kinh doanh sân gôn ít nhất là 25%; có thể áp dụng thuế suất đối với bán thẻ hội viên cao hơn bán vé chơi gôn.

Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành với việc điều chỉnh thuế suất đối với rượu để phù hợp với cam kết quốc tế mà Việt Nam đã ký kết khi gia nhập WTO, việc tăng thuế suất đối với một số loại rượu cũng là cần thiết. Tuy nhiên cho rằng, việc điều chỉnh nâng thuế suất đối với loại rượu từ 20 độ đến dưới 40 độ từ 30% lên 55% như Dự thảo luật là khá đột biến, có thể gây tác động đến sản xuất kinh doanh. Vì vậy, đề nghị nghiên cứu để quy định mức thuế suất đối với rượu từ 20 độ đến dưới 40 độ hợp lý hơn và phù hợp với cam kết quốc tế, mặt khác không gây đột biến cho hoạt động sản xuất kinh doanh./.